Styrkur koltvísýrings (CO2) í lofthjúpnum nú og fyrr á tímum...

 

 

 

 

Fátt er meira hressandi en ískalt vatn blandað kolsýru, sódavatn eða ölkelduvatn. Nú eða bjór og kampavín?

Jæja, ekki var tilgangurinn að fjalla um þessar veigar sem ekki væru til án kolsýrunnar eða CO2.  Hugmyndin er að fjalla um þessa lofttegund eða gas sem við köllum ýmsum nöfnum; kolsýru, koltvísýring, koldíoxíð eða einfaldlega CO2, þ.e. hvernig styrkur hennar hefur breyst undanfarin 600 milljón ár.  Sjálfum er mér tamast að tala um kolsýruna en skrifa CO2. Sjálfsagt er þó réttara að tala um koltvísýring.

Kolsýran  verður til t.d. við bruna, hvort sem það er bruni jarðefnaeldsneytis, timburs eða fæðu í líkama okkar. Einnig verður það til í iðrum jarðar og kemur upp m.a. með eldgosum, jarðgufu og ölkelduvatni.

Kolsýran, CO2, er ómissandi öllu lífi á jörðinni. Með aðstoð sólarljóssins umbreyta grænar plöntur efninu í súrefni sem er okkur lífsnauðsyn, og ýmisskonar fæðu.   Kolsýran er því ekki beinlínis eitur og drepur ekki nema of mikið sé af henni í loftinu sem við öndum að okkur, en þá getur hún kæft, en það getur reyndar H2O einnig gert, en H20 er jú vatn.

Plöntur elska CO2 og vaxa yfirleitt mun betur þar sem styrkur kolsýrunnar er tiltölulega mikill. Þetta nýta garðyrkjubændur sér þegar þeir losa kolsýru inn í gróðurhúsin til að örva vöxtinn.

Styrkur  CO2 í andrúmsloftinu er um það bil 0,04%, eða 400 ppm (parts per milljon). Styrkurinn hefur verið að aukast á síðustu áratugum og hafa menn haft af því nokkrar áhyggjur.  Fyrir iðnbyltinguna var styrkurinn um 280 ppm, eða 0,028%.   Eins og flestir vita ætti aukinn styrkur CO2 í lofthjúpnum að valda nokkurri hækkun hitastigs, en ekki eru menn sammála hve mikið. Einnig má búast við að sýrustig (pH) sjávar lækki nokkuð og að hann verði minna basiskur.

 

En, hefur styrkur CO2 aldrei verið meiri en í dag?  Jú vissulega!  Og það miklu meiri...

 

Svarti ferillinn á myndinni sem er efst á síðunni er teiknuð samkvæmt niðurstöðum rannsókna prófessors R.A. Berner við Yale háskóla.  Svarti ferillinn sýnir styrk CO2 í lofthjúpnum í 600 milljón ár.  Takið eftir að það er aðeins á tiltölulega stuttu tímabili undanfarið og einnig á tímabili fyrir um 300 milljón árum sem styrkurinn er ámóta og nú, en á öðrum tímaskeiðum töluvert eða miklu meiri. Takið eftir lóðrétta ásnum vinstra megin og hve hátt svarti ferillinn nær, eða í 7000 ppm, þ.e. 17 sinnum hærra en í dag! (Takið þó eftir óvissunni sem afmarkast af „Estimate of uncertainity).

 

 

 

 Sjá grein R.A.Berner í American Jounal of Science, Vol 301, Feb. 2001:  http://www.geocraft.com/WVFossils/Reference_Docs/Geocarb_III-Berner.pdf

Myndin efst er fengin að láni hér: http://www.geocraft.com/WVFossils/Carboniferous_climate.html

Sjá einnig hér: http://www.scotese.com/climate.htm

 

Tónlist eftir prófessor Robert Berner við Yale háskóla. Hlusta hér: http://people.earth.yale.edu/profile/robert-berner/about/music.html.

 

 

Hér fyrir neðan er önnur mynd frá Wikipedia: Carbon Dioxide in Earth's Atmosphere.

Eldrauði (orange) ferillinn GEOCARB III er hliðstæður þeim svarta efst á síðunni. 

 

 

This figures shows estimates of the changes in carbon dioxide concentrations during the Phanerozoic. Three estimates are based on geochemical modeling: GEOCARB III (Berner and Kothavala 2001), COPSE (Bergmann et al. 2004) and Rothman (2001). These are compared to the carbon dioxide measurement database of Royer et al. (2004) and a 30 Myr filtered average of those data. Error envelopes are shown when they were available. The right hand scale shows the ratio of these measurements to the estimated average for the last several million years (the Quaternary). Customary labels for the periods of geologic time appear at the bottom.

Direct determination of past carbon dioxide levels relies primarily on the interpretation of carbon isotopic ratios in fossilized soils (paleosols) or the shells of phytoplankton and through interpretation of stomatal density in fossil plants. Each of these is subject to substantial systematic uncertainty.

Estimates of carbon dioxide changes through geochemical modeling instead rely on quantifying the geological sources and sinks for carbon dioxide over long time scales particularly: volcanic inputs, erosion and carbonate deposition. As such, these models are largely independent of direct measurements of carbon dioxide.

Both measurements and models show considerable uncertainty and variation; however, all point to carbon dioxide levels in the past that have been signifcantly higher than they are at present. While the GEOCARB Carbon dioxide levels in the most part of the Phanerzoic Eon shows a fit and resultíng climate sensitivity similar to todays values, the early Phanerozoic includes a global ice age during the Ordovician age combined with high atmospheric carbon contents based on the same project. There have been different speculations about the reasons but no acknowledged mechanism so far.

