Námskeið í stjörnufræði og stjörnuskoðun fyrir börn og fullorðna

 

(Formaður Stjörnuskoðunarfélagsins það mig um að koma eftirfarandi á framfæri).

Námskeið í stjörnufræði og stjörnuskoðun fyrir fullorðna

Stjörnuskoðunarfélag Seltjarnarness og Stjörnufræðivefurinn standa fyrir tveimur námskeiðum fyrir byrjendur. Þau eru opin öllum þeim sem áhuga hafa á stjörnufræði og stjörnuskoðun. Þeir sem eiga sjónauka ættu að geta lært sitthvað um meðferð þeirra. Námskeiðin standa yfir í tvö kvöld en boðið verður upp á stjörnuskoðun að þeim loknum (þegar veður leyfir). Námskeiðin fara fram í Valhúsaskóla, á Seltjarnarnesi, þar sem Stjörnuskoðunarfélagið hefur aðsetur.

Dagsetningar:

• 22.-23. janúar 2008 (og stjörnuskoðun 24. janúar ef veður leyfir annars síðar)
• 5.-6. febrúar 2008 (og stjörnuskoðun 7. febrúar ef veður leyfir annars síðar)

» Lesa nánar / skráning á fullorðinsnámskeið

 

Námskeið í stjörnufræði fyrir börn og unglinga

Stjörnuskoðunarfélag Seltjarnarness og Stjörnufræðivefurinn standa fyrir tveimur námskeiðum í stjörnufræði fyrir börn og unglinga á aldrinum 9-13 ára. Með hverju barni skal koma einn forráðamaður. Á námskeiðunum verður fjallað um ýmislegt sem tengist himingeimnum auk þess sem börnum og fullorðnum býðst að heimsækja stjörnuverið. Hvort námskeið stendur yfir í 2 klst., þátttakendur velja annan hvorn daginn, en boðið verður upp á stjörnuskoðun að þeim loknum (þegar veður leyfir). Námskeiðin fara fram í Valhúsaskóla, á Seltjarnarnesi, þar sem Stjörnuskoðunarfélagið hefur aðsetur.

 

Dagsetningar:

• Laugardagurinn 19. janúar 2008 kl. 14-16
• Sunnudagurinn 20. janúar 2008 kl. 14-16

»  Lesa nánar / skráning á krakkanámskeið

 

 

Sjá bloggsíðuna Stjörnufræðivefurinn bloggar 

Lækkun hlutabréfa í dag; er ekki betra að þrauka en selja?

 

 

 

Bloggarinn skilur ekki hvers vegna hlutabréf hafa snarlækkað strax við opnun í dag. Finnst það vera mjög seint um rassinn gripið að vera að selja núna í stað þess að þrauka.  Eitthvað undarlegt og óvenjulegt er í gangi.   Eitthvað sem enginn skilur.  Getur verið að skýringin sé einhver af eftirfarandi, eða sambland af mörgum?

 

1) Stórir erlendir aðilar séu að "shorta" í stórum stíl. Aðilar sem hafa fengið hlutabréf að láni séu að innleysa hagnaðinn núna. (Short selling eða shorting hefur verið þýtt sem skortsala á Íslensku).

2) Er ástæðan panik og hjarðhegðun óviturra Íslendinga?

3) Er ástæðan hin gríðarlega samtenging á íslenska fjármálamarkaðnum þar sem fyrirtækin eiga hvert í öðru?

4) Er ástæðan sú að margir hafa veðsett eignir til að fjárfesta í hlutabréfum og eru nú komnir í þrot? 

5) Eitthvað annað sem þú veist betur en ég?

 

Hvað sem öðru líður, er ekki arfavitlaust fyrir almenna eigendur hlutabréfa að vera að selja núna. Er ekki miklu viturlegra að þrauka?

 

Mikil verðlækkun á hlutabréfum

Hefur hlýnun lofthjúpsins stöðvast? Tímabundið eða ...?

 

 
Frávik í meðalhita áranna 1998-2007 samkvæmt gervihnattamælingu (RSS-AMSU).

"Hefur hlýnun lofthjúpsins stöðvast?" er spurt í fyrirsögn pistilsins. Stórt er spurt, en eitthvað hik hefur óneitanlega verið á hnatthlýnunni undanfarinn ár. 

Í byrjun nýliðins árs var því spáð að árið 2007 yrði hlýrra en 1998 og slæi þar með öll met frá upphafi mælinga. Er einhver búinn að gleyma þessum spádómum? Ef svo er, þá þarf ekki annað en að lesa fréttirnar sem vísað er á hér fyrir neðan.

