Leyndardómur sólblossa afhjúpaður - Fallegt myndband...

 

 

Það var árið 1859 sem Stjörnufræðingurinn Richard Carrington var að kortleggja sólbletti að hann sá gríðarlegan sólblossa. Nokkru síðar sáust einstaklega mikil norðurljós víða um heim, og það sem öllu merkilegra var, neistaflug stóð frá ritsímalínum og símritararnir sem handléku morslyklana voru í gríðarlegu stuði, í orðsins fyllstu merkingu. Um þetta merkilega atvik var á sínum tíma fjallað hér, hér og hér.

Tilgangurinn með þessum pistli er að vekja athygli á þessu fallega og fræðandi myndbandi. Best er að smella á það til að opna YouTube síðuna og skoða það síðan í háupplausn í fullri skjástærð.

Lesið síðan vefsíðu NASA The Secret Lives of Solar Flares  þar sem fjallað er um Carrington sólblossann og nýja uppgötvun sem gefur til kynna að oft kemur annar ósýnilegur gríðaröflugur útfjólublár sólblossi í kjölfarið, rúmri klukkustund síðar.

"The extra energy from the late phase can have a big effect on Earth.  Extreme ultraviolet wavelengths are particularly good at heating and ionizing Earth’s upper atmosphere.  When our planet’s atmosphere is heated by extreme UV radiation, it puffs up, accelerating the decay of low-orbiting satellites.  Furthermore, the ionizing action of extreme UV can bend radio signals and disrupt the normal operation of GPS", stendur á vefsíðu NASA sem birt var fyrr í dag.

Þeir sem eru mjög áhugasamir geta nálgast vísindagreinina hér, en flestir munu væntanlega láta sér nægja að skoða þetta áhugaverða myndband sem er með einstökum nærmyndum af sólinni.

 

 

 

The National Geographic: What If the Biggest Solar Storm on Record Happened Today?

 

Norðurljósin fallegu um helgina...

 

 

 

Norðurljósin voru einstaklega falleg um helgina.

Máninn lýsti upp landslagið og umhverfið var töfrum líkast.

Myndin er tekin efst í Biskupstungum og er horft til suð-vesturs. Bjarminn í fjarska er frá gróðurhúsunum í Reykholti.

Dans norðurljósanna minnir okkur á hve nálægt okkur hin fallega dagstjarna sólin er. Andardráttur hennar leikur um lofthjúp jarðar og birtist okkur á þennan undursamlega hátt.

 

Smellið tvisvar á myndina til að stækka og njóta betur.

 

Myndin er tekin með Canon 400D síðastliðið laugardagskvöld klukkan 22:35. ISO 800, 10 sek / f3,5. RAW. Linsa Canon 10-22mm.

 

"Sáning birkifræs - Endurheimt landgæða" - Myndband...

 

 

 

Nú er einmitt rétti tíminn til að safna birkifræi. Síðan má sá því í haust og upp vex fallegur skógur!

 

 

 

 

Bloggarinn rakst á þetta fróðlega myndband á netinu.  Sjá hér.

 

Eftirfarandi texti fylgir myndbandinu:

 

Fræðslu- og kennslumyndband: Söfnun, verkun og sáning birkifræs.

Birki hefur vaxið á Íslandi frá örófi alda og það vex um allt land milli fjalls og fjöru. Birki er eina innlenda trjátegundin sem myndar samfellda skóga. Frá landnámi hefur birki verið nytjað, skógarnir beittir og viðurinn nýttur. Stærstu og fallegustu tréin hafa verið felld og lakari tré staðið eftir og æxlast saman. Líklegt er því að birkið hafi eitthvað úrkynjast.

En hvernig getum við skilað Náttúrunni því sem frá henni var tekið?

Við getum safnað og sáð birkifræi út í náttúruna. Ekki ætti að flytja fræ á milli landshluta vegna þess að birkið hefur lagað sig að staðbundnum vaxtaraðstæðum í aldanna rás.

