Fęrsluflokkur: Dęgurmįl

Nóbelsveršlaunahafinn ķ ešlisfręši 1973 fjallaši um mįl mįlanna fyrir skömmu. - Athyglisvert...!

798dc1905650439ef9739c022cbee6cd

 

Noršmašurinn Ivar Gięver   fékk nóbelsveršlaunin ķ ešlisfręši įriš 1973 vegna rannsókna ķ skammtafręši į hįlfleišurum og ofurleišni. Į samkomu nóbelsveršlaunahafa  1. jślķ sķšastlišinn hélt hann ręšu sem eftir var tekiš.

Ķvar lauk prófi ķ vélaverkfręši frį Žrįndheimi įriš 1952, fluttist sķšan til Kanada og žašan til Bandarķkjanna žar sem hann lauk doktorsprófi įriš 1964.

Enginn ętti aš lįta žetta fram hjį sér fara og hlusta vel į noršmanninn Ivar Giaever. Hann talar mjög skżrt og śtskżrir mįls sitt žannig aš allir ęttu aš skilja vel. Hann er greinilega meš brjóstvitiš og fręšin į hreinu. Žessi heišursmašur er fęddur įriš 1929.

Erindiš fjallar um mįl mįlanna, ž.e. hnatthlżnun, hękkun sjįvarboršs, óvešur og fleira ...

Žaš er vel žess virši aš hlusta į Ķvar.

 

 

 

 

 

52b9f100239c392c3ad7567c59c4bf4c

 

Vķsir 15. desember 1973

 

 

 

Vištal viš Ivar Giaever um lķfiš og tilveruna:

http://www.nobelprize.org/mediaplayer/index.php?id=713

 

Untitled

 

http://www.nobelprize.org/mediaplayer/index.php?id=713

 

Interview with Professor Ivar Giaever by freelance journalist Marika Griehsel at the 54th meeting of Nobel Laureates in Lindau, Germany, June 2004. Professor Giaever talks about celebrating being awarded the Nobel Prize, his move from Norway to Canada and the USA (2:03), how he got the job at General Electrics despite low grades (4:39), the reasons why he became an entrepreneur (9:53), his thoughts about research (13:48) and also gives some advice to young students (15:45).

 

  


Minningar frį sólmyrkvanum 1954 og sólmyrkvinn 2015...

total-solar-elipse-diamondring

 

 

30. jśnķ įriš 1954 var almyrkvi į sólu sem sįst mjög vel syšst į Sušurlandi, og einna best nęrri Dyrhólaey. Žar var almyrkvi, en ašeins deildarmyrkvi ķ Reykjavķk.

Ég var svo lįnsamur aš fį aš fara meš fręndfólki aš Dyrhólaey og njóta atburšarins ķ einstaklega góšu vešri. Žar var kominn saman fjöldi fólks og žar į mešal fjölmargir śtlendingar, žvķ žetta var einn besti stašurinn til aš njóta fyrirbęrisins.

Viš lögšum af staš frį Reykjavķk eldsnemma morguns, žvķ drjśgur spölur var til Dyrhólaeyjar og vegurinn aušvitaš venjulegur lśinn malarvegur meš žvottabrettum. Bśist var viš almyrkva um hįdegisbil svo eins gott var aš vera snemma į feršinni. Feršin austur gekk vel og vorum viš mętt vel tķmanlega. Eins og oft var allnokkuš brim viš ströndina og upplagt aš bregša į leik ķ fjöruboršinu mešan bešiš var almyrkvans. Strįkurinn naut žess vel.

Skyndilega mįtti sjį smį sneiš į jašar sólar žegar mįninn byrjaši aš mjaka sér fram fyrir hana. Margir voru meš rafsušugler eša svarta filmu til aš deyfa skęrt sólarljósiš og nokkrir meš sótaša glerplötu, en vafalķtiš hafa margir fengiš meiri birtu ķ augun en hollt getur talist.

Smįm saman stękkaši skugginn af tunglinu og brįšlega hafši hann nęstum huliš alla sólina. Nś dimmdi óšum og fuglarnir ķ bjarginu žögnušu. Žessi nótt sem nś skall į um hįsumariš kom žeim greinilega į óvart. Spennan óx og allir störšu žögulir til himins.  Nokkru sķšar huldi mįninn nįkvęmlega alla sólina og sįst einungis bjartur hringur į himninum. Almyrkvi į sólu. Undrunarhljóš hljómušu. Almyrkvinn varši ekki lengi. Skyndilega sįst ofurskęrt tindrandi ljós viš jašar tunglsins. Žetta var sólin aš gęgjast fram. Mįninn og sólinn myndušu nś hinn fręga demantshring sem ašeins sést viš almyrkva. Enn meiri undrunarhljóš...  (Myndin efst er af svona demantshring).

Smįm saman sįst meira af sólinni og fuglarnir tóku gleši sķna aftur žegar birti. Mannfjöldinn leyndi ekki gleši sinni. Žetta yrši ógleymanlegt.

 

Vafalķtiš hefur žessi upplifun haft žau įhrif į guttann litla aš hann fékk įhuga į himingeimnum, įhuga sem enn er fyrir hendi. Hann hafši oršiš vitni aš mögnušum atburši sem allt of fįir fį tękifęri til aš upplifa.


