Hvers vegna er NASA að afmynda hitaferilinn fyrir Reykjavík...?

 

 

Mér er hulin ráðgáta hvers vegna vísindamenn NASA-GISS eru að breyta mæligögnum svona verulega. Hér er sláandi dæmi. Treysta þeir ekki mælingum Veðurstofu Íslands?  Eru menn bara að "lagfæra" mæligögn sísona? Hvers vegna?

 

Skoðum fyrst hitaferil sem fenginn er af vef Veðurstofu Íslands. Takið eftir daufa gráa ferlinum sem sýnir ársmeðaltal  hitafars í Reykjavík 1866-2009. Við skulum bera hann saman við ferlana frá NASA-GISS hér fyrir neðan. Takið eftir að ámóta hlýtt hefur verið á árunum kringum 1940 og undanfarið.

 

 

 

 

Svipaðan feril má sjá hér á vefsíðu NASA-GISS. Hlýindin um 1940 sjást vel:

 

 

 

 

Með því að fara á þessa síðu get ég beðið um þrjár aðrar útgáfur ferlanna. Þar á meðal "Adjusted GHCNv3+SCAR data".  

Þá lítur ferillinn svona út:

 

 

Ferillinn nefnist "Adjusted GHCNv3+SCAR data".  Takið eftir að búið er að "leiðrétta" hressilega hitamælingar frá miðri síðustu öld. "Leiðréttingarnar" eru greinilega mis miklar. Mestar í byrjun aldarinnar  og litlar sem engar í lok hennar.  Hlýindin um 1940 eru alveg horfin.

Nú passar "leiðrétti" ferillinn auðvitað miklu betur við þennan feril NASA-GISS sem á að sýna breytingu á hitafari jarðar:

 

 

 

 

"Leiðrétti" hitaferillinn fyrir Reykjavík kallast  GHCNv3+SCAR data".  GHCN stendur fyrir "Global Historical Climatology Network".    SCAR stendur fyrir "Scientific Committee on Arctic Research Basic data set" .

Á síðunni GISS Surface Temperature Analysis (GISTEMP) eru útskýringar.  Þar stendur meðal annars:

"The GHCNv3/SCAR data are modified to obtain station data from which our tables, graphs, and maps are constructed: The urban and peri-urban (i.e., other than rural) stations are adjusted so that their long-term trend matches that of the mean of neighboring rural stations. Urban stations without nearby rural stations are dropped"

 

Uppfært 22. janúar:

Myndin sem er hér fyrir neðan var í gær aðgengileg hér: ftp://ftp.ncdc.noaa.gov/pub/data/ghcn/v3/products/stnplots/6/62004030000.gif

Hún sýnir í hverju "leiðréttingarnar" eru fólgnar.

Efsti ferillinn (rauður) hægra megin er réttur, eða "unadjusted".

Ferillinn í miðjunni (gulur) er "leiðréttur", eða "adjusted".

Neðst hægra megin má svo sjá hvaða "leiðréttingar" hafa verið gerðar.
Það er greinilega ekki nein smá "leiðrétting" sem fer fram um miðja síðustu öld !

Blátt sýnir hvar og hve mikið ferillinn hefur verið tosaður niðurávið, en rautt hvar hann hefur verið hífður upp.

Beina línan sýnir svo leitnina yfir allt tímabilið. Línan er auðvitað miklu brattari á gula "leiðrétta" ferlinum,  

Hvað þetta svo þýðir allt saman er mér hulin ráðgáta.

 Smellið tvisvar á myndina til að sjá stærri.

 

 

Þýðir þetta að NASA-GISS sé að "leiðrétta" hitaferilinn fyrir Reykjavík áður en hann er notaður fyrir hnattræna hitaferilinn vegna þess að þeir telji hann mengaðan vegna þéttbýlisáhrifa (urban heat island effect)? 

 

Varla getur það verið, því þessi leiðrétting er í öfuga átt. Þeir hefðu frekar átt að lækka ferilinn síðustu áratugina, er það ekki?

 

Nú er ég alveg hættur að skilja...       Vonandi getur einhver lesenda útskýrt málið.