 

 

 

Koltvísýringur í sögulegu hámarki

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• geocarb_iii-berner.pdf

Ekki nein venjuleg flugsýning...

 

 

 

 

Aðeins fyrir þá sem ánægju hafa af flugsýningum. Þetta er þó ekki nein venjuleg flugsýning, því þarna sjást atriði sem aðeins útvaldir hafa séð

Myndatakan er eiginlega bara nokkuð góð...

Nauðsynlegt er að horfa á sýninguna í HD, helst HD1080, og í fullri skjástærð.  Til þess er hægt að smella hér og síðan á tannhjólið og kassann sem eru neðst til hægri.

 

 

Euroflugtag 2013 9.-11. ágúst

 

 

 

 

 

Í dag er hálf öld liðin frá páskahretinu mikla 1963 - Annað á leiðinni...?

 

 

 

 

Ekki er laust við að þessa dagana sé nokkur uggur í brjósti skógræktarmanna og annarra sem unna gróðri og góðu mannlífi, en nú er að skella á kuldahret sömu ættar og fyrir nákvæmlega 50 árum, en þá urðu tré víða um land fyrir miklum skaða.

Það var 9. apríl 1963 þegar gerði mjög óvenjulegt hret eftir langvarandi hlýindi. Tré  á Suðurlandi drápust unnvörpum, einkum síberíulerki, sitkabastarður og alaskaösp. Hitinn féll þá á nokkrum klukkustundum um því sem næst 20 gráður, úr góðum vorhita í hörkufrost.

Tveim árum seinna eða um 1965 hófst síðan kalt tímabil sem gengur undir nafninu hafísárin eða kalárin, og stóð það næstum óslitið í tvo áratugi.

Nú hafa verið langvarandi hlýindi eins og árið 1963, en vonandi verður hretið ekki mjög slæmt. Gróður er farinn að taka við sér, brum á trjám farin að þrútna og sum tré jafnvel farin að laufgast eins og mispillinn á myndinni hér efst á síðunni. Myndin var tekin s.l. sunnudag.

Það er ekki bara gróðurinn sem getur skaðast, fuglar og önnur dýr gætu verið í hættu. Við skulum því vona að hretið verði hvorki slæmt né langvinnt.

 

 

 

 Kalskemmdir í túni

 

Við á sunnanverðu landinu höfum notið blíðunnar undanfarnar vikur og vel það. Sama er ekki að segja um alla landshluta, því á norðanverðu landinu hafa verið snjóþyngsli og víða hefur klaki lagst yfir tún. Þá er mikil hætta á að tún kali og allt gras drepist. Það er ófögur sjón og mikið tjón fyrir ábúendur.

 

Ísland er harðbýlt og náttúran er ekki alltaf eins mjúkhent eins og hún hefur verið síðustu áratugi.   Það þarf ekki nema litla breytingu á hitastigi til að allt fari úr skorðum.  Vonandi verða næstu ár áfram mild.

 

 

 

 

Hitaspá fyrir n.k. föstudagsmorgun

 

 

 

 Blogg Trausta Jónssonar í dag:  Býsna kalt - vonandi ekki svo hvasst.

 

 

Hvað veldur þessu 10 ára hiki á hnatthlýnun? - Hvað svo...?

 

 

 

Svarið við spurningunni í fyrirsögninni er einfalt. Ég veit það ekki og væntanlega veit það enginn með vissu... Margir hafa þó ákveðnar grunsemdir og kenningar...

Samkvæmt mælingum hefur ekki hlýnað undanfarið 10 ár, jafnvel ekki tölfræðilega marktækt í 15 ár samkvæmt sumum mæligögnum.

Þessi pistill fjallar því aðeins um það að skoða hitaferla en ekki er dregin nein ályktun um framtíðina, enda er það ekki hægt... Það er þó full ástæða til að fylgjast með framvindu mála næstu árin.

 

Myndin hér að ofan er nokkuð fróðleg. Hún er samsett úr öllum helstu hitamæliferlum, tveim sem unnir eru úr mæligögnum frá gervihnöttum (UAH MSU, RSS MSU) og þrem sem unnir eru úr hefðbundnum mæligögnum (GISS, NCDC, HadCRUT4). Ferlarnir ná frá árinu 1979 og út janúar 2013.

Ferlarnir ná aftur til ársins 1979 en þá hófust mælingar frá gervihnöttum.  Hér hafa ferlarnir verið stilltir saman miðað við meðaltal fyrstu 10 ára tímabilsins.  Þeir virðast falla vel saman allt tímabilið sem eykur trúverðugleika þeirra.

Svarti þykki ferillinn er 37 mánaða (3ja ára) meðaltal. Ferlarnir ná til loka desember 2012.  Ferlarnir sýna frávik frá viðmiðunargildi, en ekki raunverulegt hitastig, en meðalhiti yfirborðslofthita jarðar er nálægt 15 gráðum Celcíus.  Stækka má mynd með því að tvísmella á hana.

 

Nú er hægt að skoða þetta ferlaknippi á mismunandi hátt, en auðvitað verður að varast að taka það of bókstaflega. Við tökum kannski eftir að að svo virðist sem skipta megi ferlinum sjónrænt gróflega í þrjú tímabil:

 

1979-1993: Tiltölulega lítil hækkun hitastigs.

1992-2002: Ör hækkun hitastigs.

