Stórmerkilegt myndband: Dýrahjarðir notaðar til að breyta eyðimörkum í gróðurlendi...

 

 

 

 

Fyrir skömmu hélt Dr. Allan Savory fyrirlestur á TED um hvernig snúa má við þeirri þróun, að land er víða að breytast hratt úr gróðurlendi í eyðimörk.  Líklega er þetta með því merkilegasta sem ég hef kynnst. 

Þetta er ekki bara tilgáta, heldur hefur aðferðin verið sannreynd víða um heim. Það er ljóst að með þessari aðferð er hægt að auka matvælaframleiðslu víða um heim, m.a. í Afríku þar sem hungursneyð og fátækt er víða.

Ekki nóg með það, heldur er þetta mjög áhrifamikil aðferð til að vinna á móti losun á koltvísýringi, eins og fram kemur í lok erindisins, enda nærist gróðurinn á þessu efni.

Í stórum dráttum kemur þetta fram í TED fyrirlestrinum:

Aðferðin, sem fyrst og fremt kemur að notum þar sem úrkoma er stopul eins og m.a í Afríku, snýst um að láta stórar dýrahjarðir með skipulagi troða niður gróðurinn í skamma stund á réttum tíma. Þannig er líkt eftir stóru dýrahjörðunum sem reikuðu um gresjurnar áður fyrr. Með þessu vinnst m.a.:

- Grasið leggst niður á opna jörðina og rakinn í jarðveginum gufar síður upp. Jarðvegurinn helst rakur lengur.

- Í stað þess að sinan oxyderist (grá líflaus sina) fyrir ofan landið brotnar grasið niður í rakri jörðinni með hjálp örvera og myndar áburð.

Þetta snýst því um að koma rakanum og kolefninu niður í jörðina með því að loka yfirborðinu með niðurtröðkuðum gróðri sem síðan brotnar niður í jörðina. Nýr gróður sprettur upp, jafnvel þar sem enginn gróður var.

Myndbandið er um 20 mínútna langt, en tímanum er mjög vel varið í að hlusta og horfa á myndir af landsvæðum sem hafa gerbreyst. Sjálfsagt verða margir undrandi.

 

 Allan Savory: How to green the world's deserts and reverse climate change

 

 

(Svo það fari ekki á milli mála, og með mikilli einföldun, þá nægir ekki að einn grasbítur sé 100 daga á einum hektara, heldur þarf átroðslu hundrað dýra hjarðar í einn dag, til að ná árangrinum sem kynntur er. Þetta er auðvitað mikil einföldun, en það er álag og átroðsla margra dýra í skamman tíma sem þarf til, en ekki samfelld beit. Nánar í myndbandinu). 

 

 Sjá vefsíðu TED: Fighting the growing deserts, with livestock: Allan Savory at TED2013. 

 

Mun lengra erindi er á vef FEASTA - The Foundation for the Economics of Sustainability. Þessi fyrirlestur er haldinn á Írlandi, en þar höfðu stjórnvöld áhyggjur af metanlosun búfénaðar. Fyrirlesarinn telur að skoða verði málið í heild, eins og fram kemur á vefsíðunni. Smella hér.    Erindið þar er um klukkustundar langt, en einnig er þar 10 mínútna  úrdráttur með því helsta.  Bæði myndböndin eru hér fyrir neðan.

Þetta stutta myndband með úrdrættinum er sjálfsagt að horfa á:

 

*

 

*

Hér er svo allur fyrirlesturinn fyrir þá sem hafa mikinn áhuga:

+

 

+

 *

 

 

 

Það er ótrúlegt, en þessar tvær myndir eru teknar frá nákvæmlega sama sjónarhorni. Örin bendir á sömu hæðina í bakgrunni. Það var reyndar ekki fyrr en 1978 sem farið var að beita aðferðinni á þetta land, þó svo að fyrri myndin sé tekin 1963. Það gjörbreyttist því á aldarfjórðungi.

Fleiri myndir hér.

 

 

 

http://www.managingwholes.com

http://achmonline.squarespace.com

http://www.holisticresults.com.au

 

 

 

 

 

 

 

 

www.savoryinstitute.com

 

Verður sólblettahámarkið nú tvítoppa...?

 

 

 

Sólin kemur sífellt á óvart. Að mörgu leyti hefur hegðun hennar verið óvenjuleg undanfarið. Sólblettahámarkið (númer 24) ætlar að verða það lægsta í 100 ár og svo getur farið að toppurinn verði tvöfaldur.

 

Tvöfaldur toppur stafar af því að norðurhvel sólar og suðurhvel ná ekki hámarki í fjölda sólbletta samtímis. Nú gæti svo farið að hámarkið á suðurhveli verði seinna á ferðinni og að hámarkinu á norðurhveli hafi þegar verið náð.

