Meðalhiti lofthjúpsins heldur áfram að falla hratt ...

 

 Ferillinn er frá vefsíðu Antony Watt

Nú hafa verið birtar mæliniðurstöður sem sýna meðalhita lofthjúps jarðar í maí. Niðurstaðan er sláandi eins og sjá má á myndinni.  Hitinn fellur mjög hratt í maí eins og undanfarna mánuði.  Til samanburðar er talið að hiti lofthjúps jarðar hafi hækkað um því sem næst 0,7°C á síðastliðnum 100 árum.  Þetta þarf þó auðvitað ekki að tákna neitt sérstakt því við höfum áður séð svona sveiflur.

Veðurblíðan hefur leikið um okkur á Íslandi undanfarið. Þannig er því þó ekki farið víðast hvar, enda hafa borist fréttir af köldu árferði víða. Í Norður Ameríku hefur t.d. verið óvenju kalt vor.

 

Þróun síðustu 5 ára. Blái ferillinn (UAH MSU)er mæling frá gervihnetti. Rauði ferillinn (Hadley) er frá bresku veðurstofunni. Blái ferillinn er með mæliniðurstöður til loka maí, en sá rauði til loka apríl.

 

 

Lending Fönix geimfarsins á Mars tókst mjög vel og myndir farnar að berast

Fönix lenti á klukkan 23:38 í gær samkvæmt íslenskum tíma. Fimmtán mínútum síðar (23:53) barst fyrsta skeytið  til Jarðar. Lendingin gekk að öllu leyti samkvæmt áætlun og nokkru síðar fóru að berast myndir frá heimskautasvæði Mars.  Leitin að lífi á Mars er hafin.

Það tekur radíómerkin 15 mínútur að berast til Jarðar þó þau ferðist með hraða ljóssins. Fönix var sendur af stað 4. ágúst síðastliðinn og hefur ferðast tæplega 700 milljón kílómetra að áfangastað.

 

 

Fönix lenti inna rauða hringsins á miðri myndinni. Blái sporöskjulaga hringurinn sýnir það svæði þar sem lending hafði verið áætluð. Stóri appelsínuguli flöturinn hægra megin við lendingarstaðinn er gígurinn Heimdallur.

 

 

 

 Svona lítur lendingarstaðurinn út.

 

 

 

Ein af fyrstu myndunum. 

 

 

 

 

 

Önnur landslagsmynd. 

 

 

 

High Resolution Imaging Science Experiment (HiRISE) myndavélin sem er um borð í gervihnettinum Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) náði þessari mynd af Fönix á leið niður í fallhlíf á 400 km hraða. MRO var í 310 kílómetra fjarlægð frá Fönix. Sjá hér.  Ótrúlegt að tekist hafi að ná þessari mynd.

 

 

 

 HiRISE myndavélin í gervihnettinum Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) náði þessari góðu mynd af lendingarstaðnum daginn eftir lendinguna. 

 

 

 

 Makalaust góð mynd sem sýnir Fönix skjótast fram hjá gígnum Heimdalli á leið sinni að lendingarstað. Takið eftir stækkuðu myndinni í neðra vinstra horni. Sjá hér.

 

 

Fyrstu veðurfregnirnar frá Mars hafa borist frá Fönix. Vindurinn er mældur með vindmælinum sem Haraldur Páll Gunnlaugsson hjá Árósaháskóla átti þátt í að smíða.
Sjá hér. Sólarhringurinn á Mars kallast Sol. Sjá hér. Þetta er því veðurspá frá degi 2 (Sol 2) á Mars.

 

 

 Meira hér:  http://www.nasa.gov/phoenix

Leitin að lífi í himingeimnum: Astrobiology Magazine. 

Skýringin á hækkandi olíuverði

Eldsneyti hefur hækkað óheyrilega undanfarnar vikur og mánuði. Nú er komið í ljós að um er að ræða græðgi olíufélaga og fjárfesta sem kaupa bensín og olíu í miklu magni og skapa þannig skort sem hleypir verðinu upp. Geyma síðan eldsneytið, meðal annars á Íslandi, þar til verðið hefur hækkað og selja það þá á uppsprengdu verði.  Gróðinn er gríðarlegur, en það erum við neytendur sem blæðum.

