Hnattkólnun í kjölfar hnatthlýnunar?

Inngangur:

Pistill þessi er að miklu leyti samhljóða greininni sem birtist í tímaritinu Þjóðmál sumarið 2008.  Þó ekki öllu. Til dæmis hefur myndin sem sýnir sambandið milli lengdar sólsveiflunnar og lofthita verið uppfærð, því nú í júní bólar enn ekkert á sólsveiflu #24. Lengd sveiflu #23 er nú orðin 12 ár, eða 2,2 árum lengri en sveiflu #22.

Meinleg villa er í myndinni sem fylgir greininni í tímaritinu Þjóðmál og sýnir samband milli lengdar sólsveiflunnar og lofthita. Fyrir ofan lárétta ásinn neðst sem sýnir lengd sólsveiflunnar í árum eru athugasemdir við 9,8 ár og 11,8 ár. Þar stendur mánuðir en á auðvitað að vera ár.  Myndin sem er hér fyrir neðan er aftur á móti rétt. (Alveg er það makalaust hvað maður getur verið blindur fyrir eigin vitleysum ).

Fyrir neðan pistilinn eru nokkrar myndir sem ekki fylgdu greininni. Þar eru einnig tilvísanir í aðrar greina sem fjalla um hliðstæð mál. Krækjur hafa verið settar í textann vítt og breitt og leturgerð breytt til að auðvelda lestur af skjá.

 

Í þessum pistli er ekki verið að fjalla um gróðurhúsaáhrif. Hvorki þau náttúrulegu sem gera líf á jörðinni mögulegt, né þau sem talin eru geta verið af mannavöldum og hafa hugsanlega valdið nokkurri hlýnun sem nemur um 1% til viðbótar þeim náttúrulegu. Hér er eingöngu fjallað um einn náttúrulegan þátt loftslagsbreytinga, einn af mörgum.

Í þessum pistli er því alls ekki fjallað um gróðurhúsaáhrif heldur eingöngu bent á hlutlausar mælingar sem gerðar hafa verið á lengd sólsveiflunnar og hitastigi lofthjúpsins. Um þær mælingar deila menn ekki. 

Þekking manna á þessum málum er af skornum skammti enn sem komið er. Því verðum við að bíða enn um sinn áður en hægt er að fullyrða nokkuð í þessum málum.   Það er mikilvægt að hafa það í huga við lestur þessa pistils.

 

---

 

HNATTKÓLNUN Í KJÖLFAR HNATTHLÝNUNAR?

Það hefur vakið athygli að lofthjúpur jarðar hefur ekki hlýnað síðastliðinn áratug samkvæmt hefðbundnum mælingum á jörðu niðri og mælingum gerðum frá gervihnöttum. Einnig hafa yfir 3000 mælidufl sem mælt hafa hitastig sjávar um öll heimsins höf síðustu fimm ár mælt örlitla kólnun. Er þetta bara eðlilegt hik, eða getur verið að toppnum sé náð og framundan sé kólnun? Getur verið að náttúrulegar sveiflur hafi átt stóran þátt í hækkun hitastigs lofthjúps jarðar um 0,7°C síðastliðin 150 ár og að þessi náttúrulega sveifla sé að ganga til baka? Ef svo er við hverju má þá búast?

 

 

        Hitafar jarðar í 2000 ár

 

Ekki er ætlunin að fjalla um gróðurhúsaáhrif af mannavöldum í þessum pistil heldur náttúrulegar sveiflur sem geta stafað af smávægilegum sveiflum í sólinni. Ekki er heldur ætlunin að skoða eðlisfræðina sem liggur að baki þessum sveiflum og tengingu við hitastig lofthjúps jarðar. Þess í stað verður eingöngu litið til sögunnar og mælinga sem gerðar hafa verið og reynt að draga ályktanir og spá fyrir um framtíðina.