2002-2013: Engin hækkun hitastigs.

 

Svo má auðvitað skipta ferlinum í færri eða fleiri tímabil ef einhver vill, og skoða á ýmsan hátt, en allt er það sér til gamans gert...

 

 -

 

Til að gæta  alls velsæmis er rétt að skoða hitaferil (HadCRUT3) fyrir meðalhita jarðar sem nær alveg aftur til 1850 og endar í janúar 2011.  Ferillinn sem er efst á síðunni nær aðeins aftur til ársins 1979, eða yfir það svæði sem merkt er með rauðu [Satellites].

Við sjáum þar að hitinn síðustu ár hefur verið hár miðað við allt 160 ára tímabilið.

Við tökum einnig eftir að hækkun hitastigs hefur verið álíka hröð tvisvar á þessu 160 ára tímabili, þ.e. því sem næst 1910-1940 og 1985-2000.

 

 

Myndirnar hér á síðunni eru fengnar að láni hjá vefsíðunni www.climate4you.com sem Ole Humlum prófessor við Oslóarháskóla sér um.  Á efri myndinni var bætt við lóðréttum línum við árin 1998 og 2003,  (10 og 15 ár frá 2013).

 

Nú vakna auðvitað nokkrar spurningar:

•    Hvað veldur þessu hiki eða stöðnun sem staðið hefur a.m.k. í áratug?
•    Hve  lengi mun  þessi stöðnun standa yfir?
•    Mun hlýnunin sem var á síðasta áratug 20. aldar fara aftur af stað eftir þetta hik? 
•    Er hlýnunin í hámarki um þessar mundir og mun svo fara að kólna eftir þetta hik? 

 

Hér verður ekki gerð nein tilraun til að svara þessum spurningum, enda veit enginn svarið. Við getum lítið annað gert en beðið og dundað okkur við að fylgjast með þróuninni næsta áratug eða lengur.

Það er þó væntanlega í lagi að benda á að um geti verið að ræða þrenns konar fyrirbæri sem veldur breytingum á hitafari undanfarina áratugi og árhundruð:

 

1. Ytri sveiflur sem væru þá helst breytingar í sólinni.
   
   
2. Innri sveiflur svo sem breytingar í hafstraumum og breytingar í hafís/endurskini eins og Páll Bergþórsson hefur bent á.
   
   
3. Stígandi sem stafar af sífelt meiri losun á koltvísýringi. 

 

Þetta er semsagt flókið samspil náttúrulegra fyrirbæra og áhrifa losunar manna á koltvísýringi. Hve mikið hver þessara þriggja þátta vegur er ómögulegt að segja.  Við getum þess vegna til einföldunar og bráðabirgða sagt er hver þáttur valdi svo sem þriðjungi, en auðvitað er það bara órökstudd ágiskun þar til við vitum betur...

 

Við vitum að virkni sólar hefur farið hratt minnkandi undanfarið svo óneitanlega liggur hún undir grun.   Nú gefst því kjörið tækifæri til að reyna að meta þátt sólar í breytingum á hnattrænum lofthita.    Kannski verðum við eitthvað fróðari  um málið eftir nokkur ár.  Þetta er þó aðeins einn þáttur þeirra þriggja sem getið var um hér að ofan. Um allnokkurt skeið hafa menn spáð minnkandi virkni til ársins 2030 eða svo, en viðsnúningi eftir það...   Hvað svo?  

 

 

Í Fréttablaðinu í dag föstudaginn 1. mars er viðtal við Pál Bergþórsson um reglubundnar sveiflur sem stafar geta af hafísnum og enduskini sólar af honum.  Það er einn þáttur innri sveiflna í kerfinu.  "Hlýindaskeiðið er við að ná hámarki sínu". stendur í fyrirsögn viðtalsins við Pál.

Viðtalið má lesa með því að smella tvisvar eða þrisvar á myndina, eða með því að skoða alla blaðsíðu fréttablaðsins hér, sem er jafnvel betra en að skoða myndina.

Viðtlið hefst svona:

„Yfirstandandi skeið hlýinda hér á landi og á norðurhjara
er um það bil að ná hámarki, að sögn Páls Bergþórssonar, veðurfræðings og fyrrverandi veðurstofustjóra.
Síðan segir hann að fari kólnandi á ný og við taki kuldaskeið
sem ætla megi að vari í um þrjá áratugi...“.

 

Mun hlýna á næstu árum, mun hitinn standa í stað eins og undanfarinn áratug, eða mun  kólna á næstu árum og áratugum.  Hvað gerist svo eftir það? 

Tíminn mun leiða það í ljós, en áhugavert verður að fylgjast með.

 

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Páll Bergþórsson, viðtal

Stórfengleg hikmynd frá Alþjóða Geimstöðinni...

 

 

 

 

 

Einstaklega falleg hikmynd (time lapse video) sett saman úr myndum

teknum frá Alþjóða Geimstöðinni - International Space Station.

 

Myndin er um 6 mínútna löng og má þar m.a. sjá  stórfengleg
norðurljós, vetrarbrautina og sjálfa geimstöðina.

 

Myndbandið er miklu tilkomumeira ef það er skoðað í fullri skjástærð og HD.

 

 

Tónlistin er eftir Emancipator.

Myndbandið gerði Brian Tomlinson með myndum frá NASA.

 

 

 

 

Það á ekki að refsa eldri borgurum...

 

 

 

 

Nú eru aðeins fáeinar vikur þar til  ríkisstjórnin undir forsæti Jóhönnu Sigurðardóttur og Steingríms J Sigfússonar leggur niður störf.

