Hefur sjávarborð virkilega hækkað hraðar undanfarið? Ekki er það nú alveg víst...

Meðal sjávarborð mælt yfir alla heimskringluna með gervihnöttum.

 

Á myndinni hér fyrir ofan má sjá hækkun sjávarborðs frá árinu 1992 til 2009. Skoðið vel breytingarnar í hækkun sjávarborðs. Hvað finnst þér lesandi góður, hefur sjávarborð verið að hækka hraðar undanfarið en á árum áður?

Þetta má skoða betur. Við getum látið tölvuna bera saman mælingar milli ára. Fundið mismuninn á sjávarstöðu t.d. fyrir júní í ár og júní í fyrra, maí í ár og maí í fyrra. Koll af kolli, ár fyrir ár.  Þannig getum við á einfaldan hátt látið Excel sýna árlega hækkun sjávarborðs í tæpa tvo áratugi.

Þetta er gert á myndinni hér fyrir neðan.  Hvað sérð þú út úr þessari mynd? Hefur sjávarborð hækkað hraðar undanfarin ár en á árum áður, eða er því kannski öfugt farið?

Nú er það svo, að til er fólk sem sér hlutina á annan hátt en venjulegt fólk. Svokallaðir sjáendur. Getur verið að einhverjir sjái annað úr þessum ferlum en bloggarinn sem sér ekki betur en að sjávarborð hafi hækkað hægar undanfarin ár en á árum áður.  Bloggarinn sér ekki betur en verulega hafi hægt á þessari hækkun. Það verður þó að taka það fram að bloggarinn er ekki svo lánsamur að sjá það sem flestum er hulið.

Sjáendur og aðrir ófreskir vinsamlega gefi sig fram!

 

 

Árleg hækkun sjávarborðs í millímetrum.

 

Myndirnar sem eru hér fyrir ofan eru fengnar af síðunni www.climate4you.com, kaflanum Oceans. Pófessor Ole Humlum við Oslóarháskóla sér um síðuna. 

 

Útskýringarnar hér fyrir neðan fylgja myndinni.  Menn geta sjálfir sótt frumgögnin og endurtekið teiknun ferlanna með Excel ef þeir vantreysta þessum myndum.

Annual change of global sea level since late 1992 according to the Colorado Center for Astrodynamics Research at University of Colorado at Boulder. The data have been prepared by Dr. R. Steven Nerem ([e-mail]) and Dr. Eric W. Leuliette ([e-mail]), and are described by Leuliette et al. (2004). The annual global sea level change is calculated as the difference between the average global sea level the last 12 months and the previous 12 months. The thick line represents the simple running 3 year average. The data shown above include the seasonal signal, and have been prepared using the inverted barometer technique (Inverted Barometer = -9.948 * (1013.3 - global average pressure). The inverted barometer does not have much apparent effect on the global mean sea level because the ocean as a whole is not compressible. Data from the TOPEX/Poseidon mission have been used before 2002, and data from the Jason-1 mission (satellite launched December 2001) after 2002. Time is shown along the x-axis as fractions of calendar years. Last diagram update: 25 September 2009.

• Click here to download the entire data series since 1992.

• Click here to read about details of calibration.

• Click here to read about data smoothing.

The 12-month global sea level change display significant variations over an aproximate 4 year period. These variations are superimposed on a general falling trend. Overall, since initiation of these satellite measurements, the 12-month sea level rise has decreased from about 4 mm/yr to about 3 mm/yr.

 

--- --- ---

 

 

 

Þessi mynd er frá vefsíðu University of Colorado þar sem mæligögn fyrir mælingar á sjávarborði frá gervihnöttum eru unnin og geymd. Gögnin sem ferlarnir ofar á síðunni eru teiknaðir eftir eru einmitt frá þessari stofnun. Takið eftir útliti ferilsins efst til hægri.

 

 

 

 

Grænlandsjökull bráðnar hraðar en áður

Athugasemdir

[Hörður Þórðarson, 13.11.2009 kl. 09:23]

Mjög gott blogg hjá þér, Ágúst. Ég held að flestir sjái út úr þessu það sama sem þú sérð. Ég vil hins vegar benda á að þó svo að hægt hafi á þessari hækkun nýlega hefur það ekkert spádómsgildi um hvað gerist í framtíðinni. Það eru stórir jöklar á Suðurskautslandinu sem bráðna ískyggilega mikið um þessar mundir...

http://www.realclimate.org/index.php/archives/2009/11/is-pine-island-glacier-the-weak-underbelly-of-the-west-antarctic-ice-sheet/

"Scott and others (2009) pointed out that the greater thinning toward the grounding line and terminus increased the surface slope and the gravitational driving stress, further promoting acceleration. Then Wingham and others (2009) reported that the 5400 km2 central trunk of the glacier had experienced a quadrupling in the average rate of volume loss quadrupled from 2.6 km³ a year in 1995 to 10.1 km³ a year in 2006. PIG had an annual volume flux at the front of 28 km³ a year, so this increase is a marked change."

[Höskuldur Búi Jónsson, 13.11.2009 kl. 09:45]

Það er líka hægt að skoða lengra tímabil - en á myndinni hér fyrir neðan má sjá að þrátt fyrir stöðuga aukningu í hærri sjávarstöðu, þá minnkar hækkunin tímabundið - en nær sér þó alltaf aftur á strik - t.d. upp úr miðjum níunda áratugnum. Þessi mynd nær þó að vísu aðeins til ársins 2007.