 

 

 

 Uppfært 26. janúar:

Sjá umfjöllun um málið:

Paul Homewood á vefsíðunni Not a Lot of People Know That:

Iceland Met Office Temperatures for Reykjavik

How GISS Has Totally Corrupted Reykjavik’s Temperatures

GISS Make The Past Colder In Reykjavik

NOAA Don’t Believe The Iceland Met Office

 

Paul Homewood og Antony Watts á vefsíðunni What is Up With That:

Another GISS miss, this time in Iceland

Þar eru meðal annars birt bréfaskipti Trausta Jónssonar og Paul Homewood.

 

 Uppfært 2. febrúar:
Dr. Halldór Björnsson, verkefnisstjóri loftslagsrannsókna hjá Veðurstofu Íslands hefur skrifað athugasemd um málið sem birt er í athugasemdakerfinu hér fyrir neðan.

(Almennum umræðum um málið er lokið).

 

 

 

 

 

Hér má lesa um stofnunina

National Aeronautics and Space Administration
Goddard Institute for Space Studies

Þar ræður Dr. James E. Hansen ríkjum.

 

 

 

 

 

Athugasemdir

[Emil Hannes Valgeirsson, 21.1.2012 kl. 12:26]

Það verður að botn í þetta. 1940 getur t.d. varla hafa verið kaldara en árið 1979.

Svo má hafa í huga að efsti ferillinn frá Veðurstofunni byggist á tölum sem hafa þegar verið leiðréttar vegna flutnings Veðurstofunnar í gegnum tíðina og þær ættu því að vera nokkuð eðlilegar.

[Ágúst H Bjarnason, 21.1.2012 kl. 12:34]

Ég hef alltaf talið, og geri enn, að hitamælingar Veðurstofunnar okkar séu með þeim allra vönduðustu. Óþarfi sé að meðhöndla mæligögnin svona.

Kannski er einhver skýring á þessu, þó ég komi ekki auga á hana.

[Vilhjálmur Eyþórsson, 21.1.2012 kl. 13:05]

Ágúst minn sæll! Þú gefur skýringuna sjálfur þegar þú bendir á að þessi deild NASA heyrir undir stjarneðlisfræðinginn James Hansen. Það segir allt sem segja þarf. En gróðurhúsamenn komast upp með að nota „leiðréttar“ tölur að vild og nota þær síðan til að hafa áhrif á almenninng, fáfróða stjórnmálamenn og blaðamenn. Allt þetta dæmi er merkilegt og undarlegt.

[Ágúst H Bjarnason, 21.1.2012 kl. 13:13]

Það er ekki bara Reykjavík sem átt hefur verið við.

ftp://ftp.ncdc.noaa.gov/pub/data/ghcn/v3/products/stnplots/6/62004013000.gif

ftp://ftp.ncdc.noaa.gov/pub/data/ghcn/v3/products/stnplots/6/62004018000.gif

ftp://ftp.ncdc.noaa.gov/pub/data/ghcn/v3/products/stnplots/6/62004030000.gif

ftp://ftp.ncdc.noaa.gov/pub/data/ghcn/v3/products/stnplots/6/62004048000.gif

ftp://ftp.ncdc.noaa.gov/pub/data/ghcn/v3/products/stnplots/6/62004063000.gif

ftp://ftp.ncdc.noaa.gov/pub/data/ghcn/v3/products/stnplots/6/62004065000.gif

ftp://ftp.ncdc.noaa.gov/pub/data/ghcn/v3/products/stnplots/6/62004082000.gif

ftp://ftp.ncdc.noaa.gov/pub/data/ghcn/v3/products/stnplots/6/62004092000.gif

[Ágúst H Bjarnason, 21.1.2012 kl. 13:24]

Næstsíðasta myndin í listanum hér fyrir ofan opnaðist ekki því það var smá villa í krækjunni. Ferillinn er fyrir Höfn í Hornarfirði.

Vonandi tekst það núna:

ftp://ftp.ncdc.noaa.gov/pub/data/ghcn/v3/products/stnplots/6/62004082000.gif

[Ágúst H Bjarnason, 21.1.2012 kl. 13:52]

Svona lítur mjög smækkuð mynd fyrir Reykjavík út.

Efsti ferillinn (rauður) hægra megin er réttur, eða "unadjusted".