Ferillinn á myndinni sýnir hitafar jarðar síðastliðin 2000 ár eða frá Kristsburði til ársins 1995. Þetta er meðaltal 18 rannsókna á hitafari jarðar sem Dr. Craig Loehle hefur tekið saman og birti í ritinu Energy & Environment í nóvember árið 2007. Engin þessara 18 rannsókna byggir á árhringjum trjáa enda telur Loehle árhingi vera ónákvæman mælikvarða þar sem margt annað en hitastig hefur áhrif á trjávöxtinn. Lengst til hægri á ferlinum hefur Dr. Roy W. Spencer, sem sér um úrvinnslu mæligagna um hitafar jarðar frá gervihnöttum,  teiknað inn hitaferil frá Bresku veðurstofunni sem sýnir meðalhita jarðar frá árinu 1850 til ársins 2007. Höfundur pistilsins íslenskaði skýringar á línuritinu sem Dr. Spencer birtir á vefsíðu sinni. Samanlagt sýna því ferlarnir hitafar jarðar frá árinu 1 til ársins 2007. Hlýindin á miðöldum eru greinileg, þá kemur litla ísöldin og svo aftur hlýindin síðustu áratugina. Athygli vekur hve hitasveiflurnar eru gríðarlegar og að fyrir árþúsundi var jafnvel heldur hlýrra en nú. Mest af þessum hitabreytingum hafa orðið af „sjálfu sér". En af einhverjum ástæðum er manninum kennt um breytingar síðustu áratuga, breytingar sem greinilega eru engu meiri en hinar náttúrulegar sveiflur hafa verið. Tökum einnig eftir því að munurinn á mestu hlýindum og mesta kulda er aðeins um 1°C.

Nú vaknar áleitin spurning: Að hve miklu leyti eru hitabreytingar lofthjúps jarðar á síðustu 150 árum af völdum losunar manna á koltvísýringi og að hve miklu leyti af náttúrunnar völdum? Svarið er einfalt: Það veit enginn. Margir eru sannfærðir um að breytingarnar stafi nánast allar af manna völdum og ástæðulaust sé að skoða málið frekar. Þeir eru þó fjölmargir sem telja að breytingarnar séu að verulegu leyti af völdum náttúrunnar. Vandamálið er auðvitað að náttúrulegar breytingar hafa verið það miklar að erfitt er að fullyrða nokkuð og því full ástæða til að skoða málið nánar. Þess vegna er það alls ekki útrætt. Við vitum að náttúrulegar sveiflur hafa ávallt verið í hitastigi lofthjúps jarðar og eðlisfræðin segir okkur að losun manna á koltvísýringi ætti að hafa nokkur áhrif til hlýnunar. Hve mikil eru áhrif náttúrunnar og hve mikil eru áhrif manna í hækkun lofthita á undanförnum áratugum? Um það eru menn ekki sammála og sýnist sitt hverjum. Þar til annað kemur í ljós getum við til dæmis stungið upp á að helmingur hlýnunarinnar (0,35°C) sé af völdum losunar manna á koltvísýringi og hinn helmingurinn (0,35°C) vegna náttúrulegra breytinga. Auðvitað er þetta ágiskun en ekki verri en hver önnur. Í sjálfu sér er alveg eins hægt að hugsa sér að hlýnun um 0,1°C stafi af manna völdum en afgangurinn, 0,6°C, af völdum náttúrunnar. Þrátt fyrir miklar rannsóknir er þekking okkar svo takmörkuð að ekkert er hægt að fullyrða.

Þar sem lofthiti hækkaði hratt á síðustu áratugum liðinnar aldar, að nokkru leyti í takt við losun manna á koltvísýringi, er auðvitað freistandi að tengja þessi atriði saman. Það gleymist þó oft að á sama tíma var einnig mikil fylgni milli virkni sólar og hitafars lofthjúpsins. Losun manna á koltvísýringi fer vaxandi og hefur aldrei verið meiri en á síðasta áratug. Samt hefur ekki hlýnað. Samatímis hefur virkni sólar aftur á móti farið minnkandi. Getur veið að meiri fylgni sé á milli lofthita og virkni sólar en lofthita og losunar á koltvísýringi? Svarið kann að vera handa horns því að margir spá því að virkni sólar fari hratt minnkandi á næstu áratugum. Náttúran er hugsanlega að gera tilraun sem vert er að fylgjast vel með. Fylgi lækkandi lofthiti minnkandi virkni sólar þá verður ljóst að náttúrulegar sveiflur eru ráðandi. Ef lofthiti fer ekki lækkandi þá vitum við að áhrif losunar manna á koltvísýringi eru ótvíræð.