Daginn eftir birtist skemmtileg frįsögn ķ Morgunblašinu:  

   Forsķša
   Framhald į sķšu 2



OKM0078941

 

Fólk fylg­ist meš al­myrkva viš Dyr­hóla­ey ķ gegn­um svört spjöld įriš 1954

Mynd śr Ljós­mynda­safni Ólafs K. Magnśs­son­ar / ā€‹Morg­un­blašsins. Ólaf­ur K. Magnśs­son

 

 

 

Ég į ekki neina ljósmynd frį žessum atburši, en nokkrar sem ég hef tekiš af öšrum deildarmyrkvum:

 

  

Sólmyrkvi 1999

 

 Myndina tók ég af deildarmyrkvanum 1999. Myndin er tekin ķ gegn um rafsušugler.
Meira hér: Sólmyrkvinn aš morgni 1. įgśst 2008

 

 

 

solmyrkvi 1 agust 2008 vid Gullfoss

 Deildarmyrkvi į sólu. Myndin tekin 1. įgśst 2008 nęrri Gullfossi.
Meira hér: Sólmyrkvinn 2008




venus-transit-ahb-crop

 

Sólmyrkvi? Tja, žetta er reyndar Venus sem skyggir į hluta sólarinnar.
Myndin er tekin 11. jśnķ 2004 klukkan 07:45.
Meira hér: Žverganga Venusar

 

Žverganga Venusar 2012
Žverganga Venusar 5. jśnķ 2012.
Fleiri myndir hér: Myndir frį žvergöngu Venusar
Ekki beinlķnis sólmyrkvi :-)

 

--- --- ---

 

Sólmyrkvinn aš morgni föstudagsins 20. mars 2015 

Žetta veršur ekki almyrkvi eins og įriš 1954,
en tungliš mun žó nį aš hylja 97% sólskķfunnar.


Į Stjörnufręšivefnum eru frįbęr myndbönd sem sżna vel hvernig sólmyrkvinn
gęti lķtiš śt frį nokkrum stöšum į Ķslandi. Hér er eitt žeirra sem į viš Reykjavķk. 

Meira hér: http://www.stjornufraedi.is/solkerfid/solin/solmyrkvi/solmyrkvi-20.-mars-2015/

 

Sólmyrkvi 20. mars 2015 śr Reykjavķk from Stjörnufręšivefurinn on Vimeo.

***

 

Vantar žig sólmyrkvagleraugu?
Stjörnuskošunarfélagiš veršur meš sólmyrkvagleraugun til sölu ķ
Smįralind helgina 14.-15. mars.

Gleraugun kosta 500 kr. stykkiš og allur įgóši
veršur notašur ķ fleiri fręšsluverkefni.

 

 

Krękjur:


Stjörnufręšivefurinn um sólmyrkvann 2015

Sólmyrkvinn aš morgni 1. įgśst 2008.

Sólmyrkvinn ķ dag. Myndir. (2008)

Tunglmyrkvinn ašfararnótt fimmtudagsins 21. febrśar
 2008

Stjörnuskošunarfélag Seltjarnarness

 

 SE2015Mar20T

 

 sun eclipse space

 Jöršin, sólin bak viš tungliš og vetrarbrautin

 


mbl.is Einstęš mynd af almyrkva
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Öflugir vindar nęstu daga og miklar öldur...

 

Nęstu daga getur sjólag oršiš mjög slęmt og hįloftavindar oršiš žaš öflugir aš faržegaflugvélar frį Bandarķkjunum til Evrópu gętu nįš hljóšhraša. Aušvitaš ekki hljóšhraša mišaš viš loftiš sem er į fleygiferš ķ sömu stefnu, heldur mišaš viš jörš. Semsagt "groundspeed" en ekki "airspeed".  
Žęr gętu af sömu įstęšu oršiš lengi į leišinni vestur. Sjį bloggsķšu Dr. Roy Spencer og bloggsķšu Trausta Jónssonar.

Fylgist meš myndunum hér fyrir nešan, en žęr eru beintengdar viš tölvulķkön.  Prófiš aš snśa og skruna...

Myndirnar sżna verulegar haföldur, vinda viš yfirborš jaršar og hįloftavindao.

 

*

                                                                               Haföldur.
                                                                       
        Sjį hér

 

 

**

                                                                                Vindur viš yfirborš jaršar.
                                                                           Litur ķ bakgrunni sżnir lofthita.

 

 

 

 

 

**

 

                                               Skotvindur (röst, jet stream) ķ um žaš bil 10km (250 hPa) hęš

Snśšu jaršarkślunni žannig aš noršurskautiš snśi upp og skošašu alla röstina. Snśšu sķšan sušurskautinu upp og skošašu hvaš er aš gerast žar.

 

http://earth.nullschool.net/about.html

 

https://www.facebook.com/EarthWindMap

 

 

 

 

                                                              Flugumferš. Sjį www.flightradar24.com


Vetrarsólstöšur og hafķsinn ķ dag...

 

 

Sól tér sortna...

 

 

Nś er snjór yfir öllu landinu og óvenjumikill hér į sušvesturhorninu. Skammdegiš ķ hįmarki. Sólin er lęgst į lofti ķ dag, en į morgun fer daginn aš lengja aftur. Žaš veršur žó varla meira en eitt lķtiš hęnuskref fyrsta daginn, eša ašeins nķu sekśndur. Um lengd žessa merkilega hęnuskrefs hefur veriš fjallaš įšur, sjį hér.

Žegar allt er meira og minna į kafi ķ snjó leitar hugurinn ósjįlfrįtt til landsins forna fjanda. Hvernig skyldi honum lķša? Viš höfum ekki oršiš hans vör ķ įratugi, sem betur fer. Sumir hafa spįš žvķ aš hann vęri alveg aš hverfa af noršurhveli, en er eitthvaš fararsniš į honum? En hafķsinn į sušurhveli, hvernig lķšur honum?  Skošum mįliš...