Ferillinn í miðjunni (gulur) er "leiðréttur", eða "adjusted".

Neðst hægra megin má svo sjá hvaða "leiðréttingar" hafa verið gerðar.
Það er greinilega ekki nein smá "leiðrétting" sem fer fram um miðja síðustu öld !

Blátt sýnir hvar og hve mikið ferillinn hefur verið tosaður niðurávið, en rautt hvar hann hefur verið hífður upp.

Beina línan sýnir svo leitnina yfir allt tímabilið. Línan er auðvitað miklu brattari á gula "leiðrétta" ferlinum !

Mynd fyrir Reykjavík í fullri stærð má sjá með því að smella hér:

ftp://ftp.ncdc.noaa.gov/pub/data/ghcn/v3/products/stnplots/6/62004030000.gif

[Höskuldur Búi Jónsson, 21.1.2012 kl. 20:24]

Ágúst: Ertu búinn að leita upplýsinga um þetta hjá þeim sem standa að þessari úrvinnslu og hefurðu þannig útilokað að um eðlilegar ástæður sé að ræða?

[Ágúst H Bjarnason, 21.1.2012 kl. 20:51]

Höskuldur

Ég er engu nær.    Kannski eru eðlilegar ástæður fyrir þessu.      Er að vona að einhver sem les bloggið viti meira en ég.

[Höskuldur Búi Jónsson, 21.1.2012 kl. 23:05]

Ágúst: Þú hlýtur að vera eitthvað nær fyrst þú setur gæsalappir um vísindamenn (og á fleiri stöðum). Ertu ekki að gefa í skyn að þeir séu ekki hæfir vísindamenn - eða hvað þýða gæsalappirnar?

[Ágúst H Bjarnason, 21.1.2012 kl. 23:27]

Höskuldur.

Það sem ég hafði í huga er það að oft eru það ekki vísindamennirnir sjálfir sem vinna gagnavinnsluna sem er hálfgerð þrælavinna, heldur aðstoðarfólk. Hugsanlega sjálfvirk aðgerð með tölvum? Gagnamagnið er væntanlega gríðarlega mikið. Tími vísindamannanna er allt of dýrmætur til að standa í slíku, hefði ég talið.  Þeir eiga svo auðvitað að rýna og sannreyna afurðina.   

Þar til í ljós kemur hvað þetta táknar vil ég ekki reyna að giska á neitt.   Það getur vel verið að þetta eigi sér sáraeinfaldar og eðlilegar skýringar.   Vonandi veit einhver hvað þetta þýðir og fræðir okkur.  

Annars var ég að vonast til að norðurljós færu að sjást eins og búist er við á hverri stundu eftir sólskvettuna í fyrradag. Stjörnubjart, en ekki virðist mikið vera að gerast hér ennþá.

[Sveinn Atli Gunnarsson, 22.1.2012 kl. 09:11]

Mér þykja svona samsæriskenningar sem settar eru fram án þess að reyna að nálgast upplýsingar um málið frekar ómálefnaleg nálgun - það er verið að ýja að einhverjum viljandi rangfærslum. Það væri fróðlegt að vita hvað veldur þessu - kannski er þetta nú bara einhver tölvuvinnsla á netinu sem er röng eða eitthvað annað sem við sjáum ekki í gegnum í augnablikinu. Það má þó benda á að flest gagnasöfn eru sammála um hvernig hitaferillinn er á heimsvísu, þannig að það þyrfti nú aldeilis að vera stórt samsæri til að það sé eitthvað mikið að þessu...en kannski James E. Hansen (hvers vegna er hann tekin svona fyrir í pistlinum eins og hann ráði öllu hjá NASA) hafi áhrif á alla gagnavinnslu í heiminum...og hafi líka rangt við? Er það það sem við eigum að lesa út úr þessum pistli? Nei, varla er það nú svo Ágúst, en það væri fróðlegt að fá svarið við því hvað er þarna í gangi... Hefði jafnvel verið betra að sleppa samsæristóninum í færslunni, að mínu mati en spyrja gagnrýnina spurninga án þess að ýja að rangfærslum nafngreindara manna...