[Leifur Þorsteinsson, 13.11.2009 kl. 11:43]

Það er staðreynd að sjávarborð var á níundu öld um tveim metrum hærra en í nútímanum. Þetta má sjá í athugunum og rannsóknum sem gerðar

hafa verið á vegum Víkingasafnsins í Hróarskeldu. Hvaðan kom allt þetta koldioxíð á víkingatímanum.???

[Hörður Þórðarson, 13.11.2009 kl. 11:50]

Loftslag jarðarinnar hefur jafnan verið breytingum undirorpið, Leifur. Sumir vilja þar með útiloka að maðurinn valdi þeirri hlýnun sem nú á sér stað. Ég verð að viðurkenna að ég hef aldrei getað skilið þá lógík.

[Vilhjálmur Eyþórsson, 13.11.2009 kl. 11:55]

Sjávarborð við Miðjarðarhafið og sunnar var á víkingaöld  svipað og nú. Á norðurslóðum var land hins vegar að rísa í kjölfar þess að jöklar bráðnuðu skyndilega fyrir um 11.500 árum. Raunar höfðu jöklarnir verið þykkastir yfir Eystrasalti og á bóreölskum tíma var Eystrasalt meira en tvöfalt stærra en nú. Landrisi þar er enn ekki lokið, einkum norðantil og truflar t.d. mjög hafnargerð í Austur- og Vesturbotni. Sjávarborð í Danmörku kann þvi vel að hafa verið allt að tveim metrum hærra á víkingaöld en nú vegna þessa landriss.

 En Ágúst: Hvað segir þú um greinina sem ég sendi þér? Sástu einhverjar grófar villur? 

[Ágúst H Bjarnason, 13.11.2009 kl. 12:09]

Pistillinn átt nú barasta að fjalla um hegðun sjávarborðs á síðustu árum í tilefni fréttarinnar.   - Það er, samkvæmt raunverulegum mælingum hinna bestu til þess gerðu manna og tóla.   En það er víst haft eftir hinum heimsþekkta spekingi Yogi að "Prediction is very hard, especially when it's about the future".   Það er því öruggast að fullyrða sem minnst um hvað framtíðin kanna að bera í skauti sér.


Sjálfur verð ég alltaf aðeins hissa þegar raunverulega mælingar sýna annað en spádómar, jafnvel þó þeir séu gerðir í ofurvölvum, svokölluðum "superconfusers".

Án gamans: Ég vil ekki útiloka að menn eigi einhvern þátt í hlýnun undanfarinna áratuga, en það er nauðsynlegt að skoða málið fordómalaust. Ég er hræddur um að náttúran eigi, eins og oftast áður, stóran þátt í þeim breytingum. Hve mikinn hef ég ekki minnstu hugmynd um og held að enginn viti það með vissu, þó margir telji sig vita það. 

[Vilhjálmur Eyþórsson, 13.11.2009 kl. 12:55]

Hörður er greinilega einn þeirra sem telur, að ís sem er marga tugi stiga fyrir neðan frostmark geti bráðnað. Víðast hvar á Suðurskautslandinu hefur hiti ekki náð frostmarki í hundruð þúsunda eða jafnvel milljónir ára. Raunar er aðeins einn staður á Suðurskautslandinu, þar sem í getur bráðnað, en það er norðuroddi Suðurskautsskagans, en smájöklarnir þar eru jafnlangt og lengra frá Suðurskauti en Ísland er frá norðurskauti. Allar fréttir um "bráðnun Suðurskautslandsins" eiga við um norðurodda þessa skaga þótt þess sé aldrei getið. Margir halda í fákænsku sinni að hækkun um 1-4 stig muni bræða Suðurskautslandið. Það er eins og sumt fólk geti ekki skilið að ís sem er mínus 37 stig er alveg jafn frosinn og ís sem er mínus 41 stig.

[Hörður Þórðarson, 13.11.2009 kl. 13:28]

"Raunar er aðeins einn staður á Suðurskautslandinu, þar sem í getur bráðnað"

Ertu nú alveg viss um það, Vilhjálmur? Hefur þér nokkuð dottið í hug að jökullinn geti bráðna neðanfrá? Þú ættir að varast að tala um fákænsku, nema þú vitir eitthvað um það sem þú ert að segja... Talið er að breytingar á hafstraumum valdi því nú að sjór flytji með sér miklu meiri varma en áður að botni sumra jökla á Suðurskautslandinu. Þess vegna bráðna sumir þeirra hratt, þó svo að frost sé við yfirborðið. Enda er vatn miklu öflugri miðill til flutnings á varma en loft. Prófaðu að setja ísmola í stórt ílát fullt of 20 stiga heitu vatna og hafðu annan í 20 stiga lofti. Ef þú hugsar málið ætti það ekki að koma þér á óvert að ísmolinn í vatninu bráðnar miklu hraðar. 

