Er sólin loksins að hressast eftir langvarandi deyfð?

 

Sólin 22. sept. 2009

 

Tveir þokkalega stórir sólblettir sem sjást nú á framhlið sólar vekja vonir um að hún sé nú að ná sér eftir óvenjulangan dvala. Um margra mánaða skeið hefur varla sést sólblettur, og þeir sem á annað borð hafa sést hafa horfið nánast jafnskjótt og þeir birtust. Jafnvel verið svo smáir að þeir hefðu varla sést fyrir nokkrum áratugum.  Þessir tveir sólblettir, sem bera einkennisstafina 1026 og 1027, tilheyra ótvírætt sólsveiflu 24, en það sést bæði á fjarlægð þeirra frá miðbaug og segulstefnu.

Vonandi fer sólin nú að hressast meira dag frá degi og sólblettum að fjölga. Á þessu ári hafa dagar sem engir sólblettir hafa sést verið 212, en síðan árið 2004 hafa þeir verið 723. Til samanburðar þá er dagafjöldinn í dæmigerði sólarlægð 485. Það er sem sagt verulegur munur á 723 og 485.

Hvernig má búast við að næsta sólsveifla verði? Síðasta sólsveifla (númer 23) var með sólblettatöluna 120, en sólsveiflan þar á undan (númer 22) var með sólblettatöluna 160.  Menn hafa mikið reynt að spá fyrir um næstu sólsveiflu, og á myndinni hér fyrir neðan má sjá spádóma fjölmargra vísindamanna sem beitt hafa ýmsum aðferðum. Þar á meðal eru þekkt nöfn. Spádómarnir liggja á bilinu 40 til 185.  Eftir óvenjulegan slappleika sólar undanfarið eru menn farnir að hallast að lægri tölunum, e.t.v. um 70. Jafnvel enn lægri tölu. Við skulum bara bíða róeg og sjá til hvað verða vill... Stundum er sólin óútreiknanleg, og vel getur verið að þessir sólblettir sem sjást í dag verði horfnir eftir nokkra daga...

Myndin er frá Dr. Leif Svalgaard stjarneðlisfræðingi hjá Stanford háskóla, en nafn hans má sjá mjög ofarlega í listanum.

 

 

Spádómar margra vísindamanna um hámark næstu sólsveiflu.

 

 

 Spá NOAA frá því í maí 2009.

 

 

 

Í næstum beinni útsendingu:

 Sólin í dag!

Myndin efst á síðunni sýnr sólina eins og hún var 22. september, en þessi mynd uppfærist sjálfkrafa og er því ný frá SOHO gervihnettinum.

Fróðleg verður að fylgjast með þessari mynd næstu daga. Munu sóblettirnir verða langlífir, eða hverfa sjónum innan skamms? Þeir munu væntanlega færast til hægri næstu daga...

Prófið að stækka myndina með því að smella á hana.

29. sept: Bara örlítill sólblettur efst til hægri

 

 Hér er svo mynd frá öðrum Stereo hnettinum sem sér að hluta bakhlið sólar,
eða framhlið í þrívídd þegar mynd frá báðum hnöttunum er notuð.

 

Svo er auðvitað "lifandi" mynd á vinstri jaðar bloggsíðunnar sem hægt er að stækka með því að smella á hana.

Athugasemdir

[Stjörnufræðivefurinn (www.stjornufraedi.is), 23.9.2009 kl. 22:07]

Vona svo innilega að hún sé að hressast. Það er nefnilega alveg frekar leiðinlegt að skoða sólina þegar hún er óvirk. En þetta eru alvöru sólblettir og birtast á réttum breiddargráðum til þess að tilheyra nýrri sólblettasveiflu.

[Jóhannes Þorleiksson (IP-tala skráð) 24.9.2009 kl. 10:35]

Þá ætti skilyrðin til útlanda að batna.

