Gömul tré binda meira og meira af koltvísýringi eftir því sem þau eldast...

 

 

 

"Gömul tré binda meira og meira

Ekki virðist rétt að tré hætti að mestu að binda kolefni þegar þau eldast"

Þannig hefst frétt á vefsíðu Skógræktar ríkisins í dag 17. janúar. Vitnað er til greinar í vísindatímaritinu Nature sem nefist  "Rate of tree carbon accumulation increases continuously with tree size" og lesa má hér.

Fréttin á vefsíðu skógræktarinnar heldur áfram:

"Um þetta er fjallað í nýjasta hefti tímaritsins Nature sem kom út 15. janúar. Alþjóðlegur rannsóknarhópur skrifar þar að 97% af 403 trjátegundum sem vaxa í hitabeltinu og heittempraða beltinu vaxi því hraðar sem þær verði eldri. Rannsókninni stýrði Nate L. Stephenson hjá Western Ecological rannsóknarmiðstöð bandarísku jarðfræðistofnunarinnar U.S. Geological Survey.

Vísindafólkið notaði rannsóknargögn frá sex heimsálfum og niðurstöður þess eru byggðar á mælingum á hátt í 700.000 einstökum trjám. Elstu mælingarnar voru gerðar fyrir meira en áttatíu árum. Rannsóknin hefði ekki verið möguleg nema vegna þess hversu víða eru til mælingar á trjávexti sem gerðar hafa verið á löngum tíma.  

Óvenjulega mikill vöxtur sumra trjátegunda er ekki bundinn við fáeinar tegundir risatrjáa eins og ástralskan tröllagúmvið (Eucalyptus regnans), eða rauðviðurinn stórvaxni (Sequoia sempervirens). Þvert á móti virðist hraður vöxtur gamalla trjáa vera reglan frekar en hitt hjá trjátegundum og stærstu tré geta þyngst um meira en 600 kíló á ári. Í greininni í Science er þessu líkt við það að vöxtur okkar mannanna héldi áfram að aukast eftir gelgjuskeiðið í stað þess að á honum hægði. Þá myndi meðalmanneskja vega hálft tonn um miðjan aldur og vel ríflega eitt tonn þegar hún færi á eftirlaun.

Meðal rannsókna sem þessi stóra alþjóðlega rannsókn var byggð á eru nefndar athuganir sem ná allt aftur til áranna eftir 1930 og gerðar voru við Kyrrahafsströnd Norður-Ameríku. Þar var mældur vöxtur á tegundum eins og degli eða dögglingsvið, marþöll, sitkagreni, risalífvið og hvítþin. Annað dæmi er rannsókn sem gerð var í Kamerún árið 1996 þar sem mældur var vöxtur trjáa af tæplega 500 tegundum.

Höfundar greinarinnar í Nature taka fram að jafnvel þótt þetta eigi við um sjálf trén þýði það ekki að vöxtur skógar aukist stöðugt eftir því sem skógurinn eldist. Á endanum taki tré að deyja sem sé hluti af eðlilegri hringrás byggingar- og næringarefna í skóginum. Við það hægir auðvitað á bindingu kolefnis.

Nánar má lesa um þetta í tímaritinu Nature á slóðinni http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature12914.html

Frétt um þetta birtist í vísindafréttaritinu Science Daily http://www.sciencedaily.com/releases/2014/01/140115132740.htm"

 

Fréttin á vefsíðu Skógræktar ríkisins www.skogur.is 

 

 

Myndin er tekin í Richmond Park í úthverfi London síðastliðinn nóvember, en þar er einmitt gamall fallegur skógur á 955 hektara landi.  Stækka má myndina með því að þrísmella á hana.

 

 

 

 Nature 16. janúar 2014

 

Vetrarsólstöður og hafísinn...

 

 

 

 

 

 Það hefur komið vísindamönnum á óvart að rúmmál hafíss í lok sumars í ár var 50% meira en á sama tíma í fyrra.  Það er til viðbótar því að útbreiðsla íssins var rúmlega 50% meiri. Þetta er samkvæmt nýrri frétt á BBC. Hafísinn er því við þokkalega heilsu, en sem betur fer ekki mjög nærgöngull hér við land.  Við skulum vona að svo verði áfram.

 

 Þykkt hafíss hefur verið mæld með Cryosat-2 gervihnettinum.