[Hilmar Hafsteinsson (IP-tala skráð) 22.1.2012 kl. 09:42]

Ágúst H Bjarnason, 21.1.2012 kl. 23:27: Það skal víst vera að hlýna, Ágúst minn!

[Ágúst H Bjarnason, 22.1.2012 kl. 10:30]

Sveinn Atli:
Ég er einmitt að reyna að nálgast upplýsingar um málið með hjálp þeirra sem lesa þennan pistil.  Allt er vel þegið.  Engar samsæriskenningar. "NASA Official: James E. Hansen" stendur neðst á öllum vefsíðunum, bæði aðalsíðu og undirsíðu. Ekkert annað.

Enn og aftur, ef einhver skilur hvað um er að vera, þá er hinn sami vinsamlegast beðinn um að útskýra það. Sjálfur hef ég ekki hugmynd.

Þegar þetta er ritað þá eru myndirnar sem vísað er á í athugasemd #3 óaðgengilegar, líklega tímabundið, en myndina fyrir Reykjavík má sjá hér.

[Ágúst H Bjarnason, 24.1.2012 kl. 22:15]

Ég er á þeirri skoðun að um sé að ræða einhverja sjálfvirka tölvuvinnslu. Einhvern vegin lítur þetta þannig út. Þessi aðgerð hefur t.d. reynt að þurrka út frostaveturinn mikla 1918 og einnig "leiðrétt" smávægilega kólnun um 1950. Þetta sést þegar myndin GHCNM ID: 62004030000 fyrir Reykjavík er skoðuð.

Það er auðvitað alveg óþarfi að fara svona með vönduð mæligögn frá Veðurstofu Íslands           Kannski er þetta bara einhver tilraunastarfsemi og breyttu gögnin ekki notuð neitt frekar. Kannski hafa þeir bara sett þetta óvart fyrir allra augu.  Samt undarlegt að þessu er öllu komið skipulega fyrir og jafnvel leiðbeiningar að finna á sama stað.

Annars eru það ekki bara ferlar frá Íslandi sem hafa orðið fyrir barðinu á þessari aðgerð. Það er m.a. að finna "leiðrétta" ferla frá Grænlandi, m.a. Nuuk, og mig minnir að ég hafi rekist á eitthvað svipað frá Skotlandi sem átt hefur verið við. Reyndar ekki leitað neitt.

Sem sagt, þar til annað kemur í ljós þá reikna ég með að þetta sé unnið af einhverri heimskri tölvu.  Ég hafði skrifað "vísindamenn" með gæsalöppum í inngangi pistilsins, enda átti ég von á að annað hvort væru einhverjir óvandvirkir aðstoðarmenn að verki eða vitlausar tölvur. (Sjá athugasemd #10).    Tók áðan gæsalappirnar út því það má misskilja þær eins og Höskuldur benti á.

[Höskuldur Búi Jónsson, 25.1.2012 kl. 10:31]

Er eitthvað sem bendir til þess að þessi gögn sem þú bendir á (þ.e. GHCN adjusted) hafi verið notuð af NASA GISS við að búa til þessa mynd:

[Ágúst H Bjarnason, 25.1.2012 kl. 11:46]

Höskuldur.

Ég skrifaði í athugasemd #14 "Kannski er þetta bara einhver tilraunastarfsemi og breyttu gögnin ekki notuð neitt frekar".  Ég vona að svo sé.

Vonandi að þessi gögn séu ekki notuð við úrvinnslu, þar með talið svona mynd.  Það væri samt fróðlegt að vita hver tilgangurinn er með þessum ferlum sem birtir eru opinberlega á tveim stöðum sem vísað er á í pistlinum. 

Ef til vill kemur kemur í ljós bráðlega hver tilgangurinn er...