Það eru fleiri aðferðir sem spákaupmenn nota. Sjá t.d. hér: ‘Perhaps 60% of today’s oil price is pure speculation’

Sé um spákaupmennsku að ræða, þá má búast við lækkun á næstu mánuðum. Sjá hér.

 

Sjálfsagt liggja svipaðar hvatir að baki hækkunar á verði matvæla í heiminum. 

 

 

Frétt Morgunblaðsins 16. maí 2008: 

46 milljónir lítra af bensíni fluttar úr landi

Eftir Rúnar Pálmason [e-mail]

Um 46 milljónir lítra af bensíni, sem finnska olíufélagið Neste Oil hafði geymt í olíutönkum Olíudreifingar í Hvalfirði frá því í desember, voru í fyrradag fluttar áleiðis til Bandaríkjanna þar sem bensínið verður væntanlega selt með miklum hagnaði. Þar í landi hefur meðalverð á bensíni nefnilega hækkað um 27% á þessu tímabili, úr um þremur dölum fyrir gallonið í tæplega 3,8 dali.

Félagið leigði sjö af níu tönkum í Hvalfirði og í desember var bensíninu skipað þar upp til geymslu því Finnarnir höfðu ekki pláss fyrir það annars staðar. Ávallt var ætlunin að flytja það aftur úr landi.

Engu er hægt að slá föstu um raunverulegan gróða finnska fyrirtækisins af því að bíða með að selja eldsneytið en ef miðað er við útsöluverð á bensíni í Bandaríkjunum (sem er auðvitað ekki fyllilega sanngjarnt) er ljóst að gróðinn er mikill. Útsöluverð á 46 milljónum lítra af bensíni hefði verið um 36,5 milljónir dala í desember en í gær hefðu fengist um 46,5 milljónir fyrir sama magn.

46 milljónir lítra af bensíni fluttar úr landi

Hitabylgja í uppsveitum í gær. Sumarið er komið.

Um hádegið í gær fór hitinn í 21 gráðu við sumarbústað sem er ekki fjarri Geysi. Myndin af mælinum sem er í skugga norðan megin við húsið var tekin klukkan 13:50.

Í byrjun dags og fram eftir morgni var veðrið sæmilegt og hitinn aðeins um 12 gráður en rauk mjög hratt upp um hádegið.

Sjálfvirkur hitamælir Vegagerðarinnar sem kenndur er við Gullfoss, en er í reynd við Kjóastaði, fór þó aldrei hærra en í 15 gráður. Líklega er sá mælir í aðeins 3ja km fjarlægð, þannig að þessi hitabóla hefur verið staðbundin.

Veðrið annan í hvítasunnu var sannkallað sumarveður. Sól, logn og hiti yfir tuttugu gráður. Sumarið er komið!

 

 

Myndir af sólinni sem teknar voru 2. maí með stjörnusjónauka

Myndirnar voru teknar í hádeginu 2. maí í Bláskógabyggð.  Notaður var Coronado PST sjónauki með ljóssíu fyrir Hydrogen-Alfa (vetnis-alfa).

Það er lítið spennandi að taka myndir af sólinni þessar vikurnar. Engir sólblettir hafa sést lengi. Eiginlega eru sumir farnir að hafa áhyggjur að þessari leti í sólinni því það gæti bent til hratt minnkandi virkni hennar á næstu árum. Sjá pistilinn Veruleg kólnun og skíðasnjór á næstu árum? frá 14. mars s.l.

Örþunn skýjaslæða gerði það að verkum að myndirnar urðu ekki alveg eins góðar og þær hefðu getað orðið.

Meira um sólina hér á Stjörnufræðivefnum. 

Áhugaverð vefsíða með nýjum myndum o.fl: SolarCycle24.com.  Þar er vel fylgst með breytingum í sólinni og fjallað um þær á auðskilinn hátt. Mjög fallegar nýjar myndir eru hér.

