Hópferðarbíll slítur þjóðvegi 10.000 sinnum meira en fólksbíll...!

 

 

 

 

Um helgina ók ég um uppsveitir sunnanlands. Hrikalegt var að sjá hvernig slitlag veganna er víða illa farið. Jafnvel nýir vegir sem voru gerðir sumarið 2015 eru farnir að molna upp og djúpar holur með skörpum brúnum víða.

Niðurbrot vega fylgir öxulþunganum í fjórða veldi samkvæmt "Fjórða veldis reglu" Evensen og Senstad. Það þýðir að jeppi með öxulþunganum 1 tonn skemmir veginn 10.000 (10 þúsund) sinnum minna en t.d. rúta með 10 tonna öxulþunga. Álag bílsins sem er 10 sinnum þyngri en fjölskyldujeppinn er því 10x10x10x10=10.000 sinnum meira!

Venjulegir fólksbílar, jeppar meðtaldir, eiga því hverfandi þátt í hrörnun vega. Ein rúta getur því valdið sömu skemmdum á veginum og 10.000 fólksbílar, sé hún 10 sinnum þyngri en fólksbíllinn.

Ein rúta eða eða þungaflutningabifreið getur því valdið sömu skemmdum og öll umferð fólksbíla eftir sama vegarkafla í nokkra daga, jafnvel marga daga.

Á vinsælum leiðum túrista, t.d. Gullna hringnum, er kannski ekki fjarri lagi að 100 rútur aki daglega. Nú er 100 x 10.000 sama og milljón. Umferð þessara þungu bíla á einum degi veldur því sama skaða og milljón fólksbíla !!!

Þetta er væntanlega svona því sem næst, en líklega ekki mjög fjarri lagi. Þeir sem þekkja burðarþolsfræði vega betur en ég mega gjarnan leiðrétta mig ef með þarf, eða taka undir það sem skrifað er hér... Öxulþungi hópferðabíls sem fullur er af túristum er heldur ekki nákvæmlega 10 sinnum meiri en öxulþungi jeppans sem er kannski um 2 tonn eða með 1 tonna öxulþunga, en Yaris er ekki nema 1 tonn án faþega, en fjórðaveldisreglan gildir eftir sem áður.

Til að útskýra fjórða veldis regluna aðeins betur: Ef öxulþunginn væri 5 tonn, eða 5 sinnum meiri en heimilsjeppans sem er með 1 tonna öxulþunga, þá er álagið á veginn 5x5x5x5=625 sinnum meira.
Ef við berum saman við Yaris með 500 kg öxulþunga, þá er álagið á veginn
10 x 10 x 10 x 10=10.000 sinum neira!    
Einnig má geta þess, til að útskýra hve hratt þessi neikvæðu áhrif fylgja þunganum, að niðurbrotsáhrif bifreiðar með 11,5 tonna öxulþunga er 75% meira en bifreiðar með 10 tonna öxulþunga (  N = 11,5 ⁴  /  10 ⁴  = 1,75  ).

 

 --- --- ---

Vegagerðin:  Vegirnir okkar

http://www.vegagerdin.is/vefur2.nsf/Files/Vegirnir_okkar/$file/Vegirnir%20okkar.pdf

„Með vaxandi umferð hefur slit á vegum aukist til muna en þar vega þungt auknir vöruflutningar. Þungar bifreiðar slíta þjóðvegunum margfalt meira en léttar fólksbifreiðar því þungaumferðin brýtur niður burðarlög veganna smátt og smátt og veldur því að með tímanum minnkar burðarþol þeirra. Í grófum dráttum er talið að áhrif þyngdar hafi fjórða veldis áhrif á niðurbrot veganna. Þetta þýðir að öxull, sem er 10 tonn að þyngd, hefur 10 þúsund sinnum meiri áhrif á niðurbrot vegar en öxull sem er 1 tonn.“

 

  --- --- ---

 

Nú stendur jafnvel til að setja upp tollhlið á vegi umhverfis höfuðborgarsvæðið og rukka íbúa þar um vegatoll í því skyni að safna fé svo hægt sé að lagfæra skemmdir á vegum sem ljóst er að þungaflutningar, m.a. hópferðabílar fullir af ferðamönnum, valda. Hinn almenni heimilisbíll á nánast engan þátt í þessum skemmdum á þjóðvegakerfinu.

 

Mynd: Birkir Hrafn Jóakimsson: Hjólför í íslensku malbiki

Sjá einnig:  
Árni Snær Kristjánsson:
Áhrif þungatakmarkana á vegum - Kostnaðargreining helstu flutningaleiða  

 

--- --- ---

 

Þetta er ekki í fyrsta sinn sem Íslendingar freistast til að reyna að hafa fé af ferðamönnum. Grani bóndi á Stað reyndi það eitt sinn og fór illa fyrir honum:

"Á Stað á Ölduhrygg (Staðastað) bjó í gamla daga bóndi sá, er Grani hét; var hann bæði ágjarn og auðugur. Alfaravegurinn lá um landeign hans eptir endilaungum Ölduhrygg sem nú er kallað Staðarholt, og verður enn í dag að fara um þennan veg, er ferðast er vestur undir Jökul eða þaðan inn á Mýrar eða í Dali, enda er vegur sá mjög fjölfarinn, bæði til kauptúnanna Ólafsvíkur og Búða, og til skreiðarkaupa vestur i „pláss", sem kallað er, en það er Hjallasandur, Keflavík, Ólafsvik, og Brimilsvellir.