 

 

 

Það má auðvitað ekki gleyma því að hafísinn á norðurhveli (ekki suðurhveli) hefur minnkað mikið á undanförnum árum. Fróðlegt verður að fylgjast með framvindu mála á næstu árum.

 

---

 

Í dag eru vetrarsólstöður og sólin lægst á lofti. 

Á morgun fer daginn að lengja aftur, fyrst um eitt lítið hænufet,
svo verða hænufetin tvö, svo þrjú ...

... og áður en varir fer sólin að boða komu vorsins...

 Mynd ÁHB

---

 

 

 

 Þess má geta að hafís á suðurhveli hefur aldrei verið meiri frá upphafi mælinga, eins og hann mældist í september, og heildarmagn hafíss á jarðarkringlunni er nú nokkuð yfir meðaltali eins og sjá má á ferlunum hér neðar á síðunni.

 

 

 

 

 Útbreiðsla hafíss á norðurhveli um vetrarsólstöður.

Svarti ferillinn er fyrir árið 2013.

http://ocean.dmi.dk/arctic/plots/icecover/icecover_current.png

 

 

 

 Útbreiðsla hafíss á suðurhveli um vetrarsólstöður.

Rauði ferillinn er fyrir árið 2013. 

 

 Heildarútbreiðsla hafíss samanlagt á norður- og suðurhveli.

Takið eftir rauða ferlinum í horninu neðst til hægri.

http://arctic.atmos.uiuc.edu/cryosphere/IMAGES/global.daily.ice.area.withtrend.jpg 

 

 Heildarflatarmál hafíss samanlagt á norður- og suðurhveli.

Árið sem er að líða er lengst til hægri.

Mesti hafís á hnattræna vísu síðan árið 1988.

 http://arctic.atmos.uiuc.edu/cryosphere/timeseries.global.anom.1979-2008

 

 

 Hafíssíða Veðurstofunnar

The Cryosphere Today

 

Myndin efst á síðunni er fengin að láni hér.

 

 

Gleðileg Jól

 

 

 

 

Landsins forni fjandi:

"1695.    Óvanalega miklir hafísar. Ís rak um veturinn upp að Norðurlandi og lá hann fram um þing,

norðanveður ráku ísinn austur fyrir og svo suður, var hann kominn fyrir Þorlákshöfn fyrir sumarmál

og sunnudaginn fyrstan í sumri (14. apríl) rak hann fyrir Reykjanes og Garð og inn á fiskileitir Seltirninga

og að lokum að Hvalseyjum og í Hítarós, fór hann inn á hverja vík. Hafði ís ei komið fyrir Suðurnes innan

80 ára, þótti því mörgum nýstárlegt og undrum gegna um komu hans. Þá mátti ganga á ísum af

Akranesi í Hólmakaupstað (Reykjavík) og var ísinn á Faxaflóa fram um vertíðarlok rúmlega, braut hann

skip undan 6 mönnum fyrir Garði, en þeir gengu allir til lands".

 

Þór Jakobsson: Um hafís fyrir Suðurlandi

 

 

Á þessum tíma var sólin í miklum dvala sem kallast Maunder lágmarkið.

 

 

 

Flugvöllur inni í miðri Washington-borg - og London...

 

 

 

 

 

Í umræðunni um Reykjavíkurflugvöll kemur oft fram að ekki tíðkist að hafa flugvöll inni í miðri borg.

Í sjálfri Washington-borg er einmitt flugvöllur steinsnar frá miðbænum Þetta er enginn lítill nettur völlur eins og Reykjavíkurflugvöllur, heldur stór flugvöllur, Ronald Reagan Washington National Airport.

Af lengd flugbrautanna (norður-suður brautin er 2100 metrar) má marka hve stutt er frá flugvellinum að Hvíta húsinu. Árið 2011 fóru um 19 milljónir farþega um flugvöllinn. 288.000 flugtök og lendingar.

 Á myndinni hér fyrir neðan má sjá flugvöllinn betur. Á flughlaðinu er fjöldi flugvéla, miklu fleiri en sjást á Keflavíkurflugvelli.  (Smella tvisvar eða þrisvar á myndina til að stækka).

 

 

 

 

                     --- --- ---

 

 

Þetta var flugvöllurinn í Washington, en hve margir skyldu vita um London City Airport á bökkum Thames í miðbæ Lundúna?