Sjá einnig vefsíðuna Storms from the Sun frá NASA.

 

 

123

 

Óhugnanleg vélpadda er næstum óstöðvanlegt skrímsli

Fyrirtækið Boston Dynamics hefur hannað vélknúinn hund sem að mörgu leyti minnir á risavaxið skordýr. Vélhundurinn sem kallast BigDog er með bensínmótor í hausnum sem suðar eins og randafluga. Hann getur gengið, hlaupið hoppað og skoppað yfir óslétt landslag. Hann er nánast óstöðvandi

Fjölmargir skynjarar, öflug tölva og gervigreind gerir það að verkum að engu er líkara en þarna sé lifandi skyni gædd vera á ferð

BigDog getur borið 150 kg á bakinu, en vegur sjálfur 75 kg. Manni kemur helst til hugar skrímsli frá öðrum hnöttum  þegar horft er á myndbandið.  Hugsið ykkur ef einhverjum kæmi til hugar að útbúa svona kvikindi með vélbyssu. Er þetta bara byrjunin?  Ekki er laust við að maður fái gæsahúð

 

Boston Dynamics var stofnað árið 1992 og er afsprengi frá MIT.  

Sjá Scientific American:  Brawn or Brains? Researchers Push the Limits of Legged Robots

 

Gleðilegt sumar. Í dag er fyrsti dagur Hörpu.

 

 

 

Í dag er fyrsti dagur Hörpu og sumardagurinn fyrsti. Þennan merkisdag ber alltaf upp á fyrsta fimmtudag eftir 18. apríl.

Í bókinni Saga daganna eftir Árna Björnsson þjóðháttarfræðing segir:

"Hvarvetna var fylgst með því, hvort frost væri aðfararnótt sumardagsins fyrsta, þ.e. hvort saman frysti sumar og vetur. Yfirleitt var það talið góðs viti og jafnvel álitið að rjóminn ofan á mjólkurtrogunum yrði jafn þykkur og ísskánin á vatninu þessa nótt. Í því skyni settu menn skál eða skel með vatni út um kvöldið og vitjuðu svo eldsnemma morguns."

Ekki frusu saman vetur og sumar hér í uppsveitunum örskammt fyrir sunnan hálendið. Hitinn í nótt fór ekki niður fyrir 5 gráður.  Samkvæmt þjóðtrúnni er það ekki góðs viti. - En, er sumarið ekki alltaf dásamlegt?

Sumardagurinn fyrsti á sér merkilega sögu á Íslandi, því áður en rómverska tímatalið barst hingað til lands með kirkjunni litu menn á fyrsta dag sumars sem upphaf ársins. Eins konar nýársdagur. Aldur manna og dýra var þá talinn í vetrum, og enn er aldur húsdýra talinn í vetrum. Sumardagurinn fyrsti er því með merkilegustu dögum ársins. Nánar hér á Vísindavefnum. Þar segir meðal annars:

"Það er hvergi sagt berum orðum í lögum, en menn virðast hafa litið á fyrsta dag sumars sem upphaf ársins. Það sést á því að aldur manna var áður jafnan talinn í vetrum, og enn er svo um aldur húsdýra. Því var dagurinn haldinn hátíðlegur. Meðal annars er vitað um sumargjafir að minnsta kosti fjórum öldum áður en jólagjafir fóru að tíðkast. Þá var haldin matarveisla sem þótti ganga næst jólunum. Fyrsti dagur sumars var líka frídagur frá vinnu og börn fengu að fara á milli bæja til að leika sér við nágranna. Þá var hann einnig helgaður ungum stúlkum og nefndur yngismeyjadagur. Piltar máttu þá gefa í skyn hverja þeim leist á. Þetta var sambærilegt við bóndadaginn og konudaginn á fyrsta degi þorra og góu."