 

Hafķsinn į Noršurhveli samkvęmt Dönsku vešurstofunni DMI:

Žessi mynd er tekin 21. desember į vetrarsólhvörfum:

screenhunter_5409-dec-21-06-23

Į žessu ferlaknippi sem minnir ašeins į spaghettķ mį sjį śtbreišslu hafķss sķšustu 10 įrin. Eins og sjį mį žį er hann ekkert į žeim buxunum aš hverfa alveg, en ķ augnablikinu er hann jafnvel ķviš meiri en öll įrin undanfarinn įratug.  "The reports of my death have been greatly exaggerated" sagši Mark Twain eitt sinn žegar ótķmabęrar fréttir höfšu borist af lįti hans.  (Heimild: hér, hér).

 

Žessi mynd er aftur į móti breytileg og uppfęrist sjįlfvirkt:

Hafķsinn į noršurhveli...

Į žessum ferli sem uppfęrist daglega, en myndin er beintengd viš Dönsku Vešurstofuna DMI, mį sjį žróunina eftir vetrarsólhvörf 2014.

 

Viš gleymum žvķ oft aš einnig er hafķs į Sušurhveli jaršar:

antarctic_sea_ice_extent_2014_day_355_1981-2010

Į myndinni mį sjį hafķsinn į Sušurhveli alla daga įrsins frį įrinu 1978 er samfelldar męlingar meš hjįlp gervihnatta hófust. Rauši ferillinn er įriš 2014.  Óneitanlega er hafķsinn ekki neitt aš hverfa į žeim slóšum. Reyndar er hann ķ allra mesta lagi um žessar mundir mišaš viš įrin frį 1978. (Gögn: r og r og hér).

 

Svo mį skoša hafķsinn samanlagt į Noršur- og Sušurhveli:

global_sea_ice_extent_2014_day_355_1981-2010

 

Samanlagšur hafķs į Noršur- og Sušurhveli jaršar alla daga įrsins sķšan 1978. Rauši ferillinn sżnir įstandiš 2014. (Gögn: r og r og hér).

 

Meira spaghettķ, nś aftur af Noršurhveli eins og efsti ferillinn frį DMI, en fleiri įr:

arctic_sea_ice_extent_2014_day_355_1981-2010

Hér sjįum viš aftur hafķsinn į noršurhveli ķ įr mišaš viš öll įrin frį 1978.  Vissulega hefur hann veriš meiri įšur og ekki sjįum viš hafķsįrin svoköllušu um 1970, og ekki sjįum viš hafķsinn eins og hann var žegar hann var nefndur landsins forni fjandi. (Gögn: r og r og hér).

 

Landsins forni fjandi įriš 1695:

"1695.    Óvanalega miklir hafķsar. Ķs rak um veturinn upp aš Noršurlandi og lį hann fram um žing, noršanvešur rįku ķsinn austur fyrir og svo sušur, var hann kominn fyrir Žorlįkshöfn fyrir sumarmįl og sunnudaginn fyrstan ķ sumri (14. aprķl) rak hann fyrir Reykjanes og Garš og inn į fiskileitir Seltirninga og aš lokum aš Hvalseyjum og ķ Hķtarós, fór hann inn į hverja vķk.

Hafši ķs ei komiš fyrir Sušurnes innan 80 įra, žótti žvķ mörgum nżstįrlegt og undrum gegna um komu hans. Žį mįtti ganga į ķsum af Akranesi ķ Hólmakaupstaš (Reykjavķk) og var ķsinn į Faxaflóa fram um vertķšarlok rśmlega, braut hann skip undan 6 mönnum fyrir Garši, en žeir gengu allir til lands".

 

Žór Jakobsson: Um hafķs fyrir Sušurlandi

 

Nišurstašan?

Nišurstašan er svosem engin. Hafķsinn er į sķnum staš, bęši fyrir noršan og fyrir sunnan. Hann er ekki aš hverfa og hann er heldur ekki aš angra okkur.  Žaš er fįtt sem bendir til žess aš siglingaleišir ķ Noršur Ķshafi séu aš opnast.  

 

Meira um hafķsinn hér į vef Ole Humlum prófessors: http://climate4you.com/SeaIce.htm

 

Nś fer daginn aš lengja...

Gleymum žvķ ekki aš nś fer daginn aš lengja. Skammdegiš minnkar óšum og įšur en viš vitum af fara fuglar aš gera sér hreišur. Leyfum okkur aš hlakka til vorsins og sumarsins og njótum žess aš eiga loksins almennileg hvķt jól.

 

 anchristmastree_390336

Glešileg Jól

 

 

Myndina sem er efst į sķšunni tók bloggarinn efst ķ uppsveitunum dag einn ķ haust 

žegar mikla móšu frį gosstöšvunum lagši yfir sveitina og birtan var dįlķtiš dularfull.

Ķ hugann kom hiš fornkvešna śr Völuspį:

Sól tér sortna,
sķgr fold ķ mar,
hverfa af himni
heišar stjörnur;
geisar eimi
viš aldrnara,
leikr hįr hiti
viš himin sjįlfan.

 

 

 

 


"Myrkurstundum į vökutķma fjölgar um 131 til 190 klukkustundir eša 5 til 8 sólarhringa ef klukkunni veršur seinkaš"...

 

 

 

Dr. Žorsteinn Sęmundsson stjörnufręšingur hefur séš um śtgįfu Almanaks Hįskólans ķ įratugi og reiknaš śt hinar margbreytilegu töflur sem žar eru, en žaš er mikil nįkvęmnisvinna. Hann er žvķ manna fróšastur um tķmatal og klukkuna. Žorsteinn var um įratugaskeiš deildarstjóri Hįloftadeildar Raunvķsindastofnunar Hįskóla Ķslands.