Grani bóndi þóttist nú geta náð miklu fé, ef hann tollaði veginn; byggði hann því afar mikinn torfgarð neðan frá sjó og upp í Langavatn (Staðarvatn). Hlið hafði hann á garðinum, þar sem vegurinn er, en veitti eingum fararleyfi, nema þeim, er greiddu Granatoll. Óljóst er með öllu, hve hár hann hefir verið, en illa undu menn tollgreiðslu þessari, enda launuðu þeir Grana bónda hana "því einhvern morgun fanst hann dauður hangandi við annan dyrastafinn í garðshliðinu.

Hefir sá vegur aldrei verið tollaður síðan. Það er auðséð á garðrúst þeirri, sem eptir er, að hann hefir verið ákaflega hár og þykkur, og leingd hans hér um bil 300-400 faðmar."

                                                                    Þjóðsögur og Munnmæli. Jón Þorkelsson. 1899.

 

 

 

 

Telja vegaskemmdir ógna öryggi sínu

Annað flöskuskeytanna er núna að taka land í Skotlandi. Verður Gunna fyrir valinu? Sjá myndir...

 

 

 Annað flöskuskeytanna, Iceland-1, er rétt í þann mund að taka land á
Suðureyjum (Hebrides) við Skotland.

Stefnan er annað hvort á Eyjuna Coll eða Tiree, en smáeyjan Gunna þar á milli virðist bíða spennt.


Smella á mynd til að stækka og sjá betur.

Síðasta skeyti barst klukkan 09:20 og er næsta skeyti væntanlegt 13:20.

 

 Hér sést ferðalag skeytanna frá því í janúar 2016

 

 

 Skeytið Iceland-1 stefnir á smáeyjuna Gunna

 

 

  Smáeyjan Gunna

 Gunna er aðeins 69 hektarar.
Á Gelísku hetir hún Gunnaigh, en það þýðir Gunnaeyja eða eyjan hans Gunna,
eða Gunnarseyja.

 

Flöskuskeytin tvö hafa undanfarna mánuði ferðast frá Íslandi áleiðis til Grænlands og síðan suður meðfram ísjaðrinum við austurströnd Grænlands í miklum vindi og sjógangi.  Fyrir sunnan Grænland snérist þeim hugur og tóku stefnuna til austurs og norðurs langleiðina að Íslandi. Aftur snérist þeim hugur og héldu nú áleiðis til Grænlands, suður með austurströndinni og norður með vesturströndinni fram hjá hinni fornu byggð norrænna manna. Síðan héldu þau áleiðis til Vínlands, en fengu ekki góðan byr... Eftir að hafa þvælst um í hafinu vestan Grænlands í nokkurn tíma tóku þau stefnuna hratt í suðausturog huga nú að landtöku á Suðureyjum við Skotland. Landnámsmenn sóttu sínar konur á þessar slóðir eins og flesti vita...

Flöskuskeytin hafa nú ferðast um 15.000 kílómetra síðan þau voru sjósett í janúar fyrir einu ári um 40 km sunnan við Reykjanesvita. Flöskuskeytin hafa staðist þessa þolraun og senda enn skeyti um gervihnetti með nákvæmum staðsetningarupplýsingum.

Myndin neðst á síðunni er beintengd við líkanið sem sýnir hvar flöskuskeytin eru stödd. Með því að smella á blöðrurnar er hægt að kalla fram upplýsingaglugga eins og er á efstu myndinni. Með músarbendlinum er hægt að færa kortið.

 

 

Skoðið nánar á þessum vefsíðum:

Vefsíða Ævars vísindamanns:

http://krakkaruv.is/floskuskeyti

 

Stórt kort sem sýnir ferðalag flöskuskeytanna:

gps.verkis.is

 

Bloggsíða með fjölda mynda og kortum, en þar má lesa um aðdraganda ævintýrisins og sjá hvernig flöskuskeytin líta út:

Ævar vísindamaður og flöskuskeytið frábæra með gervihnattatengingu...

agbjarn.blog.is/blog/agbjarn/entry/2163995

 

 

Verkfræðistofan Verkís hannaði og smíðaði flöskuskeytin á eigin kostnað, enda telja starfsmenn Verkís að Ævar vísindamaður vinni gott starf í þágu barna og unglinga.
Vísindin efla alla dáð!

 

 

 

 

 

 Beintengd mynd sem sýnir hvar flöskuskeytin eru stödd núna.

Prófið að draga til kortið með músinni og nota músarhjólið.

 

 

 

Líkan sem sýnir vindakerfið akkúrat núna.

https://www.windytv.com

 

 

 

 

 

 

www.visindamadur.com

 

 

 

www.verkis.is

 

Flöskuskeytin tvö hafa nú ferðast yfir 10.000 kílómetra...

 

 

  

 

Flöskuskeytin tvö hafa undanfarna mánuði ferðast frá Íslandi áleiðis til Grænlands og síðan suður meðfram ísjaðrinum við austurströnd Grænlands í miklum vindi og sjógangi.  Fyrir sunnan Grænland snérist þeim hugur og tóku stefnuna til austurs og norðurs langleiðina að Íslandi. Aftur snérist þeim hugur og héldu nú áleiðis til Grænlands, suður með austurströndinni og norður með vesturströndinni fram hjá hinni fornu byggð norrænna manna. Síðan héldu þau áleiðis til Vínlands, en fengu ekki góðan byr... Eftir að hafa þvælst um í hafinu vestan Grænlands í nokkurn tíma tóku þau stefnuna hratt í suðaustur... 