[Ágúst H Bjarnason, 25.1.2012 kl. 12:17]

Hér eru skýringar sem fylgja ferlum eins og þessum:

ftp://ftp.ncdc.noaa.gov/pub/data/ghcn/v3/products/stnplots/6/62004030000.gif

<<Last Updated: 09/29/2010

The following directory: ftp://ftp.ncdc.noaa.gov/pub/data/ghcn/v3/products/stnplots/ is comprised of sub-directories (that are named by the first digit of a station ID) that contain individual station plot files (in "gif" format). The plot files contain 9 individual graphs, arranged in a 3x3 matrix. The first column of graphs, contain 2-D colored symbol graphs of the actual monthly data for the entire period of record for A) the (Q)uality (C)ontrolled (U)nadjusted (QCU) data, B) the (Q)uality (C)ontrolled (A)djusted (QCA) data, and C) the differences between QCA and QCU monthly data. The second column of graphs contain histograms of the monthly data for QCU, QCA, and (QCA-QCU) respectively. Finally, the third column of graphs depict annual anomalies and their associated trend line for QCU and QCA, and the differences in the annual anomalies for QCA and QCU. Detailed axis titles and units are displayed in the title of each graph.

"Leiðréttu" gögnin eru kölluð (Q)uality (C)ontrolled (A)djusted (QCA) data. Það bendir til að um gæðaeftirlit og "leiðréttingu" sé að ræða.

(Ég skrifa "leiðréttu" með gæsalöppum því auðvitað eru óleiðréttu gögnin ( (Q)uality (C)ontrolled (U)nadjusted (QCU) data)  miklu réttari, væntanlega eins rétt og þau geta verið)..

[Höskuldur Búi Jónsson, 25.1.2012 kl. 14:12]

Ef óljóst er hvort þessi gögn hafi yfir höfuð verið notuð af NASA GISS til að gera línuritið - af hverju er þessi bloggfærsla?

Ég veit að þetta eru eflaust hálfgerðar hártoganir hjá mér, en ég er bara að reyna að átta mig á tilgangi bloggfærslunarinnar. 

Þú sýnir gögn (íslensk gögn) - þú sýnir önnur gögn (frá NASA) - svo sýnirðu allt önnur gögn (einhver leiðrétt viðmiðunargögn) sem óljóst er hvort að eru yfirhöfuð notuð af NASA  og svo seturðu þau gögn í samhengi við hitalínurit NASA GISS og segir: 

Nú passar "leiðrétti" ferillinn auðvitað miklu betur við þennan feril NASA-GISS sem á að sýna breytingu á hitafari jarðar

Svona að gamni, geturðu útskýrt fyrir mér í fyrsta lagi hver var upprunalega ástæðan fyrir því að þér datt í hug að gera þessa bloggfærslu og í öðru lagi geturðu útskýrt af hverju þú lagar ekki textann í færslunni þar sem gefið er í skyn að NASA hafi haft rangt við?

[Ágúst H Bjarnason, 25.1.2012 kl. 20:02]

Höskuldur Búi.

 
Ástæðan fyrir því að ég skrifaði þennan pistil er einfaldlega sú að mér finnst þessi meðhöndlun á mæligögnum, sem ég tel vera mjög vönduð, vera furðuleg.  Auðvitað getur vel verið að einhverjum finnist þetta fullkomlega eðlilegt, en ekki mér. Það er nú bara einusinni þannig. 


Auðvitað er mönnum heimilt að fikta svona fyrir sjálfan sig, en að hafa breyttu  gögnin svona aðgengileg, sé tilgangurinn með þeim ekkert annað en einhverjar æfingar, finnst mér vera mjög undarlegt.


Það er svo undarlegt að full ástæða er til þess að benda á það.  

Í raun finnst mér þetta vera mikil móðgun við vísindamenn Veðurstofu Íslands að fara svona illa með hin ágætu gögn þeirra, væntanlega að þeim að forspurðum.


Ég held að allt sómakært fólk hljóti að vera sammála mér í þeim efnum.


Ég hef að sjálfsögðu ekki hugmynd um hvort þessi gögn sem misþyrmt hefur verið, hafi verið notuð til frekari úrvinnslu, t.d.við mat á þróun meðalhita jarðar.  Ég tel reyndar að svo sé ekki, því ég get ekki ímyndað mér að nokkrum heilvita manni dytti slíkt í hug.  Að minnsta kosti vona ég að svo sé ekki.


Eins og fram hefur komið þá tel ég nokkuð víst að þessi "leiðrétting" hafi verið unnin nánast eftirlitslaust með einhverju tölvuforriti. Vitsmunavera færi varla svona að.