Á myndinni hér fyrir neðan má sjá glitta í Thames við vinstri jaðar og háhýsin í miðbænum fyrir miðri mynd. 
(Smella tvisvar eða þrisvar á myndina til að stækka).

 

Árið 2012 fóru um 3 milljónir farþega um London City Airport.    Enginn smá flugvöllur í hjarta Lundúna, flugvöllur sem fáir vita um. Verið er að undirbúa stækkun miðað við 120.000 lendingar og flugtök á ári.

 

 

                             Þetta er kunnuglegt umhverfi.

 

 

 

 

Neyðarkall frá bandarísku veðurþjónustunni falið í veðurskeyti...

   

 

 

Neyðakall var falið í veðurfréttum NOAA National Weather Service i gær 4. október, en eins og flestir vita þá fá margir ríkisstarfsmenn engin laun um þessar mundir í Bandaríkjunum...

Prófið að lesa lóðrétt niður í rauða rammanum á myndinni.  PLEASE PAY US  stendur þar.

Varla er þetta tilviljun.

Hægt er að sjá allt skeytið hér:
http://mesonet.agron.iastate.edu/wx/afos/p.php?dir=next&pil=AFDAFC&e=201310032155

 

 

http://governmentshutdown.noaa.gov

 

 

 

Er orðið "samheitalyf" rökrétt myndað? - Væri ekki "jafngildislyf" réttara...?

  

 

 

"Samheitalyf er lyf sem er jafngilt og frumlyfið sem það er borið saman við. Það hefur sama virka innihaldsefnið og í sama magni"   

 

Þannig er þessum lyfjum lýst á vef Actavis. Líklega þekkja flestallir nafnið sem þessi lyf hafa, enda er maður nánast alltaf spurður í apótekinu hvort maður sætti sig við að fá samheitalyf í stað þess sem ávísað er.

 

Þetta eru sem sagt lyf sem hafa sömu virkni og frumlyfið, en heita ekki það sama.   Hvernig er þá hægt að kalla þannig lyf samheitalyf?  Það skil ég ekki.  

Samheitalyf um lyf sem alls ekki heita það sama?  Humm...?  

 

Væri ekki réttara að kalla þessa tegund lyfja til dæmis samvirknilyf, jafngildislyf, eða eitthvað í þeim dúr ...?  Þetta eru jú lyf sem eru jafngild og hafa sömu virkni.

 

 Skyldi ég vera einn um að finnast orðið "samheitalyf" undarlegt í þessu sambandi?

 

Skilgreining World Health Organization:

"A generic drug is a pharmaceutical product, usually intended to be interchangeable with an innovator product, that is manufactured without a licence from the innovator company and marketed after the expiry date of the patent or other exclusive rights". 

"Generic drug" þýðir beinlínis  "almennt lyf", en það segir ósköp lítið.

 

Byggja fyrir 25 milljarða

Þar sem gamli tíminn og nýi tíminn í fluginu renna saman í algleymi...

 

 

 

 

Einstaklega vandað myndband frá Euroflugtag 2013.

Nauðsynlegt er að njóta í fullri skjástærð, HD upplausn og með hljóðið á. Það má gera með því að smella fyrst á YouTube neðst til hægri og opnast þá ný síða. Síðan á tannhjólið og velja HD og þar næst á ferhyrnda táknið til að velja fulla skjástærð.

 

 

Krækjur:

Euroflugtag heimasíðan

Euroflugtag á Facebook.

Flugmódel á Facebook.

 

 

Enn betri útgáfa hér fyrir neðan: 

 

 

 

 

Ótrúleg heppni Breta opinberuð í gær...

 

 

 

"Eru Bretar að verða Saudi Arabía heimsins í gasvinnslu?" 

Þannig spyr The Spectator í gær eftir að British Geological Survey tilkynnti í gær að þeir áætluðu að magn setlagagass í Englandi nemi um  1330 trilljón rúmfetum (38 trilljón rúmmetrar).

Jafn stórar gaslindir í setlögum hafa hvergi fundist. 

Til samanburðar má nefna N-Ameríku þar sem áætlað er að magnið sé  682 trilljón rúmfet, Argentína 774 trilljón rúmfet and Kína 1,275 trilljón rúmfet.