Ríkisstjórnin hefur ítrekað líkt sér við norræna velferðarstjórn, og því verður að gera ráð fyrir að hún hætti að níðast á eldri borgurum á Íslandi. 

Jóhanna og Steingrímur: Sýnið nú hvað í ykkur býr! 

Leiðréttið skerðingu á kjörum aldraðra áður en þið farið frá.

Þið getið ekki verið þekkt fyrir annað.

Ef ykkur er annt um orðstír ykkar, þá verðið þið að bregðast strax við!

 

 

 

Aðalfundur Félags eldri borgara í Reykjavík var haldinn föstudaginn 15. febrúar s.l.  Morgunblaðið birti eftirfarandi frétt af fundinum. (Leturbreyting bloggarans):

 

"Það á ekki að refsa eldri borgurum"

Félag eldri borgara í Reykjavík, FEB, krefst þess að lífeyrir aldraðra frá almannatryggingum verði leiðréttur strax til samræmis við kauphækkanir láglaunafólks.

FEB krefst þess einnig að sú skerðing á kjörum aldraðra, sem ríkisstjórnin ákvað frá 1. júlí 2009 verði strax afturkölluð.

„Kjararáð hefur afturkallað kauplækkun ráðherra, þingmanna og embættismanna með gildistíma frá  1.október 2011. Ríkisstjórnin verður að veita öldruðum sams konar leiðréttingu,“ segir í ályktun aðalfundar FEB sem haldinn var síðastliðinn föstudag.

„FEB telur að greiðslur úr lífeyrissjóði eigi ekki að skerða lífeyri frá almannatryggingum. Þegar lífeyrissjóðir voru stofnaðir var gert ráð fyrir því, að lífeyrir úr þeim yrði til viðbótar lífeyri frá almannatryggingum og myndi því ekki skerða bætur almannatrygginga,“ segir í ályktuninni 

Þá er þess krafist að frítekjumark vegna greiðslna úr lífeyrissjóði verði strax  hækkað.

„En í næsta áfanga verði skerðing tryggingabóta vegna lífeyrissjóðs afnumin með öllu. Við afturköllun á kjaraskerðingu frá 1. júlí 2009 verður hætt að reikna greiðslur úr lífeyrissjóði með tekjum við útreikning á grunnlífeyri almannatrygginga. Hækka þarf einnig verulega frítekjumark vegna fjármagnstekna og atvinnutekna. Það á ekki að refsa eldri borgurum fyrir að spara eða vinna.“

 

Lífeyrir verði samkvæmt neyslukönnun Hagstofunnar

FEB telur að  stefna eigi að því að hækka lífeyri aldraðra frá almannatryggingum í áföngum í upphæð sem samsvarar meðaltalsútgjöldum einstaklinga og heimila samkvæmt neyslukönnun Hagstofunnar.

„Samkvæmt síðustu neyslukönnun Hagstofunnar (des. 2012) eru meðaltalsútgjöld einhleypinga 295 þús kr. á mánuði eftir að tekið hefur verið tillit til hækkunar neysluverðs frá því, að könnunin var gerð. Hvorki skattar né afborganir og vextir er  innifalið í tölu Hagstofunnar og lyfjakostnaður vanáætlaður. En hæsti lífeyrir einhleypra ellilífeyrisþega  (framfærsluviðmið- lágmarksframfærslutrygging) frá TR er 180 þús. kr. á  mánuði eftir skatta. Það vantar því  115 þús. kr. á mánuði upp á að  lífeyrir almannatrygginga dugi fyrir neysluútgjöldum þessara einstaklinga. En aðeins mjög lítill hópur eldri borgara nýtur  framfærsluviðmiðs Tryggingastofnunar að fullu. Lífeyrir annarra ellilífeyrisþega frá TR er mikið lægri.“

 

Endurskoðun kemur ekki í stað kjaraleiðréttingar

Aðalfundurinn bendir á að endurskoðun almannatrygginga komi ekki í stað kjaraleiðréttingar vegna kjaraskerðingar og kjaragliðnunar krepputímans. „Það verður eftir sem áður að leiðrétta kjör aldraðra strax og afturkalla  kjaraskerðinguna frá 1. júlí 2009. Grunnlífeyrir er nú 34 þús. kr. á mánuði. Þeir sem misstu hann 2009 eiga að fá hann aftur nú að öðru óbreyttu.“

Þá mótmælir FEB harðlega hækkun Reykjavíkurborgar á ýmsum þjónustugjöldum aldraðra, til dæmis fyrir mat og á akstri.

 

 

 

„Það á ekki að refsa eldri borgurum“

Nýtt frá NASA / NRC: Áhrif sólar á loftslag jarðar geta verið meiri og flóknari en áður var talið...

 

 

 

Í gær 8. jan. 2013 birtist á vefnum NASA Science News athyglisverð frétt. Innihaldið kemur þeim sem þessar línur ritar ekki mikið á óvart, en þeim mun ánægjulegra er að lesa  fréttina og ekki síður skýrsluna sem hún vísar til.

Í stuttu máli þá er vísað til skýrslu frá National Research Council (NRC) sem nefnist "The Effects of Solar Variability on Earth's Climate".   NCR gerði sér grein fyrir að nauðsynlegt væri að smala saman fimm tugum sérfræðinga frá hinum ýmsu sérfræðisviðum svo sem plasmaeðlisfræði, sólvirkni, loftslagsefnafræði, straumfræði, eðlisfræði háorkuagna, loftslagssögu jarðar...   Þetta væri það flókið mál að enginn einn sérfræðihópur eins og t.d. loftslagsfræðingar hefðu nægilega yfirgripsmikla þekkingu á málinu.