TF3JT

[Ágúst H Bjarnason, 24.9.2009 kl. 13:25]

Einmitt Jóhannes

73 de TF3OM

[Ágúst H Bjarnason, 24.9.2009 kl. 13:32]

Þetta var að detta inn um gluggann hjá mér áðan:

http://physicsworld.com/cws/article/news/40456

 

 

The Sun could be heading into period of extended calm

Sep 23, 2009

Solar hosepipe Sun continues to spray Earth even during the "quiet times"

Researchers in the US may have discovered further evidence that the Sun is heading towards an extended period of quiet activity, the like of which has not been seen since the 17th century. The impact this may have on climate is poorly understood but it would be good news for satellite communications, which would continue to avoid the harsher impacts of space weather.

Scientists have long known that the Sun's magnetic activity varies over a cycle of approximately 11 years. Greater magnetic activity leads to more "sunspots", or darker patches visible on the solar surface. These sunspots are regions where the magnetic field lines have become twisted due to differential rotation in the outer layers of the Sun.

Particularly violent sunspots can result in the sudden release of magnetic energy in the form of solar flares, which cause the outpouring of protons and electrons into space. Some of these particles can reach the Van Allen radiation belt of Earth – the outer region of Earth's own magnetic field – where they are accelerated to speeds approaching the speed of light. During the solar maxima, when sunspot numbers are at their peak, the abundance of particles shooting around in the radiation belt can become a real hazard to the satellites that reside there.

Extended calm

We were expecting to reach the next solar maxima around 2011–2012. However, space weather experts have been surprised over the past few years to report very few signs that the number of sunspots has been picking up since the last solar minimum in 2006. This has prompted some space scientists to forecast that we are heading towards another prolonged spell of quiet sunspot activity, the last of which was observed between 1645 and 1715 in a period called the "Maunder Minimum".

In this latest research, Sarah Gibson at the National Center for Atmospheric Research (NCAR) in Colorado and her colleagues focused on another process by which the Sun discharges energy. They looked at the lower-energy streams of plasma that carry protons and electrons towards the Earth at a steadier rate than the storms associated with sunspots. Scientists had previously thought that these streams largely disappeared during periods of quiet sunspot activity.

The researchers found that the Sun's effect on the Van Allen radiation belt was three times greater in 2008 than the effect recorded in 1996 during the previous solar minimum. The result comes as a surprise given that the current solar minimum has fewer sunspots than any minimum of the past 75 years.

Strength a sign of weakness

Gibson told physicsworld.com that it could be the current "weakness of the Sun" that could account for the strengthened solar streams. This is because during solar maxima, when sunspots appear in abundance, the strong solar magnetic field acts to contain the solar streams. However, when sunspot activity is very quiet, this is a sign that the field is significantly weakened and this can allow stronger solar streams to escape through "coronal holes". "The solar wind can hit Earth like a fire hose even when there are virtually no sunspots," she said.

The particularly strong solar streams of 2008 could, according to Gibson, be another sign that the Sun is in an unusually weak state at the moment. The study also raises questions about how the streams may have affected Earth in the past when the Sun went through extended periods of low sunspot activity.

Steven Schwartz, a space and atmospheric physicist at Imperial College in London agrees that space weather and climate models could benefit from an improved understanding of the Sun's magnetic activity and its impact on Earth. "This research shows that while we know a lot about the Sun and its impact on the Earth, there are still important elements we don't really understand yet," he said.

In terms of day-to-day threats to satellites from space weather, these latest findings could be good news for satellite communication companies that feared that they may have "had it too good" in recent years. As the space weather conditions for satellites were assumed to be glorious, there had been little assurance that the technology could still function properly as conditions get harsher when we move towards the next solar maximum. "This technology managed to pull through the peak in this solar stream, which is now subsiding, so it should be okay as solar flare activity increases," said Doug Biesecker, a space weather scientist at the National Oceanic and Atmospheric Administration.

[Emil Hannes Valgeirsson, 24.9.2009 kl. 13:35]

Þetta er athyglisvert. Ein lítil spurning: er sólblettatala það sama og sólblettafjöldi?