Flöskuskeytin hafa nú ferðast rúmlega 10.000 kílómetra síðan þau voru sjósett í janúar fyrir sunnan Reykjanesvita. Flöskuskeytin hafa staðist þessa þolraun og senda enn skeyti um gervihnetti með nákvæmum staðsetningarupplýsingum.

Myndin neðst á síðunni er beintengd við líkanið sem sýnir hvar flöskuskeytin eru stödd. Með því að smella á blöðrurnar er hægt að kalla fram upplýsingaglugga eins og er á efstu myndinni. Með músarbendlinum er hægt að færa kortið.

 

Hvert munu flöskuskeytin nú halda?  Veður er síbreytilegt og erfitt að spá, en það gerir ferðalagið æsispennandi. Flöskurnar rista grunnt og eru því áhrif frá vindi meiri en frá hafstraumum.  

Hve lengi munu rafhlöðurnar endast?  Þegar flöskuskeytin voru sjósett í janúar var gert ráð fyrir að þau yrðu ekki marga mánuði í hafi áður en þau næðu landi. Einnig voru hönnuðir ekki sannfærðir um að vel gengi að ná merkjum frá þeim um gervihnetti, því loftnetin í flöskunum verða ávallt að snúa upp. (Sjá hér). Þess vegna var búnaðurinn stilltur þannig að send eru sex skeyti á sólarhring, en þannig er endingartíminn um það bil eitt ár. Það fer þó eftir ýmsu.  Í ljós hefur komið að búnaðurinn hefur unnið fullkomlega og varla nokkuð skeyti misfarist þrátt fyrir að þau hafi stundum lent í gríðarlegum öldugangi.  Eftir á að hyggja hefði verið viturlegra að stilla á eitt skeyti á sólarhring og ná þannig nokkurrra ára endingu á rafhlöðum 

"Orðatiltækið „lengi tekur sjórinn við“ er vel þekkt en það var almenn trú manna að hafið, þetta gríðarlega flæmi sem þekur um 70% af yfirborði jarðar, gæti endalaust tekið við úrgangi okkar mannfólksins..."

Þannig hefst góður pistill á Vísindavefnum sem nefnist "Hverjir eru helstu mengunarvaldar hafsins og hvaða áhrif hafa þeir á lífverur sjávar?".  Sjá hér.  Þessi tilraun með flöskuskeytin sýnir okkur hve lengi alls konar dót og rusl getur verið að þvælast um í hafinu. Það getur verið á reki svo árum skiptir, og sumt kemur ef til vill aldrei að landi heldur hringsnýst í einhverju vinda- og straumakerfi... 

 

 

Skoðið nánar á þessum vefsíðum:

Vefsíða Ævars vísindamanns:

http://krakkaruv.is/floskuskeyti

 

Upplýsingasíða Verkís:

www.verkis.is/gps

 

Bloggsíða með fjölda mynda og kortum:

agbjarn.blog.is/blog/agbjarn/entry/2163995

 

 

 

 

 

 

 

 Beintengd mynd sem sýnir hvar flöskuskeytin eru stödd núna.

Prófið að draga til kortið með músinni og nota músarhjólið.

 

 

 

Líkan sem sýnir vindakerfið akkúrat núna.

http://earth.nullschool.net

 

 

 

 

 

 

www.visindamadur.com

 

 

 

www.verkis.is

 

Hið furðulega ferðalag flöskuskeytanna frábæru...

 

 

 

 

Flöskuskeytin tvö hafa undanfarna mánuði ferðast suður meðfram ísjaðrinum við austurströnd Grænlands í miklum vindi og sjógangi.  Fyrir sunnan Grænland snérist þeim hugur og tóku stefnuna til austurs og norðurs langleiðina að Íslandi. Aftur snérist þeim hugur og héldu nú áleiðis til Grænlands, suður með austurströndinni og norður með vesturströndinni fram hjá hinni fornu byggð norrænna manna. Síðan héldu þau áleiðis til Vínlands, en hafa ekki fengið góðan byr undanfarnar vikur.

Flöskuskeytin hafa nú ferðast um 8.000 kílómetra síðan þau voru sjósett fyrir um hálfu ári fyrir sunnan Reykjanesvita. Flöskuskeytin hafa staðist þessa þolraun og senda enn skeyti um gervihnetti með nákvæmum staðsetningarupplýsingum.

   

Hvert munu þau nú halda?  Veður er síbreytilegt og erfitt að spá, en það gerir ferðalagið æsispennandi.       Það er engu líkara en þau séu á svipaðri leið og Leifur Eiríksson fyrir rúmu árþúsundi.