Ég tel að viðkomandi stofnun, sem "leiðrétti" mæligögnin þurfi að biðja Veðurstofu Íslands afsökunar. Menn gera einfaldlega ekki svonalagað. Alls ekki.

[Ágúst H Bjarnason, 26.1.2012 kl. 18:58]

 Uppfært 26. janúar:

Sjá umfjöllun um málið:

Paul Homewood á vefsíðunni Not a Lot of People Know That:

Iceland Met Office Temperatures for Reykjavik

How GISS Has Totally Corrupted Reykjavik&#146;s Temperatures

GISS Make The Past Colder In Reykjavik

NOAA Don&#146;t Believe The Iceland Met Office

 

Paul Homewood og Antony Watts á vefsíðunni What is Up With That:

Another GISS miss, this time in Iceland

Þar eru meðal annars birt bréfaskipti Trausta Jónssonar og Paul Homewood.

[Ágúst H Bjarnason, 29.1.2012 kl. 17:29]

Sjá vefsíðuna: Climate Reflections á Vef Ole Humlum prófessors.

Neðst á síðunni er fjallað um þessar breytingar sem NASA GISS hefur gert á hitaferlum fyrir Reykjavík og fleiri staði á íslandi. Hér fyrir neðan er úrdráttur:

 Klipp... 

 

Apparently the recent version change also resulted in some significant changes for individual station data series available from the GISS database, which raises a number of concerns. One of the individual records which has been exposed to such unexpected &#39;adjustments&#39; is the Reykjavik (Iceland) monthly surface air data series. In the diagram below the official Reykjavik data series kindly provided by the Icelandic Met Office is shown in blue and the corresponding GISS data series in red. GISS offers three version of each station data series, of which the &#39;after removing suspicious records&#39; is the default choice. This is the GISS Reykjavik data series shown in the diagram below.

 

 

The mean annual surface air temperature 1900-2011 in Reykjavik according to the Icelandic Met Office (blue, upper panel) and the corresponding GISS data series after removing suspicious records (red, upper panel). The lower panels show the GISS adjustments introduced for the individual months. Apparently the process of removing suspicious records has resulted in a high number of monthly adjustments of exactly -0.8 and -1.8 ^oC, especially between 1923 and 1963. The biggest adjustment made is for December 1933, which has been adjusted with -6.9 ^oC. Some years are missing in the GISS data series, which is indicated by breaks in the red diagram. Click here for a larger version of the diagram.

 

The warm period around 1940 in Reykjavik ( see upper panel in diagram above) has entirely been removed by the new GISS adjustments, whereby a more uniform temperature increase throughout the 20th century is obtained, in concert with the atmospheric CO2 increase. 

The diagram below shows the monthly adjustments of the Reykjavik temperature data series in a different visual way, calculated by comparing the official monthly data series from the Icelandic Met Office with the corresponding &#39;GISS data series entitled &#39;after removing suspicious records&#39;.

 

 

Year-month distribution of the monthly adjustments of the Reykjavik temperature data series, calculated by comparing the official monthly data series from the Icelandic Met Office with the corresponding &#39;GISS data series entitled &#39;after removing suspicious records&#39;. The frontal scale indicate the year, and the other horizontal scale the individual months (1 = January, 2 = February, etc.). The magnitude of the adjustment made is shown by the z-axis. Click here for a larger version of the diagram.

 

It is somewhat difficult to understand the background for the number and magnitude of adjustments introduced in the GISS &#39;after removing suspicious records&#39; data series, especially as the resulting data series differs significantly from the official Icelandic data series. Hopefully, the details of these (and others) adjustments will later be thoroughly explained by GISS. If not convincingly explained, such large, uniform and therefore somewhat surprising adjustments will inevitably make the GISS data series (and NCDC?) appear less reliable and useful than previously. In comparison to these two surface temperature series the HadCRUT3 data series clearly stands out as being much more stable over time. At the moment it is not known how many other station records accessible from the GISS database have undergone similar adjustments as the above Reykjavik data series.

Along with the recent transition of GISS to the new GHCN version 3 the option of downloading raw (unadjusted) temperature data from the GISS site has disappeared. This is unfortunate, as the daily user of the GISS service then is cut off from studying the original data series for the individual stations.

