Hvers vegna er orðið "Mekatronik" þýtt sem "Hátækni" - eða Mekatronik Ingeniør þýtt sem Hátækniverkfræðingur...?..

 

 

 

                                 Mekatronik Ingeniør = Hátækniverkfræðingur?

 

Hugtakið "mekatronik" eða  "mechatronic" er notað til að lýsa skörun tveggja eða fleiri fagsviða, til dæmis vélaverkfræði og rafeindaverkfræði. Mechanical+Electronic renna saman svo úr verður Mechatronic, eða Mekatronik eins og frændur okkar í Skandinavíu og víðar kalla fagið. Mekatronik fæst þannig til dæmis við vélbúnað sem er samofinn rafeindabúnaði, þar sem hvorugt getur án hins verið. 

Einhverjum hefur dottið í hug að þýða mechatronic sem hátækni í samsetningunni "mechatronic engineering". Þannig hefur til dæmis orðið til fagheitið hátækniverkfræði.  Hátækniverkfræði?

Hvers vegna í ósköpunum hátækniverkfræði? Hvað er eiginlega hátæknilegra við mekatronik verkfræði en til dæmis rafmagnsverkfræði, rafeindaverkfræði, raforkuverkfræði, stjórnkerfisverkfræði, fjarskiptaverkfræði, vélaverkfræði, skipaverkfræði, efnaverkfræði, eðlisverkfræði, kjarnorkuverkfræði, tölvuverkfræði, byggingaverkfræði, skipulagsverkfræði, samgönguverkfræði, jarðverkfræði, þjarkaverkfræði, flugverkfræði, flugvélaverkfræði, heilbrigðisverkfræði, iðnaðarverkfræði...?  

Hverjum dettur í hug að þessi svokallaða Hátækniverkfræði sé hátæknilegri en Aerospace Engineering?  Vonandi engum.

Sjálfsagt er ástæðan fyrir nafninu vandræðagangur við þýðingu á orðinu. Einhverjum hefur ekki dottið annað í hug. Íslendingar verða auðvitað að þýða öll orð, en Danir, Svíar og Norðmenn kalla fagið mekatronik eins og margar aðrar þjóðir. Við Íslendingar þýðum það sem hátækni .

Ef við notum sömu aðferðafræði við að finna orð samsett úr tveim öðrum, Mechanical+Electronic=Mechatronic, getum við prófað Véla+Rafeinda=Véleinda.

Er ekki Véleindaverkfræði miklu skárra orð í þessu samhengi en Hátækniverkfræði? Það er að segja ef við viljum endilega þýða orðið. Við tölum til dæmis um rafvirkja, vélvirkja og síðan rafvélavirkja.

Við höfum nokkrir vinnufélagar hjá Verkís, allir eins konar hátæknifræðingar og hátækniverkfræðingar í venjulegum skilningi þess orðs, rætt þetta mál yfir óteljandi kaffibollum, og erum við sammála um að afleitt sé að kalla   " Mechatronic Engineering"   "Hátækniverkfræði",   og viljum auglýsa eftir betra orði... 

 

Mechatronics er náskylt Robotics. Robotic Engineer gætum við kallað Þjarkaverkfræðing.  -
En Mechatronic Engineer (Mekatronik Ingeniør), - hvað köllum við hann?

 

 

 

Eru það hátækniverkfræðingar sem hanna hátæknisjúkrahús?   Humm...?

 

 --- --- ---

Uppfært 5. september:

Sjá athugasemdir hér fyrir neðan.

Hálfdan Ómar Hálfdanarson, íðorðastjóri vísindasviðs Þýðingamiðstöðvar utanríkisráðuneytisins bendir á að orðið sé í Hugtakasafni þeirra:

mechatronics (mekatronik) = rafeindavélfræði

http://www.hugtakasafn.utn.stjr.is

Síðan gætum við jafnvel útfært það:

mechatronics engineer: rafeindavélaverkfræðingur eða rafeindavélatæknifræðingur.

Við skjótum bara inn -véla-   í  t.d.  rafeindaverkfræðingur sem er í málinu.

Styttri og þjálli útgáfa gæti verið rafvélaverkfræðingur. 

Hálfdán hafði aftur samband og hafði orð á að sér litist betur á orðið véleindafræði en rafeindavélfræði.  Hvað finnst þér?

 --- --- ---

 

 

Robotics is the branch of science and technology that deals with the design, manufacture, and application of intelligent machines as well as of the computer systems and software that power their intelligence.

Mechatronics is the integration of mechanical, electronic and computer engineering in the design of high performance hybrid systems that embody numerous 'intelligent' or 'smart' features.

The interdisciplinary engineering field of Robotics and Mechatronics studies automata from an engineering perspective and designs high performance solutions at affordable costs.