Það er vel þekkt að virkni sólar gengur í bylgjum. Þekktar sveiflur eru fimm: 1) 11 ára Schwabe, 2) 22 ára Hale, 3) 90 ára Gleissberg, 4) 200 ára Suess, 5) 2300 ára Hallstatt. Þar sem þetta eru nokkuð reglulegar sveiflur ætti að vera hægt að nota þær til að spá fyrir um virkni sólarinnar í framtíðinni. Það hefur samt vafist nokkuð fyrir mönnum. Margir eru þó á þeirri skoðun að eftir fáeina áratugi verði orðið merkjanlega kaldara en í dag; sumir hafa nefnt að kaldast verði í kringum árið 2030. Einhverjir halda því fram að við séum nú um það bil að ganga inn í þetta kuldatímabil. Það eru fyrst og fremst stjarneðlisfræðingar sem eru á þessari skoðun enda vita þeir að sólin er stjarna með breytilega útgeislun. Ef svo er þá verður spennandi að fylgjast með, hugsanlega þó óþægilegt fyrir okkur Íslendinga.

 

 

Samspil lengdar sólsveiflunnar og lofthita. Sólsveifla #23 er þegar orðin 12 ár, en sólsveifla #22 var aðeins 9,8 ár, og enn bólar ekkert á sólsveiflu #24. Sólsveifla #23 er þegar orðin 2,2 árum lengri en #22. Lenging sólsveiflunnar um 2 ár gæti þýtt um 1°C kólnun nokkrum árum síðar. 

Næsti punktur ætti í ljósi sögunnar að lenda nærri rauðu línunni innan sporöskjulaga hringsins, en lendi hann mun ofar, t.d. þar sem (?) er innan hringsins, er líklegt að hnatthitun af mannavöldum valdi því að hitastig helst hátt. Áhrif manna eru aftur á móti lítil lendi punkturinn nærri rauðu línunni.

Þróun mála getur því sagt okkur mikið um hve áhrif sólar eru miðað við áhrif mannsins. Líta má á þennan feril sem eins konar mælitæki til að meta þau áhrif. Vegna langs svartíma (thermal inertia) verður ekki ljóst fyrr en eftir áratug hvar næsti punktur lendir.

(Hallatala rauða ferilsins er -0,5°C/1ár).

 

Við stjörnuathugunarstöðina Armagh á Norður-Írlandi hefur lofthiti verið skráður samviskusamlega frá árinu 1796. Hin fræga 11 ára sólblettasveifla nær sjaldnast yfir 11 ár heldur er hún breytileg; hún er frá um 9,5 árum til 12,5 ára. Það er vel þekkt að sólin er virkari en venjulega þegar sólsveiflan er stutt en síður virk þegar hún er löng. Það er einnig vitað að lengd sólsveiflu er vísbending um hve virk næsta sólsveifla verður. Stjörnufræðingar við Armagh teiknuðu upphaflega línuritið en höfundur pistilsins endurteiknaði það. Lóðrétti ásinn er hitastig við Armagh, sá lárétti lengd sólsveiflunnar. Rauða línan er útreiknuð og sýnir eiginlega meðaltal legu punktanna (regression). Hver einstakur punktur á línuritinu sýnir lengd sólsveiflu og meðalhita meðan á næstu sólsveiflu stóð (áratug síðar). Þetta er vegna tregðu lofthjúps jarðar til að svara breytingum frá inngeislun sólar en vegna þess hve sjórinn er mikill varmageymir tekur um áratug þar til breyting í inngeislun skilar sér sem breyting í lofthita. Það fer ekki á milli mála að töluverð fylgni er á milli lengdar sólsveiflunnar og meðalhita næsta áratugar; jafnframt að meðalhiti getur samkvæmt línuritinu lækkað um það bil 1,4°C við það að lengd sólsveiflunnar breytist frá 9,5 árum til 12,5 ára. Það er ekki lítið miðað við að hitastig lofthjúpsins er talið hafa hækkað um 0,7°C síðastliðin 150 ár. Hliðstæðir ferlar hafa verið gerðir sem sýna samsvörun milli meðalhita lofthjúps jarðar og lengdar sólsveiflunnar.