Žorsteinn hefur oft fjallaš um klukkuna, seinkun hennar, sumartķma, vetrartķma, o.fl. Mig langar til aš vķsa į nżlegan pistil hans į vef Almanaksins: „Um seinkun klukkunnar“    http://www.almanak.hi.is/seinkun2.html

Žaš vill svo til aš sį sem žessar lķnur ritar starfaši į Hįloftadeild Raunvķsindastofnunar, žar sem Žorsteinn réši rķkjum, sem sumarmašur įrin 1968 og 1969. Žį var einmitt įkvešiš aš  hafa sumartķma allt įriš į Ķslandi og uršu margir fegnir žegar hringlinu meš klukkuna var hętt.

 

Žorsteinn sagši ķ vištali viš Morgunblašiš 1. desember:

 

Still­ing klukk­unn­ar alltaf mįla­mišlun

Ingi­leif Frišriks­dótt­ir
if@mbl.is

Dr. Žorsteinn Sęmundsson, stjörnufręšingur hjį Raunvķsindastofnun Hįskóla Ķslands.stękka

Dr. Žor­steinn Sę­munds­son, stjörnu­fręšing­ur hjį
Raun­vķs­inda­stofn­un Hį­skóla Ķslands. mbl.is/ā€‹Golli

„Ég hef mikl­ar efa­semd­ir um nei­kvęš heilsu­fars­leg įhrif af fljótri klukku. Ķ žvķ sam­bandi er at­hygl­is­vert aš svefn­höfgi ung­linga viršist engu minna vanda­mįl ķ žeim lönd­um žar sem klukk­unni er seinkaš aš vetri til,“ seg­ir Žor­steinn Sę­munds­son, stjörnu­fręšing­ur.

Hann seg­ir žaš klukk­una frem­ur en dags­birt­una sem ręšur žvķ hvenęr ung­ling­ar fara aš sofa į kvöld­in. Sums stašar er­lend­is hafi žaš gef­ist vel aš hefja skóla­hald seinna aš morgni, og slķkt hafi t.a.m. tķškast ķ Eg­ilsstašaskóla sķšustu įr.

Mbl.is fjallaši ķ sķšustu viku um fyr­ir­lest­ur Bjarg­ar Žor­leifs­dótt­ur, lektors viš Lękna­deild Hį­skóla Ķslands, um klukkužreytu į mešal Ķslend­inga. Žar sagši hśn žaš mjög brżnt lżšheilsu­mįl aš seinka klukk­unni um eina klukku­stund. Ķslend­ing­ar vęru aš skapa sér vanda meš nś­ver­andi fyr­ir­komu­lagi sem hef­ur mešal ann­ars slęm­ar af­leišin­f­ar fyr­ir heilsu fólks.

Ég hef litla trś į žvķ aš žetta sé heilsu­fręšilegt heimsvanda­mįl,“ seg­ir Žor­steinn ķ sam­tali viš mbl.is. Hann seg­ist jafn­framt hafa žį at­huga­semd aš Björg, įsamt mörg­um öšrum, ein­blķni į eina af­leišingu žess aš seinka klukk­unni ķ staš žess aš skoša mįliš frį öll­um hlišum. 

Hverri til­hög­un fylgja kost­ir og ókost­ir

„Still­ing klukk­unn­ar veršur alltaf mįla­mišlun žvķ aš sér­hverri til­hög­un fylgja bęši kost­ir og ókost­ir,“ seg­ir Žor­steinn, en bend­ir į aš žegar nś­gild­andi lög um tķma­reikn­ing voru sett įriš 1968 hafi megin­į­stęšan veriš óįnęgja fólks meš žaš sem kallaš var hringliš meš klukk­una.

Ķ pistli sķn­um um seink­un klukk­unn­ar seg­ir hann mark­mišiš meš laga­setn­ing­unni žaš įr hafa fyrst og fremst veriš žaš aš koma į föst­um tķma allt įriš. „Skošana­könn­un leiddi ķ ljós aš mun fleiri vildu hafa flżtta klukku („sum­ar­tķma“) en óbreytta („vetr­ar­tķma“). Varš žvķ nišurstašan sś aš klukk­ur skyldu stillt­ar eft­ir mištķma Greenwich.“

Radd­ir komiš fram sķšustu įr sem kalla į breyt­ingu

Eft­ir breyt­ing­una mį segja aš frišur hafi rķkt um tķma­reikn­ing­inn ķ ald­ar­fjóršung. Žaš er ekki fyrr en į sķšustu įrum aš komiš hafa fram radd­ir sem kalla į breyt­ingu į nż. Mį žar nefna žings­įlykt­un­ar­til­lögu įriš 1994, frum­varp įriš 1995 (end­ur­flutt 1998 og 2000), og žings­įlykt­un­ar­til­lög­ur įrin 2006, 2010, 2013 og nś sķšast įriš 2014.