Þetta eru stærstu setlaga-gaslindir sem fundist hafa, mun meira magn gæti fundist ef Suður England og Skotland væru tekin með, svo og hafsvæðið umhverfis Bretlandseyjar.

 

Sjá vefsíðu  British Geologica Survey.

 

Þetta er miklar fréttir fyrir Breta. Í raun stórfréttir.   Hér er tilvísun í nokkrar fréttir sem birst hafa í dag:

 The Sun, 28. júní 2013

 The Sun, 28 . júní 2013

 The Times, 28. júní 2013

 The Spectator, 27. júní 2013

 The Economist, 29. júní 2013

 Public Service Europe, 28. júní 2013

 

 

 

Nú vaknar ein lítil spurning:  Skyldu Bretar hafa áhuga á að kaupa örlítið rafmagn frá okkur um sæstreng eftir þennan fund?

 

 

 

 

 

1 milljón= 1.000.000

1 milljarður = amerísk billjón = 1.000.000.000

 1 trilljón = 1.000.000.000.000 

Flughæfni þessara þyrlna er með ólíkindum...

 

 

Þessar litlu þyrlur eru með fjórum rafmótorum og öflugri lítilli stjórntölvu sem tengist ýmiss konar skynjurum svo sem GPS staðsetningarðnema, fjölása hröðunarmælum og áttavita.

Í stjórntölvunum sem eru um borð í þyrlunum er öflugur hugbúnaður sem reiknar flóknar eðlisfræðijöfnur í rauntíma og sendir boð til rafmótoranna fjögurra til að stjórna fluginu. Þessir útreikningar byggjast að miklu leyti á reglunarfræðinni (control theory) sem kemur víða við í tækni nútímans.

Þar sem myndbandið er tekið innanhúss hefur staðsetningakerfi verið komið þar fyrir í stað hefðbundins GPS, en víða er farið er að nota þessar þyrlur, sem í daglegu tali hafa oft verið nefndar „fjölþyrlur" sem þýðing á enska orðinu multicopter, utanhúss, og þá oftast til myndatöku. Algengast er að þyrlurnar séu með fjórum hreyflum og kallast þá á ensku quadcopter, en einnig eru til fjölþyrlur með  þrem hreyflum (tricopter) sex hreyflum (hexacopter) eða átta hreyflum (octocopter).

Í þessu tilviki er væntanlega einnig tenging við yfirstjórntölvu „á jörðu niðri" sem samhæfir hreyfingu allra þyrlnanna.

Rafmótorarnir eru þriggja fasa og stjórnað með rafeindabúnaði sem breytir jafnspennunni frá rafhlöðunni í riðspennu með breytilegri tíðni samkvæmt boðum frá stjórntölvunni.

Í þessu verkefni er fléttað saman flugeðlisfræði, reglunarfræði, eðlisfræði, stærðfræði, rafmagnsfræði, tölvutækni, hugbúnaði og hugviti.  Útkoman er vél með einstaka eiginleika. Með meiri gervigreind er hægt að láta svona búnað vinna flókin verkefni. Rafhlöðurnar (Lithium-Polymer) eru helsta takmörkunin í dag og takmarka flugtímann, jafnvel þó orkuinnihald þeirra sé mun betra en mögulegt var að ná fyrir fáeinum árum. 

Sjón er sögu ríkari.  Það er vel þess virði að horfa á allt myndbandið og sjá hvers svona fjölþyrlur eru megnugar.

Myndbandið er frá TED.

 

 

 

Uppvakningar frá Litlu ísöldinni...

 

 

 

Hópur vísindamanna við háskólann í Alberta undir stjórn Catherine La Farge hefur fundið gróður sem fór undir ís fyrir 400 árum meðan á Litlu ísöldinni stóð, og það sem merkilegra er, þeim hefur tekist að vekja gróðurinn til lífs eftir langan svefn. Sjá mynd.

Þyrnirós svaf í eina öld og þótti mikið, en þessar plöntur í fjórar aldir. Um þetta er fjallað í tímaritinu Proceedings of the National Academy of Sciences, en fréttin hefur farið víða undanfarið, og má m.a. lesa um málið hér á vefsíðu PHYS.ORG.

 

 

 

Fyrir árþúsundi voru jöklar líklega minni en í dag. Ekki var það mannfólkinu að kenna og enginn kvartaði svo vitað sé. Mannlíf og menning blómstraði....