 

Margar undanfarnar vikur hefur sólin verið nánast sviplaus. Enginn sólblettur. Ekkert sem bendir til að sólsveifla 24 sé að hefjast en sólsveiflu 23 er að ljúka. Margir eru farnir að verða langþreyttir á biðinni. Sólsveifla 22 stóð aðeins yfir í 9,8 ár en í maí síðastliðnum var sólsveifla 23 þegar orðin 12,0 ár og gæti orðið eitthvað lengri. Sem sagt: Nú þegar orðin tveimur árum lengri en næstsíðasta sveifla sem bendir til hratt minnkandi virkni sólar. Það er greinilegt að sólin er nú þegar orðin löt. Hvers vegna? Það veit líklega enginn. En það er alls ekkert óeðlilegt við svona breytingar, í reynd bara eðlilegt. Stundum er sólin fjörug og vel virk, þess á milli róleg og óvirk. Nú vaknar áleitin spurning: Komi í ljós að sólsveifla 23 sem er að líða verði óvenjulöng, eða verulega lengri en sólsveiflan þar á undan (22), getum við þá reynt að nota ferilinn til að spá fyrir um meðalhita jarðar á næstu árum? Stórt er spurt.

Inn á myndina teiknaði höfundur þessa pistils línur sem sýna lengd sólsveiflu 22 og sólsveiflu 23 sem lýkur væntanlega innan skamms svo og samsvarandi meðalhita næsta áratugar. Tökum eftir að hitamunurinn er tæplega 1°C. Á myndinni sést reyndar að dreifing punktanna umhverfis rauðu línuna er töluverð þannig að ekki má taka þetta of bókstaflega. En getur verið að þetta sé einhver vísbending? Menn hafa haft verulegar áhyggjur af hlýnun lofthjúps jarðar en síðastliðin 150 ár nemur hækkunin um 0,7°C. Má búast við álíka mikilli kólnun á næsta áratug eða svo? Spyr sá sem ekki veit. Hvað hefði slíkt í för með sér? Hætt er við að matvælaframleiðsla gæti dregist verulega saman með tilheyrandi afleiðingum. Hvað gerist ef hitafallið verður meira en 0,7°C?

Fari svo að hitastig haldist óbreytt þrátt fyrir óvenjulanga sólsveiflu hvar lendir næsti punktur á ferlinum þá? Yrði hann ekki alveg úr takt við það sem verið hefur higað til? Hann lenti þá um það bil þar sem (?) er á línuritinu. Að sjálfsögðu gæti það gerst. En er það líklegt? Er ekki líklegra að hann lendi nærri rauðu línunni sem þýðir því miður kólnun. Auðvitað getur svo farið að lofthitinn haldist nokkuð hár þrátt fyrir langa sólsveiflu og þvert á það sem verið hefur í rúmlega tvö hundruð ár. Ef það gerist má vissulega draga þá ályktun að losun manna á koltvísýringi hafi meiri áhrif á hitastig lofthjúpsins en náttúrulegar sveiflur.

Í þessum pistli hefur ekkert verið fjallað um gróðurhúsaáhrif heldur eingöngu bent á hlutlausar mælingar sem gerðar hafa verið á lengd sólsveiflunnar og hitastigi lofthjúpsins. Um þær mælingar deila menn ekki. Nú er ekki annað að gera en bíða í fáein ár, kannski áratug. Sannleikurinn, hver sem hann er, kemur í ljós um síðir. 