 

Spennan vex með degi hverjum...  Skoðið nánar á þessum vefsíðum:

Vefsíða Ævars vísindamanns:

http://krakkaruv.is/floskuskeyti

 

Upplýsingasíða Verkís:

www.verkis.is/gps

 

Bloggsíða með fjölda mynda og kortum:

agbjarn.blog.is/blog/agbjarn/entry/2163995

 

 

 

 

 

 

 

www.visindamadur.com

 

 

 

www.verkis.is

Halldór Björnsson doktor í haf- og veðurfræði sendi mér áhugaveðan póst, en hann gat ekki skrifað í athugasemdirnar. Ég prófaði að breyta stillingum og vona að það gangi nú betur að skrifa athugasemdir þó maður sé ekki innskráður.

Sæll Ágúst

Ég get ekki sett athugasemd  á bloggsíðuna nema vera innskráður, og ég er ekki með notendanafn á þessum vef. 

Þú hefur fullt umboð til að setja eftirfarandi á síðuna, teljirðu það eiga þar erindi.

 

Það er ákaflega gaman að fylgjast með reki flöskuskeytanna, og mjög lærdómsríkt. Eins og stendur eru þau á mjög áhugaverðu hafsvæði, þ.e. Labradorhafi. Straumakerfi þar eru flókin, en austantil streymir Austur Grænlandsstraumurinn vestur fyrir Hvarf (suðurodda Grænlands) og sveigir svo norður með Grænlandi.  

 

Hafið vestur af Íslandi alla leið til Grænlands er erlendis kallað Irmingerhaf en á íslensku er heitir það Grænlandshaf.  Þarna er hringstreymi sem haffræðingar kalla Irminger gyre eða sub-polar gyre, en við getum einfaldlega kallað hringstreymið í Grænlandshafi.  Flöskurnar tvær byrjuðu á því að taka einn snúning í þessu hringstreymi en í seinni hringnum skolaði þeim með Austur Grænlandsstraumnum  vestur fyrir fyrir Hvarf og inn á Labradorhaf.

 

Vestantil  í Labradorhafi liggur sterkur straumur (Labradorstraumurinn) suður með Labrador og til Nýfundnalands. Þessi straumur er frægur fyrir að veita borgarísjökum inn á siglingaleiðir og er Títanic líklega frægasti skipskaðinn af þeim sökum.  Straumurinn er öflugastur nærri landgrunnsbrúninni en þar eru sterkar rastir til suðurs.

 

Þessi hafsvæði eru sýnd á stóru myndinni sem sýnir spá fyrir sjávarhita fyrir 2. águst 2016. Á myndina hef ég merkt flöskurnar tvær (A = flaska 1 og B = flaska 2). Myndin sýnir vel ískaldan Labradorstrauminn vestan við flöskuskeytin og sunnar í hafinu má sjá  sterk hitaskil í sjónum þar sem kaldur Labrador sjórinn rekst á Norður Atlantshafsstrauminn (sem er framhald af Golfstrauminum).

Þar sem skilin eru hvað sterkust eru miklar iður í sjónum og má rekja þær þvert yfir Atlantshafið.

 

Þó Labradorhafið sé með öfluga hafstrauma bæði á  austur og vestur hlið, eru straumar í miðbiki hafisins veikari og óreglulegri. Þetta er sýnt á minni myndinni, en þar eru hafstraumar teiknaðir inn á líka.  Þetta er spá um hafstrauma þann 2. ágúst, en þessir straumar breytast hægt.

 

Samkvæmt spánni er flöskuskeyti 1 í iðu sem erfitt er að segja hvert mun færa það, en flöskuskeyti 2 virðist komið í hafstrauma sem falla til suðurs og að kjarna Labradorstraumsins. 

 

Þessir hafstraumar eru reiknaðir með spákerfi Copernicusar áætlunar Evrópusambandsins (þetta kerfi hét áður MyOcean

en nálgast má gögnin á http://marine.copernicus.eu/). Það er mikilvægt að muna að flöskuskeytin þarf ekki að reka nákvæmlega eftir yfirborðsstraumum, vindar geta einnig haft áhrif. Næstu daga verða vestanáttir á þessu svæði, sem gæti haldi báðum skeytum frá kjarna Labradorstraumsins. 

 

Það væri kannski skemmtilegast að flöskuskeytin myndi nú reka til suðurs og inn á Norður Atlantshafið. Þá gætu þau sveigt og rekið til Evrópu. Svo er auðvita  mögulegt að annað eða bæði nemi land í Kanada.

 

 

 

 

Stefnir í offjölgun ferðamanna? Hvað er til ráða?

 

 

Það er ekki laust við að þeir sem kunna að meta óspillta náttúru séu uggandi. Margir ferðamannastaðir eru komnir yfir þolmörk og liggja undir skemmdum. Á næsta áratug er reiknað með að fjöldi erlendra ferðamanna tvöfaldist. Gangi sú spá eftir er voðinn vís. Hingað til hafa menn verið að reyna að bæta úr með því að leggja göngustíga og trépalla, stækka bílastæði, o.s.frv. en komið hefur í ljós að það nægir ekki. Grípa þarf til annarra ráðstafanna.

Hér verður fyrst reynt að rýna í spár Innanríkisráðuneytisins og ÍSAVIA og skoðað hvað þær geti þýtt. Engin vísindi, bara leikur með tölum til að fá tilfinningu fyrir vandamálinu.

Í lokin er bent á leið sem farin hefur verið erlendis og reynst hefur vel.

 

Heimild er hér

 

Uppfærð spá ISAVIA fyrir 2016:

Í spá ÍSAVIA eru farþegar skemmtiferðaskipa ekki taldir með.