 

Oft er vitnað til þess að heildarútgeislun sólar  breytist aðeins um 0,1% yfir 11-ára sólsveifluna, en það ætti ekki að hafa mikil bein áhrif á hitafarið.   Það gleymist þó oft í umræðunni að aðrir þættir geta verið miklu áhrifameiri, en útfjólublái þáttur sólarljóssins breytist miklu miklu meira, en hann breytist um 1000% eða meir yfir sólsveifluna. Á það benti bloggarinn reyndar á fyrir 15 árum hér

Svo má ekki gleyma öðrum þáttum svo sem agnastreymi frá sólinni, háorku rafeindum og geimgeislum sem fjallað er um í skýrslunni.

Nú er það spurning hvort hratt minnkandi sólvirkni um þessar mundir eigi sinn þátt í að hitastig jarðar hefur staðið í stað undanfarin 16 ár samkvæmt HadCrut4 gögnum bresku veðurstofunnar MetOffice, en nú um jólin kom fram í nýrri spá frá þeirri sömu stofnun að þessi stöðnun verði a.m.k. til 2017, þ.e. í fulla tvo áratugi. Hvað þá tekur við mun tíminn leiða í ljós.

 

Auðvitað svaraði þessi sérfræðinganefnd ekki öllum spurningum sem brenna á vörum manna, en vonandi er þetta bara byrjunin á því að menn líti til himins eftir skýringum, það er nefnilega svo örstutt út í geiminn frá yfirborði jarðar...

 

Sjá frétt NASA Science News  Solar Variability and Terrestrial Climate  hér.

Sjá drög að skýrslunni frá NCR  “The Effects of Solar Variability on Earth’s Climate” hér.

 

 

 

 

 

 Mynd úr skýrslunni

 

Klippt úr frétt NASA:

In the galactic scheme of things, the Sun is a remarkably constant star.  While some stars exhibit dramatic pulsations, wildly yo-yoing in size and brightness, and sometimes even exploding, the luminosity of our own sun varies a measly 0.1% over the course of the 11-year solar cycle.

There is, however, a dawning realization among researchers that even these apparently tiny variations can have a significant effect on terrestrial climate...

-

Of particular importance is the sun's extreme ultraviolet (EUV) radiation, which peaks during the years around solar maximum.  Within the relatively narrow band of EUV wavelengths, the sun’s output varies not by a minuscule 0.1%, but by whopping factors of 10 or more.  This can strongly affect the chemistry and thermal structure of the upper atmosphere.

Several researchers discussed how changes in the upper atmosphere can trickle down to Earth's surface.  There are many "top-down" pathways for the sun's influence.  For instance, Charles Jackman of the Goddard Space Flight Center described how nitrogen oxides (NOx) created by solar energetic particles and cosmic rays in the stratosphere could reduce ozone levels by a few percent.  Because ozone absorbs UV radiation, less ozone means that more UV rays from the sun would reach Earth's surface.

Isaac Held of NOAA took this one step further.  He described how loss of ozone in the stratosphere could alter the dynamics of the atmosphere below it.  "The cooling of the polar stratosphere associated with loss of ozone increases the horizontal temperature gradient near the tropopause,” he explains. “This alters the flux of angular momentum by mid-latitude eddies.  [Angular momentum is important because] the angular momentum budget of the troposphere controls the surface westerlies."  In other words, solar activity felt in the upper atmosphere can, through a complicated series of influences, push surface storm tracks off course. 

-

Many of the mechanisms proposed at the workshop had a Rube Goldberg-like quality. They relied on multi-step interactions between multiples layers of atmosphere and ocean, some relying on chemistry to get their work done, others leaning on thermodynamics or fluid physics.  But just because something is complicated doesn't mean it's not real...

-

The solar cycle signals are so strong in the Pacific, that Meehl and colleagues have begun to wonder if something in the Pacific climate system is acting to amplify them. "One of the mysteries regarding Earth's climate system ... is how the relatively small fluctuations of the 11-year solar cycle can produce the magnitude of the observed climate signals in the tropical Pacific."  Using supercomputer models of climate, they show that not only "top-down" but also "bottom-up" mechanisms involving atmosphere-ocean interactions are required to amplify solar forcing at the surface of the Pacific...

-

Indeed, the sun could be on the threshold of a mini-Maunder event right now.  Ongoing Solar Cycle 24 is the weakest in more than 50 years.  Moreover, there is (controversial) evidence of a long-term weakening trend in the magnetic field strength of sunspots. Matt Penn and William Livingston of the National Solar Observatory predict that by the time Solar Cycle 25 arrives, magnetic fields on the sun will be so weak that few if any sunspots will be formed. Independent lines of research involving helioseismology and surface polar fields tend to support their conclusion...

 

 

Verkefni nefndarinnar í stórum dráttum samkvæmt skýrslunni:

• The Sun and Solar Variability: Past and Present
- Overview of solar and heliospheric variability
- Observations of the Sun’s variable outputs
- Techniques for revealing past solar changes

• Sun-Climate Connections on Different Timescales
- Evidence of solar influences in the troposphere and stratosphere
- How the climate system works and how it might respond to solar influences
- Indications of influence based on paleoclimate records

• Mechanisms for Sun-Climate Connections
- Mechanisms connecting variations in total solar irradiance directly to the troposphere
- Mechanisms that influence upper parts of the atmosphere, such as variations in solar
ultraviolet radiation and possibly solar energetic particles
- Mechanisms that link variations in galactic cosmic rays to climate change.