„Spyrja mį hvers vegna breyt­inga sé óskaš eft­ir svo langa sįtt um nś­gild­andi fyr­ir­komu­lag. Žar kem­ur tvennt til greina. Ķ fyrsta lagi er vax­in upp nż kyn­slóš sem man ekki žaš fyr­ir­komu­lag sem įšur gilti og žekk­ir ekki af eig­in raun kosti žess eša ókosti. Ķ öšru lagi hafa skap­ast nż višhorf vegna breyttra ašstęšna ķ žjóšfé­lag­inu, nżrr­ar tękni og nżrra sjón­ar­miša. Hvort tveggja žarf aš hafa ķ huga įšur en įkvöršun er tek­in um laga­setn­ingu sem óhjį­kvęmi­lega snert­ir hvern ein­asta Ķslend­ing aš meira eša minna leyti.“

Bjart­ari morgn­ar dżr­keypt­ir

Žį bend­ir hann į aš seink­un klukk­unn­ar hefši žau įhrif aš bjart­ara yrši į morgn­anna og žaš sé tvķ­męla­laust sterk­asta rök­semd žeirra sem vilja fara žessa leiš. 

„Į hinn bóg­inn eru bjart­ari morgn­ar keypt­ir žvķ verši aš fyrr dimm­ir sķšdeg­is žegar um­ferš er meiri og börn į leiš śr skóla. Menn get­ur greint į um žaš hvort žeir kjósi frem­ur bjart­ari morgna eša bjart­ara sķšdegi. En um­feršaržung­inn bend­ir til žess aš menn nżti al­mennt sķšdegiš frem­ur en morgn­ana til aš sinna er­ind­um sķn­um. Žaš viršist gilda aš sumri ekki sķšur en vetri og stjórn­ast žvķ ekki af birt­unni einni sam­an. Óum­deilt er, aš flest­ir kjósa flżtta klukku į sumr­in, žvķ aš lengri tķmi gefst žį til śti­vist­ar.“

Fals­von­ir um batn­andi lķšan viš aš seinka klukk­unni

Žor­steinn bend­ir jafn­framt į aš ķ žings­įlykt­un­ar­til­lög­unni sé horft fram­hjį žeirri stašreynd aš raf­lżs­ing hef­ur įhrif į lķk­ams­klukk­una ekki sķšur en sól­ar­ljósiš og rask­ar žvķ hinni nįtt­śru­legu sveiflu. „Ķ žjóšfé­lagi nś­tķm­ans ręšur sól­ar­ljósiš ekki still­ingu lķk­ams­klukk­unn­ar nema aš tak­mörkušu leyti. Žvķ ętti ekki aš vekja mönn­um fals­von­ir um aš lķšan žeirra muni batna til muna viš žaš aš seinka klukk­unni.“

Žį seg­ist hann hrędd­ur um aš mörg­um myndi bregša ķ brśn žegar žeir yršu var­ir viš žaš aš myrkriš skylli į klukku­stund fyrr sķšdeg­is, eins og myndi ger­ast ef klukk­unni vęri seinkaš. „Dótt­ir mķn bjó ķ Lundi ķ Svķžjóš ķ haust žegar klukk­unni var breytt žar frį sum­ar­tķma yfir į vetr­ar­tķma. Hśn oršaši žaš svo aš breyt­ing­in sķšdeg­is hefši veriš afar óžęgi­leg. Ég hef heyrt svipaša sögu frį fleir­um, bęši aust­an­hafs og vest­an­hafs,“ seg­ir Žor­steinn.

Loks seg­ir hann rétt aš vekja at­hygli į žvķ aš mik­ill fjöldi fólks ķ heim­in­um bżr viš fljóta klukku allt įriš. Žetta sjį­ist vel ef tķma­kort Almanaks Hį­skól­ans er skošaš.

 

--- --- ---

 

Dr. Gunnlaugur Björnsson stjarnešlisfręšingur, nśverandi deildarstjóri Hįloftadeildar Raunvķsindastofnunar Hįskóla Ķslands, skrifaši 1. desember 2014 į visir.is:

Myrkur ķ heygaršshorninu

SKOŠUN
09:18 01. DESEMBER 2014
 
 
Gullli
Enn er komin fram į Alžingi žingsįlyktunartillaga um „seinkun klukkunnar og bjartari morgna“. Réttilega er bent į ķ tillögunni aš klukkan į Ķslandi er ekki ķ samręmi viš gang sólar. Žaš er enda svo aš tķminn er įkvešinn hinn sami į öllu landinu žó aš meš réttu lagi ętti klukkan į Austurlandi aš vera um hįlftķma į undan klukkunni į Vesturlandi.


Žegar tķminn er festur eins og gert er į Ķslandi og raunar ķ öllum löndum, er reynt aš koma žvķ žannig fyrir aš gangur klukkunnar sé sem flestum aš skapi. Žaš er ekki alltaf aušvelt, og ķ sumum rķkjum er žaš reyndar alls ekki gert. Žegar įkvešiš var įriš 1968 aš sumartķmi skyldi gilda į Ķslandi įriš um kring var žaš aš sjįlfsögšu aš vel athugušu mįli og hefur ekki žótt įstęša til aš hreyfa viš žvķ sķšan.

Į lišnum įratug eša tveimur, hafa öšru hvoru komiš fram į Alžingi tillögur um aš hverfa frį žessu fyrirkomulagi. Fyrst vildu menn auka enn viš misręmiš og fęra hįdegiš lengra fram į eftirmišdaginn. Gęfust žannig lengri og bjartari kvöld til śtiveru, grillunar eša annarrar išju. Žaš varš ekki. Nś vilja sumir žingmenn taka skrefiš ķ hina įttina og hverfa frį föstum sumartķma. Meginįstęša žessara hugmynda aš breyttri klukku sżnist vera sś aš meš žvķ móti fįist bjartari morgnar, sem vissulega er rétt. Žaš viršist žó skķna ķ gegn ķ tillögunni aš žetta gefi fleiri birtustundir ķ sólarhringnum en nśverandi fyrirkomulag og bęti žar meš geš guma. Žaš er aušvitaš alrangt. Lega landsins og gangur jaršar um sól „śthluta“ okkur įkvešnum fjölda birtustunda yfir daginn, viš getum einungis įkvešiš meš lögum hvernig klukkan skuli stillt. Žaš fjölgar ekki birtustundum.

