Vísindaþátturinn og 46 metra langur risakíkir frá árinu 1673 ...

Flestir muna eftir hinum vinsæla þætti Nýjasta tækni og Vísindi.   Því miður hefur þátturinn ekki verið á dagskrá Ríkissjónvarpsins í mörg ár, en það er full ástæða til að benda á mjög áhugaverðan þátt á  Útvarpi Sögu. Þetta er Vísindaþátturinn sem hóf göngu sína síðastliðið haust og er alla þriðjudaga frá klukkan 17:00 til 18:00.

Í þættinum er fjallað um ýmislegt fróðlegt úr heimi vísindanna, svo sem  jökla á Íslandi og reikistjörnunni Mars, stofnfrumurannsóknir, stjörnuskoðun, kjarnorku, eldgos, matvælafræði, kvikmyndagerð, líf í alheimi, Darvin, ...  svo fátt eitt sé nefnt.

Umsjónarmenn Vísindaþáttarins eru Björn Berg Gunnarsson og Sævar Helgi Bragason. Þeir félagar fá til sín góða gesti og ræða við þá á léttum nótum. Þess má geta að Sævar Helgi er formaður Stjörnuskoðunarfélagsins www.astro.is 

Það góða við þessa þætti er að auðvelt er að nálgast þá á netinu og hlusta á þá í tölvunni hvenær sem mönnum hentar. Einnig má hlaða mp3 hljóðskránum niður og hlusta á þær í spiladós eins og IPod eða jafnvel í símanum, og þannig njóta þeirra í bílnum eða á göngutúrum...

 

Allir Vísindaþættirnir eru varðveittir á Stjörnufræðivefnum www.stjornuskodun.is og má nálgast þá beint hér www.stjornuskodun.is/visindathatturinn

 Munið að hlusta á Útvarp Sögu á þriðjudögum milli klukkan 17:00 og 18:00, eða á vefnum hér.

 

---  --- ---

 

Myndin efst á síðunni sýnir hve hugumstórir menn voru á sautjándu öld.  Galíleó Galíleí beitti árið 1609 sjónauka sínum fyrstur manna til rannsókna á himingeimnum, en upp á það halda menn nú á  Ári stjörnufræðinnar 2009. Sjónaukar Galíleós voru aðeins rúmur metri að lengd, en það fannst Pólska bruggaranum Jóhannesi Havelíus heldur klént. Hann smíðaði því fjögurra metra langan sjónauka árið 1647, en var samt ekki ánægður. Hann smíðaði því ennþá stærri stjörnukíki sem var 20 metrar að lengd. Ekki var Jóhannes gamli ánægður með hann og smíðaði því enn einn heljarstóran kíki. Sá var hvorki meira né minna en 46 metra eða 150 feta langur!  Um þetta ævintýri má lesa á vefsíðunni Hevelius' Refractors. Menn voru að stíga sín fyrstu skref á geimrannsóknum á þessum tíma og voru stórhuga. Auðvitað skiptir stærðin máli, en það er ekki lengdin heldur þvermálið.  Myndin efst er af þessum risakíki frá árinu 1673.

Hér fyrir neðan er mynd af stærsta sjónaukanum á Íslandi. Ekki alveg eins langur og sá sem er efst á síðunni, en stór samt. Þvermál spegils JMI NGT-18 sjónaukans er 46 cm og brennivíddin um 200 cm. Lesa má um sjónaukann hér.   Myndir teknar með íslenska JMI NGT-18 sjónaukanum 

 

Á myndinni eru Snævarr. Þórir Már, Ágúst og Sveinn.
(Smella nokkrum sinnum á mynd til að sjá stærra eintak. Myndina tók ljósmyndari Mbl. og var hún keypt af myndasafni blaðsins.)

 

--- --- ---

 

Í tilefni af alþjóðlegu ári stjörnufræðinnar efna Stjarnvísindafélag Íslands og Raunvísindadeild Háskóla Íslands til fyrirlestraraðar fyrir almenning undir heitinu

„Undur veraldar: Undur alheimsins“

Boðið verður upp á sex fyrirlestra á vormisseri, auk opins fyrirlestrakvölds í lok júní í tengslum við alþjóðlegan sumarskóla í stjörnulíffræði sem haldinn verður hér á landi. Sá atburður verður auglýstur sérstaklega síðar. Allir hinir fyrirlestrarnir verða í stofu 132 í Öskju og hefjast kl. 14.00. Eftirfarandi fyrirlestrar hafa verið tímasettir:

21. febrúar	Páll Jakobsson, Háskóla Íslands
	Gammablossar og sprengistjörnur: Leiftur úr fjarlægri fortíð
7. mars	Einar H. Guðmundsson, Háskóla Íslands
	Uppruni frumefnanna
21. mars	Johannes Andersen, Kaupmannahafnarháskóla
	The Future of European and Nordic Astronomy
4. apríl	Lárus Thorlacius, Nordita, Stokkhólmi og Háskóla Íslands
	Hugleiðingar um heimsfræði
8. april	David Des Marais, NASA Astrobiology Institute
	(Efni úr stjörnulíffræði)
18. apríl	Árdís Elíasdóttir, Princeton háskóla
	Hulduefni og þyngdarlinsur

 

 

 

 

 

 

Fyrirlestur um öflugustu sprengingar alheims laugardaginn 21. febrúar

Smella á krækju til að  fræðast meira um Gammablossa!

 

www.2009.is

Athugasemdir

[Sigurður Þór Guðjónsson, 18.2.2009 kl. 22:56]

Hvar er Askja?

[Ágúst H Bjarnason, 19.2.2009 kl. 04:50]

Sigurður.

Askja er að Sturlugötu 7, 101 Reykjavík.

Nánar tiltekið er þetta Náttúrufræðahús Háskólans.

[Stjörnufræðivefurinn (www.stjornufraedi.is), 19.2.2009 kl. 09:31]

Takk fyrir þessar vísanir Ágúst! Og takk kærlega fyrir veitta aðstoð við blaðið. Þú færð það sent til þín í næstu viku!

[Þór Ludwig Stiefel TORA, 19.2.2009 kl. 12:59]

Ég má til með að þakka fyrir ábendingarnar.