 

 

Nefndina skipuðu:

Caspar Ammann, National Center for Atmospheric Research
Susanne Benze, University of Colorado, Boulder
Blair Bowers, Caset Associates, Ltd.
Matthias Brakesusch, University of Colorado, Boulder
Gabriel Chiodo, Universidad Complutense de Madrid

Odele Coddinggon, Laboratory for Atmospheric and Space Physics, University of Colorado, Boulder
Guiliana de Toma, High Altitude Observatory, National Center for Atmospheric Research
Ells Dutton, Global Monitoring Division, National Oceanic and Atmospheric Administration
Juan Fontenla, Laboratory for Atmospheric and Space Physics, University of Colorado, Boulder
Joe Giacalone, University of Arizona

Sarah Gibson, High Altitude Observatory, National Center for Atmospheric Research
Douglas Gough, JILA, University of Colorado, Boulder
Madhulika Guhathakurta, Living With a Star, National Aeronautics and Space Administration
Jerald Harder, Laboratory for Atmospheric and Space Physics, University of Colorado, Boulder
V. Lynn Harvey, Laboratory for Atmospheric and Space Physics, University of Colorado, Boulder

Lon Hood, University of Arizona
Charles Jackman, NASA Goddard Space Flight Center
Philip Judge, High Altitude Observatory, National Center for Atmospheric Research
Farzad Kamalabadi, University of Illinois at Urbana-Champaign
Peter Kiedron, Earth System Research Laboratory, National Oceanic and Atmospheric Administration

Hyosub Kil, Applied Physics Laboratory, Johns Hopkins University
Greg Kopp, Laboratory for Atmospheric and Space Physics, University of Colorado, Boulder
Andrew Kren, University of Colorado, Boulder
Hanli Liu, High Altitude Observatory, National Center for Atmospheric Research
Jesse Lord, Laboratory for Atmospheric and Space Physics, University of Colorado, Boulder

Dan Lubin, Scripps Institution of Oceanography, University of California, San Diego
Janet Machol, National Geophysical Data Center, National Oceanic and Atmospheric Administration
Youhei Masada, Kyoto University, Japan
Joe McInerney, High Altitude Observatory, National Center for Atmospheric Research
Scott McIntosh, High Altitude Observatory, National Center for Atmospheric Research

Aimee Merkel, Laboratory for Atmospheric and Space Physics, University of Colorado, Boulder
Mark Miesch, High Altitude Observatory, National Center for Atmospheric Research
Raimund Muscheler, Lund University, Sweden
Seung Jun Oh, SELab, Inc.
Ethan Peck, Laboratory for Atmospheric and Space Physics, University of Colorado, Boulder

Jeffrey Pierce, Dalhousie University, Halifax, Nova Scotia
Douglas Rabin, NASA Goddard Space Flight Center
Cora Randall, Laboratory for Atmospheric and Space Physics, University of Colorado, Boulder
Mark Rast, University of Colorado, Boulder
Alan Robock, Rutgers University

Fabrizio Sassi, Naval Research Laboratory
Harlan Spence, University of New Hampshire
Mark Stevens, University of Colorado, Denver
Michael Thompson, High Altitude Observatory, National Center for Atmospheric Research
Juri Toomre, JILA, University of Colorado, Boulder

Thomas Woods, Laboratory for Atmospheric and Space Physics, University of Colorado, Boulder
Lawrence Zanetti, Applied Physics Laboratory, Johns Hopkins University

Abigail Sheffer, NRC Space Studies Board
Michael Moloney, NRC Space Studies Board and Aeronautics and Space Engineering Board
Amanda Thibault, NRC Aeronautics and Space Engineering Board
Terri Baker, Space Studies Board

 

 

 

 

   Mynd úr skýrslunni

    sem nálgast mér hér

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• The Effects of Solar Variability on Earth’s Climate

Tvær sláandi myndir af sólinni...

 

 

 

Það er ótrúlegur munur á þessum myndum. 

 

Efri myndin er tekin við sólblettahámarkið 2001.

 

Neðri myndin er tekin í dag 30. des. 2012, en sólsveiflan hefur

nánast aftur náð hámarki.

 

Hvers vegna er þessi munur?

 

Þrísmella á myndir til að sjá stærra eintak.

 

 

 

 

 

Hér er skýringin á þessum mun:

Neðsti ferillinn er núverandi sólsveifla sem er að nálgast hámark.
Rauði ferillinn er sveiflan sem var í hámarki 2001.

 

Sólvirknin fer minnkandi.

 

Sjá nýlegan pistil:

Sól ég sá, sanna dagstjörnu, drjúpa dynheimum í ---
Sólvirknin nálgast hámark sem er mun lægra en hið fyrra...

 

 

Einn áhrifamesti vísindamaður allra tíma hefði orðið 370 ára í dag - Hver er maðurinn...?

 

 

Isaac Newton fæddist á Englandi á jóladag árið 1642.  

Góð grein um Newton er á Vísindavefnum og er því óþarfi að hafa hér mörg orð um þennan merka mann sem flestir hafa heyrt eða lesið um.

Við látum nægja að óska okkur öllum til hamingju með daginn, því það er nokkuð víst að margt væri öðru vísi í dag hefði Ísak Newton ekki verið sá vísindamaður og frumkvöðull sem hann svo sannarlega var.