Nú er raunveruleikinn að koma í ljós.  Mælingar á hitastigi jarðar eru bæði gerðar frá gervihnöttum og með hefðbundnum hætti á jörðu niðri.  Úr gervihnattamælingum er m.a. unnið hjá Remote Sensing Systems (RSS), sem nýlega hafa gefið út niðurstöður mælinga fyrir allt árið 2007.  Í ljós kemur, að samvæmt þeim mælingum er árið 2007 kaldasta ár aldarinnar,  þ.e. ef við segjum að fyrsta ár aldarinnar sé 2001.  Á næstu dögum og vikum er von á niðurstöðum hitamælinga frá öðrum stofnunum (HadCRUT3, UAH MSU, NOAA, ...), og ef að líkum lætur verða niðurstöður eitthvað misvísandi, en ekki er ólíklegt að niðurstöður verði eitthvað í svipuðum dúr.  Margir treysta þó gervihnattamælingum betur en hefðbundnum mælinum á jörðu niðri.

Myndin hér fyrir ofan sýnir frávik í árs-meðalhita áranna 1998 til 2007 samkvæmt gervihnattamælingum RSS-MSU.

Myndin hér fyrir neðan sýnir mánaðameðaltöl  RSS-MSU mælingar frá 1978 til 2007. Ferillinn er teiknaður beint úr niðurstöðum mælinga frá Remote Sensing Systems (RSS).  Takið eftir hve síðari hluti árs 2007 er kaldur.

 

Breytingar í meðalhita lofthjúps jarðar samkvæmt mælingum frá gervihnöttum
frá des. 1998 til des 2007.  Blái ferillinn sýnir magn CO2 í lofthjúpnum.  
Mæligögn sem hitaferillinn er teiknaður eftir eru hér.

(Smella tvisvar á mynd til að sjá stærri og skýrari) 

 

Hvað ber framtíðin í skauti sér?

Nú er það spurningin stóra, hefur hlýnun lofthjúpsins stöðvast þrátt fyrir mikla losun koltvísýrings undanfarin áratug? Því verður hver að svara fyrir sig. Vissulega hefur hitastigið haldist tiltölulega hátt undanfarinn áratug, en hækkun hefur ekki verið nein. 

Þetta sýnir okkur hve náttúrulegar sveiflur ráða miklu. Við vitum að El Nino í Kyrrahafinu orsakaði hitatoppinn 1998 og nú eru örugglega áhrif La Nina að koma fram í hitaferlunum.

Það er ekkert hægt að fullyrða.  Nú er bara að fylgjast með hvað gerist á næstu árum.  Bloggarinn vonar innilega að ekki fari að kólna verulega.

 

Fréttir í byrjun árs 2007 um væntanlegt metár:

Reuters, AP & Foxnews, IHT, BBC, MSNBC, CBS, USA Today,

The New York Times, The New York Sun, The Washington Post,

National Geographic, CBC, The Guardian, The Independent,

China People Daily, ABC Australia, Discovery Channel,

Science Daily, Met Office,

Jæja, hvernig stóðust þessir spádómar? 

 

Heimildir og ítarefni:

Remote Sensing Systems (RSS)

Niðurstöður RSS AMSU mælinga des 1978-des 2007

2007 warmest year on record? Coldest in this century

 

Nýtt: 25. janúar 2008 

Þær fréttir bárust í gær að villa er í gögnunum frá  Remote Sensing Systems (RSS) sem kann að hafa áhrif á textann hér fyrir ofan. Það voru samkeppnisaðilar RSS, þeir John Christy and Roy Spencer hjá University of Alabama - Huntsville (UAH) sem fundu villuna hjá keppinautunum. Sjá bréf RSS hér fyrir neðan. Tveir aðilar, UAH og RSS, vinna við úrvinnslu mæligagna frá gervihnöttunum og ríkir nokkur samkeppni milli þeirra.

"Update Jan 24, 2008: RSS TLT change in response to discrete error notice: January 16, 2008

We discovered an error in our processing of AMSU data from NOAA-15 for TLT. A new version, version 3.1 is now available and should be used for all applications. This new version
is in much better agreement with other sources of tropospheric temperature. We apologize for any inconvenience.

What was the error?

Last January, I made a small change in the way TLT is calculated that reduced the absolute Temperatures by 0.1K. But I only used the new method for 2007 (the error). When the data are merged with MSU, MSU and AMSU are forced to be as close as possible to each other over the 1999-2004 period of overlap. This caused the error to show up as a downward jump in January 2007. To fix the problem, I reprocessed the 1998-2006 AMSU data using the new code (like I should have done in the first place), and merged it with the MSU data.