Lķklega skiptir žaš žorra manna mestu mįli aš birtustundir į vökutķma séu sem flestar. Žaš er einfalt aš reikna žaš śt aš ef klukkunni yrši seinkaš um eina klukkustund eins og žingsįlyktunartillagan leggur til, myndi myrkurstundum į vökutķma fjölga um 131 til 190 klukkustundir eftir žvķ hvort vökutķmi teldist frį 7-23 eša 8-24.

Žetta samsvarar fimm til įtta heilum sólarhringum ķ auknu myrkri į vökutķma! Ég myndi ekki vilja skipta fyrir nokkurn mun. Ekki veršur séš aš hugmynd flutningsmanna sé lķkleg til aš draga śr skammdegisžunglyndi eša öšrum sįlarkvillum sem hugsanlega orsakast af langri dvöl į noršurhjara.

 

--- --- ---

 

Žetta er skošun žeirra tveggja manna sem best žekkja śtreikning tķmatals og klukkunnar į Ķslandi. 

Į mķnum vinnustaš mętir starfsfólkiš til vinnu į tķmabilinu 7 til 9. Žeir įrrisulu męta snemma og geta žvķ einnig fariš snemma heim ķ lok vinnudags. Flestir męta um klukkan įtta, en allnokkrir ekki fyrr en um nķuleytiš.  Allir eru įnęgšir og klukkan ekkert vandamįl.

Svo mį aušvitaš minnast į aš ķ žéttbżli utanhśss er tęplega hęgt aš tala um skammdegismyrkur, lżsing er žaš góš. Myrkriš er aftur į móti ķ dreifbżlinu. Žar er žaš oft kolsvart.  Innanhśss er aušvitaš vel bjart hjį okkur öllum, žökk sé góšri raflżsingu. 

Rįšiš viš morgunsyfju er einfalt: Fara fyrr aš sofa og gęta žess aš nį 7 - 8 tķma svefni. Vakna sķšan eldhress smile.



 

 

 

 

 


mbl.is Svona dimmir meš breyttri klukku
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Svona verša kannski flugtök og lendingar į Reykjavķkurflugvelli žegar bśiš veršur aš loka NA/SV flugbrautinni - Hrikalegt myndband...

 

 

 

 

 

Flugtök og lendingar ķ hlišarvindi eru ekkert grķn, heldur gera žęr veriš stórhęttulegar eins og fram kemur ķ myndbandinu. 

Hętt er viš aš viš eigum eftir aš sjį svona ašfarir žegar bśiš veršur aš bękla Reykjavķkurflugvöll meš lokun NA/SV flugbrautarinnar, eins og fyrirhugaš er. Sérstaklega ef mišaš veršur viš 25 hnśta hlišarvind (13m/s, 46km/klst, 6 vindstig) eins og gert hefur veriš.

Afstaša žeirra sem vilja minnka öryggi flugvallarins lżsir vanžekkingu og įbyrgšarleysi.

 

leifur_magnusson.jpg
Ķ Morgunblašinu ķ fyrradag, 10 aprķl, var grein eftir Leif Magnśsson verkfręšing, en hann var ķ um įratugaskeiš einn af framkvęmdastjórum hjį Flugleišum. Leifur stżrši lengst af žvķ sviši sem sį um mat į žróun flugflota félagsins og öryggismįl.

Leifur er mešal fróšustu manna um öryggismįl Reykjavķkurflugvallar.  Ķ greininni er mešal annars fjallaš um lendingar ķ hlišarvindi.

(Feitletrun ķ greininni er į įbyrgš bloggarans).

 

Deiliskipulag į braušfótum

Į Žorlįksmessu auglżsti Reykjavķkurborg eftir athugasemdum viš tillögu sķna aš nżju deiliskipulagi fyrir Reykjavķkurflugvöll og var ég mešal 43 sem sendu athugasemdir. Hinn 8. aprķl barst mér svar Umhverfis- og skipulagssvišs og meš žvķ umsögn skipulagsfulltrśa Reykjavķkur, dags. 10. mars, upp į 24 sķšur. Žar er vitnaš til żmissa skjala, sem deiliskipulagiš byggist į, og bersżnilega treyst į aš saušsvartur almśginn žekki hvorki į žeim haus né sporš. Lķtum nįnar į žessi grunnskjöl deiliskipulagsins.

Žar ber fyrst į fjöru žaš sem žar er nefnt »skżrsla samgöngurįšherra«. Ķ reynd er žaš skżrsla nefndar, sem Steingrķmur J. Sigfśsson, žįverandi samgöngurįšherra, skipaši 7. des. 1988 undir formennsku Įlfheišar Ingadóttur lķffręšings til »aš vinna įhęttumat vegna Reykjavķkurflugvallar«. Skilaši hśn skżrslu sinni til rįšherra 30. nóv. 1990. Žį vakti athygli eftirfarandi yfirlżsing į bls. 2: »Nefndarmenn komust aš žeirri nišurstöšu aš gerš įhęttumats vegna Reykjavķkurflugvallar krefšist yfirgripsmeiri og sérhęfšari rannsókna en vęru į fęri nefndarinnar auk žess sem ekki liggur fyrir įkvöršun stjórnvalda um žaš hvaš teljist įsęttanleg įhętta af rekstri flugvallar ķ Vatnsmżri.« Engu aš sķšur lagši nefndin fram tķu tillögur, og ein žeirra var eftirfarandi: »Hętt verši notkun į NA/SV-braut (07-25) og henni lokaš.«   Ķ umfjöllun skżrslunnar er hvergi orš aš finna um įhrif slķkrar lokunar į nothęfisstušul vallarins, né heldur minnst į žį stórauknu slysahęttu, sem myndi fylgja auknum fjölda flugtaka og lendinga viš efri mörk leyfilegs hlišarvinds. Hvorki samgöngurįšherra né rįšuneytiš tók neina afstöšu til tillagna nefndarinnar og mér er vel kunnugt um aš skżrslan var ekki send Flugrįši til umsagnar, eins og hefš var fyrir um slķk skjöl. Žetta grunngagn deiliskipulagsins hefur žvķ nįkvęmlega ekkert gildi.