 

Vísindavefurinn: Hver var Sir Isaac Newton?

 

 

 

 

 

Sól ég sá, sanna dagstjörnu, drjúpa dynheimum í --- Sólvirknin nálgast hámark sem er mun lægra en hið fyrra...

 

 

Sól ég sá, sanna dagstjörnu, drjúpa dynheimum í...  Þannig byrjar eitt erindið af 83 í hinum fornu Sólarljóðum sem komu mér í hug fyrir skömmu þegar ég sá myndina sem myndavélin mín fangaði í uppsveitunum fyrir fáeinum dögum. Sólarljóðin eru eftir óþekktan höfund líklega frá því nokkru eftir árið 1200, en ljósop myndavélarinnar myndaði þessa fallegu stjörnu og bjó óbeðið til þessa fallegu sólargeisla.

Í dag á vetrarsólstöðum er sólin lægst á lofti. Hún rétt nær því að komast um 3 gráður yfir sjóndeildarhringinn á höfuðborgarsvæðinu um hádegisbil. Skammdegið er í hámarki, en á morgun fer daginn að lengja aftur, fyrst um eitt hænufet og síðan um tvö, og svo skref fyrir skref...

Í þessum sólarpistli er fjallað um fortíð, nútíð og framtíð...

Hin sanna dagstjarna, sólin, sem við búum í nábýli við og veitir okkur birtu og yl, er svokölluð breytistjarna. Við verðum ekki vör við það dags daglega, en þegar grannt er skoðað sjáum við að ásjóna hennar breytist nokkuð reglulega. Hún kætist og verður freknótt og spræk með um 11 ára millibili, og þá prýða sólblettir ásjónu hennar. Þess á milli hverfa blettirnir og sólin verður ekki eins virk. Með mælitækjum má sjá að birtan frá sólinni breytist örlítið á þessu tímabili, ekki mikið, en nóg til þess að hægt sé að nefna hana breytistjörnu eða "variable star".

Það er ekki nóg með að sólin breytist með svonefndri 11 ára sveiflu, heldur má greina lengri sveiflur, 90 ára, 200 ára, o.s.frv.  Það veldur því að fjöldi sólbletta í hámarki 11-ára sveiflunnar er breytilegur. Stundum stundum er sólblettatalan vel á annað hundað, stundum minna en hundrað og jafnvel hefur komið fyrir að nánast engir sólblettir hafa sést. Svo eru sveiflurnar mislangar, síðasta sólsveifla var óvenju löng eða 12,6 ár.

Við erum nú að nálgast hámark 11-ára sólsveiflu sem hefur raðnúmerið 24. David Hathaway hjá NASA gefur reglulega út spádóma þar sem hann reynir að spá fyrir um hæð sólsveiflunnar. Nú er hámarkinu næstum náð eins og sjá má á fallegu myndinni hér fyrir neðan sem fylgir nýjustu spá hans:

 

 

Eins og sjá má myndinni hér fyrir ofan, þá stefnir sólvirknin í hámark "11-ára sólsveiflunnar" á allra næstu mánuðum.   Sólblettatalan verður nú um 70 en var um 120 við síðasta hámark.  Það er töluverður munur, en það getur verið fróðlegt að bera þessa sólblettatölu við fyrri sólsveiflur.

 

 

Hér sjáum við sólsveiflur aftur til ársins 1900 og blasir þá við að núverandi sólsveifla ætlar að verða sú veikasta í 100 ár. Aðeins sólsveiflan sem var í hámarki um það bil 1905 var lægri.

 

 

 

Hér sjáum við sólsveiflur aftur til ársins 1600 er menn byrjuðu reglubundið að fylgjast með sólblettum, reyndar ekki kerfisbundið fyrr en síðar. Það var einmitt fyrir rúmum 400 árum þegar Galileo Galilei beindi sjónauka sínum til himins sem menn fóru að fylgjast með hinum furðulegu sólblettum af áhuga. Sólsveiflu 24, sem nú nálgast hámark, vantar á myndina.

En hvað gerist á tímabilinu 1650 til 1700, sjást engir sólblettir þá? Þeir voru víst sárafáir sem prýddu ásjónu sólar þá. Sólblettalausa tímabilið nefnist Maunder Minimum, eða Maunder lágmarkið í virkni sólar og er kennt við stjörnufræðinginn Edward Walter Maunder sem rannsakaði þetta tímabil, en af einhverjum ástæðum fellur það saman við kaldasta tímabil Litlu Ísaldarinnar. Þetta tímabil hefur einnig það virðulega nafn Grand Minimum.

Á myndinni hér fyrir ofan má sjá annað lítið virkt tímabil við sólsveiflur 5 og 6, en það kallast Dalton lágmarkið, en þá var líka af einhverjum ástæðum frekar svalt.  Við tökum einnig eftir að sólsveiflan sem var í hámarki 1905 og minnst var á fyrr í pistlinum hefur raðnúmerið 14.

Nú vaknar auðvitað áleitin spurning; heldur sólvirknin áfram að minnka? Er hætta á að sólvirknin stefni í annað Grand Minimum á næstu árum? Enginn veit neitt um það, en vísindamenn reyna auðvitað að sjá lengra en nef þeirra nær.

 

 

Efri myndin: Birta sólbletta hefur farið vaxandi undanfarin ár. Þeir verða því ekki eins svartir og hverfa síðan að mestu ef heldur fram sem horfir.