Heimild er hér

 

Leikur að tölum:

Forsendur:

1) Innanríkisráðuneytið spáði árið 2015, með hliðsjón af tölum fyrir árin 2013-2014, tæplega 1.500.000 ferðamönnum árið 2016.

2) ISAVIA uppfærði nýlega spá sína frá árinu 2015 og spáir nú 1.730.000 ferðamönnum árið 2016. Þessar tölur innihalda aðeins þá sem koma með flugi, en ekki með skemmtiferðaskippum eða Norrænu. ISAVIA spáir sem sagt 15% fleiri ferðamönnum en Innanríkisráðuneytið, auk farþega sem koma sjóleiðina.

3) Innanríkisráðuneytið spáir árið 2025 um 2.800.000 erlendum ferðamönnum. 

4) Sé miðað við uppfærða spá ISAVIA og spá Innanríkisráðuneytisins fyrir árið 2025 má hækka töluna a.m.k. úr 2.800.000 í 3.200.000 erlendra ferðamanna árið 2025.

 

Vangaveltur:

5) Talið er að um 80% erlendra ferðamanna fari Gullna hringinn, eða Þingvelli-Geysi-Gullfoss.   80% af 3.200.000 er um 2.600.000.   Þ.e. árið 2025 má reikna með 2,6 milljón ferðamönnum árlega á Þingvöllum, Geysi og við Gullfoss.

6) Ef við deilum í þessa tölu með 365, þ.e. fjölda daga í árinu, þá fáum við út 7.100 ferðamenn hvern einasta dag ársins sem munu fara Gullna hringinn árið 2025. Þetta er meðaltal allra daga ársins.

7) Segjum að tvöfalt fleiri en meðaltalið komi að sumri til, og helmingi færri en meðaltalið að vetri til. Það gerir um 14.000 erlendra farþega á dæmigerðum sumardegi en 3500 á dag að vetri til. Auðvitað einföldun, en hjálpar okkur við að sjá afleiðingarnar.

8) Hugsum okkur augnablik að allir þessir ferðamenn aki Gullna hringinn með hópferðabílum, og að 50 manns séu að jafnaði í hverjum bíl.  Það gerir 280 hópferðabíla á dag að sumri til og 70 á dag að vetri til.

 

9) Auðvitað ferðast stór hluti ferðamanna með bílaleigubílum. Reiknum með að 3 farþegar séu að jafnaði í hverjum bíl, og að 2/3 ferðist með hópferðabílum og 1/3 með bílaleigubílum, þ.e. 9.200 ferðamenn með rútum og 4.600 ferðamenn með bílaleigubílum á Þingvöllum, Geysi og Gullfossi daglega yfir sumarmánuðina.  

 

Umreiknað í fjölda bíla með ferðamönnum jafngildir þetta 180 rútum og 1.500 bílaleigbílum daglega á Gullna hringnum og bílastæðum vinsælustu staðanna hvern einasta dag yfir sumarmánuðina, ásamt 14.000 manns í kös.  

 

 

Er þetta ekki nokkurn vegin rétt reiknað?  Við þurfum enga nákvæmni til að sjá í hvað stefnir. Svona einfaldur leikur að tölum nægir.

180 rútur ásamt 1.500 bílaleigubílum daglega yfir sumarmánuðina
á Gullna hringnum árið 2025,  þ.e. Þingvöllum, Gullfossi og Geysi.
Allt að 14.000 erlendi ferðamenn daglega árið 2025 á þessum vinsælu ferðamannastöðum.

 

Þetta var bara Gullni hringurinn. Álagið á marga ferðamannastaði er þegar komið yfir þolmörk. Ekki bara á þeim sem teknir voru sem dæmi. Gangi spár eftir, þá mun álagið tvöfaldast á næsta áratug.

Auðvitað er þessi leikur að tölum ekki nákvæmur, en gefur kannski hugmynd um hvað getur verið í vændum eftir aðeins áratug, ef spár Innanríkisráðuneytisins og ÍSAVIA ganga eftir...   Er pláss fyrir allan þennan fjölda? 

Það gefur auga leið að mikill fjöldi ferðamanna verður á rölti fram og aftur á flestum ferðamannastöðum, þar sem hver flækist fyrir öðrum. Allt svæðið yrði algerlega stopp vegna öngþveitis og það er ekki bara gatan heldur öll þjónusta, salerni, öryggismál og margt fleira sem færi algerlega úr böndunum...  Hvað verður um blessaða náttúruna? 

Kaos -  Öngþveiti - Niðurtröðkuð náttúra - Fréttir berast út í heim um ömurleikann - Ferðamenn hætta að heimsækja ísland - Ástandið leitar jafnvægis og kemst í sama horf og fyrir aldamót - Hótelin standa sem innantóm minnismerki...  Gæti þetta orðið veruleikinn eftir áratug?

Svo má halda áfram að velta vöngum: Er það alveg víst að álagið á ferðamannastaði vaxi línulega með fjölda ferðamanna? Getur verið að um einhvers konar veldisfall sé að ræða, þannig að heildaráhrifin fylgi fjöldanum í t.d. öðru veldi? Hvað gerist þegar allt er komið í öngþveiti? Það gerist nefnilega oft þegar kerfi nálgast þolmörk, að þau hrynja með látum. Þá nær litla þúfan að velta þungu hlassi. 