We would like to thank John Christy and Roy Spencer, who were very helpful during the diagnosis process.

Carl Mears, RSS, January 16 2008"

 

Nýárs-halastjarnan Tuttle

 

 Þessi fallega mynd af halastjörnunni 8P/Tuttle er fengin að láni hjá www.spaceweather.com

 

Annað slagið birtast halastjörnur á himninum. Stundum koma þær óvænt, en stundum koma þær aftur og aftur, jafnvel með áratuga millibili. Alltaf ríkir þó óvissa um hve mikilfenglegar þær verða.

Nú er halastjarnan 8P/Tuttle á stjörnuhimninum. Hún er þó á mörkum þess að sjást með berum augum, en sést með handsjónauka, þ.e. ef vel viðrar. Það er þó ekkert síðra að skoða myndir sem teknar hafa verið af henni  undanfarna daga, en þær eru margar hverjar einstaklega fallegar. Á vefsíðunni  www.spaceweather.com eru einmitt fjölmargar slíkar myndir. Þar er einnig að finna upplýsingar um hvar halastjarnan er í dag.

Stjörnuþokan á myndinni er  M33 Triangulum.

 

Krækjur:

Myndasafn með myndum af Tuttle halastjörnunni á spaceweather.com

Vísindavefurinn: Hvernig verða halastjörnur til?

McNaught halastjarnan. Blogg með myndum frá janúar 2007.

Um áramót reikar hugurinn víða...

 

Auðvitað reikar hugurinn víða um áramót. Eins konar uppgjör á sér stað. Maður verður jafnvel örlítið meyr og tilfinningarnar brjótast fram. Fyrst og fremst er þakklæti efst í huga. Árið hefur verið gæfuríkt og ánægjulegt, þannig að ekki er hægt annað en vera glaður og þakklátur.

Ég ætla að einskorða þenna pistil við kynni mín af bloggheiminum á liðnu ári, enda er sá heimur mjög sérstakur. Það tekur smá tíma að læra að fóta sig í þessum hálfgerða sýndarheimi og kynnast innviðum hans, en ekki líður á löngu áður en maður er farinn að vera heimavanur og óragur við að sýna sig og sjá aðra. Sjálfstraustið vex.

Í bloggheiminum fara fram fjörugar umræður. Stundum fullar af gáska og fjöri, en oft er fjallað um mikilvæg málefni, stundum svo vel að rödd okkar berst út fyrir virkisveggi bloggheima. Þá er virkilega tekið eftir því sem við höfum til málanna að leggja. Hvers vegna, jú hér fara fram miklar og rökfastar umræður um bókstaflega allt sem viðkemur mannlegum samskiptum, listum, stjórnmálum, tækni og trúmálum. Líklega er ekkert okkur óviðkomandi. Gagnkvæm virðing og samstaða ríkir milli íbúa bloggheima. Þar eru allir jafnir.

Auðvitað er maður ekki alltaf sammála öllum, en bloggsamskiptin krefjast þess oft að maður beiti gagnrýnni hugsun, finni rök og reyni að beita þeim. Í pistlaskrifum reynir á öguð og vönduð vinnubrögð. Þar er gott að hafa góðar fyrirmyndir og vera sífellt að reyna að bæta sig. Sífellt að læra eitthvað nýtt. Þegar upp er staðið erum við öll sigurvegarar.

Í bloggheiminum hef ég eignast vini. Jafnvel mjög góða. Gömul kynni hafa rifjast upp og stofnað hefur verið til nýrra. Hér hef ég kynnst einstöku fólki.

Það sem mér er minnisstæðast úr heimi bloggsins á liðnu ári er þátttaka mín í Leshringnum og samneyti við góða lesvini sem venja komur sína á Martas Blog Café. Þar hef ég kynnst góðu fólki og átt margar ánægjulegar stundir við lestur góðra bóka og spjall um ritverk og höfunda þeirra, sögusvið og ritstíl.

 

Ég óska öllum bloggvinum mínum og fjölskyldum þeirra árs og friðar.

Þakka fyrir ánægjuleg samskipti á liðnu ári.

 

Gleðilegt ár

 

Stærsti stjörnusjónauki landsins og Stjörnuskoðunarfélagið

Stjörnuskoðunarfélag Seltjarnarness er eina félag áhugamanna um stjörnuskoðun og stjörnufræði hér á landi og eru félagar í því um 150 talsins. Aðsetur félagsins er í Valhúsaskóla á Seltjarnarnesi. Uppi á þaki skólans er hvolfþak sem hýsir aðalsjónauka félagsins. Hann er af gerðinni JMI NGT-18 og er spegill hans 46 cm í þvermál.