Gleðilegt sumar

Alþjóðlegt ár stjörnufræðinnar 2009, ný vefsíða: www.2009.is

 

 

Í gær sendi íslenska landsnefndin um ár stjörnufræðinnar frá sér eftirfarandi fréttatilkynningu:

Í tilefni af alþjóðlegu ári stjörnufræðinnar 2009 hefur verið opnuð ný vefsíða á slóðinni http://www.2009.is. Síðan verður í stöðugri endurnýjun og þar munu birtast fréttir og upplýsingar um atburði stjörnufræðiársins, bæði hér heima og erlendis. Að auki verður boðið uppá margskonar fræðslu um stjarnvísindi fyrir almenning.

F. h. landsnefndarinnar um ár stjörnufræðinnar, Einar H. Guðmundsson.

 

www.2009.is 

Óvenjulegt viðtal um loftslagsbreytingar. Kuldaleg framtíðarspá.

Við erum vön því að mönnum sé heitt í hamsi þegar rætt er um loftslagsbreytingar. Viðtalið hér fyrir neðan er óvenjulegt að því leyti að spyrillinn í Nzone Tonight þættinum á Shine TV sjónvarpsstöðinni á Nýja Sjálandi gefur prófessor Bob Carter góðan tíma til að skýra máls sitt. Carter ræðir málið frá ýmsum sjónarhornum og leggur áherslu á hve lítið menn vita, þrátt fyrir að þúsundum milljarða sé varið í rannsóknir.

Í lok viðtalsins kemur fram að ýmsir vísindamenn spá verulegri kólnun á næstu tveim áratugum, jafnvel einhverju í líkingu við Litlu ísöldina. Það gæti haft skelfilegar afleiðingar með tilliti til matvælaframleiðslu, ekki síst ef farið verður að nota hluta ræktunarlands til að framleiða eldsneyti fyrir bíla. Kólnun sé miklu alvarlegra mál en hlýnun. Þetta séu náttúrulegar breytingar eins og jarðskjálftar, eldgos og stormar sem við reynum að aðlagast, en ekki berjast við.

Í viðtalinu kemur Nýja Sjáland við sögu. Það er að mörgu leyti líkt Íslandi. Bæði löndin eru eyjar, náttúrufegurð mikil, jarðvarmi mikill, o.s.frv. 

  

Dihydrogen mónoxíð eða tvívetnisoxíð í íslenskri náttúru

Hefur þú lesandi góður fundið lyktina sem stafar frá gufuaflsvirkjuninni á Hellisheiði? Lyktin stafar að dihydrogen sulfide eða brennisteinstvívetni, H2S. Í litlu magni gefur það frá sér frekar óþægilega lykt, en er banvænt í miklu magni. Húsmæður í Reykjavík hafa kvartað yfir því að það geri muni úr silfri ljóta og jafnvel svarta. Orkuveita Reykjavíkur mun bráðlega hefja tilraunir til að takmarka þessa mengun.

Fáir hafa leitt hugann að því hvort ástæða sé til þess að takmarka aðgengi að dihydreogen mónoxíði eða tvívetnisoxíði, sem oft er skammatafað DHMO. Vitað er að það getur valdið dauða innan tveggja mínútna sé því andað að sér, og skipta þeir Íslendingar líklega þúsundum sem þannig hefur farið fyrir frá því er land byggðist.  Hætt er við tímabundinni vitfirringu sé þess neytt blönduðu etanóli. Það er einnig ljóst að margir eru orðnir það háðir dihydrogen mónoxíði að þeir verða gjörsamlega viðþolslausir hafi þeir ekki fengið það í nokkurn tíma.  Fráhvarfseinkennin eru mjög sterk og líkjast einna helst miklum þorsta. Pistlahöfundur getur staðfest af eigin reynslu að svo er. Ekki þarf nema eitt glas af tvívetnisoxíði til að slá á fráhvarfseinkennin, og er þá ekki verra að efnið sé blandað koltvisýrlingi.