"Antarctic Ice Sheet. They proposed that changes in air circulation patterns have led to increased upwelling of warm, deep ocean water along the coast of Antarctica and that this warm water has increased melting of floating ice shelves at the edge of the ice sheet.^[12] An ocean model has shown how changes in winds can help channel the water along deep troughs on the sea floor, toward the ice shleves of outlet glaciers.^[13] The exact cause of the changes in circulation patterns is not known and they may be due to natural variability. However, this connection between the atmosphere and upwelling of deep ocean water provides a mechanism by which human induced climate changes could cause an accelerated loss of ice from WAIS.^[13] Recently published data collected from satellites support this hypothesis, suggesting that the west Antarctic ice sheet is beginning to show signs of instability.^[14][10]"

http://en.wikipedia.org/wiki/West_Antarctic_Ice_Sheet

"A study of satellite measurements of Pine Island glacier in west Antarctica reveals the surface of the ice is now dropping at a rate of up to 16m a year. "

http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/8200680.stm

[Vilhjálmur Eyþórsson, 13.11.2009 kl. 13:44]

Hörður kemur þarna með "tilgátu" (hypothesis), greinilega fengna úr tölvulíkani, þar sem gert er ráð fyrir að hækkun lofthita um örfáar gráður eða brot úr gráðu muni auka bráðnun á fljótandi ís, en öll "bráðnun" Suðurskautslandsins fer þannig fram að skriðjöklar þrýsta geysistórum hafísjökum út í Suður- íshafið. Raunar kom nýlega fram í færslu hjá Ágústi að meginjökullinn hefur verið að þykkna undnafarið, sem aftur hlýtur að verða til þess að hafísjökum fjölgar. Raunar virðist hitastig við Suðurskautslandið standa í stað eða lækka, alveg ólíkt þeirri smávægilegu og örugglega tímabundnu hækkun sem verið hefur á norðurhveli. En allt þetta sem Hörður telur upp er einkar dæmigert fyrir það sem kemur út úr tölvulíkunum ofurtölva, sem Ágúst kallar svo hnyttilega "superconfusers".

[Valdimar Samúelsson, 13.11.2009 kl. 13:51]

Gott innlegg og auðséð að það er verið að hrópa úlfur úlfur. Ég spyr líka háttvirtu menn hér. Hvaðan kom efnið í Jöklanna sem allir eru svo hræddir útaf og það er ekki möguleiki á næstu 1000 árum að þeir skaði mannkynið. Væri ekki tími til komin að lögsækja vísindamenn fyrir hræðsluáróður sem kosta þjóðum heims milljónir ofan á milljónir.

[Hörður Þórðarson, 13.11.2009 kl. 13:57]

Synd að þú skulir vera svo langt leyddur að þú sjár þig knúinn til að leggja mér orð í munn , Vilhjálmur. Betra er að kynna sér málin og hvet ég þig eindregið til þess að gera það, nóg er til af efni um þetta.

"A study of satellite measurements of Pine Island glacier in west Antarctica reveals the surface of the ice is now dropping at a rate of up to 16m a year."

Þetta er engin tilgáta og þaðan af síður niðurstaða einhvers tölvulíkans. Þetta er staðreynd. Ef þú getur útskýrt þetta á annan hátt en að þessi þynning jökulsins stafi af bráðnun sem á sér stað á neðra borði hanns bíð ég spenntur. Hlífðu mér hinns vegar við fullyrðingum á borð við þetta: "öll "bráðnun" Suðurskautslandsins fer þannig fram að skriðjöklar þrýsta geysistórum hafísjökum út í Suður- íshafið." Raunverulegar mælingar sýna annað.

[Vilhjálmur Eyþórsson, 13.11.2009 kl. 14:13]

Það getur vel verið að jökullinn hafi lækkað eitthvað á þessum tiltekna stað (Pine Island) en það táknar ekki nokkurn skapaðan hlut. Slíkar staðbundnar sveiflur eru alltaf til staðar. Allar mælingar sýna að í heild sinni bendir ekkert til að Suðurskautslandið sé að bráðna enda væri slík bráðnun fráleit og fjarstæðukennd.

[Hörður Þórðarson, 13.11.2009 kl. 14:23]

Þetta er ekki einn tiltekinn staður. Pine Island Glacier er 175.000 ferkílómetrar að flatarmáli, stærri en allt Ísland. Kannski ekki skrýtið að þú vitir lítið um hann, hann er langt frá öllum mannabyggðum og aðeins örfáir menn hafa komist nálægt honum. Til upplýsinga:

"A particularly interesting stream of ice is named the 'Pine Island Glacier' (PIG). Pine Island Glacier is one of several glaciers draining the West Antarctic Ice Sheet. The Pine Island Glacier transports an enormous volume of ice from the West Antarctic Ice Sheet to the sea. It is both the largest transporter of ice in Antarctica and also the Antarctic's fastest moving glacier. It is currently thinning and retreating which is of concern since it's flow velocity and ice volume is accelerating."

http://bbs.keyhole.com/ubb/ubbthreads.php?ubb=showflat&Number=1046605

[Sveinn Atli Gunnarsson, 13.11.2009 kl. 14:25]

Vilhjálmur, það er engin að tala um að Suðurskautið sé að bráðna eins og það leggur sig, heldur er verið að benda á mælingar sem sýna fram á bráðnun. Það væri fráleitt af vísindamönnum að segja bara að þetta sé allt saman fráleitt og tákni ekki nokkurn skapaðan hlut. Hitastig hefur hækkað á síðustu árum og áratugum, sjávarstaðan er að hækka, koldíoxíð í andrúmsloftinu hefur aukist mikið. Vísindamenn telja almennt að hægt sé að tengja þessa hluti saman.