NGT-18 (sjá mynd) er 18 tommu Newtonsspegilssjónauki frá bandaríska sjónaukaframleiðandanum Jim’s Mobile Incorporated. Þetta er stærsti og fullkomnasti stjörnusjónauki landsins en bræðurnir og velunnarar félagsins, þeir Ágúst og Sveinn Valfells, gáfu Stjörnuskoðunarfélaginu gripinn. Með þessari höfðinglegu gjöf vildu þeir Ágúst og Sveinn efla áhuga almennings á stjarnvísindum og stjörnuskoðun. Á sama tíma vildu þeir bræður minnast systur sinnar dr. Sigríði Valfells málfræðings, sem lést haustið 1998, sextug að aldri.

Félagið á einnig tvo aðra stjörnusjónauka. Annars vegar 10 tommu Schmidt-Cassegrain sjónauka frá Meade og hins vegar 14 tommu Schmidt-Cassegrain sjónauka frá Celestron. Sá hinn síðari er fyrsti sjónauki félagsins.

Saga Stjörnuskoðunarfélagsins nær yfir rúm þrjátíu ár en félagið var stofnað þann 11. mars árið 1976 og voru stofnfélagar tuttugu talsins. Fyrsti formaður félagsins var Þorsteinn Sæmundsson stjörnufræðingur. Núverandi stjórn Stjörnuskoðunarfélagsins skipa

• Sævar Helgi Bragason, formaður
• Grétar Örn Ómarsson, ritari
• Kristján Þór Þorvaldsson, gjaldkeri

Stjörnuskoðunarfélagið er opið öllum áhugamönnum um stjörnuskoðun og stjörnufræði. Undanfarin ár hefur félagsgjaldið verið 2.000,- kr. á ári. Á hverju ári stendur félagið fyrir margvíslegum spennandi uppákomum og ber þar helst að nefna námskeið í stjörnuskoðun, útgáfu fréttabréfa, sólskoðun og stjörnuskoðun fyrir almenning auk ýmiss annars.

Þessar upplýsingar um félagið eru fengnar að láni af vefsíðu þess:  www.astro.is

Vefsíðan er mjög áhugaverð og er þar að finna ítarlegar upplýsingar um félagið, aðstöðu þess, sjónauka og starfssemi.

Bloggarinn hefur verið um árabil félagsmaður í Stjörnuskoðunarfélaginu og setið í stjórn þess um tíma.  Allir sem hafa ánægju af því dást að stjörnuhimninum ættu að íhuga það vel að gerast félagar. Það er vel þess virði.

Myndina tók bloggarinn skömmu eftir að sjónaukanum hafði verið komið fyrir í turninum, en síðan hefur aðstaðan þar verið endurbætt verulega.

 

Tenglar: 

Stjörnuskoðunarfélag Seltjarnarness: www.astro.is

Stjörnufræðivefurinn: www.stjornuskodun.is

Ballett í háloftunum, Svetlana Kapanina

 

 

Þessi pistill er tileinkaður öllum hinum fjölmörgu konum sem láta sér ekki allt fyrir brjósti brenna. Konum sem þora, vilja og geta. Konum sem eru oft fremri karlmönnum.

Ein þessara hugrökku kvenna er Svetlana Kapanina sem lætur sig ekki muna um að dansa ballett í háloftunum. og gerir það betur en flestir aðrir.   

Hér fyrir neðan eru fáein myndbönd þar sem stúlkan sýnir listir sýnar.  Segið svo að þetta sé bara fyrir stráka!

 

Svetlana Kapanina - the best female pilot of all times.

Eftir einnar mínútu Bla...Bla... á rússnesku byrjar ballið!
Takið eftir danssporunum á jörðu niðri

  

 

 ( Skýrari og stærri mynd hér )

 

 

 

 Það er nóg að horfa og hlusta

 

 

Með rússnesku tali

  

 

 

Skrifað í skýin. Ég sá ekki betur en Svetlana teiknaði í háloftunum.

 

Meira um konur sem þora:

Af bleikum og ekkibleikum.  Áhugaverður pistill Mörtu B. Helgadóttur um konur sem þora í lífi og starfi.

Heimurinn um nótt

 

 

Þessi ofurfallega mynd er af nýju vefsíðunni The World at Night (TWAN), en þar er að finna safn ljósmynda sem teknar eru að nóttu til.  Margar þeirra einstaklega fallegar. Myndin hér fyrir ofan er fengin að láni þar, en hún prýðir einnig vefsíðuna Astronomy Picture of the Day (APOD) í dag, jóladag. (Smellið tvisvar á myndina til að sjá hana í fullri stærð).