Dihydreogen mónoxíð er víða í íslenskri náttúru. Vitað er að kvikasilfrið sem mælst hefur í Þingvallavatni er  blandað þessu efni, en þar finnst Dihydreogen mónoxíð einmitt í stórum stíl. Í sundlaugum landsins er það blandað klór.  Efnið berst reglulega til landsins, oft með hjálp skotvindsins í háloftunum (jet stream).  Stundum er það í svo miklu magni að hægt er að finna það sem hvítleitt duft, sérstaklega á hálendinu.

Það er einnig vitað að efni þetta veldur um 90% gróðurhúsaáhrifanna í lofthjúp jarðar, og er því lang öflugasta gróðurhúsalofttegundin, mun árifameira en kolsýran CO2. Þetta er þó ekki á allra vitorði.

Efnið hefur valdið miklu rofi í íslenskri náttúru, það miklu að hugsanlega er ástæða til þess að láta náttúruna njóta vafans og reyna að uppræta það alfarið. Það kann þó að reynast mjög erfitt og hafa ófyrirsjáanlegar afleiðingar. Einnig er vitað er að það finnst í miklu magni í mýrlendi, en á árum áður voru bændur einmitt mjög duglegir við að útrýma tvívetnisoxíði þar, þannig að í dag eru þar iðagræn tún. Sumir telja þó að þessar aðgerða bænda orki tvímælis með tilliti til hlýnunar lofthjúpsins.

Er ekki kominn tími til að hugleiða næstu skref? Hvað segja náttúruverndarsinnar? Bloggarinn telur sig meðal hófsamra náttúruverndarsinna og er hóflega bjartsýnn á að lausn finnist á málinu.

Í Bandaríkjunum starfa samtökin      
National Consumer Coalition Against DHMO  sem hafa það á sefnuskrá sinni að rannsaka áhrif Dihydrogen Mónoxíðs, sérstaklega hin neikvæðu. Lesa má um DHMO hér: www.dhmo.org  og  www.dhmo.org/NCCA.html.

Ekki er vitað hvort Landvernd eða Neytendasamtökin séu aðilar að DHMO.

 

Hér fyrir neðan eru tvö myndbönd. Fyrra myndbandið er tæknileg lýsing á eiginleikum dihydrogen mónoxíðs (beðist er afsökunar á ítrekuðum myndtruflunum), en  seinna myndbandið sýnir átak erlendis þar sem  dihydreogen mónoxíð eða tvívetnisoxíð er kynnt fyrir almenningi og undirskriftum gegn notkun þess safnað. Er ekki kominn tími til að gera eitthvað í málinu hér á landi?   Ég bara spyr.   Við megum engan tíma missa.

Dihydrogen sulfide H2S, carbon dioxide CO2 og  dihydreogen mónoxíð H2O hafa mjög keimlíka efnaformúlu. Það er því varla tilviljun að fjallað hefur verið um þau hér í pistlinum. Tvö síðastnefndu efnin eru þekktar gróðurhúsalofttegundir, CO2 er þekktast, en H2O veldur þó langmestum gróðurhúsaáhrifum, eins og áður hefur komið fram. Latneska nafnið á dihydrogen mónoxíð er aqua.               

Öll þessi efni finnast í ríkum mæli í gufuholum jarðvarmavirkjana. 

 

Hvert er álit þitt lesandi góður? Hefur þú ekki áhyggjur af tvívetnisoxíði í íslenskri náttúru?

 

 

 Dihydrogen Mónoxið

 

 

 

 

 

Undirskriftasöfnun í gangi í Bandaríkjunum

 

 

 

 

 

Að lokum: Er ekki kominn tími til að svala fráhvarfseinkennunum og fá sér glas af ísköldu dihydreogen mónoxíði?   Það þarf þó að gæta þess að það sé ómengað.

 

Öllu gamni fylgir nokkur alvara. Við sjáum á seinna myndabandinu hvernig fólk bregst við þegar það er spurt hvort það vilji banna H2O sem er auðvitað bara venjulegt vatn. Flestir létu blekkjast og skrifuðnu nafn sitt á listann. Getur verið að fólk sé yfirhöfuð hrætt við að hafa sjálfstæða skoðun og trúi hverju sem er?