The interested reader may instead access unadjusted station data from the excellent Rimfrost database, including the data series from Reykjavik. A comparison of these data with the official data from the Icelandic Met Office shows the Rimfrost data to be identical to the official Icelandic data.

[Ágúst H Bjarnason, 2.2.2012 kl. 15:54]

Dr. Halldór Björnsson, verkefnisstjóri loftslagsrannsókna hjá Veðurstofu Íslands hefur beðið mig að birta eftirfarandi athugasemd, sem er meira en sjálfsagt.

(Athugasemdakerfið hjá mér er yfirleitt opið í tiltölulega skamman tíma, oft u.þ.b. 2 daga, þannig að Halldór gat ekki sett inn athugasemdina sjálfur).

 *** *** ***

 Sæll Ágúst,

Það er áhugaverður samaðburðurinn sem þú gerir á hrágögnum GHCN (sem
koma frá Haf- og veðurfræðistofnun Bandaríkjanna, NOAA, en ekki
geimferðastofnuninni, NASA) og svo "lagfærðum" gögnum þeirra.

Hrágögnin í GHCN safninu koma frá dönsku veðurstofunni á fyrsta hluta
20. aldar og svo frá veðurskeytum frá Veðurstofu Íslands frá 3. áratug aldarinnar.
Á þessum tíma var verulegt flakk á stöðinni og reyndar athugað utan við bæinn 2. áratug
aldarinnar. Frá 1922 hafa athuganir Veðurstofunnar verið gerðar á
Skólavörðustíg (1922 - 1930), á þaki Landsímahússins (1931 - 1945),
við Sjómannaskólann (1946 - 1949), á Reykjavíkurflugvelli (1950 -
1973) og í mælireit við Bústaðaveg (frá 1973).  Þetta flakk hefur sín
áhrif á mæliniðurstöður, en er ekki óalgengt fyrir veðurstöðvar. Annað
dæmi um áhrif flakks á stöð er í Vestmannaeyjum, en  þar flutti stöðin
úr bænum á Stórhöfða (sem er í 118 m h.y.s) árið 1921.

Stöðvaflakk sem þetta, og aðrar breytingar í umhverfi stöðvar hafa
áhrif á mæliniðurstöður. Ein leið til að mæta þessu er að "lagfæra"
gögnin. Þá er skoðað hvort breytingar verði á stöð við flutning eða
aðrar breytingar í umhverfi hennar. Til að slík skoðun sé möguleg
er betra að hafa sögu stöðvarinnar á hreinu. Með  því að
bera saman mæliröðina við mælingar frá nálægri stöð (sem ekki var færð
á sama tíma), er hægt að sjá hvort stökk eða aðrar breytingar verða á
mæliröðinni við flutninginn. Lagfæringin byggir svo á því að leiðrétta
fyrir þessi stökk. Það liggur í hlutarins eðli að slíkar leiðréttingar
geta verið umdeildar. Það má þó rökstyðja þær með því að annars sýni
mæliraðirnar ekki veðurbreytingar, heldur stöðvasögu.

Vandinn er samt sá að oft er staðasagan illa þekkt, og jafnvel þar sem
hún er til (eins og á við stöðvar á Íslandi) þá er undir hælinn lagt
hvort stöðvasagan fylgir með mæliröðunum í stórum gagnabönkum (sem
kunna að byggja að mestu á samantekt veðurskeyta). Aðilar eins GHCN
nota því sjálfvirkar aðferðir við að finna hugsanlegar hnikanir í
mæliröðum, gjarnan með samanburði við nærliggjandi stöðvar. Þessar
aðferðir breyta flestum stöðvum lítið, en sumum þó nokkuð. Það er
augljóst að í tilfelli Reykjavíkur heppnaðist þessi lagfæring þeirra vægast
sagt illa.

Nú má spurja hvort hnattræn hlýnun sé kannski bara misskilningur, sé bara
afleiðing gagnalagfæringa. Ef farið væri með allar stöðvar eins og Reykjavík
væri það eðlilegar áhyggjur. Augljóslega þarf að tryggja að sú hlýnun sem
greinist (leitni hnattræns meðalhita) sé raunveruleg en ekki bara reikniskekkja.