Þitt álit um þessi efni breytir engu um þetta almenna álit vísindamanna. Það að vísindamenn segi frá hugsanlegum afleiðingum og því sem er að gerast núna, hlýtur að teljast til skylda vísindamanna sem eru að rannsaka þessi mál eða eigum við að lifa með höfuð í sandinum og sigla inn í framtíðina án vitneskju um það sem gerist í kringum okkur.

[Höskuldur Búi Jónsson, 13.11.2009 kl. 14:34]

Mér sýnist Vilhjálmur ekki vera með á nótunum. Jöklar Suðurskautsins eru að bráðna.

Hér má sjá hversu mikinn massa jöklar Suðurskautsins hafa verið að missa síðastliðin 6 ár - talsvert magn - eða yfir 100 gígatonn á ári:

Hér er mjög fræðandi upplýsingar um jökla og hafís Suðurskautsins: An overview of Antarctic ice trends

[Vilhjálmur Eyþórsson, 13.11.2009 kl. 14:52]

Þessar greinar sem þú bendir á eru undarleg steypa gervivísinda, töfraðar fram úr tölvulíkönum af mönnum sem sjá bara það sem þeir vilja sjá, en geysimikið af því sem sagt er um þessi mál er einmitt af því tagi. Staðreyndin er að það er ekkert sérstakt að gerast á Suðurskautlandinu, en til lengri tíma er veðurfar á jörðinni hægt og sígandi að kólna og fyrr eða síðar hefst nýtt jökulskeið. Helsta takmark gróðurhúsamanna er einmitt að flýta þeirri þróun, enda virðast þeir fæstir þekkja til þeirrar staðreyndar að veður hefur verið að kólna og þorna hægt og sígandi í sex- sjö þúsund ár. Ef einhver endurhlýnun væri til staðar (sem ekki er til lengri tíma) væri slík endurhlýnun öllum fyrir bestu, dýrum, jurtum, fuglum fiskum og mönnum. Þegar veður var hlýrra var jörðin nefnilega öll miklu grónari en nú.

[Sveinn Atli Gunnarsson, 13.11.2009 kl. 15:32]

Eru þetta helstu rök þín varðandi þessi mál Vilhjálmur, að það sem ekki styður þínar skoðanir séu bara gervivísindi, sem birtast vegna töfra? Undarleg nálgun...spurning hvað liggur þar að baki?

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 13.11.2009 kl. 15:37]

Sjávarborð hækkar bara jafnt og þétt eins og hefur gert undanfarna öld. 

Vangaveltur um hvort það aukist "hraðar" síðasta árið eða síðustu 2-3 árin - þetta er bara hugsanavilla.  Beisiklí sama hugsanavillan og þegar menn gera mikið hopp og hí og segja að hækkun glóbal hitastigs jarðar af mannavöldum hafi stöðvast síðusta ár eða svo.

Svo er nú það.

[Vilhjálmur Eyþórsson, 13.11.2009 kl. 16:05]

Þið virðist ekki alveg skilja það sem ég var að segja í færslunni hér að ofan. Ég er fylgjandi endurhlýnun (endurhlýnun, ekki bara hlýnun) jarðar. Ef í rauninni væri eitthvað að hlýna til lengri tíma væri það gífurleg blessun fyrir alla jarðarbúa og ekki aðeins mannkynið. Það er bara ekkert sem bendir til að sú smávægilega uppsveifla sem hefur ríkt undanfarna áratugi sé eitthvað annað en ótal aðrar upp- og niðursveiflur á undanförnum öldum og árþúsundum. Eins og ég sagði áður. Hiti hefur verið að lækka í sex- sjö þúsund ár og eyðimerkur hvarvetna jafnframt verið að stækka, uppgufun úr höfunum minnkar og kalt loftið tekur nú til sín miklu minni raka en áður. Þetta eru blákaldar, ómótmælanlegar og grjótharðar staðreyndir sem ekki er hægt að deila um. Það stefnir óhjákvæmilega í nýtt jökulskeið ("ísöld" sem fáfróðir nefna svo) og þá mun Ísland, eins og mestöll norðvestur Evrópa og Norður- Ameríku enn einu sinni grafast undir jökul. Þetta er bara svona. Ef gróðurhúsaáhrif af koldíoxíði gætu valdið hlýnun væri það hið besta mál, en því miður bendir fátt, nánast ekkert til þess.

[Sigurður Þór Guðjónsson, 13.11.2009 kl. 17:13]

Beisiklí er ég alveg gáttaður!