 

 

Hvernig er hægt að hafa stjórn á þessum ósköpum?

Verður ekki að hugsa málin upp á nýtt og finna lausnir sem níðast minna á náttúrunni?

...

Sums staðar erlendis hefur verið gripið til
skynsamlegra ráðstafanna.

Stonehenge er vinsæll ferðamannastaður á Englandi og þangað hafa margir Íslendingar komið. Þegar fjöldi ferðamanna sem heimsótti staðinn árlega var kominn upp í 1 milljón sáu vísir menn að eitthvað þyrfti að gera og að nauðsynlegt væri að koma með ferskar hugmyndir. Niðurstaðan var að reisa ferðamannamiðstöð ásamt bílastæðum í 2,5 kílómetra fjarlægð frá fornminjunum og selflytja ferðamenn þaðan í léttbyggðum vögnum.

Það er vissulega full ástæða til að skoða hliðstæðar lausnir hér á landi.  
Sjá New Stonehenge Visitor Centre Finally Opens.

Víða erlendis hefur verið gripið til hliðstæðra ráðstafanna og við Stonehenge. Það þekkja margir íslendingar sem lagt hafa land undir fót. Bílum ferðamanna verður að leggja drjúgan spöl frá helstu áhugeverðu stöðunum sem ferðamenn þyrpast til. Þaðan verða menn oft að ganga drjugan spöl.

 

Á Íslandi er vandamálið þegar orðið mun verra en var við Stonehenge þegar gripið var til ráðstafanna þar. Hingað til hafa menn notað smáreddingar sem stundum náð að laga ástandið í fáeina daga. Fyrr en varir kemur í ljós að árangurinn var skammvinnur. Örtröð, kaos og eyðilögð náttúra blasir við. Bílastæði, stundum með hundruðum bíla, eru gerð örskammt frá náttúruminjunum. Þeir sem koma hálfan hnöttinn til að upplifa íslenska náttúru þurfa að rölta um yfirfull bílastæði í reyknum og hávaðanum frá rútum, súperjeppum og bílaleigubílum. Íslendingar eru hættir að heimsækja þessa staði, enda lítið hollt fyrir ungviðið að kynnast þessum ósóma.

Nú þarf að hugsa málið upp á nýtt og hugsa til framtíðar. Ekki bara ár eða tvö, ekki áratug, heldur áratugi. Náttúruminjar sem búið er að skemma með ágangi eru varanalega skemmdar.

Hvað getum við lært af Bretum?

 

Ferðamannamiðstöðin er 2,5 km frá fornminjunum. Þar eru bílastæði og þjónusta,
og þaðan er fólki ekið með léttum vögnum sem aka fram og aftur með skömmu millibili.
Álagið hefur snarminnkað..

 

Stonehenge Visitors Centre er glæsilegur staður í 2,5 km fjarlægð frá fornminjunum.
Þar eru bílastæðin og margvísleg þjónusta. Ferðamönnum er ekið þaðan í léttum vögnum.
Staðurinn var tekinn í notkun árið 2013.

Það sem við getum lært af Bretum (og sjálfsagt fleirum) er að til þess að við getum haft einhverja stjórn á þessum málum megum við ekki beina allri umferð ferðamanna að risastórum bílastæðum rétt við náttúruminjarnar og reisa þar minjagripaverslanir, matsölustaði o.s.frv. Allt þetta á að vera í hæfilegri fjarlægð þar sem það fer vel í landslaginu og truflar ekki upplifunina af því sem ferðamenn eru komnir til að njóta. Frá þjónustumiðstöðinni er túristum síðan ekið í fylgd leiðsögumanna  í léttum vögnum að náttúruperlunni.

 Ekki flókið en skilar árangri!

Hættum reddingum. Hugsum áratugi til framtíðar !   Grípum strax í taumana með skynsemi.

 

Sá sem þessar línur ritar getur nefnt sem dæmi nokkra staði á Ítalíu sem hann hefur heimsótt nýlega. Á öllum þessum stöðum er bílum og rútum ferðamanna haldið á stæðum í góðri fjarlægð frá helstu minjum staðanna: Písa, Orvieto, Lucca, Siena, San Gimignano.

Innlendir fararstjórar urðu að vera í för með okkar ágætu íslensku fararstjórum.

Auðvitað er þessi aðferð, að leggja faratækjum ferðamanna stórum og smáum, fjarri náttúru- og fornminjum, algeng meðal þjóða sem stoltar eru af menningu sinni og náttúru, og hafa kunnáttu og vilja til að taka vel og skipulega á móti ferðamönnum.

Hér á landi virðist því miður stefnan vera sú að hafa bílastæðin ekki meira en steinsnar frá áhugaverðu stöðunum. Afleiðingin er örtröð, hávaðamengun, reykmengun, sjónmengun, og vonbrigði ferðamanna sem komu til að upplifa íslenska óspillta náttúru.

 

 

 

 

Hætt er við að ferðamannabólan springi

ef við stöndum ekki rétt að málum.

 

 

 

 

 

 

Furðulegt ferðalag flöskuskeyta...

 

Flöskuskeytin tvö hafa undanfarnar vikur ferðast suður meðfram ísjaðrinum við austurströnd Grænlands í miklum vindi og sjógangi.  Fyrir sunnan Grænland snérist þeim hugur og tóku stefnuna til austurs.   Þau hafa staðist þessa þolraun og senda enn skeyti um gervihnetti með nákvæmum staðsetningarupplýsingum.