Myndin er auðvitað af jólastjörnunni Mars, en þar til hægri er stjörnumerkið Orion. Rauða stjarnan í miðjunni er Betelgeuse, en Orion stjörnuþokan er rauðleit hægra megin á myndinni, gimsteinninn í sverðinu neðan við belti Orions, veiðimannsins mikla. Ljósmyndari er  Wally Pacholka.

 

Gleðilega hátíð.

Fáeinar næturmyndir eftir bloggarann hér 

Vetrarsólstöður, hænufetið, tíminn og jólakveðja

Enn og aftur er sólin lægst á lofti og nýtt ár hefur göngu sína innan fárra daga. Enn og aftur hefur jörðin nýja hringferð um sólina.  
 

Á morgun fer daginn að lengja aftur um eitt hænufet. Hve stórt er þetta hænufet? Því er svarað í Almanaki Háskólans. Fyrsta skref hænunnar er aðeins 9 sekúndur, síðan 27 sek, svo 44 sek, ... og ekki líður á löngu áður en vorið er komið.

Tempus fugit;   tíminn líður!      

Aldrei virðist vera nægur tími.

Skyldi vísindamönnum einhvern tíman takast að hægja á tímanum?  - Varla, og því verðum við bara grípa til okkar ráða.

Er ekki kominn tími til að gefa sér tíma til að dást að undrum lífsins og náttúrunnar? Gefa sér tíma til að lesa góðar bækur? Gefa sér tíma til að sinna hugðarefnum sínum?    -  Gefi maður sér tíma til þess, þá líður ekki langur tími þar til manni finnst tíminn líða hægar!  Við getum gert það sjálf sem vísindamönnum tekst ekki, við getum hægt á tímanum!

 

Hvað finnst þér lesandi góður. Finnst þér þú hafa nægan tíma til að sinna þínum hugðarefnum, vinum og fjölskyldu?

 

Jólin eru hátíð ljóss og friðar.
Nú skulum við njóta þess að eiga góðar stundir um hátíðarnar.

Ég óska ykkur og fjölskyldum ykkar
gleðilegra jóla.    

 Vetrarsólstöður eru í ár 22. des. kl. 06.08.

Sjá nýjar myndir í athugasemdum 

2009 verður ár stjörnufræðinnar á 400 ára afmæli stjörnusjónaukans

Áhugaverð frétt er í Morgunblaðinu í dag. Þar segir meðal annars:

 

Árið 2009 verður alþjóðlegt ár stjörnufræðinnar samkvæmt tillögu sem Ítalía heimaland Galíleós Galíleís sem samþykkt var á alsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna í gær.

...

Einar H. Guðmundsson prófessor í stjarneðlisfræði við Háskóla Íslands er formaður íslensku IYA2009 landsnefnarinnar og tengill hennar við alþjóðasambandið.

Hann segir af þessu tilefni:

„Hér á landi verður haldið upp á Alþjóðlegt ár stjörnufræðinnar 2009 með margvíslegum hætti. Meðal annars er fyrirhugað að bjóða almenningi að hlýða á fyrirlestra um það sem efst er á baugi í stjarnvísindum nútímans.

Mönnum mun einnig gefast kostur á fræðslu um stjörnusjónauka og þátttöku í stjörnuteitum þar sem stjörnuhiminninn verður skoðaður. Þá er verið að vinna úr hugmyndum um samvinnu stjarnvísindamanna og stjörnuáhugamanna við kennara og nemendur í skólum landsins.

Einnig er ætlunin að fræða landsmenn um sögu stjarnvísinda á Íslandi. Það er mikið ánægjuefni að Ísland skuli hafa stutt þessa tillögu á allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna og þannig tekið undir það viðhorf að raunvísindi séu einn af hornsteinum nútíma samfélags."

 

Það rifjast upp að fyrir allmörgum árum störfuðum við Einar sem sumarmenn á Háloftadeild Raunvísindastofnunar hjá Þorsteini Sæmundssyni stjörnufræðingi, þar sem unnið var að rannsóknum á m.a. norðurljósum og segulsviði jarðar.

Myndin er af Galíleó Galíleí. 

Krækjur:

Stjörnuskoðunarfélagið

Stjörnufræðivefurinn

Vefsíða stjörnufræðiársins 2009 

 

Sjá fréttina í Morgunblaðinu:

2009 verður ár stjörnufræðinnar