Hvers vegna telja menn að toppurinn geti orðið tvöfaldur?  Því hafði verið spáð að hámarkinu yrði náð í maí, þ.e. eftir tvo mánuði. Ef við skoðum myndina hér að ofan, þá kom skammvinnur toppur fyrir rúmu ári, en síðan dalaði virknin aftur. Er annar svipaður toppur væntanlegur á næstu mánuðum?

Ef við skoðum vinstri hluta myndarinnar, þá sjáum við að  hámark sólsveiflunnar um síðustu aldamót var einmitt með tveim toppum og lægð á milli.  Einhvern vegin þannig gætum við séð á næstunni í sólbletthámarkinu sem nú stendur yfir. 

Á myndinni hér fyrir ofan (Hathaway / NASA mars 2013: "Solar Cycle Prediction") er spáð sólblettatölu 67 sem er ámóta og hámarkið árið 1906, en þá var sólblettatalan 64.

Á annarri vefsíðu NASA "Solar Cycle Update: Twin Peaks?" getur Dean Pesnell sér þess til að hámarkið verði tvítoppa og þaðan er eftirfarandi myndband fengið að láni.

Hathaway spáir sólblettatölu 67.

Pesnell spáir hærri sólblettatölu.

Hver verður reyndin? Jafnvel þó sólsveiflan sé í hámarki er óvissan nokkur. Spennandi .

 

 

 

Þetta var sólblettahámark númer 24.  Við hverju má búast af sólblettahámarki númer 25 sem verður væntanlega eftir um áratug?  Það veit auðvitað enginn, en menn eru auðvitað byrjaðir að spá. Verður toppurinn miklu lægri en nú? Mönnum hefur alltaf gengið illa að spá um framtíðina, en vísbendingar um að svo verði eru nokkrar.

 

 

Eins og sést á þessum samanburði, þá er núverandi sólsveifla 24 mun minni

en sólsveiflur 21, 22 og 23.

Myndin uppfærist sjálfkrafa annað slagið.

 

 

 

 Fersk mynd af sólinni í dag. Ekki er mikið um að vera i hámarki sólsveiflunnar.

Þetta er beintengd mynd sem uppfærist sjálfkrafa nokkrum sinnum á dag.

Dagsetningu og tíma ætti að vera hægt að sjá í horninu neðst til vinstri,

en sjá má mynd í fullri stærð með því að smella á þessa krækju:

http://sdo.gsfc.nasa.gov/assets/img/latest/latest_2048_HMIIC.jpg

Síðan er hægt að stækka myndina enn meir með því að smella á hana.

Þá sést textinn mjög vel og einnig sólblettirnir.

 

 

 

Solar Dynamics Observatory

Fjöldi splunkunýrra mynda: http://sdo.gsfc.nasa.gov/data/

Áhrif sólar á norðurljósin: Norðurljósaspá.

 

 

 

 

Hvað veldur þessu 10 ára hiki á hnatthlýnun? - Hvað svo...?

 

 

 

Svarið við spurningunni í fyrirsögninni er einfalt. Ég veit það ekki og væntanlega veit það enginn með vissu... Margir hafa þó ákveðnar grunsemdir og kenningar...

Samkvæmt mælingum hefur ekki hlýnað undanfarið 10 ár, jafnvel ekki tölfræðilega marktækt í 15 ár samkvæmt sumum mæligögnum.

Þessi pistill fjallar því aðeins um það að skoða hitaferla en ekki er dregin nein ályktun um framtíðina, enda er það ekki hægt... Það er þó full ástæða til að fylgjast með framvindu mála næstu árin.

 

Myndin hér að ofan er nokkuð fróðleg. Hún er samsett úr öllum helstu hitamæliferlum, tveim sem unnir eru úr mæligögnum frá gervihnöttum (UAH MSU, RSS MSU) og þrem sem unnir eru úr hefðbundnum mæligögnum (GISS, NCDC, HadCRUT4). Ferlarnir ná frá árinu 1979 og út janúar 2013.

Ferlarnir ná aftur til ársins 1979 en þá hófust mælingar frá gervihnöttum.  Hér hafa ferlarnir verið stilltir saman miðað við meðaltal fyrstu 10 ára tímabilsins.  Þeir virðast falla vel saman allt tímabilið sem eykur trúverðugleika þeirra.

Svarti þykki ferillinn er 37 mánaða (3ja ára) meðaltal. Ferlarnir ná til loka desember 2012.  Ferlarnir sýna frávik frá viðmiðunargildi, en ekki raunverulegt hitastig, en meðalhiti yfirborðslofthita jarðar er nálægt 15 gráðum Celcíus.  Stækka má mynd með því að tvísmella á hana.

 

Nú er hægt að skoða þetta ferlaknippi á mismunandi hátt, en auðvitað verður að varast að taka það of bókstaflega. Við tökum kannski eftir að að svo virðist sem skipta megi ferlinum sjónrænt gróflega í þrjú tímabil:

 

1979-1993: Tiltölulega lítil hækkun hitastigs.

1992-2002: Ör hækkun hitastigs.

2002-2013: Engin hækkun hitastigs.

 

Svo má auðvitað skipta ferlinum í færri eða fleiri tímabil ef einhver vill, og skoða á ýmsan hátt, en allt er það sér til gamans gert...

 

 -

 

Til að gæta  alls velsæmis er rétt að skoða hitaferil (HadCRUT3) fyrir meðalhita jarðar sem nær alveg aftur til 1850 og endar í janúar 2011.  Ferillinn sem er efst á síðunni nær aðeins aftur til ársins 1979, eða yfir það svæði sem merkt er með rauðu [Satellites].

Við sjáum þar að hitinn síðustu ár hefur verið hár miðað við allt 160 ára tímabilið.

Við tökum einnig eftir að hækkun hitastigs hefur verið álíka hröð tvisvar á þessu 160 ára tímabili, þ.e. því sem næst 1910-1940 og 1985-2000.

 

 

Myndirnar hér á síðunni eru fengnar að láni hjá vefsíðunni www.climate4you.com sem Ole Humlum prófessor við Oslóarháskóla sér um.  Á efri myndinni var bætt við lóðréttum línum við árin 1998 og 2003,  (10 og 15 ár frá 2013).

 

Nú vakna auðvitað nokkrar spurningar:

•    Hvað veldur þessu hiki eða stöðnun sem staðið hefur a.m.k. í áratug?
•    Hve  lengi mun  þessi stöðnun standa yfir?
•    Mun hlýnunin sem var á síðasta áratug 20. aldar fara aftur af stað eftir þetta hik? 
•    Er hlýnunin í hámarki um þessar mundir og mun svo fara að kólna eftir þetta hik? 

 

Hér verður ekki gerð nein tilraun til að svara þessum spurningum, enda veit enginn svarið. Við getum lítið annað gert en beðið og dundað okkur við að fylgjast með þróuninni næsta áratug eða lengur.

Það er þó væntanlega í lagi að benda á að um geti verið að ræða þrenns konar fyrirbæri sem veldur breytingum á hitafari undanfarina áratugi og árhundruð:

 

1. Ytri sveiflur sem væru þá helst breytingar í sólinni.
   
   
2. Innri sveiflur svo sem breytingar í hafstraumum og breytingar í hafís/endurskini eins og Páll Bergþórsson hefur bent á.
   
   
3. Stígandi sem stafar af sífelt meiri losun á koltvísýringi. 

 

Þetta er semsagt flókið samspil náttúrulegra fyrirbæra og áhrifa losunar manna á koltvísýringi. Hve mikið hver þessara þriggja þátta vegur er ómögulegt að segja.  Við getum þess vegna til einföldunar og bráðabirgða sagt er hver þáttur valdi svo sem þriðjungi, en auðvitað er það bara órökstudd ágiskun þar til við vitum betur...

 

Við vitum að virkni sólar hefur farið hratt minnkandi undanfarið svo óneitanlega liggur hún undir grun.   Nú gefst því kjörið tækifæri til að reyna að meta þátt sólar í breytingum á hnattrænum lofthita.    Kannski verðum við eitthvað fróðari  um málið eftir nokkur ár.  Þetta er þó aðeins einn þáttur þeirra þriggja sem getið var um hér að ofan. Um allnokkurt skeið hafa menn spáð minnkandi virkni til ársins 2030 eða svo, en viðsnúningi eftir það...   Hvað svo?  

 

 

Í Fréttablaðinu í dag föstudaginn 1. mars er viðtal við Pál Bergþórsson um reglubundnar sveiflur sem stafar geta af hafísnum og enduskini sólar af honum.  Það er einn þáttur innri sveiflna í kerfinu.  "Hlýindaskeiðið er við að ná hámarki sínu". stendur í fyrirsögn viðtalsins við Pál.

Viðtalið má lesa með því að smella tvisvar eða þrisvar á myndina, eða með því að skoða alla blaðsíðu fréttablaðsins hér, sem er jafnvel betra en að skoða myndina.

Viðtlið hefst svona:

„Yfirstandandi skeið hlýinda hér á landi og á norðurhjara
er um það bil að ná hámarki, að sögn Páls Bergþórssonar, veðurfræðings og fyrrverandi veðurstofustjóra.
Síðan segir hann að fari kólnandi á ný og við taki kuldaskeið
sem ætla megi að vari í um þrjá áratugi...“.

 

Mun hlýna á næstu árum, mun hitinn standa í stað eins og undanfarinn áratug, eða mun  kólna á næstu árum og áratugum.  Hvað gerist svo eftir það? 

Tíminn mun leiða það í ljós, en áhugavert verður að fylgjast með.

 

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Páll Bergþórsson, viðtal