Neðri myndin: Styrkur segulsiðs innan sólbletta hefur farið lækkand.

 

Myndin hér að ofan er fengin úr grein tveggja vísindamanna þeirra Livingston og Penn, sjá tilvísun í greinar neðst á síðunni. Reyndar er þetta uppfærð mynd sem inniheldur nýjustu mælingar, allt til þessa dags.  Þeir hafa um árabil fylgst með sólinni á óvenjulegan hátt. Þeir hafa nefnilega verið að fylgjast með því hvernig birta sólblettanna breytist með tímanum, svo og styrkur segulsviðsins inni í þeim. Það er auðvitað tiltölulega einfalt að mæla birtuna, en til þess að mæla segulsviðið hafa þeir notað svokölluð Zeeman hrif sem valda því að litrófslínur klofna í fleiri línur í segulsviði.

Á neðri myndinni sjáum við hvernig styrkur segulsviðsins í sólblettunum hefur farið minnkandi. Þeim félögum Livingston og Penn reiknast til, að þegar styrkurinn er kominn niður í 1500 Gauss að þá verði birtuskilin (contrast) milli sólblettanna og umhverfis þeirra orðinn svo lítil að blettirnir verða ósýnilegir og munu því hverfa sjónum okkar að mestu meðan þetta ástand varir. Er nýtt Grand Minimum á næsta leiti?  Daufa bláa línan sem sker lóðrétta ásinn við 1500 Gauss sýnir okkur þessi mörk og línan sem hallar niður til hægri sýnir okkur hver tilhneigingin er í dag.

Ef fram heldur sem horfir, þá munu þessar linur skerast eftir  fáein ár. Lesendur geta reynt að finna út hvenær það verður...

Auðvitað er ekki víst að ferillinn sem sýnir styrk segulsviðsins inni í sólblettunum haldi áfram að falla, en líklegt má telja að næsta sólsveifla, sólsveifla númer 25, muni verða öllu lægri en núverandi sem er sú lægsta í yfir 100 ár.

 

 

                                                Sólblettur getur verið gríðarstór

 

Þessi minnkandi virkni sólar mun þó gefa okkur kærkomið tækifæri til að meta áhrif sólar á  hitafar jarðar. Ef þau áhrif eru óveruleg þá mun halda áfram að hlýna með auknum styrk koltvísýrings í loftinu, en hætti að hlýna og fari síðan að kólna...   -  Við Frónbúar skulum bara vona að ekki kólni, því það yrði fæstum okkar hér á klakanum kærkomið.

 

Hvað um það, hátíð fer í hönd og því tilefni til að enda þennan Sólarpistil á þeim hluta hinna merku  Sólarljóða sem ljóðin eru kennd við. Þetta eru erindi númer 39-45 af 83:

 

 

...

Sól ek sá,
sanna dagstjörnu,
drúpa dynheimum í;
en Heljar grind
heyrðak ek á annan veg
þjóta þungliga.

Sól ek sá
setta dreyrstöfum;
mjök var ek þá ór heimi hallr;
máttug hon leizk
á marga vegu
frá því sem fyrri var.

Sól ek sá,
svá þótti mér,
sem ek sæja göfgan guð;
henni ek laut
hinzta sinni
aldaheimi í.

Sól ek sá,
svá hon geislaði,
at ek þóttumk vættki vita;
en gylfar straumar
grenjuðu annan veg,
blandnir mjök við blóð.

Sól ek sá
á sjónum skjálfandi,
hræðslufullr ok hnipinn;
því at hjarta mitt
var harðla mjök
runnit sundr í sega.

Sól ek sá
sjaldan hryggvari;
mjök var ek þá ór heimi hallr;
tunga mín
var til trés metin,
ok kólnat at fyrir utan.

Sól ek sá
síðan aldregi
eftir þann dapra dag,
því at fjalla vötn
lukðusk fyrir mér saman,
en ek hvarf kallaðr frá kvölum.

...

 

Sólarljóð eru talin vera frá tímabilinu 1200-1250. Höfundur er óþekktur. Í Þjóðsögum Jóns Árnasonar stendur: „Sæmundur andaðist 1133, en með hverjum atburðum höfum vér eigi heyrt; þó segja menn, að hann þrídagaður hafi úr líkrekkjunni risið og þá kveðið þá drápu, er hans Ljóða-Eddu er vön að fylgja og kallast Sólarljóð".  Þessu  trúum við rétt mátulega, en þjóðsagan ekki verri fyrir það.

Í Sólarljóðum  birtist kristinn og heiðinn hugarheimur og þar birtist faðir syni sínum í draumi og ávarpar hann frá öðrum heimi.

Sólarljóð má t.d. lesa hér ásamt enskri þýðingu sem Benjamin Thorpe gerði 1866. Tilvísanir í þýðingar á önnur tungumál má finna hér.

Það er vel þess virði að lesa Sólarljóð í heild sinni.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Krækjur:

 

 

NASA Solar Cycle Prediction

 

Livingston & Penn: Are Sunspots Different
During This Solar Minimum?

 

Livingston & Penn: Sunspots may vanish by 2015

 

Livingston & Penn: Long-term Evolution of Sunspot Magnetic Fields

Dr. Leif Svalgaard (fyrirlestur): Livingston & Penn Data and Findings so Far

 

 

 

 

 

 

 

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• livingston-penn_sunspots-may_vanish_2015.pdf
• livingston-penn--are_sunspots_different_during_this_solar_minimum.pdf
• livingston-penn_data_and_findings_so_far.pdf