Bloggfęrslur mįnašarins, mars 2013

Stórmerkilegt myndband: Dżrahjaršir notašar til aš breyta eyšimörkum ķ gróšurlendi...

 

 

 

ted-dessert.jpg

 

Fyrir skömmu hélt Dr. Allan Savory fyrirlestur į TED um hvernig snśa mį viš žeirri žróun, aš land er vķša aš breytast hratt śr gróšurlendi ķ eyšimörk.  Lķklega er žetta meš žvķ merkilegasta sem ég hef kynnst. 

Žetta er ekki bara tilgįta, heldur hefur ašferšin veriš sannreynd vķša um heim. Žaš er ljóst aš meš žessari ašferš er hęgt aš auka matvęlaframleišslu vķša um heim, m.a. ķ Afrķku žar sem hungursneyš og fįtękt er vķša.

Ekki nóg meš žaš, heldur er žetta mjög įhrifamikil ašferš til aš vinna į móti losun į koltvķsżringi, eins og fram kemur ķ lok erindisins, enda nęrist gróšurinn į žessu efni.

Ķ stórum drįttum kemur žetta fram ķ TED fyrirlestrinum:

Ašferšin, sem fyrst og fremt kemur aš notum žar sem śrkoma er stopul eins og m.a ķ Afrķku, snżst um aš lįta stórar dżrahjaršir meš skipulagi troša nišur gróšurinn ķ skamma stund į réttum tķma. Žannig er lķkt eftir stóru dżrahjöršunum sem reikušu um gresjurnar įšur fyrr. Meš žessu vinnst m.a.:

- Grasiš leggst nišur į opna jöršina og rakinn ķ jaršveginum gufar sķšur upp. Jaršvegurinn helst rakur lengur.

- Ķ staš žess aš sinan oxyderist (grį lķflaus sina) fyrir ofan landiš brotnar grasiš nišur ķ rakri jöršinni meš hjįlp örvera og myndar įburš.

Žetta snżst žvķ um aš koma rakanum og kolefninu nišur ķ jöršina meš žvķ aš loka yfirboršinu meš nišurtröškušum gróšri sem sķšan brotnar nišur ķ jöršina.
Nżr gróšur sprettur upp, jafnvel žar sem enginn gróšur var.

Myndbandiš er um 20 mķnśtna langt, en tķmanum er mjög vel variš ķ aš hlusta og horfa į myndir af landsvęšum sem hafa gerbreyst. Sjįlfsagt verša margir undrandi.


 

 Allan Savory: How to green the world's deserts and reverse climate change

 

 

(Svo žaš fari ekki į milli mįla, og meš mikilli einföldun, žį nęgir ekki aš einn grasbķtur sé 100 daga į einum hektara, heldur žarf įtrošslu hundraš dżra hjaršar ķ einn dag, til aš nį įrangrinum sem kynntur er. Žetta er aušvitaš mikil einföldun, en žaš er įlag og įtrošsla margra dżra ķ skamman tķma sem žarf til, en ekki samfelld beit. Nįnar ķ myndbandinu). 

 

 Sjį vefsķšu TED: Fighting the growing deserts, with livestock: Allan Savory at TED2013

 

Mun lengra erindi er į vef FEASTA - The Foundation for the Economics of Sustainability. Žessi fyrirlestur er haldinn į Ķrlandi, en žar höfšu stjórnvöld įhyggjur af metanlosun bśfénašar. Fyrirlesarinn telur aš skoša verši mįliš ķ heild, eins og fram kemur į vefsķšunni. Smella hér.    Erindiš žar er um klukkustundar langt, en einnig er žar 10 mķnśtna  śrdrįttur meš žvķ helsta.  Bęši myndböndin eru hér fyrir nešan.

Žetta stutta myndband meš śrdręttinum er sjįlfsagt aš horfa į:

 

*

 

*

Hér er svo allur fyrirlesturinn fyrir žį sem hafa mikinn įhuga:

+

 

+

 *

m-1963-ads-640px.jpg
 
 
m-2003-arrow-_-date-720x500-w-stroke_1.jpg

 

Žaš er ótrślegt, en žessar tvęr myndir eru teknar frį nįkvęmlega sama sjónarhorni. Örin bendir į sömu hęšina ķ bakgrunni. Žaš var reyndar ekki fyrr en 1978 sem fariš var aš beita ašferšinni į žetta land, žó svo aš fyrri myndin sé tekin 1963. Žaš gjörbreyttist žvķ į aldarfjóršungi.