 

 

Ísilögð Thames árið 1677

 

Málverkið sem prýðir þennan pistil er eftir Abraham Hondius (1630-1695) og sýnir ísilagða Thames árið 1677. Horft er niður eftir ánni í átt að gömlu Lundúnabrúnni. Lengst handan brúarinnar til hægri er Southwark Cathedral og þar til vinstri sést í turn St Olave's Church.     

 

Takið eftir ísjökunum sem virðast um hálfur annar metri á þykkt. Hvernig stendur á þessum ósköpum? Eitt kaldasta tímabil litlu ísaldarinnar svokölluðu ríkti á meðan virkni sólar var í lágmarki; það lágmark er kennt við stjörnufræðinginn Maunder. Tímabilið stóð yfir um það bil frá 1645 til 1715. Þá sáust hvorki sólblettir né norðurljós og fimbulkuldi ríkti víða. Málverkið er frá þessu kuldaskeiði.

Hvernig var ástandið á Íslandi um þetta leyti? Þór Jakobsson vitnar til Þorvaldar Thoroddsens í erindi sem hann flutti á Oddastefnu í Þykkvabæ árið 1995. Erindið kallaði hann Um hafís fyrir Suðurlandi - frá landnámi til þessa dags. Á bls. 93 segir:

 

1695. Óvanalega miklir hafísar. Ís rak um veturinn upp að Norðurlandi og lá hann fram um þing, norðanveður ráku ísinn austur fyrir og svo suður, var hann kominn fyrir Þorlákshöfn fyrir sumarmál og sunnudaginn fyrstan í sumri (14. apríl) rak hann fyrir Reykjanes og Garð og inn á fiskileitir Seltirninga og að lokum að Hvalseyjum og í Hítarós, fór hann inn á hverja vík. Hafði ís ei komið fyrir Suðurnes innan 80 ára, þótti því mörgum nýstárlegt og undrum gegna um komu hans. Þá mátti ganga á ísum af Akranesi í Hólmakaupstað (Reykjavík) og var ísinn á Faxaflóa fram um vertíðarlok rúmlega, braut hann skip undan 6 mönnum fyrir Garði, en þeir gengu allir til lands.

 

 

 

 

Sólsveiflur í tæp 400 ár

 

Sólin leggst í slíkan dvala með um 200 ára millibili. Frá góðærinu á landnámsöld eru þekktar nokkrar lægðir í virkni sólar sem kallast Wolf, Spörer, Maunder og Dalton. Lægðirnar eru misdjúpar og topparnir milli þeirra misháir. Öldur aldanna. Á landnámsöld og á 20. öld voru topparnir í hitafari óvenjuháir. Á landnámsöld var ræktað korn á Íslandi og vínviður á Bretlandseyjum. Jöklar hérlendis voru þá miklu minni en nú og norrænir menn fluttust til Grænlands. Þessar hæðir og lægðir stafa af svokallaðri Gleissberg-sveiflu í sólinni.

Veðurfar hefur gríðarleg áhrif á líf manna og hag. Sé saga mannsandans skoðuð og borin saman við tíðarfar undanfarinna alda þá kemur í ljós að á tímum hlýrra áratuga og alda er mikill uppgangur í menntun, vísindum og landafundum. Mannsandinn tekur miklum framförum. Þegar kuldatímabil ráða ríkjum fer að bera á hungri og vansæld og í kjölfarið fylgja styrjaldir, órói í samskiptum manna, galdraofsóknir og sjúkdómar. Hlýindum fylgir viska og velmengun en fátækt og forheimskun kuldum.

Næsta djúpa lágmark í virkni sólar verður hugsanlega um 2030. Gæti Thamesáin litið út um miðja öldina eins og á málverkinu frá árinu 1677 þegar Maunder-lágmarkið var eða er líklegra að kuldinn verði líkari því sem var um 1814 þegar Dalton-lágmarkið í sólinni réð hitafari? Þá var líka kalt víða um heim, þó öllu skárra en meðan á Maunder-lágmarkinu stóð. Undirritaður vonar að þrátt fyrir hugsanlega kólnun verði ástandið alls ekki eins slæmt og á þessum köldu tímaskeiðum Litlu ísaldarinnar.