Svo fór að kólna, og kólna...

Meðan á Litlu ísöldinni stóð gengu jöklar fram og lögðu í eyði gróið land og jafnvel bújarðir á Íslandi. Víða um heim.  Einnig gróðurinn sem vísindamönnunum tókst að vekja til lífsins eftir langan þyrnirósarsvefn.  Það hlýtur að hafa verið hrikalegt að horfa upp á jökulinn flæða yfir gróið land. Styrjaldir geisuðu, hungur varð mörgum að aldurtila, sjúkdómar felldu fólk unnvörpum.   Ekki var það mannfólkinu að kenna, svo mikið er víst. Einhverjir voru þó brenndir á báli fyrir galdra, því auðvitað var þessi óáran þeim að kenna, að minnsta kosti taldi fávís almúginn og yfirvaldið það...

Nú eru jöklar farnir að hopa aftur og það sem huldist ís fyrir nokkrum öldum farið að koma í ljós. Það þykir fjölmörgum hrikalegt upp á að horfa og kenna mannfólkinu um það...

Humm...

Fréttin um þennan gróður sem hefur verið lífgaður við eftir að hafa verið hulinn ís í hálfa þúsöld er auðvitað stórmerkileg, en minnir okkur á að allt er í heiminum hverfult...

 

 

 

 

(Nú svo er það auðvitað nýleg frétt í Nature.

Hver veit nema loðinn uppvakningur úr holdi og blóði sé á leiðinni). 

TED video:  Bring back the woolly mammoth!

Hafísútbreiðslan í maí 2013...

 

                                                                       

 

Myndin hér að ofan sýnir útbreiðslu hafíss nú þegar líður að lokum maímánaðar.   Greinilegt er að myndin nú er allt önnur en í september 2012 þegar útbreiðslan var í lágmarki.   

Ferillinn fyrir árið 2013 er rauður, en svartur fyrir árið 2012. 

Í augnablikinu er rauði ferillinn nærri meðaltali áranna 1979-2006 (punktalínan), en í september 2012 var útbreiðsla hafíss sú minnsta sem mælst hefur, a.m.k. síðan mælingar merð gervihnöttum hófust.

Hafa verður í huga að myndin sýnir útbreiðslu hafíss en ekki magn, þ.e. ekki er tekið tillit til þykktar íssins. 

 

Hvernig stóð á lítilli útbreiðslu hafíss í september 2012?  Á vefsíðu NASA kemur fram að öflug heimskautalægð í ágúst 2012 hafi brotið upp ísinn þannig flýtt fyrir bráðnun hans, en hann var tiltölulega þunnur fyrir.

 

 

                   Smella hér til að sjá myndbandið á vef NASA.  Sjá einnig frétt Reuters hér.

 

Stormurinn skall á 5. ágúst og strax 9. ágúst birtist á vef NASA frétt um storminn þar sem leiddar eru líkur að því að hann geti haft áhrif á útbreiðslu hafíss:  "Arctic storms such as this one can have a large impact on the sea ice, causing it to melt rapidly through many mechanisms, such as tearing off large swaths of ice and pushing them to warmer sites, churning the ice and making it slushier, or lifting warmer waters from the depths of the Arctic Ocean".   Þetta gekk eftir.

 

Myndin hér fyrir neðan ætti að uppfærast sjálfkrafa. Fylgist með rauða ferlinum. 

Það verður fróðlegt að fylgjast með hver þróunin verður í ár.  

Hver skyldi staðan vera næstkomandi september þegar útbreiðslan verður í lágmarki?     Það kemur bara í ljós þegar þar að kemur, fæst orð hafa minnsta ábyrgð... 

 

 

                                                         Stærri beintengd mynd hér.

 

 

Næsti ferill sýnir breytingu á heildarflatarmáli hafíss,

á suðurhveli + norðurhveli, frá árinu 1979. 

Stærri beintengd mynd hérá hafíssvef háskólans í Illinois.

 

 

 

Að lokum er ferill sem sýnir stöðuna í dag á hafísnum við Suðurskautslandið.

Greinilegt er að útbreiðsla hafíss er þar meiri en í fyrra og meiri en meðaltal áranna 1979-2000.

 

 

 

 

 

 

 Vefsíður með fjölda ferla:

 

 Arctic Sea Ice Graphs

 

Sea Ice Page