Velja skal heilbrigð falleg birkitré til frætöku, hávaxin, beinstofna og ljós á börk. Ákjósanlegur tími til fræsöfnunar er í þurru veðri frá miðjum ágúst fram að lauffalli á haustin, eða svo lengi sem frækönglarnir tolla saman. Stórir og vel þroskaðir frækönglar eru bestir. Þeir mega vera grænir að utan en fræið á milli fræhlífanna inni í könglinum verður að vera svolítið brúnt á lit. Gott era ð farið sé að losna um fræið í könglinum.

Könglarnir þorna við stofuhita á einni viku. Þegar hægt er að mylja könglana milli fingranna er tímabært að sá. Stundum er hægt að sá fræinu í sömu ferð og því er safnað. Þurfi að geyma fræið, verður að þurrka það vel og geyma í bréfpoka í kæliskáp. Vel þurrkað birkifræ getur geymst í kæli í nokkur ár.

Best er að sá fræinu á hálfgróið land sem verður að vera friðað fyrir beit. Gott er að ífa upp jarðveginn með garðhrífu eða róta jarðveginum til með fætinum áður en sáð er.

Birkifræ er örsmá vængjuð hneta sem ekki má hylja með jarðvegi, heldur er nóg að stíga það niður með fæti til þess að fræið nái jarðvegsbindingu. Þetta er grundvallar atriði. Sumstaðar gefst vel að sá í litla bletti með nokkurra metra bili. Á gróðurvana landi, á melum og í moldarflögum er frostlyfting og næringarlítill jarðvegur. Við slíkar aðstæður ætti bera á svolítið af grasfræi og áburði með birkifræinu.

Þegar birkið vex upp í fyllingu tímans sér náttúran sjálf um að græða upp landið.

Umsjón, handrit og tónlist: Steinn Kárason
http://steinn.is/

Kvikmyndataka og klipping: Steingrímur Erlendsson

Myndband þetta var framleitt af AXA ehf
http://axa.is

 

 

 

 

Hin ófrýnilega ertuygla sem étur næstum allt...

 

 

 

Ertuyglan er einstaklega hvimleið, eða öllu heldur lirfa hennar.  Fiðrildið er allstórt og helst á ferli fyrrihluta sumars, og er ekkert sérstakt augnayndi. Lirfur ertuyglunnar klekjast út síðsumars og birtast þá í milljónavís, sérstaklega á Suðurlandi.  Þær gera sér flestar plöntur að góðu, en tegundir af ertublómaætt  eru í mestu uppáhaldi og af því dregur tegundin nafnið.  Lirfan er með gulum og svörtum röndum og risastór miðað við "venjulegan" grasmaðk.

Það er með ólíkindum hve þær eru gráðugar og fljótar að vaxa. Á undraskömmum tíma eru þær búnar að hreinsa nánast öll lauf af gróðrinum sem þær ráðast á, og fara sem logi yfir akur. Þessar lirfur eru einstaklega óvelkominn gestur.

Líklega er þessi skrautlega lirfa bragðvond, því fuglarnir virðast ekki hafa neinn áhuga á henni. Hún á því fáa óvini í lífríkinu, enda er hún ekkert að reyna að fela sig.

Myndina tók ég um síðustu helgi. Lirfurnar höfðu þarna komið sér fyrir í rifsberjarunna og voru langt komnar með að hreinsa allt lauf af honum. Runninn var bókstaflega iðandi í þessum kvikindum. Ekki beinlínis geðslegt. Maðkarnir létu þó gómsætu berin mín í friði :-)

Þarna mátti sjá maðkinn í hvönn, öspi, hlyn, víði..., en af einhverjum ástæðum létu þær fáeinar lúpínur sem þarna voru á árbakka í hundrað metra fjarlægð i friði . Kannski þær hafi ætlað sér að hafa þjóðarblómið í ábæti.

 

 Sjá grein um Ertuygluna (Melanchra pisi) á vef Náttúrufræðistofnunar.

 

 

 

Njóta má maðksins í réttri stærð á skjánum með því að þrísmella á myndina.
Er þessi "ágenga framandi lífvera" ekki bara falleg greyið?