Þau hafa nú ferðast rúmlega um 3.400 kílómetra síðan þau voru sjósett fyrir rúmum tveim mánuðum fyrir sunnan Reykjanesvita.

Hvert munu þau nú halda?  Veður er síbreytilegt og erfitt að spá, en það gerir ferðalagið æsispennandi.       Það er engu líkara en þau hafi heimþrá og stefni aftur til Íslands.  

Hægt er að nota músina til að færa kortið til og skruna inn á flöskuskeytin til að sjá þau betur. Með því að smella á merkið sem líkist blöðru má kalla fram upplýsingar um nákvæma stöðu flöskunnar og fleira.

Efst til hægri á kortinu er hægt að merkja við og kalla fram Rekspá sem sýnir okkur hvar líklegt er að flöskuskeytið verði eftir fáeina daga. Rekspáin tekur tillit til sjávarstrauma og veðurs.

 

Spennan vex með degi hverjum...  Skoðið nánar á þessum vefsíðum:

Vefsíða Ævars vísindamanns:

http://krakkaruv.is/floskuskeyti

 

Upplýsingasíða Verkís:

www.verkis.is/gps

 

Bloggsíða með fjölda mynda og kortum:

agbjarn.blog.is/blog/agbjarn/entry/2163995

 

 

 

 

 

 

 

www.visindamadur.com

 

 

 

www.verkis.is

 

 

 

Flöskuskeyti Verkís og Ævars vísindamanns er nú fyrir sunnan Grænland...

 

Flöskuskeytin tvö hafa undanfarnar vikur ferðast suður meðfram ísjaðrinum við austurströnd Grælands í miklum vindi og sjógangi. Þau hafa þó staðist þessa þolraun og senda enn skeyti um gervihnetti með nákvæmum staðsetningarupplýsingum þar sem þau eru nú stödd fyrir sunnan Hvarf (sem á dönsku heitir Kap Farvel og á grænlensku Uummannarsuaq).

Þau hafa nú ferðast rúmlega 2.000 kílómetra síðan þau voru sjósett fyrir rúmum mánuði fyrir sunnan Reykjanesvita.

Hvert munu þau nú halda?  Veður er síbreytilegt og erfitt að spá, en það gerir ferðalagið æsispennandi :-)

Hægt er að nota músina til að færa kortið til og skruna inn á flöskuskeytin til að sjá þau betur. Með því að smella á merkið sem líkist blöðru má kalla fram upplýsingar um nákvæma stöðu flöskunnar of fleira.

 

Spennan vex með degi hverjum...  Skoðið nánar á þessum vefsíðum:

Upplýsingasíða Verkís:

www.verkis.is/gps

 

Bloggsíða með myndum og kortum:

agbjarn.blog.is/blog/agbjarn/entry/2163995

 

 

 

 

 

 

 

www.visindamadur.com

 

 

 

www.verkis.is

 

 

 

Hvers vegna virkaði SPOT neyðarsendir konunnar ekki - möguleg skýring...

 

 

 

Neyðarsendirinn sendir merki til gervihnattar með ákveðnu millibili. Sendiaflið frá þessu litla tæki er lítið, loftnet lítið og gervihnötturinn í mikilli fjarlægð. Þess vegna má litlu muna.

Ekki er ólíklegt að skýlið sem konan leitaði skjóls í hafi verið með bárujárnsþaki sem drepur niður allar sendingar í átt til gervihnattanna. Þetta er nægileg skýring og gæti tækið verið í fullkomnu lagi.

Einnig þarf Geos Spot að ná merkjum frá GPS hnöttunum, en eins og flestir vita þá gengur það oftast illa innanhúss.

Eftir því sem ég best veit þá er sendiaflið frá Spot tækinu 0,4 wött og senditíðnin 1,6 GHz. Notað er gervihnattanetið Globalstar sem samanstendur af 48 hnöttum í 1400 km hæð og á braut með 52 gráðu brautarhalla. 

 

UPPFÆRT 24.2.2015:

Hér fyrir neðan má sjá hvernig braut eins gervihnattarins af 48 í Globalstar netinu liggur langt fyrir sunnan Ísland. Þetta er hnötturinn M095.  Hæð hans yfir sjóndeildarhring er misjöfn eftir því hvar hann er staddur á braut sinni og eftir því hvar nyrsti hluti brautarinnar liggur. Í þessu dæmi er það á bilinu 15° - 38°.  Sjá http://www.n2yo.com/passes/?s=39075 .  Brautir annarra hnatta í kerfinu liggja á sömu slóðum.

Vegna þess hve brautir hnattarins eru langt fyrir sunnan land er hann tiltölulega lágt á himninum og geta fjöll auðveldlega skyggt á hann.  Loftnet SPOT tækisins er stefnuvirkt og er mesti styrkur hornrétt á framhlið þess, þannig að tækið ætti helst að halla á móti suðri til að ná sem bestu merki frá því.

Tækið sendir "blint" til gervihnattarins. Það veit ekki hvort merkið hafi náð til hans, og ljósið sem birtist á tækinu þegar það sendir merki segir eingöngu til um að merkið hafi verið sent. Ljósið merkir ekki að merkið hafi borist til gervihnattarins.   Þetta er því "one-way communication".    Þetta er auðvelt að misskilja.      Viðtækið í tækinu er eingöngu fyrir GPS staðsetningarmerki.