[Guðmundur Jónsson, 13.11.2009 kl. 19:24]

Þegar vatn frýs þenst það út um sem nemur 10% og eðlisþyngdin lækkar því sem því nemur. Þetta þýðir að þó allur ís sem flýtur á hafinu (eins og Norðurheimskautið) bráðni breytist yfirborðsjávar ekkert. Allir vísindamenn sem fjalla um þetta eru sammála þessu. Þetta er líka hægt að sannreyna heima í stofu með ísmola í vatnsglasi. Öll hækkun yfirborðs sjávar þarf því að koma frá ís sem liggur á landi eins og á Suðurheimskautinu. Við skulum aðeins rifja upp barnskóla jarðfræði. Þar er okkur kennt að jörðin sé gerð úr fljótandi bergkviku og ysta lagið sem er jarðskorpan sem við stöndum á sé eins og sprungin eggjaskurn sem umliggur þessa kviku, brotin í jarðskorpunni fljóta á kvikunni og nuddast saman sem veldur jarðskjálftum og stundum opnast upp á milli fleka og kvikan streymir upp á yfirborðið í eldgosum. Snúningur jarðar gerir það svo að verkum að hún er ekki alveg kúlulaga heldur er þvermálið aðeins meira um miðbaug sem stafar af því að miðflótaflið togar jarðskorpuna mest út þar en ekkert á pólunum.Strangt til tekið má því segja að allur ís á yfirborði jarðar sé fljótandi, ef ekki á hafinu þá á bergkvikunni. Bráðni ísinn á landi er ljóst að hann rennur til sjávar og léttir þar með farginu af landinu sem hann hvíldi á, sem rís þá úr hafi sem því nemur. Yfirborð sjávar hækkar því augljóslega ekki neitt að jafnaði þó svo að allur ís jarðar bráðni. Hugsanlega mun land sem engin ís er á fyrir, síga í hafið vegna þess að land sem er með ís rís en vegna þess að fargið sem losnar (bráðnaði ísinn) verður jafndreift yfir alla jarðkúluna í hafinu verður það ekki mikið.

Ég dreg því þá ályktun með minni barnaskóla jarðfræði að allar staðhæfingar um að yfirborð sjávar hækki með hlýnandi veðurfari séu einfaldlega rangar , gerðar af mönnum sem ekki lásu heima í eðlisfræði.

[Vilhjálmur Eyþórsson, 13.11.2009 kl. 19:34]

Þetta er nú kannski ekki alveg rétt, en menn ættu að hafa í huga að mest alla 4500 milljón ára sögu jarðarinnar hefur lítill og oftast alls enginn ís verið á heimskautunum. Þótt Ísland sé ungt, kom upp seint á tertíertíma fyrir eitthvað um eða innan við 20 milljónum ára var hitastig hér nánast alla sögu landsins, þ.e. fyrstu 14-17 milljónirnar svipað og nú er í norður Kaliforníu sem sjá má á surtarbrandslögum og steingervingum, t.d. á Tjörnesi. Slíkt loftslag er Íslandi og jörðinni allri eðlilegt, ekki ísaldarkuldinn sem nú ríkir. Yfirborð sjávar var vafalaust þó nokkuð hærra en þó miklu miklu lægra en heimsendaspámenn tala um. Á móti kemur að nánast allt yfirborð jarðar var þá ágætlega byggilegt.  

[Guðmundur Jónsson, 13.11.2009 kl. 19:44]

Ekki ætla ég að fullyrða ég fari með hinn eina sannleik þarna. En Vihjálmur þú segir að þetta sé kannski ekki alveg rétt, segðu þá mér hvar ég er að villast ?

[Vilhjálmur Eyþórsson, 13.11.2009 kl. 20:01]

Það er alveg rétt að ís sem er á floti hækkar ekki sjávarborð. Það gera bara jöklar ofan sjávarborðs, en yfir 90% þeirra eru á Suðurskautslandinu. Grænland er ekki í rauninni "eyja" eins og yfirleitt er sagt, heldur í raun eyjaklasi í kringum lítið innhaf sem er þar sem miðja Grænlands er nú. Aðeins strandfjöllin og næsta nágrenni þeirra er ofan sjávarmáls en meginjökullinn hvílir á hafsbotni langt neðan sjávarmáls. Bráðni sá ís sem er neðan sjávarmáls mun það beinlínis valda dálítilli yfirborðslækkun hafanna, því ís dregst saman um 10% eins og þú sagðir. Reyndar hvílir þó nokkur hluti Suðurskautsjökulsins líka á sjávarbotni og þar gildir það sama. Þegar það bráðnar sem er fyrir neðan sjávarmál dregst það saman sem stuðlar að yfirborðslækkun. Meginhluti bæði Grænlands og Suðurskautslandsins er þó vel yfir sjávarmáli og mundi því vafalaust valda yfirborðshækkun. Hve hún yrði mikil er hins vegar alls ekki auðvelt eða augljóst. T.d. mundi miklu meira ferskvatn verða bundið í formi vatnsgufu í gufuhvolfinu ef hiti hækkaði aftur, sem stuðlar að lækknu sjávarborðs.

[Guðmundur Jónsson, 13.11.2009 kl. 20:14]

Þú ert ekki að segja mér neinar fréttir í þessu Vihjálmur, það er að mörgu að gæta í þessu og módellið er miklu flóknara en margir virðast halda.

En hvað er ekki alveg rétt í ATH 19:24

[Höskuldur Búi Jónsson, 13.11.2009 kl. 20:20]

Guðmundur Jónsson: Kenning þín er áhugaverð og gæti jafnvel gengið ef við hefðum nægan tíma til að bíða eftir að jarðskorpan jafnaði sig (nokkrir tugir þúsund ára jafnvel). Hér á Íslandi bregst jarðskorpan mjög hratt við fargléttingu jökla (þunn skorpa - heitur reitur) - enda er að sýna sig að landris er mjög hratt við Vatnajökul, þar sem jöklar eru að bráðna hratt. Aftur á móti bregst jarðskorpan mun hægar við sér þar sem undir er megilandsskorpa (meirihluti meginlandanna og þar sem líklega 95% núverandi jökla er staðsettur - prósentutalan er gisk). Sem dæmi þá má taka t.d. Skandinavíu, þar sem enn er landris vegna fargléttingar, 10 þúsund árum eftir að jökla leysti á því svæði. Sama má segja um Kanada. Því er ljóst að þeir jöklar sem eru landfastir og yfir núverandi sjávarborði valda sjávarborðshækkun, sem landris nær ekki að yfirvinna fyrr en eftir tugi þúsunda ára.