 

Anna Hildigunnur verðandi Mekatronik Ingeniør

útskýrir fyrir okkur hvað mekatronik er:

 

 

 Stjórnkerfi - Tölvukefi - Rafeindakerfi - Vélbúnaðarkerfi

ásamt undirgreinum

Athugasemdir

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 2.9.2014 kl. 19:00]

Þó skömminni skárra en "hátæknisjúkrahús".

[Þórhallur Birgir Jósepsson, 2.9.2014 kl. 22:54]

Hafa menn notað fjölverkfræði yfir svona menntun í fleiri en einni grein, samofnum?

[Jón Hjaltalín (IP-tala skráð) 3.9.2014 kl. 10:08]

Áhugaverðar hugleiðingar. Hversvegna ekki    "vélstýritækni" ?

Eitt ömurlegast nýyrðið í íslensku er "þjarkur."  Mun betra er "róbóti"  sem beygist  eins og "ábóti".

Spítalar eru að taka í notkun "skurðróbóta"     eða finnst ykkur betra   "skurðþjarka" ?

[Ágúst H Bjarnason, 3.9.2014 kl. 11:31]

Hálfdan Ómar Hálfdanarson, íðorðastjóri vísindasviðs Þýðingamiðstöðvar utanríkisráðuneytisins, sedi mér góðan póst áðan.

Hann skrifar meðal annars:

"Ég er algerlega sammála því að þýðingin ,hátækni´ er ekki tæk lausn og hlýtur að vera frátekin fyrir annað hugtak, high technology.

En þú hefur augljóslega ekki séð okkar lausn í Hugtakasafni utanríkisráðuneytisins, sem er opið öllum á netinu, sjá: http://www.hugtakasafn.utn.stjr.is

Þar má finna þessa færslu:

    mechatronics: rafeindavélfræði

sem er ekki langt frá pælingum ykkar"

Ég þakka Hálfdáni kærlega fyrir ábendinguna um þýinguna á mechatronics, og einnig að minna á Hugtakasafn Utanríkisráðuneytisins. Það er mikill fengur í því safni.

mechatronics: rafeindavélfræði

Síðan gætum við jafnvel útfært það:

mechatronics engineer: rafeindavélaverkfræðingur eða rafeindavélatæknifræðingur

(Styttri útgáfa gæti verið rafvélaverkfræðingur, en það má misskilja).

(Við skjótum bara inn -véla-   í  t.d.  rafeindaverkfræðingur sem er í málinu).

Rafeindavélaverkfræðingur er örlítið lengra en rafeindaverkfræðingur , en mjög lýsandi.

[Ágúst H Bjarnason, 3.9.2014 kl. 11:37]

Jón Hjaltalín.

Ég er nokkuð sammála þér um orðin róbóti og þjarki.  Í mínum huga er þjarki eins konar berserkur.

Vélstýritækni er auðvitað lýsandi, en rafeindavélfræði er til í Hugtakasafninu. Það er þó hægt að nota  vélstýritækni innan rafeindavélfræðinnar, til dæmis í setningum eins og "...í kerfinu er vélstýritækni mikið notuð til að gera það sjálfvirkt..."

Ég veit Jón að þú þekkir róbótatæknina vel.

Með góðri kveðju,

[Ágúst H Bjarnason, 3.9.2014 kl. 11:58]

Þórhallur.  Innan verkfræðinnar hafa skapast margar sérgreinar eins og upptalningin í pistlinum gefur til kynna.  Í reynd er það þó þannig að menn velja oft að kalla sig einfaldlega t.d. rafmagnsverkfræðing, vélaverkfræðing, iðnaðarverkfræðing eða byggingaverkfræðing, þó svo að hægt sé að nota nákvæmari skilgreiningu.

Í starfi hér á landi er sérhæfingin ekki eins mikil og erlendis. Hér getur sami rafmagnsverkfræðingurinn á nokkrum dögum komið að vinnu við við t.d. fjarskiptamál, stjórnkerfi, sjálfvirknikerfi, varnarbúnað, fjargæslukerfi, orkudreifingu, orkuöflun, o.s.frv... Hann er þó hugsanlega sérmenntaður á einu þessara sviða.  Þess vegna er þægilegast að bara að kalla sig rafmagnsverkfræðing.

Orðið fjöltæknifræði minnir mig á, að það kann að hafa verið þýðing á danska orðinu polyteknik. Hinn frægi danski verkfræðiháskóli DTU hét upphaflega Den Polytekniske Læreanstalt, en hann var stofnaður árið 1829. Í Frakklandi var École Polytechnique, stofnaður 1794. Polyteknik kemur víðar fyrir í svona samhengi.

Fjölverkfræði er kannski of opið hugtak?