Þrátt fyrir þessar takmarkanir er tækið auðvitað betra en ekkert. Til að auka líkur á að merki berist á áfangastað í fjalllendi er ráðlegt að láta það senda merki sjálfvirkt tiltölulega ört, t.d. á klukkutíma fresti.

Svo þarf að muna eftir að tækið virkar að öllum líkindum ekki innanhúss. Hugsanlega þó ef það er í suðurglugga og hallar móti suðri.

 

  

 

 

Globalstar

Konan fannst heil á húfi

Öflugir vindar næstu daga og miklar öldur...

 

Næstu daga getur sjólag orðið mjög slæmt og háloftavindar orðið það öflugir að farþegaflugvélar frá Bandaríkjunum til Evrópu gætu náð hljóðhraða. Auðvitað ekki hljóðhraða miðað við loftið sem er á fleygiferð í sömu stefnu, heldur miðað við jörð. Semsagt "groundspeed" en ekki "airspeed".  
Þær gætu af sömu ástæðu orðið lengi á leiðinni vestur. Sjá bloggsíðu Dr. Roy Spencer og bloggsíðu Trausta Jónssonar.

Fylgist með myndunum hér fyrir neðan, en þær eru beintengdar við tölvulíkön.  Prófið að snúa og skruna...

Myndirnar sýna verulegar haföldur, vinda við yfirborð jarðar og háloftavindao.

 

*

                                                                               Haföldur.
                                                                                Sjá hér

 

 

**

                                                                                Vindur við yfirborð jarðar.
                                                                           Litur í bakgrunni sýnir lofthita.

 

 

 

 

 

**

 

                                               Skotvindur (röst, jet stream) í um það bil 10km (250 hPa) hæð

Snúðu jarðarkúlunni þannig að norðurskautið snúi upp og skoðaðu alla röstina. Snúðu síðan suðurskautinu upp og skoðaðu hvað er að gerast þar.

 

http://earth.nullschool.net/about.html

 

https://www.facebook.com/EarthWindMap

 

 

 

 

                                                              Flugumferð. Sjá www.flightradar24.com

Tillaga: Björgunarsveitirnar fái hlutdeild í fyrirhuguðum ferðamannaskatti...

 

 

Aukinn straumur ferðamanna til landsins hefur valdið töluverðu viðbótar álagi hjá Björgunarveitunum. Erlendir ferðamenn eru ókunnir landinu og eiga það til að villast inn á ófæra vegaslóða eða einfaldlega týnast í gönguferðum, svo ekki sé minnst á þau tilvik þegar sækja þarf þá slasaða. Auðvitað á þetta einnig við um Íslendinga, en það eru hinir erlendu ferðamenn sem hafa valdið mjög auknu álagi á sjálfboðaliðana. Spár benda til að ferðamönnum eigi eftir að fjölga, og þar með eykst álagið á þessar hetjur okkar.  Björgunarsveitirnar hafa aldrei rukkað fyrir þessa þjónustu.

Ég geri það að tillögu minni að Landsbjörg / Björgunarsveitirnar fái verulegt árlegt framlag úr hinum fyrirhugaða ferðamannaskatti, hvort sem hann verður í formi náttúrupassa, gistináttagjalds eða breytts virðisaukaskatts.   Ég á von á því að margir séu mér sammála.

 

Það eru ekki eingöngu ferðamenn sem Björgunarsveitirnar aðstoða. Við þekkjum öll óbilgjarnt starf þeirra þegar óveður gengur yfir og mannvirki eru í hættu. Afrek þeirra og þorgæði á liðnu ári eru okkur í fersku minni. Snjóflóð hafa fallið, og stórslys orðið á undanförnum árum. Þá er gott að eiga þessa menn og konur að. Þessar hetjur okkar eru alltaf tilbúnar að hlaupa til, að nóttu sem degi, til að aðstoða. Þeir leggja sig oft í mikla hættu við björgunar- og hjálparstörf.

Hugsum okkur að svo sem tíundi hluti fyrirhugaðs ferðamannaskatt renni til björgunarsveitanna. Kannski meira. -  Gæti það ekki verið smá þakklætisvottur fyrir vel unnin störf?   Víst er að það kæmi Björgunarsveitunum vel.

 

 

Nú er að hefjast flugeldasala Björgunarsveitanna. Að sjálfsögðu munu sannir Íslendingar beina viðskiptum sínum til þeirra. Að sjálfsögðu...

Flugeldasalan er mikilvægasta einstaka fjáröflun flestra björgunarsveita landsins og í sumum tilfellum stendur flugeldasalan undir nær öllum rekstri einstakra björgunarsveita.  Björgunarsveitirnar ættu auðvitað ekki að þurfa að reiða sig eingöngu á flugeldasölu. Erlendir og innlendir ferðamenn mættu auðvitað leggja eitthvað af mörkum.

 

Hvað finnst þér lesandi góður?

 

 

 

 

 

www.landsbjorg.is

 

Myndirnar tók skrifarinn traustataki af vef Landsbjargar. Vona að það fyrirgefist.

 

 

 

 

Bestu óskir um gleðilegt og gæfuríkt nýtt ár