[Guðmundur Jónsson, 13.11.2009 kl. 21:02]

Takk fyri þetta Höski búi

Ertu ekki að vanmeta að í jarðskjálftum fara öldur í jarðskorpunni um alla jörðina, dugar það ekki til að jafna út mestu spennurnar sem myndast út af bráðnun jökla ?

Er víst að landris í Skandínavíu sé svona beint vegna þess sem þú segir. Ég held það geti allt eins veri vegna bráðnunar nú, því það eru jú jöklar og snjór víða í Skandínavíu og taktu eftir að minnkandi snjóalög á vetrin hafa jú sömu áhrif. Auk þess má benda á að bráðnað vatn ofan af íslandi og víðar fergir líka hafið í kringum Skandínavíu og gæti því ýtt Skandínavíu upp ??? Er þessi lína fargléttingar ekki barra sunnar en almennt hefur verið talið hér á norðursljóð og norðar fyrir sunnan. ef þú skilur mig, flekarnir eru jú nokkuð stífir og bogna ekki bar akurat þar sem jökulröndin er. Því held ég að landris nú í Skandínavíu sé kannski ekki vegna seigju í möttlinum heldur bein afleiðing fargléttingar norðan 65° breiddar.

[Vilhjálmur Eyþórsson, 13.11.2009 kl. 21:02]

Ég vil aðeins bæta við að þessi kenning er alls ekki algalin en í þessu máli er ég hins vegar í aðalatriðum sammála Höska Búa aldrei þessu vant. Jarðskorpan þarf óratíma til að ná fullu jafnvægi.

[Guðmundur Jónsson, 13.11.2009 kl. 22:20]

Það má lesa af grafinu hér efst að það hægist nokkuð á hækkun sjávar 2005, Það er ef til vill bara tilviljun en skjálftahrinan mikla á Indlandshafi hófst á jóladag 2004.

[Höskuldur Búi Jónsson, 13.11.2009 kl. 23:16]

Ég má til með að benda á nýjan gestapistil á loftslag.is sem er nátengdur efni þessarar færslu. Tómas Jóhannesson jarðeðlisfræðingur á Veðurstofunni fjallar um Jöklabreytingar og hækkun sjávarborðs heimshafanna.

[Guðmundur Jónsson, 14.11.2009 kl. 00:19]

Menn eru sammála um að landris sé nokkurt á svæðum sem eru að koma undan jöklum. Ef það er tilfellið, hvaðan kemur þá efnið sem ýtir landinu upp, ekki þenst bergið og möttullin bara út eins og mosi þegar farginu léttir ?

Er ekki liklegt að berg renni undan hasbotninum og undir þau svæði sem farginu léttir af og þá hlýtur botninn í hafinu að síga að sama skapi og auka þannig rímið í hafinu fyrir bráðin ís ?

[Ágúst H Bjarnason, 14.11.2009 kl. 07:25]

Hér má sjá umfjöllun í Ástralíu um hækkun sjavarborðs þar:

The Australian 
http://www.theaustralian.com.au/news/nation/science-is-in-on-climate-change-sea-level-rise-17mm/story-e6frg6nf-1225795202916

[Höskuldur Búi Jónsson, 14.11.2009 kl. 09:52]

Ágúst #32:

Í fréttinni stendur:

According to the most recent report by the Bureau of Meteorology's National Tidal Centre, issued in June, there has been an average yearly increase of 1.9mm in the combined net rate of relative sea level at Port Kembla, south of Sydney, since the station was installed in 1991.

Einnig stendur í fréttinni:

In the past year, the Port Kembla gauge has recorded a sea-level rise of just 0.1mm

Ég athugaði hvort ég fyndi skýrslu frá þessari stofnun frá því í Júní og fann þessa: THE AUSTRALIAN BASELINE SEA LEVEL MONITORING PROJECT - MONTHLY DATA REPORT - JUNE 2009

Þar leitaði ég að Port Kembla og stendur þar að sjávarstöðuhækkun sé nú 3,1 mm/yr. Í skýrslunni er reyndar varað við að þetta sé meðaltal fyrir stuttan tíma - og skuli varast að notast við þau gögn til túlkunar. Hér er samt önnur tala en gefin er upp í fréttinni og því birti ég það hér. Nú getur verið að ég hafi skoðað vitlausa skýrslu - en samt finnst mér eitthvað bogið við þessa frétt.

Ágúst þar sem þú ert það mikill efasemdamaður, þá hlýturðu að vera búinn að tékka á því hvað er á bak við þessa frétt - hver sé rétta skýrslan og hver réttu gögnin eru. Endilega leyfðu okkur að fylgjast með því.

[Ágúst H Bjarnason, 14.11.2009 kl. 11:08]

Höskuldur Búi.

Það er ekkert óeðlilegt við það að mælingar á sjávarstöðu séu mismunandi milli mánaða og jafnvel ára þegar mælt er á ákveðnu svæði. Í raun bara eðlilegt og við því að búast.


Ástæðan er sú m.a. að áhrif breytilegs loftbrystings á staðbundna sjávarstöðu eru veruleg. Ef loftþrýstingurinn er lágur, þá hækkar sjávarborð, og svo verulega munar um það að jafnvel mannvirki geta verið í hættu. Það þekkja menn vel þegar stórstraumsflóð fer saman við djúpa lægð.


Nú getur loftþrýstingur verið lágur að meðaltali á ákveðnum svæðum svo mánuðum og jafnvel árum skiptir. Við þekkjum það til dæmis sem Norðuratlantshafssveifluna (NAO) sem er skilgreind sem þrýstingsmunur milli Azoreyja og Stykkishólms.


Vegna þessara áhrifa loftþrýstings er nauðsynlegt að beita leiðréttingu "barometric correction" til þess að fá eitthvað vit í mælinguna, eða þá að taka meðaltal yfir mjög langan tíma.


Þegar mælt er frá gervihnöttum þá eru mæliniðurstöður flokkaðar fyrir ákveðin svæði (segjum t.d. austur-Kyrrahafið), eða þá allan heiminn. Mæliniðurstöður fyrir ákveðin svæði er hægt að sækja bæði leiðrétt og óleiðrétt með tilliti til loftþrýstings.


Mæligögn sem sýna meðalbreytingu sjávar fyrir allan heiminn er einnig hægt að nálgast bæði leiðrétt og óleiðrétt, en í raun skiptir það miklu minna máli í því tilviki hvor gögnin eru notuð, því vatn er ósamþjappanlegt. Þegar hækkar á einum stað af völdum lágs þrýstings, lækkar annars staðar. Meðaltalið yfir heimsins höf verður óbreytt eða amk. svipað.


Ef við skoðum mæligögn fyrir allan heiminn þá sjáum við verulegar sveiflur milli mánaða og jafnvel ára. Það ætti ekki að vera hægt að kenna loftþrýstingi um það. Við sjáum þetta greinilega með berum augum ef við rennum þeim yfir mæligögnin hjá Colorado háskóla. Dæmi:

2004.3617   16.230
2004.3888   13.564
2004.4160   12.606
2004.4431   10.500
2004.4703   16.037
2004.4974   22.224


Við sjáum þetta enn betur á ferlinum efst í pistlinum og sérstaklega vel ef við teiknum feril sem sýnir mismun tveggja ára.


Annað sem gerir hefðbundnar mælingar á ákveðnum stöðum vandasamar er breyting á landhæð á viðkomandi svæði, en mælibaujurnar sem notaðar eru eru landfastar og mæla því einfaldlega hæðarmun á sjávarborði og landinu.


Ég spjallaði um þessi mál við sérfræðing sem ég kannast vel við hjá Siglingastofnun fyrir ári. Ég hafði á orði að árleg hækkun sjávarborðs væri um 3 millímetrar. Sérfræðingurinn leiðrétti mig og sagði að 1,8 mm væri nær lagi. Nú man ég ekki hvort hann átti við meðaltal síðustu aldar eða síðustu árin, en það virðist þó vera ljóst af mæligögnum að hækkun (mælt með hjálp gervihnatta) síðustu ára er minni en var fyrir um áratug eða svo, hvernig sem á því stendur. Það væri gaman að vita skýringuna á því og hvernig á því stendur að hröðunin fellur gríðarlega á tímabilinu 1998 til 2000.


(Ég er lítið við tölvuna þannig að ég get ekki tekið mikinn þátt í spjallinu hér).

[Hörður Þórðarson, 14.11.2009 kl. 11:33]

Kafarinn skrifar:

"Yfirborð sjávar hækkar því augljóslega ekki neitt að jafnaði þó svo að allur ís jarðar bráðni."

"Ég dreg því þá ályktun með minni barnaskóla jarðfræði að allar staðhæfingar um að yfirborð sjávar hækki með hlýnandi veðurfari séu einfaldlega rangar , gerðar af mönnum sem ekki lásu heima í eðlisfræði."

Skemtilegar pælingar. Synd að þeir skyldu hafa gleymt að nefna það að sjávarborð hefur oft breytst um meira en 100m. Hvernig útskýrðu branaskóla kennararnir það?

http://en.wikipedia.org/wiki/Sea_level

http://en.wikipedia.org/wiki/File:Sea_level_temp_140ky.gif 

Ég man satt að segja ekki eftir neinni jarðfræði í þeim barnaskóla sem ég gekk í, kannski sem betur fer...

[Guðmundur Jónsson, 14.11.2009 kl. 19:41]

Hörður.

Eftir þessu sem ég sagði áðan þá ætti lögun og þykkt jarðaskorpunar á hverjum tíma að ráð því hversu mikið stendur uppúr sjó, þannig má skýra hækkun sjávarborðs upp á hundruð metra.

En þannig vill reyndar til hækkun upp á hundruð metra er ekki hægt að skíra eingöngu með bráðnun íss ef maður gefur sér að lögun jarðarinnar sé fasti.

[Hörður Þórðarson, 15.11.2009 kl. 05:14]

Meira en 100m, ekki hundruð. Á því er mikill reginmunur...

Kjarni málsins er sá að ísinn breytist miklu hraðar en þykkt og lögun jarðskorpunar.

[Guðmundur Jónsson, 15.11.2009 kl. 09:35]

Allur ís á suðurskautinu dugar til að hækka yfirborð sjávar um 50 metra og þá er líka tekið með það sem er á floti í hafi og það sem er neðan sjávarmáls. Ef aðeis er tekin sá ísmassi sem hvílir á suðurskautslandinu og er ofan sjávarmáls fer þetta miður fyrir 20 metra.

Nú var mér kennt í barnaskóla að nálægt 90% af öllum ís í heiminum sé á suðurheimskautinu.

Hvar ætlar þú að finna það sem á vantar Hörður ?

[Guðmundur Jónsson, 15.11.2009 kl. 10:01]

Hörður kl 05:14

""Kjarni málsins er sá að ísinn breytist miklu hraðar en þykkt og lögun jarðskorpunar.""

Þarna finnst mér vanta rökstuðning hjá þér Hörður, Það er jú hafsjór af bergi undir jarðskorpunni sem bæði storknar og bráðnar eins og vatn nema við 1000°k hærri hitta.

[Hörður Þórðarson, 15.11.2009 kl. 10:22]

Veltu því fyrir þér, Guðmundur hvað þessi setning þýðir: "Synd að þeir skyldu hafa gleymt að nefna það að sjávarborð hefur oft breytst um meira en 100m. Hvernig útskýrðu barnaskóla kennararnir það?"

Athugaðu að þarna er orðið breytst, ekki hækkar. Ef þú kíkir á þetta:

http://en.wikipedia.org/wiki/File:Sea_level_temp_140ky.gif

Sérð þú að sjávarborð er í hærri kantinum um þessar mundir, að minnsta kosti miðað við síðastliðin 140 þúsund ár. Til þess að BREYTA hæð sjávar er hægt að bræða jökla eða mynda jökla. Það vantar ekkert á til að hægt sé að breyta sjávarhæðinni um 100m. Einhvern tíma fyrir 10 til 20 þúsund árum síðan var staða sjávar meira en 100m lægri en nú er. Skýringin er sú að þá var mikið vatn bundið í heljar miklum jöklum sem nú hafa bráðnað...

"Þarna finnst mér vanta rökstuðning hjá þér Hörður, Það er jú hafsjór af bergi undir jarðskorpunni sem bæði storknar og bráðnar eins og vatn nema við 1000°k hærri hitta."

Höski Búi svaraði þessu ágætlega í færslu númer 26.

Ég vil hvetja fólk til að halda áfram að læra alla ævi, ekki bara meðan á barnaskóla stendur. 

[Guðmundur Jónsson, 15.11.2009 kl. 10:53]

Höski Búi svaraði þessu ekki Hörður og þú rökstyður þitt svar með því að segja mér að halda áfram að læra ???

Svo þetta stendur enn ósvarað.

-------------------------

"""Kjarni málsins er sá að ísinn breytist miklu hraðar en þykkt og lögun jarðskorpunar"""

Þarna finnst mér vanta rökstuðning hjá þér Hörður, Það er jú hafsjór af bergi undir jarðskorpunni sem bæði storknar og bráðnar eins og vatn nema við 1000°k hærri hitta.

Svar óskast.

[Höskuldur Búi Jónsson, 15.11.2009 kl. 12:58]

Ágúst #34: Ef þú hefur lesið athugasemd mína #33 og tengilinn þinn í #32, þá áttarðu þig kannski á því að þetta svar þitt #34 á ekki við - þó það sé gott.

Þú ert að benda á frétt þar sem sagt er að einhverjar tölur séu fengnar út úr skýrslu frá Ástralíu á ákveðnum stað og fréttin virðist vera um niðurstöðu þessarar skýrslu - ásamt viðtali við staðkunnuga (þ.e. heimamenn). Þetta finnst þér vera innlegg í umræðuna um hnattrænar breytingar í sjávarstöðu og því leitaði ég skýringa hjá þér - þ.e. hvort þú vissir hvaða skýrsla þetta er o.fl. Ég leitaði að skýrslunni sem verið var að vitna í og fann skýrslu sem gæti verið sú sama. Sú skýrsla sýndi alls ekki það sama og í fréttinni. Því langar mig að sjá hvaða skýrsla þetta er sem að þeir vísa í, í þessari frétt sem þú bendir á. 

Guðmundur Jónsson: Bráðnað og hálfbráðnað berg hegðar sér ekki eins og rennandi vatn í möttlinum undir jarðskorpunni. Ekki einu sinni vatn myndi hegða sér eins og vatn við þær aðstæður (þ.e.við svona mikinn þrýsting). Því er ekki um jafn hraða massaflutninga að ræða og þú telur vera í gangi þarna undir og alls ekki á þeim hraða að það hafi nægileg áhrif til mótvægis við bráðnandi jökla.

[Guðmundur Jónsson, 15.11.2009 kl. 13:36]

Þetta er bara tóm þvæla Höski búi.

Seigja fljótandi efna breytist ekki í beinu samhengi við þrístingi þó vissulega sé samhengi þar á mill og þá venjulega í hina áttina til dæmis flýtur járn, sem er þriðjungur alls efnis jarðar við um það bil 3500 bar /300°K ?