Žį er ķ umsögn skipulagsfulltrśa ķtrekaš vitnaš til »samkomulags um endurbętur į ašstöšu fyrir faržega og žjónustuašila į Reykjavķkurflugvelli«, sem Ögmundur Jónasson, žįverandi innanrķkisrįšherra, og Jón Gnarr borgarstjóri undirritušu 19. aprķl 2013, en »meš fyrirvara um samžykki borgarrįšs«. Į vefsķšu Reykjavķkurborgar eru nś birtar fundargeršir 46 funda borgarrįšs frį žessum degi, og žar er hvorki aš finna kynningu samkomulagsins né umrętt samžykki borgarrįšs. Meginatriši mįlsins felst hins vegar ķ afgerandi afstöšu, sem Alžingi tók dagana 19.-21. des. 2013 viš lokaafgreišslu fjįrlaga įrsins 2014, en žį var alfariš hafnaš aš ķ žeim vęri heimild til sölu einhvers hluta lands Reykjavķkurflugvallar.

Ķ umsögn skipulagsfulltrśa er ķtrekaš vitnaš til skjala frį 25. okt. 2013, og žeim žį į żmsan hįtt fléttaš saman. Naušsynlegt er, aš menn įtti sig į žvķ hvaš žar fór fram. Ķ fyrsta lagi undirritušu forsętisrįšherra, innanrķkisrįšherra, borgarstjóri, formašur borgarrįšs og forstjóri Icelandair Group hf. »samkomulag um innanlandsflug«, sem fjallar um eitt mįlefni, skipun verkefnisstjórnar undir formennsku Rögnu Įrnadóttur til »aš fullkanna ašra kosti til rekstrar innanlandsflugs en framtķšarflugvöll ķ Vatnsmżri«. Hefur hśn til įrsloka 2014 aš skila skżrslu sinni. Ķ öšru lagi undirritušu ašeins innanrķkisrįšherra og borgarstjóri annaš skjal įn fyrirsagnar, og ķ žremur lišum. Ķ inngangi žess er sérstaklega įréttaš aš žar sé um aš ręša vinnu »ķ samręmi viš įšur undirritaša samninga«, įn žess aš žeir séu žar tilgreindir. Ķ bréfi innanrķkisrįšuneytis til Isavia ohf., dags. 30. des. 2013, kemur hins vegar fram um hvaša fimm »ķtrekušu samninga« sé aš ręša, og eru žaš skjöl frį įrunum 1999-2013. Ekki er rżmi ķ žessari grein til nįnari umfjöllunar um žessi fimm skjöl, sem ég tel aš ķ dag séu marklaus og hafi ekkert fordęmisgildi fyrir įkvaršanir nśverandi stjórnvalda um skeršingar į umfangi flugvallarins eša žeirri starfsemi, sem žar fer fram. Ég hef sent hlutašeigandi embęttismönnum rķkisins nįnari įbendingar um žessi fimm skjöl.

Aš lokum er vitnaš til bréfs forstjóra Isavia ohf. til innanrķkisrįšherra, dags. 13. des. 2013, undir fyrirsögninni »Afleišingar lokunar noršaustur-sušvestur-flugbrautar Reykjavķkurflugvallar fyrir sjśkraflug«. Meš žvķ var fylgiskjališ »Nothęfisstušull fyrir sjśkraflugvélar į Reykjavķkurflugvelli og Keflavķkurflugvelli«, žar sem litiš er į žessa tvo flugvelli sem eitt mannvirki, og mišaš viš 25 hnśta hįmarkshlišarvind! Žessi skjöl eru nś į sveimi ķ netheimum og sagnfręšingar framtķšar eiga eflaust eftir aš skoša žau af athygli, einkum žeir, sem kunna aš lesa į milli lķna.

Bęši innanrķkirįšuneyti og Isavia ohf. vita eflaust af »reglugerš um flugvelli nr. 464/2007«, sem er aš mestu bein žżšing alžjóšareglna um flugvelli. Ķ henni er aš finna nįkvęma skżringu oršsins »nothęfisstušull« (e: Usability factor). Žar er jafnframt skilmerkilega tilgreint hvernig hann skuli reiknašur, og aš miša skuli viš žrenns konar tölugildi hįmarkshlišarvinds, 10, 13 og 20 hnśta, sem tengjast lengd flugbrauta og flugumferš, sem žęr žjóna. Fyrir Reykjavķkurflugvöll ber alfariš aš nota 13 hnśta tölugildiš.

 




Alžjóšlegur dagur skóga er ķ dag 21. mars - Myndband - Nytjaskógrękt į beru landi...

 

 

 

Veršlaus hektari lands gęti skilaš 2 milljóna arši eftir 50 įr.