[Ágúst H Bjarnason, 24.9.2009 kl. 13:44]

Emil

Solblettatala  finnst mér betra orð en sólblettafjöldi. Það er ekki eiginlegur fjöldi sólblettana sem er talinn, því stórir blettir vega þyngra en litlir.

Ég nappaði eftirfarandi af netinu sem skýrir þetta:

What counts is the situation at a given day. Also, what is most important is the number of sunspot *groups*. Solar “activity” can be given either as the number of groups, or as the so-called Wolf number Zurich sunspot number). The latter is the “sunspot relative number” R introduced by Wolf in the 19th century. The formula for R is R = k*(10*g+f), where g is the number of groups, and f (from the German “Fleck” = spot) is the number of individual spots. One isolated spot counts as a “group”, hence 11 (= 1 group + 1 spot). The factor k has been introduced to remove systematic differences between values determined by different observers.

Neglecting the factor k (that is, putting it equal to 1), on the SOHO MDI image of Sept. 22 at 23:26, we see one group with 2 spots (1 big and 1 very small), and the newer group with 4 spots (2 big and 2 small ones). So the Wolf number is 10*2 + 6 = 26

[Ágúst H Bjarnason, 24.9.2009 kl. 13:54]

Í algjörum hálfkæringi skrifaði ég eftirfarandi árið 2003 og uppfærði eitthvað síðar þegar smá hret kom eitt árið.
Sjá http://agust.net/framtid-2

Þetta varðar það hvað getur ef til vill gerst falli sólin í langvarandi dvala:

Við hverju má búast?

Hver er svo niðurstaðan? Er óhætt að trúa orðum þessara vísindamanna? Nei, það er bannað að trúa, en leyfilegt að mynda sér skoðun á líkum þess að þeir fari ekki með fleipur. Gangi það eftir sem þeir telja líklegt munum við verða vör við það innan fárra ára. Innan tveggja til þriggja áratuga munum við verða vör við það, svo um munar. Fari svo, þá mun:

• Hafís gerast nærgöngull, jafnvel verulega nærgöngulli en á hafísárunum um 1970. (Hafís fyrir Norðurlandi vorið 2005).

• Vetur verða harðari.

• Vorar seinna. (Voraði víða seint 2005. Sláttur hófst seinna en venjulega).

• Haustar fyrr.  (23. sept. 2005: Vetrarveður á norðurlandi. Ökkladjúpur snjór í Hveragerði).

• Kal í túnum verður árviss viðburður. (Kal í túnum í uppsveitum vorið 2005).

• Afturkippur verður í gróðurfari.

• Uppblástur mun jafnvel aukast.

• Jöklar munu ganga fram.

• Sjávarstaða lækkar örlítið.

• Sjavarafli minnkar hugsanlega, eða aflasamsetning breytist.

• Norðaustur siglingaleiðin opnast ekki.

• Notkun orku eykst.

• Norðurljós sjaldséð (virkni sólar minnkar).

• Segulflökt (aa-geomagnetic index) fer minnkandi (virkni sólar minnkar).

• Geimgeislar aukast (Minni sólvindur).

• Fjarskipti á stuttbylgju með hjálp endurkasts frá jónahvolfinu verða erfiðari.

• Skíðasnjór verður aftur í Bláfjöllum og skautaís á Tjörninni.

• OR mun væntanlega lækka aftur verð á heitu vatni vegna aukinnar notkunar. (Rættist 2005).

• Ýmislegt annað ótalið mun breytast og koma á óvart

Nái aukning koltvísýrings í andrúmsloftinu að vinna hæfilega mikið á móti kólnun, þá verður ekki vart við mikið annað en minnkandi norðurljós, minnkandi segulflökt og aukningu geimgeisla.  Það verður spennandi að fylgjast með næstu árum. Tíminn einn mun leiða sannleikann í ljós 

Hér gildir það sem haft hefur verið eftir Carl Sagan:

"The essence of science is that it is self-correcting".

                                                                                                                                    ...Bara bull