Fleiri myndir hér.

 

 

 

http://www.managingwholes.com

http://achmonline.squarespace.com

http://www.holisticresults.com.au

 

 

 

 

 

 

 

 

Savory Institute

www.savoryinstitute.com

 


Veršur sólblettahįmarkiš nś tvķtoppa...?

 


 

ssn_predict_l_1193733.gif

 

Sólin kemur sķfellt į óvart. Aš mörgu leyti hefur hegšun hennar veriš óvenjuleg undanfariš. Sólblettahįmarkiš (nśmer 24) ętlar aš verša žaš lęgsta ķ 100 įr og svo getur fariš aš toppurinn verši tvöfaldur.

 

Tvöfaldur toppur stafar af žvķ aš noršurhvel sólar og sušurhvel nį ekki hįmarki ķ fjölda sólbletta samtķmis. Nś gęti svo fariš aš hįmarkiš į sušurhveli verši seinna į feršinni og aš hįmarkinu į noršurhveli hafi žegar veriš nįš.

Hvers vegna telja menn aš toppurinn geti oršiš tvöfaldur?  Žvķ hafši veriš spįš aš hįmarkinu yrši nįš ķ maķ, ž.e. eftir tvo mįnuši. Ef viš skošum myndina hér aš ofan, žį kom skammvinnur toppur fyrir rśmu įri, en sķšan dalaši virknin aftur. Er annar svipašur toppur vęntanlegur į nęstu mįnušum?

Ef viš skošum vinstri hluta myndarinnar, žį sjįum viš aš  hįmark sólsveiflunnar um sķšustu aldamót var einmitt meš tveim toppum og lęgš į milli.  Einhvern vegin žannig gętum viš séš į nęstunni ķ sólbletthįmarkinu sem nś stendur yfir. 

Į myndinni hér fyrir ofan (Hathaway / NASA mars 2013: "Solar Cycle Prediction") er spįš sólblettatölu 67 sem er įmóta og hįmarkiš įriš 1906, en žį var sólblettatalan 64.

Į annarri vefsķšu NASA "Solar Cycle Update: Twin Peaks?" getur Dean Pesnell sér žess til aš hįmarkiš verši tvķtoppa og žašan er eftirfarandi myndband fengiš aš lįni.

Hathaway spįir sólblettatölu 67.

Pesnell spįir hęrri sólblettatölu.

Hver veršur reyndin? Jafnvel žó sólsveiflan sé ķ hįmarki er óvissan nokkur. Spennandi Halo.

 

 

 

Žetta var sólblettahįmark nśmer 24.  Viš hverju mį bśast af sólblettahįmarki nśmer 25 sem veršur vęntanlega eftir um įratug?  Žaš veit aušvitaš enginn, en menn eru aušvitaš byrjašir aš spį. Veršur toppurinn miklu lęgri en nś? Mönnum hefur alltaf gengiš illa aš spį um framtķšina, en vķsbendingar um aš svo verši eru nokkrar.

 

 comparison_recent_cycles

Eins og sést į žessum samanburši, žį er nśverandi sólsveifla 24 mun minni
en sólsveiflur 21, 22 og 23.
Myndin uppfęrist sjįlfkrafa annaš slagiš.
 

 Sólin nśna, beintengd mynd.

 


 Fersk mynd af sólinni ķ dag. Ekki er mikiš um aš vera i hįmarki sólsveiflunnar.


Žetta er beintengd mynd sem uppfęrist sjįlfkrafa nokkrum sinnum į dag.

Dagsetningu og tķma ętti aš vera hęgt aš sjį ķ horninu nešst til vinstri,

en sjį mį mynd ķ fullri stęrš meš žvķ aš smella į žessa krękju:

http://sdo.gsfc.nasa.gov/assets/img/latest/latest_2048_HMIIC.jpg

Sķšan er hęgt aš stękka myndina enn meir meš žvķ aš smella į hana.

Žį sést textinn mjög vel og einnig sólblettirnir.

 

 

 

Solar Dynamics Observatory

Fjöldi splunkunżrra mynda: http://sdo.gsfc.nasa.gov/data/

Įhrif sólar į noršurljósin: Noršurljósaspį.

 

 

 


 


Hvaš veldur žessu 10 įra hiki į hnatthlżnun? - Hvaš svo...?