Alžjóšlegur dagur skóga er föstudaginn 21 mars 2014. Ķ tilefni dagsins hefur Skógrękt rķkisins sett saman myndskeiš meš ljósmyndum og fróšleik um nytjaskógrękt į beru landi. Sżnt hefur veriš fram į aš hęgt er aš rękta timburskóga į ķslenskum eyšimörkum og fį veruleg veršmęti śr skóginum eftir 50-80 įr.

Ķ staš eyšisanda į lįglendi, sem nį yfir um 12% landsins, getum viš fengiš dżrmętt skóglendi. Einn hektari sem nś gefur af sér einn til tvo žśsundkalla į įri meš saušfjįrbeit gęti gefiš af sér tvęr milljónir eftir 50 įr ef ręktuš er alaskaösp.

Skógrękt bętir landiš, skapar atvinnu, treystir bśsetu, byggir upp sjįlfbęr vistkerfi, vinnur gegn landeyšingu, jaršvegstapi og uppblęstri. Sveiflum haka og ręktum nżjan skóg
!


Lesiš meira hér og hér į vef Skógręktar rķkisins.


  www.skogur.is

 

 

Fróšlegt myndband:


 


Neyšarkall frį bandarķsku vešuržjónustunni fališ ķ vešurskeyti...

   

 

nws_pay_us_afd.jpg

 

Neyšakall var fališ ķ vešurfréttum NOAA National Weather Service i gęr 4. október, en eins og flestir vita žį fį margir rķkisstarfsmenn engin laun um žessar mundir ķ Bandarķkjunum...

Prófiš aš lesa lóšrétt nišur ķ rauša rammanum į myndinni.  PLEASE PAY US  stendur žar.

Varla er žetta tilviljun.

Hęgt er aš sjį allt skeytiš hér:
http://mesonet.agron.iastate.edu/wx/afos/p.php?dir=next&pil=AFDAFC&e=201310032155

 

 

http://governmentshutdown.noaa.gov

 

 

america_shut-down.jpg

 


Veršur hafķsinn mun meiri enn į sama tķma ķ fyrra...?

 

 


Óžarfi er aš hafa mörg orš um žennan beintengda feril frį Dönsku vešurstofunni DMI sem sżnir śtbreišslu hafķss.

Svarti žykki ferillinn sżnir įstandiš nś, en sį dökkblįi sżnir śtbreišsluna ķ fyrra, en žį var hafķs mjög lķtill. Hvert stefnir ķ įr? Lįgmarki įrsins veršur nįš eftir fįeinar vikur.  Fróšlegt veršur aš fylgjast meš.

Takiš eftir dagsetningunni nešst til vinstri į myndinni.

 

 

Sjį pistil frį žvķ ķ maķ hér.

Hafķsdeild Dönsku vešurstofunnar ocean.dmi.dk

 

Myndin efst į sķšunni: ocean.dmi.dk/arctic/plots/icecover/icecover_current.png

 

 

Uppfęrt 11. įgśst 2013:

Nż framsetning hjį DMI:

Myndin nešst į sķšunni: http://ocean.dmi.dk/arctic/plots/icecover/icecover_current_new.png

Sjį vefsķšuna: http://ocean.dmi.dk/arctic/icecover.php

 

 

 
icecover_current_new                        Arealet af al havis på den nordlige halvkugle i de seneste år.
                       Det grå område omkring den klimatologiske middelvęrdi svarer til
                       plus/minus 1 standard afvigelse.

Plottet ovenfor erstatter den tidligere isudbredelsesgrafik, som var baseret på iskoncentrationsdata med en bred kystzone-maske. Denne kystzone-maske betųd, at det gamle isudbredelsesestimat var undervurderet. Det nye plot viser det absolutte isudbredelsesareal. Det gamle plot kan for en tid ses her.

Stórfengleg hikmynd frį Alžjóša Geimstöšinni...

 

 

 

 

 

Einstaklega falleg hikmynd (time lapse video) sett saman śr myndum

teknum frį Alžjóša Geimstöšinni - International Space Station.

 

Myndin er um 6 mķnśtna löng og mį žar m.a. sjį  stórfengleg
noršurljós, vetrarbrautina og sjįlfa geimstöšina.

 

Myndbandiš er miklu tilkomumeira ef žaš er skošaš ķ fullri skjįstęrš og HD.

 

 

Tónlistin er eftir Emancipator.

Myndbandiš gerši Brian Tomlinson meš myndum frį NASA.

 

 

 

 


Nęsta sķša »

Höfundur

Ágúst H Bjarnason
Ágúst H Bjarnason

Verkfr. hjá Verkís.
agbjarn-hjá-gmail.com

Audiatur et altera pars

Aðeins málefnalegar athugasemdir, sem eiga ótvíætt við efni viðkomandi pistils, og skrifaðar án skætings og neikvæðni í garð annarra, og að jafnaði undir fullu nafni, verða birtar. 

Um bloggiš

Ginnungagap

Żmislegt

Loftslag

Click to get your own widget

Teljari

free counters

Įlverš

http://metalprices.com/PubCharts/PublicCharts.aspx?metal=al&type=L&weight=t&days=12&size=M&bg=&cs=1011&cid=0

Sólin ķ dag:

(Smella į mynd)

.

Olķuveršiš ķ dag:

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (19.3.): 24
  • Sl. sólarhring: 153
  • Sl. viku: 247
  • Frį upphafi: 761644

Annaš

  • Innlit ķ dag: 24
  • Innlit sl. viku: 225
  • Gestir ķ dag: 24
  • IP-tölur ķ dag: 18

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Eldri fęrslur

Mars 2024
S M Ž M F F L
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31            

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband