Þriðjudagur, 30. mars 2010
Eldgosið og HDR (High Dynamic Range) myndataka...
HDR mynd
(Smella tvisvar á mynd til að stækka)
Við hjónin skruppum í Tröllagjá nærri fjallinu Einhyrningi til að virða fyrir okkur eldgosið síðastliðinn laugardag í ljósaskiptunum. Það er í sjálfu sér ekki í frásögur færandi, en í þessum pistli ætla ég að kynna ljósmyndatækni sem getur, þegar vel tekst til, skilað einstökum myndum. Tæknin kallast HDR, sem stendur fyrir High Dynamic Range imaging.
Myndin sem trónir efst á síðunni er tekin þannig, en er ekkert merkileg né sérstök að öðru leyti. Þar sem ég á hana til bæði sem HDR og venjulega, og þar sem eldgosið er á allra vörum, nota ég hana sem dæmi.
-
Skoðum nú myndina hér fyrir neðan. Hún er "venjuleg", nánast eins og hún kom beint úr myndavélinni. Þó hefur verið reynt að bæta hana smávegis með myndvinnsluforriti. Ekkert óvenjuleg sem slík. Myndin er þó miklu verri en ég upplifði myndefnið á staðnum, því ég sá landslagið og himininn vel.
Sólin var rétt komin niður undir sjóndeildarhringinn og rökkrið farið að skella á. Ég var ekki með þrífótinn, þannig að hristivörnin í 17-85mm linsunni fyrir Canon 400D myndavélina kom sér vel. Myndin er sæmilega skörp, en birtuskilin afleit.
Þegar maður tekur myndir við svona aðstæður er er erfitt að lýsa myndina rétt. Annað hvort verður himininn alltof ljós eða landið alltof dökkt. Oft er útilokað að ná hvoru tveggja rétt lýstu samtímis. Myndirnar verða leiðinlegar.
Venjuleg mynd.
(Þetta er reyndar 1/3 af HDR myndinni).
Til að búa til HDR mynd eru teknar þrjár (stundum fimm) myndir af sama myndefninu, en með mismunandi stillingum. Ein myndanna er "rétt" lýst eins og myndavélin vill hafa hana, þ.e. myndavélin reynir að ná bæði landslaginu og himninum sæmilega lýstum, önnur er lýst mun lengur til að landslagið sjáist, og sú þriðja er lýst mun skemur til þess að skýin komi vel fram. Oft lýsir maður venjulega samkvæmt ljósmælingu, fjórfalt lengur (+2 stopp) og fjórfalt skemur (-2 stopp). Litlu myndirnar hér fyrir neðan sýna þessar þrjár útgáfur af myndinni. Sérstakt forrit er síðan notað til að fella þessar þrjár myndir saman. Ég notaði Photomatix Pro.
Best er að nota þrífót svo allar myndirnar verði eins, nota RAW (hægt með DSLR myndavélum, gefur meira birtusvið en jpg), og nota sjálfvirkt "bracketing" sem lýsir sjálfkrafa myndirnar á mismunandi hátt. Það er þó hægt að ná góðum árangri á einfaldari hátt með vasamyndavél og jpg, án þrífóts. Það sakar ekki að reyna :-)
Myndirnar þrjár sem notaðar voru í HDR myndina sem er efst á síðunni.
Efsta er "rétt lýst" (í dekkra lagi), miðmyndin er undirlýst um 2 stopp, og neðsta myndin yfirlýst um 2 stopp.
Til að fella saman þessar þrjár myndir í HDR er hægt að nota t.d. Photoshop Elements 8. Árangurinn verður þokkalegur. Bestur árangur næst þó líklega með sérhæfðu forriti eins og Photomatix. Það er tiltölulega auðvelt og fljótlegt að fella myndirnar saman í HDR mynd, en þá tekur við smá nostur við að varpa myndinni svo vel sé yfir á birtusvið endanlegu myndarinnar, eða svokallað tone mapping.
---
Að lokum eru tvær myndir sem voru teknar af sólarlaginu í sömu ferð. Fyrri myndin er venjuleg, en síðari HDR. Hér gleymdi ég að stilla á RAW þannig að myndirnar voru jpg. Í þessu tilviki hefði jafnvel verið betra að taka fimm myndir í stað þriggja því sólin er ofurbjört. Það er ýmislegt að þessari HDR mynd, en hún sýnir hvernig hægt er að ná samtímis himninum, bjartri sólinni og bílunum sem koma akandi í rökkrinu. Skýin koma betur fram svo og landslagið í fjarska.
---
Viðbót 4. apríl:
Smá tilraun innanhúss.
Þetta var aðeins lítilfjörleg kynning á þessari tækni sem gefur möguleika á miklu birtusviði, miklu meira en hægt er að ná á venjulegri mynd, hvort sem er á pappír eða skjá.
Ítarefni:
Wikipedia: High dynamic range imaging
Video sem sýnir hvernig nota má Photoshop Elements 8 til að búa til HDR myndir
Vefsíða sem sýnir hvernig nota má Photoshop Elements 8 til að búa til HDR myndir
Bloggsíða: HDR - Áhugaverð nýjung í ljósmyndatækni (Kjartan Sigurðsson)
---
Hluti efstu myndarinnar. Takið eftir fólkinu efst á fjallinu
(Smella tvisvar á mynd til að stækka)
Nú er bara að prófa sjálfur HDR! Nóg er til af kennsluefni á netinu... Þetta er mun auðveldara en virðist við fyrstu sýn.
Meginflokkur: Vísindi og fræði | Aukaflokkar: Stjórnmál og samfélag, Tölvur og tækni, Umhverfismál | Breytt 5.4.2010 kl. 07:53 | Facebook
Um bloggið
Ginnungagap
Ýmislegt
Loftslag
Teljari
Álverð
Sólin í dag:
(Smella á mynd)
.
Olíuverðið í dag:
Nýjustu færslur
- Kínverskur loftbelgur yfir Ameríku, og Amerískur belgur yfir ...
- Vísindavefurinn: Getum við seinkað klukkunni á Íslandi og fen...
- Sjálfstæðisflokkurinn með tæplega 19% meira fylgi en Samfylki...
- Bjarni Sigurðsson harmonikkusnillingur frá Geysi. Fáein orð...
- Hvers vegna valdi Apple ekki Ísland fyrir gagnaver...?
Heimsóknir
Flettingar
- Í dag (13.12.): 13
- Sl. sólarhring: 13
- Sl. viku: 75
- Frá upphafi: 764772
Annað
- Innlit í dag: 9
- Innlit sl. viku: 48
- Gestir í dag: 9
- IP-tölur í dag: 9
Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar
Tenglar
Tenglar
Ýmsar vefsíður
- Efnisyfirlit pistla
- Lofthiti - Sjávarstaða - Hafís - Sólvirkni... Beintengdir ferlar
- Club du Soleil Greinar um samaspil sólar og veðurfars
- Stjörnufræðivefurinn
- Astronomy Picture of the Day
- Climate4you
- Watts Up With That?
- World Climate Report
- CO2 Science
- The Reference Frame
- Climate-Audit
- ICECAP
- The Air Went
- Science Sceptical Blog
- Roy Spencer
- Friends of Sience
- Prometheus
- Öldur aldanna. Sjaldan er ein báran stök - einnig í veðurfari? (2003) Vefsíða ÁHB
- Gróðurhúsaáhrif eða eðlilegar sveiflur í virkni sólar? (Grein í Lesbók Mbl. 20. júní 1998) Höfundur Ágúst H. Bjarnason
- Er jörðin að hitna?-Ekki er allt sem sýnist (1998) Vefsíða ÁHB
Uppskriftir
Ýmsar mataruppskriftir
Myndaalbúm
Bloggvinir
- majab
- ragu
- amadeus
- andres08
- apalsson
- asabjorg
- askja
- astromix
- baldher
- biggibraga
- bjarkib
- bjarnijonsson
- bjarnimax
- bjorn-geir
- blindur
- bofs
- brandarar
- daliaa
- darwin
- duddi9
- ea
- egillsv
- einari
- einarstrand
- elinora
- elvira
- emilhannes
- esv
- eyjapeyji
- fhg
- finder
- finnur
- fjarki
- flinston
- frisk
- gattin
- geiragustsson
- gillimann
- gretaro
- gthg
- gudmbjo
- gudni-is
- gummibraga
- gun
- gutti
- haddi9001
- halldorjonsson
- halldors
- hlini
- hof
- hordurhalldorsson
- hreinsamviska
- hronnsig
- hugdettan
- icekeiko
- ingibjorgelsa
- jakobbjornsson
- jakobk
- johannesthor
- johnnyboy99
- jonaa
- jonasgunnar
- jonmagnusson
- jonpallv
- jonthorolafsson
- juliusvalsson
- karljg
- katrinsnaeholm
- kikka
- kje
- klarak
- kolbrunb
- krissiblo
- ksh
- kt
- lehamzdr
- liljabolla
- lillagud
- lindalea
- lucas
- maeglika
- maggij
- maggiraggi
- marinomm
- martasmarta
- marzibil
- mberg
- midborg
- minos
- morgunbladid
- mosi
- mullis
- naflaskodun
- nimbus
- nosejob
- omarbjarki
- ormurormur
- palmig
- perlaoghvolparnir
- peturmikli
- photo
- possi
- prakkarinn
- raggibjarna
- rattati
- ravenyonaz
- redlion
- rs1600
- rynir
- saemi7
- sesseljamaria
- sigfus
- sigurgeirorri
- sjalfstaedi
- sjerasigvaldi
- skari60
- skulablogg
- sleggjudomarinn
- stebbix
- steinibriem
- steinnhaf
- stinajohanns
- stjornuskodun
- storibjor
- straitjacket
- summi
- tannibowie
- thil
- thjodarskutan
- throsturg
- toro
- tryggvigunnarhansen
- valdimarjohannesson
- valdinn
- vefritid
- vey
- vidhorf
- vig
- visindin
- vulkan
- kristjan9
- arkimedes
- kliddi
- eliasbe
Eldri færslur
- Febrúar 2023
- Janúar 2019
- Maí 2018
- Júlí 2017
- Maí 2017
- Febrúar 2017
- Janúar 2017
- Nóvember 2016
- Október 2016
- September 2016
- Júlí 2016
- Apríl 2016
- Mars 2016
- Febrúar 2016
- Janúar 2016
- Desember 2015
- Nóvember 2015
- Október 2015
- Ágúst 2015
- Júní 2015
- Maí 2015
- Apríl 2015
- Mars 2015
- Febrúar 2015
- Janúar 2015
- Desember 2014
- Nóvember 2014
- Október 2014
- September 2014
- Ágúst 2014
- Júlí 2014
- Júní 2014
- Maí 2014
- Apríl 2014
- Mars 2014
- Febrúar 2014
- Janúar 2014
- Desember 2013
- Nóvember 2013
- Október 2013
- September 2013
- Ágúst 2013
- Júlí 2013
- Júní 2013
- Maí 2013
- Apríl 2013
- Mars 2013
- Febrúar 2013
- Janúar 2013
- Desember 2012
- Nóvember 2012
- September 2012
- Ágúst 2012
- Júlí 2012
- Júní 2012
- Maí 2012
- Apríl 2012
- Mars 2012
- Febrúar 2012
- Janúar 2012
- Desember 2011
- Nóvember 2011
- Október 2011
- September 2011
- Ágúst 2011
- Júlí 2011
- Júní 2011
- Apríl 2011
- Mars 2011
- Febrúar 2011
- Janúar 2011
- Desember 2010
- Nóvember 2010
- Október 2010
- September 2010
- Ágúst 2010
- Júlí 2010
- Júní 2010
- Maí 2010
- Apríl 2010
- Mars 2010
- Febrúar 2010
- Janúar 2010
- Desember 2009
- Nóvember 2009
- Október 2009
- September 2009
- Ágúst 2009
- Júlí 2009
- Júní 2009
- Maí 2009
- Apríl 2009
- Mars 2009
- Febrúar 2009
- Janúar 2009
- Desember 2008
- Nóvember 2008
- Október 2008
- September 2008
- Ágúst 2008
- Júlí 2008
- Júní 2008
- Maí 2008
- Apríl 2008
- Mars 2008
- Febrúar 2008
- Janúar 2008
- Desember 2007
- Nóvember 2007
- Október 2007
- September 2007
- Ágúst 2007
- Júlí 2007
- Júní 2007
- Apríl 2007
- Mars 2007
- Febrúar 2007
- Janúar 2007
- Desember 2006
- Nóvember 2006
- Október 2006
- September 2006
Færsluflokkar
- Bloggar
- Bækur
- Dægurmál
- Evrópumál
- Ferðalög
- Fjármál
- Fjölmiðlar
- Heilbrigðismál
- Heimspeki
- Íþróttir
- Kjaramál
- Kvikmyndir
- Lífstíll
- Ljóð
- Löggæsla
- Mannréttindi
- Matur og drykkur
- Menning og listir
- Menntun og skóli
- Samgöngur
- Sjónvarp
- Spaugilegt
- Spil og leikir
- Stjórnmál og samfélag
- Sveitarstjórnarkosningar
- Tónlist
- Trúmál
- Trúmál og siðferði
- Tölvur og tækni
- Umhverfismál
- Utanríkismál/alþjóðamál
- Vefurinn
- Viðskipti og fjármál
- Vinir og fjölskylda
- Vísindi og fræði
Athugasemdir
Þetta eru flottar og vel heppnaðar tilraunir. Verð að prófa þennan effekt við tækifæri.
Emil Hannes Valgeirsson, 30.3.2010 kl. 22:48
Ég sá einhverja útgáfu af þessu á compact ultrazoom vél frá Sony (HX5v). Vélin tekur reyndar bara tvær myndir með örstuttu millibili og setur þær saman sjálf þannig að þú sérð bara eina mynd.
Hákon Hrafn (IP-tala skráð) 31.3.2010 kl. 02:15
Svo er líka sá möguleiki fyrir hendi að búa til sæmilega HDR mynd úr einni RAW mynd.
Ein aðferð er að nota fyrst RAW->JPG converter til að búa til þrjú eintök, venjulegt, undirlýst og yfirlýst. Nota síðan HDR tæknina á þessar þrjár myndir. JPG mynd er aðeins 8-bita, en RAW er 12-bita og nær yfir meira birtusvið. Þannig HDR mynd er auðvitað ekki eins góð og mynd sem tekin er með mismunandi stillingum á myndavélinni, en vel þess virði að aðferðin sé prófuð. Photomatix getur gert þetta beint.
Ágúst H Bjarnason, 31.3.2010 kl. 08:17
Þetta er geðveikt, verða að sýna kallinum mínum þetta. Takk takk og gleðilega páska.
Ásdís Sigurðardóttir, 1.4.2010 kl. 23:37
Sælir.
Mér finnst "venjulegu myndirnar" sýna miklu betur hvernig hið mannlega auga skynjar hana. Þetta HDR er samt mjög athyglisvert og örugglega til að hjálpa vísindunum.
Kveðja
Druslari
druslari (IP-tala skráð) 3.4.2010 kl. 17:13
Bæta við athugasemd [Innskráning]
Ekki er lengur hægt að skrifa athugasemdir við færsluna, þar sem tímamörk á athugasemdir eru liðin.