 

 

allcompared_globalmonthlytempsince1979-b_1192796.jpg

 

Svariš viš spurningunni ķ fyrirsögninni er einfalt. Ég veit žaš ekki og vęntanlega veit žaš enginn meš vissu... Margir hafa žó įkvešnar grunsemdir og kenningar...

Samkvęmt męlingum hefur ekki hlżnaš undanfariš 10 įr, jafnvel ekki tölfręšilega marktękt ķ 15 įr samkvęmt sumum męligögnum.

Žessi pistill fjallar žvķ ašeins um žaš aš skoša hitaferla en ekki er dregin nein įlyktun um framtķšina, enda er žaš ekki hęgt... Žaš er žó full įstęša til aš fylgjast meš framvindu mįla nęstu įrin.

 

Myndin hér aš ofan er nokkuš fróšleg. Hśn er samsett śr öllum helstu hitamęliferlum, tveim sem unnir eru śr męligögnum frį gervihnöttum (UAH MSU, RSS MSU) og žrem sem unnir eru śr hefšbundnum męligögnum (GISS, NCDC, HadCRUT4). Ferlarnir nį frį įrinu 1979 og śt janśar 2013.

Ferlarnir nį aftur til įrsins 1979 en žį hófust męlingar frį gervihnöttum.  Hér hafa ferlarnir veriš stilltir saman mišaš viš mešaltal fyrstu 10 įra tķmabilsins.  Žeir viršast falla vel saman allt tķmabiliš sem eykur trśveršugleika žeirra.

Svarti žykki ferillinn er 37 mįnaša (3ja įra) mešaltal. Ferlarnir nį til loka desember 2012.  Ferlarnir sżna frįvik frį višmišunargildi, en ekki raunverulegt hitastig, en mešalhiti yfirboršslofthita jaršar er nįlęgt 15 grįšum Celcķus.  Stękka mį mynd meš žvķ aš tvķsmella į hana.

 

Nś er hęgt aš skoša žetta ferlaknippi į mismunandi hįtt, en aušvitaš veršur aš varast aš taka žaš of bókstaflega. Viš tökum kannski eftir aš aš svo viršist sem skipta megi ferlinum sjónręnt gróflega ķ žrjś tķmabil:

 

1979-1993: Tiltölulega lķtil hękkun hitastigs.

1992-2002: Ör hękkun hitastigs.

2002-2013: Engin hękkun hitastigs.

 

Svo mį aušvitaš skipta ferlinum ķ fęrri eša fleiri tķmabil ef einhver vill, og skoša į żmsan hįtt, en allt er žaš sér til gamans gert...

 

 -

 

Til aš gęta  alls velsęmis er rétt aš skoša hitaferil (HadCRUT3) fyrir mešalhita jaršar sem nęr alveg aftur til 1850 og endar ķ janśar 2011.  Ferillinn sem er efst į sķšunni nęr ašeins aftur til įrsins 1979, eša yfir žaš svęši sem merkt er meš raušu [Satellites].

Viš sjįum žar aš hitinn sķšustu įr hefur veriš hįr mišaš viš allt 160 įra tķmabiliš.

Viš tökum einnig eftir aš hękkun hitastigs hefur veriš įlķka hröš tvisvar į žessu 160 įra tķmabili, ž.e. žvķ sem nęst 1910-1940 og 1985-2000.

 

hadcrut3_globalmonthlytempsince1850_withsatelliteperiod.jpg

 

Myndirnar hér į sķšunni eru fengnar aš lįni hjį vefsķšunni www.climate4you.com sem Ole Humlum prófessor viš Oslóarhįskóla sér um.  Į efri myndinni var bętt viš lóšréttum lķnum viš įrin 1998 og 2003,  (10 og 15 įr frį 2013).

 

Nś vakna aušvitaš nokkrar spurningar:

  •    Hvaš veldur žessu hiki eša stöšnun sem stašiš hefur a.m.k. ķ įratug?
  •    Hve  lengi mun  žessi stöšnun standa yfir?
  •    Mun hlżnunin sem var į sķšasta įratug 20. aldar fara aftur af staš eftir žetta hik? 
  •    Er hlżnunin ķ hįmarki um žessar mundir og mun svo fara aš kólna eftir žetta hik? 

 

Hér veršur ekki gerš nein tilraun til aš svara žessum spurningum, enda veit enginn svariš. Viš getum lķtiš annaš gert en bešiš og dundaš okkur viš aš fylgjast meš žróuninni nęsta įratug eša lengur.