Til að tryggt sé að leitni hnattræns meðaltals sé ekki bara að
endurspegla þessar lagfæringar er í fyrsta lagi
hægt að skoða hvernig leitnin breytist á hverri stöð milli frumgagna
og lagfærðra gagna. Ég hef séð slíkan samanburð fyrir GHCN gögnin, og
niðurstaðan er sú að oftast er engin munur í leitni, en þar sem verða
leitnibreytingar er álíka algengt að leitnin aukist og að hún
minnki. Breytingar á leitni mæliraða í GHCN bjaga því ekki leitni
hnattræns meðaltals.

Önnur leið til að skoða hver áhrif þessara lagfæringa eru, er að nota
aðra aðferð við að leita uppi stöðvabreytingar og lagfæra. Bæði
GISS/NASA og CRU/UKMO nota þannig ólíkar aðferðir en GHCN, og þó GISS
byggi á lagfærðum gögnum GHCN nota þeir einnig aðrar upplýsingar, og
t.d. er þeirra útgáfa af hitabreytingum í Reykjavík mun skárri en
leíðréttu GHCN gögnin. Eins má bera saman við endurgreiningar, s.s.
ERA40 (sjá www.ecmwf.int) eða NCEP
(http://www.esrl.noaa.gov/psd/cgi-bin/data/composites/plot20thc.pl).
Loks má nefna aðferð sem notuð er af s.k. BEST-hópi
(http://berkeleyearth.org/dataset/) en þeir bættu mörgum veðurstöðvum
við GHCN gagnasafnið, og þróðuðu nýjar aðferðir við að greina
ósamfellur og gera lagfæringar.


Niðurstaðan er sú að ólíkum aðferðum ber ágætlega saman, þó
auðvita sé alltaf einhver munur á þeim.   Einfaldast er að líta svo á
að þessi munur endurspegli þá óvissu sem er á meðaltali hnattæns hita.
Sú óvissa er nægilega lítil til þess að ekki sé ástæða til að draga í
efa að hnattræn hlýnun eigi sér stað.

Hvað varðar Reykjavík þá sýnir meðfylgjandi mynd ársmeðalhitann
samkvæmt frumgögnum GHCN (GHCN UNADJ), GHCN gögnum eftir leiðréttingu
(GHCN SCAR) og svo leiðrétta ársmeðalhitaröð sem notuð er af NASA
(GISS ADJ). Einnig eru sýnd frumgögn frá Veðurstofu Íslands fyrir
Reykjavík (IMO UNADJ) og frumgögn okkar eftir að búið er að leiðrétta þau
m.t.t. stöðvasögu (IMO ADJ). Punktarnir sýna einstök ár, en til að
auðvelda samanburð er útjafnaður ferill fyrir hverja mælirunu einnig
sýndur (þetta er s.k. LOESS ferill með skyggðu staðalfráviki).
Augljóst er a óleiðrétt gögn frá Veðurstofu  og GHCN eru mjög álíka,
en eftir lagfæringar ber Veðurstofunni og GISS/NASA ágætlega saman (þó
GISS/NASA ferillinn virðist "strekktari" lagfærði ferillinn frá Veðurstofunni).

Leiðréttingar GHCN eru hinsvegar af og frá, eins og þú bendir réttilega á.
Hinsvegar er það að hengja bakara fyrir smið að halda því fram að þetta sé villa
hjá NASA. Þeir erfa þessa villu frá NOAA og lagfæra hana að nokkru.

Að lokum er rétt að taka fram að lagfæringar VÍ á mæliröðinni fyrir Reykjavík
eru á engan hátt endanlegur sannleikur um þróun meðalhita þar. Hinsvegar er ljóst að
staðsetning mælisins upp á þaki Landsímahússins var óheppileg, þar mældist kerfisbundið
meiri hiti en á nálægum stöðvum. Vegna þessa er full ástæða til að til að leiðrétta
mæliröðina, en vel er hugsanlegt að leiðréttingin (um 0.4°C) sé full mikil. Þessi leiðrétting
kann að verða endurskoðuð síðar. Slíkt hefði þó óveruleg áhrif á langtímaleitni lofthita
í Reykjavík (og engin á hnattrænt meðaltal).

 

Virðingarfyllst,
Halldór Björnsson
Veðurstofu Íslands