Sjaldan er ein báran stök. Um þessar mundir er stóra áratugahringrásin í Kyrrahafinu sem kallast Pacific Decadal Oscillation (PDO) að skipta yfir í kaldan fasa sem varað getur í tvo til þrjá áratugi samkvæmt fréttum frá NASA Earth Observatory. Þetta þýðir að kaldir hafstraumar koma að ströndum Norður-Ameríku. Áhrif PDO á hitafar um alla jörð eru ótvíræð. Því getum við einnig búist við kólnun af þessum sökum.

Hvernig munum við bregðast við fari verulega kólnandi? Getur verið að losun manna á koltvísýringi mildi aðeins þessar hugsanlegu náttúrulegu sveiflur? Eigum við ef til vill að hafa meiri áhyggjur af hugsanlegri kólnun en hlýnun? Margar spurningar vakna. Þeim verður þó ekki svarað hér.

 
 
 

Heimildir sem stuðst var við:

-         C. J. Butler & D. J. Johnston: A Provisional Long Mean Air Temperature Series for Armagh Observatory. 1996. Af heimasíðu Armagh Observatory http://www.arm.ac.uk/preprints/1996.html

-         Craig Loehle:  A 2000-year Global Temperature Reconstruction Based on Non-Treering Proxies. Energy and Environment, volume 18, 2007 bls. 1048-1058 & volume 19, 2008 bls 93-100.

-         Willie Wei-Hock Soon & Steven H. Yaskell: The Maunder Minimum and the Variable Sun-Earth Connection. World Scientific 2003. ISBN 981-238-274-7.

-         Douglas V. Hoyt & Kenneth H. Schatten: The Role of the Sun in Climate Change. Oxford University Press 1997. ISBN 0-19-509414-X.

-         Theodor Landscheidt: New Little Ice Age Instead of Global Warming? Vefrit http://bourabai.narod.ru/landscheidt/new-e.htm

-         David Archibald: Solar Cycle 24: Implications for the United States, International Conference on Climate Change,  New York, Mars 2008. PowerPoint skjal www.heartland.org/newyork08/PowerPoint/Monday/archibald.ppt

-         Roy W. Spencer: Global Warming and Nature's Thermostat. Vefrit apríl 2008 http://www.weatherquestions.com/Roy-Spencer-on-global-warming.htm

-         Þór Jakobsson: Um hafís fyrir Suðurlandi - frá landnámi til þessa dags. Goðasteinn, 6. árgangur 1995, bls. 89-99. Flutt sem erindi á Oddastefnu í Þykkvabæ laugardaginn 20. maí 1995.

-         NASA Earth Observatory.  La Nina and Pacific Decadal Oscillation Cool the Pacific. April 2008. http://earthobservatory.nasa.gov/Newsroom/NewImages/images.php3?img_id=18012

 

 

“The surprising result of these long-range predictions is a rapid decline in solar activity, starting with cycle #24. If this trend continues, we may see the Sun heading towards a “Maunder” type of solar activity minimum - an extensive period of reduced levels of solar activity.”

K.H.Schatten and W.K.Tobiska, 34th Solar Physics Division Meeting, June 2003, American Astronomical Society

 

 

--- --- ---  

Krækjur:

 

Bloggsíða frá 14. mars ´08: Veruleg kólnun og skíðasnjór á næstu árum? - Ekki útilokað að svo verði

Montana State University:  Sun goes longer than normal without producing sunspots

Planet Dily: It’s Time to Worry about Global COOLING

Vefsíða helguð næstu sólsveiflu:  www.solarcycle24.com

Erla Dóra Vogler: Litla ísöldin - veðurfar á spjöldum sögunnar 

--- --- --- 

VIÐAUKI:

Hér fyrir neðan eru nokkrar myndir sem sýna hvernig ástandið var meðan á Maunder lágmarkinu í virkni sólar stóð. Málverk eftir Abraham Hondius (1630-1695):

 

 

Hér sést vel stærð ísjakanna

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Það var kuldalegt í London á þessum árum, og reyndar um allan heim.

 

 

 

 

 

 

Þessar myndir eru góð heimild um ástandið meðan á mesta kuldatímabili Litlu Ísaldarinnar stóð. Tímabilið er kennt við stjörnufræðinginn Edward Walter Maunder

 

 

 

 

 

Sólin í dag. Fersk mynd frá SOHO gervihnettinum. Takið eftir dagsetningu og tíma.
Ný mynd birtist sjálvirkt jafnóðum og hún er tilbúin til birtingar.

 

 

 

 

 Virk sól fyrir 5 árum.

 

 

 

Athugasemdir

[Sigurður Þór Guðjónsson, 20.6.2008 kl. 16:45]

Mér finnst svo einkennilegt að nótt, þó léttskýjað væri, og fleiri nætur undanfarið, finnst mér eitthvað svo dimmt miðað við að sólin er hæst á lofti. Er þetta bara ímyndun mín eða hvað?

[Emil Hannes Valgeirsson, 20.6.2008 kl. 22:43]

Sólin hefur að minnsta kosti verið það sterk að þegar maður sest inn í bílinn er hitinn eins og í bakaraofni vegna gróðurhúsaáhrifanna af bílrúðunum. En hiti jarðar kemur alltaf frá sólinni og gróðurhúsaáhrifin og líka heimshöfin sjá um að hann sleppi ekki allur jafnóðum út. Það verður athyglisvert að sjá hvernig málin þróast á næstu árum, sérstaklega ef sólin ætlar í einhverja ládeyðu, kannski munu gróðurhúsaáhrifin deyfa áhrifin og koma okkur til bjargar eftir alltsaman.

[Rúna Guðfinnsdóttir, 21.6.2008 kl. 00:41]

Veistu Sigurður, að ég var einmitt að hugsa þetta sama í vikunni !? En varla er það möguleiki...eða hvað?? Af hverju væri það þá???

[Þorvaldur Ágústsson (IP-tala skráð) 21.6.2008 kl. 00:57]

  Sæll Ágúst.

             Ég var að koma inn frá því að horfa á sólina setjast á bak við Hengilinn á sólstöðudaginn, sannarlega dýrðleg sjón. Mér varð hugsað til þess hversu flókin atburðarás er í gangi í náttúrunnar ríki og breyturnar margar, sem skarast og hafa áhrif hver á aðra. Stórt eldgos á borð við Lakagosið 1783 getur t.d. breytt veðurfari víða um heim svo árum skiftir. Satt að segja held ég að það sé á einskis manns færi að segja til um hvaða þróun er í gangi eins og sést á því þrátt fyrir alla þá þekkingu, sem til er,  eftir áratuga rannsóknir hversu mjög vísindamenn greinir á um niðurstöður.

  Ég held að hvor hópurinn um sig geti aðeins sagt sem svo að "líkur bendi til að veðurfar fari hitnandi" eða að "líkur bendi til að veðurfar fari kólnandi". Mér finnst vanta góða samantekt á rökum með og á móti til fróðleiks fyrir áhugamenn um þetta deiluefni. Kannski er hún til þótt ég hafi ekki séð hana. Hefur þú vitneskju um eitthvað aðgengilegt af því tagi?

       Með góðri kveðju og þökk fyrir góðan pistil.

                                        Þorvaldur Ágústsson.

[Ágúst H Bjarnason, 21.6.2008 kl. 18:36]

Þorvaldur. Það virðist vera full þörf á svona samantekt eins og þú nefnir. Því miður lendir umræðan oft á villigötum því ekkert hefur enn verið "sannað" með óyggjandi rökum í þessum málum. Í fljótu bragði man ég ekki eftir svona samantekt, en hún er örugglega til einhvers staðar.

Hér er áhugaverð grein þar sem fjallað er um eldgos og sólina.  Höfundurinn Dr. Willie Soon er stjarneðlisfræðingur hjá Harvard Smitsonian Center for Astropysics  og  Mount Wilson Observatory. Fjaððað er um "árið sem var án sumars" 1816.

[Gunnar Th. Gunnarsson, 2.7.2008 kl. 13:15]

Takk fyrir frábæran pistil!