Žaš er žó vęntanlega ķ lagi aš benda į aš um geti veriš aš ręša žrenns konar fyrirbęri sem veldur breytingum į hitafari undanfarina įratugi og įrhundruš:

 

  1. Ytri sveiflur sem vęru žį helst breytingar ķ sólinni.

  2. Innri sveiflur svo sem breytingar ķ hafstraumum og breytingar ķ hafķs/endurskini eins og Pįll Bergžórsson hefur bent į.

  3. Stķgandi sem stafar af sķfelt meiri losun į koltvķsżringi

 

Žetta er semsagt flókiš samspil nįttśrulegra fyrirbęra og įhrifa losunar manna į koltvķsżringi. Hve mikiš hver žessara žriggja žįtta vegur er ómögulegt aš segja.  Viš getum žess vegna til einföldunar og brįšabirgša sagt er hver žįttur valdi svo sem žrišjungi, en aušvitaš er žaš bara órökstudd įgiskun žar til viš vitum betur...

 

Viš vitum aš virkni sólar hefur fariš hratt minnkandi undanfariš svo óneitanlega liggur hśn undir grun.   Nś gefst žvķ kjöriš tękifęri til aš reyna aš meta žįtt sólar ķ breytingum į hnattręnum lofthita.    Kannski veršum viš eitthvaš fróšari  um mįliš eftir nokkur įr.  Žetta er žó ašeins einn žįttur žeirra žriggja sem getiš var um hér aš ofan. Um allnokkurt skeiš hafa menn spįš minnkandi virkni til įrsins 2030 eša svo, en višsnśningi eftir žaš...   Hvaš svo?  

 

 

frettabladir_1_mars-b.jpg

Ķ Fréttablašinu ķ dag föstudaginn 1. mars er vištal viš Pįl Bergžórsson um reglubundnar sveiflur sem stafar geta af hafķsnum og enduskini sólar af honum.  Žaš er einn žįttur innri sveiflna ķ kerfinu.  "Hlżindaskeišiš er viš aš nį hįmarki sķnu". stendur ķ fyrirsögn vištalsins viš Pįl.

Vištališ mį lesa meš žvķ aš smella tvisvar eša žrisvar į myndina, eša meš žvķ aš skoša alla blašsķšu fréttablašsins hér, sem er jafnvel betra en aš skoša myndina.

Vištliš hefst svona:

„Yfirstandandi skeiš hlżinda hér į landi og į noršurhjara
er um žaš bil aš nį hįmarki, aš sögn Pįls Bergžórssonar, vešurfręšings og fyrrverandi vešurstofustjóra.
Sķšan segir hann aš fari kólnandi į nż og viš taki kuldaskeiš
sem ętla megi aš vari ķ um žrjį įratugi...“
.

 

Mun hlżna į nęstu įrum, mun hitinn standa ķ staš eins og undanfarinn įratug, eša mun  kólna į nęstu įrum og įratugum.  Hvaš gerist svo eftir žaš? 

Tķminn mun leiša žaš ķ ljós, en įhugavert veršur aš fylgjast meš.

 

 


Skrįr tengdar žessari bloggfęrslu:

Höfundur

Ágúst H Bjarnason
Ágúst H Bjarnason

Verkfr. hjá Verkís.
agbjarn-hjá-gmail.com

Audiatur et altera pars

Aðeins málefnalegar athugasemdir, sem eiga ótvíætt við efni viðkomandi pistils, og skrifaðar án skætings og neikvæðni í garð annarra, og að jafnaði undir fullu nafni, verða birtar. 

Um bloggiš

Ginnungagap

Żmislegt

Loftslag

Click to get your own widget

Teljari

free counters

Įlverš

http://metalprices.com/PubCharts/PublicCharts.aspx?metal=al&type=L&weight=t&days=12&size=M&bg=&cs=1011&cid=0

Sólin ķ dag:

(Smella į mynd)

.

Olķuveršiš ķ dag:

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (19.3.): 16
  • Sl. sólarhring: 156
  • Sl. viku: 239
  • Frį upphafi: 761636

Annaš

  • Innlit ķ dag: 16
  • Innlit sl. viku: 217
  • Gestir ķ dag: 16
  • IP-tölur ķ dag: 14

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Eldri fęrslur

Mars 2024
S M Ž M F F L
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31            

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband