Fćrsluflokkur: Vísindi og frćđi
Föstudagur, 1. maí 2009
Grein um Benedikt S. Benedikz - (Bendí) í The Times.
Frćndi minn Benedikt Sigurđur Benedikz bókavörđur lést í Birmingham á Englandi 25. mars sl. Hann var ávallt kallađur Bendí af frćndfólki sínu.
Benedikt fćddist 4. apríl 1932 í Reykjavík, sonur Eiríks Benedikz og Margaret Benedikz. Benedikt stundađi nám viđ háskólann í Oxford, Penbroke College, og lauk ţađan MA-prófi 1958. Hann hlaut Diploma in Librarianship viđ University College í Lundúnum 1959, fyrstur Íslendinga. Hann varđ síđan dr. phil. frá háskólanum í Birmingham 1979.
Benedikt vann viđ háskólabókasafniđ í Durham 1959-67 og var kennari viđ ţann skóla. Hann var bókavörđur viđ háskólann í Ulster 1968-71. Frá 1973 til starfsloka var hann bókavörđur viđ háskólann í Birmingham og kenndi líka handritafrćđi. Benedikt var félagi í lćrdómsfélögunum Society of Antiquaries og Royal Historical Society. Eftir hann liggja mörg rit, ţýđingar og greinar.
Ţegar Bendí var ađ alast upp dvaldist hann langdvölum hjá afa sínum Benedikt S. Ţórarinssyni (1861-1940) kaupmanni, bókasafnara, og heiđursdoktor frá Háskóla Íslands. Vafalaust má rekja hinn mikla bókaáhuga hans til ţessara ára. Á heimili afa hans komu oft ýmsir ţekktir menn og var furđulegt ađ heyra Bendí á fullorđinsaldri herma eftir ţeim og hafa yfir heilu samrćđurnar, enda minniđ óbrigđult. Ýmis ćvintýri sem hann hafđi lesiđ sem barn kunni hann nánast utanbókar.
Ţó ađ hann byggi í Englandi nćrri allt sitt líf lét hann sér mjög annt um íslensk bóka- og handritasöfn og ţá sérstaklega Benediktssafn, sem svo er kallađ, hiđ mikla bókasafn sem afi hans gaf Háskóla Íslands áđur en hann lést og er nú varđveitt sem sérsafn í Landsbókasafni. Benedikt sendi safni afa síns bćkur, handrit og peninga.
Áriđ 1964 kvćntist Benedikt Phyllis Mary Laybourn (f. 1940) bókasafnsfrćđingi. Börn ţeirra eru Einar Kenneth (f. 1966, dó ungur), Anna Ţórunn (f. 1969), Eyjólfur Kenneth (f. 1970). Barnabörnin eru fimm.
Bendí var einstakur mađur gćddur óvenjulegum gáfum sem komu fram strax á barnsaldri. Hann var eins og gangandi alfrćđiorđabók. Bendí var frábćr eftirherma og góđur óperusöngvari.
Morgunblađiđ: Andlát Benedikt S. Benedikz.
Fyrir fáeinum dögum (28. apríl) birtist í breska stórblađinu The Times minningargrein um Bendí sem sýnir vel hve sérstakur hann var og mikils metinn. Greinin birtist hér fyrir neđan
From The Times
April 28, 2009
Benedikt Benedikz: librarian and Norse scholar
Benedikt Sigurdur Benedikz was born in Reykjavik in 1932, the eldest son of the diplomat and bibliophile Eirikur Benedikz. At the age of 12, when his father was appointed chargé daffaires to the newly established Icelandic Legation in London, he moved to England, which remained his home for the rest of his life.
He was educated at Burford Grammar School, Pembroke College Oxford (where he also developed his talent as an operatic tenor) and University College London, where he took his diploma in librarianship in 1956. He was already a formidable linguist, always an asset in a librarian and often in other circumstances, too. His father once sent him round the eastern Mediterranean in a tramp steamer. Obliged to spend a night ashore in Turkey, Benedikz accepted hospitality in the tiny cell of an Orthodox monk, the only language they shared being Latin.
His first post was with Buckinghamshire County Library. In 1959 he was offered two positions one in the chorus at Covent Garden and one in the university library at Durham. He chose the latter and here he met Phyllis Laybourn, also a librarian. They married in 1964, having spent part of their courtship cataloguing the collection of the See of Durham at Auckland Castle. There followed three years in charge of the humanities collections at the New University of Ulster and two teaching bibliography at Leeds Polytechnic. His final move, in 1973, was to the University of Birmingham, as head of special collections, where he remained until his retirement in 1995.
Benedikz was equally at home in a library, lecture room or cathedral cloister. His particular forte was in the field of acquisitions. Thousands of rare books and the papers of Charles Masterman, Oliver Lodge, Oswald Mosley and the Church Mission Society came to Birmingham during his tenure. He nurtured and developed the two star collections the Avon and Chamberlain papers maintaining excellent relations with the families who had donated them. He taught bibliography, palaeography and Old Norse, and he was consultant to the cathedral libraries of Lichfield and Worcester and the magnificent library of Bishop Hurd at Hartlebury Castle.
His scholarship was many-sided. He edited On the Novel, a festschrift presented to Walter Allen, in 1971, and published a string of papers on Icelandic history and literature, Byzantine studies, bibliography, modern political papers and medieval manuscripts.
The work that gave him most satisfaction was The Varangians of Byzantium. This book was a revision and substantial rewriting of a Vćringja saga by Sigfús Blöndal, a history of the Byzantine mercenary regiment that included Norsemen. Blöndal had died before its publication in Reykjavik in 1954, which attracted little attention. In 1960 Blöndals widow invited Benedikz to produce an English edition. It was published by Cambridge in 1978 and has recently been issued in paperback. For this and other published work the university awarded Benedikz a doctorate in 1979. He was elected a Fellow of the Royal Historical Society in 1981 and Fellow of the Society of Antiquaries in 1985. In 1999 the University of Nottingham, in acknowledgment of the familys gift of his fathers outstanding collection of Islandica, made him a member of their College of Benefactors. He became closely involved with Viking studies there and delivered the first of the biennial Fell-Benedikz lectures in 2000.
Genuine eccentrics are fast disappearing from academia but Ben Benedikz was certainly one of them. Before his arrival at Birmingham a colleague remarked of him: Mr Benedikz always strikes me as the sort of person any self-respecting university library ought to have one of. Snatches of grand opera would waft up and down the lift shaft and imitations of Churchill enlivened the reading room. He was a familiar figure every morning in the senior common room, laden with antiquarian book catalogues, picking up on the gossip and keeping the biscuit suppliers in business. A polymath in the tradition of Dr Johnson, whom he resembled both in build and intellect, he had an encyclopaedic knowledge of the most diverse facts. He was a walking Whos Who of theologians, politicians and academics, alive or dead. Cataloguers rarely had to consult reference books, for he could tell them immediately the correct name of a monk on the remote island of Fulda, the author of a long-forgotten Victorian childrens novel or an obscure French dramatist. Occasionally the facts would become tangled. He once memorably confused Virginia Woolfs Orlando with the childrens classic Orlando the Marmalade Cat.
He was not always at home with the more tedious aspects of library management, but his devotion to scholarship was never in doubt.
He is survived by his wife Phyllis, and their son and daughter.
Benedikt Benedikz, librarian and scholar, was born on April 4, 1932. He died on March 25, 2009, aged 76
Bókamerki Eiríks Benedikz
Minningargreinin í Times er hér.
Vísindi og frćđi | Breytt 2.5.2019 kl. 07:29 | Slóđ | Facebook | Athugasemdir (5)
Fimmtudagur, 16. apríl 2009
Höndin mikla í himingeimnum... Röntgenmynd?
Myndin hér ađ ofan hefur vakiđ nokkra athygli. Myndin líkist einna helst yfirnáttúrulegri hönd einhvers stađar á himnum uppi. Yfirnáttúrulegt eđa náttúrulegt fyrirbćri?
Myndin er frá gervihnettinum Chandra og má lesa um hana á vefsíđu Chandra X-Ray Observatory.
Lítil nifteindastjarna um 15 km í ţvermál, svokallađur púlsar, lýsir upp höndina sem er hvorki meira né minna en 1500 ljósár í ţvermál.
Manus Dei? Auđvitađ er ţetta náttúrulegt fyrirbćri og bara tilviljun hve geimskýin líkjast hönd. Röntgenmynd? Vissulega
Um Nifteindastjörnur - vettvang öfganna má lesa á Stjörnufrćđivefnum.
Webcast of Chandra & B1509 During 100 Hours of Astronomy
Vísindi og frćđi | Breytt 17.4.2009 kl. 06:54 | Slóđ | Facebook | Athugasemdir (4)
Sunnudagur, 5. apríl 2009
Vextir af húsnćđislánum í Bretlandi eru í dag um 2,2% - óverđtryggt !
Íslensk fjölskylda sem bloggarinn ţekkir vel var ađ endurnýja húsnćđislániđ vegna íbúđar í Bretlandi ţar sem fjölskyldan á lítiđ húsnćđi.
Vextir af láninu eru 1,7% yfir stýrivöxtum sem eru 0,5%, eđa 2,2% samtals.
Lániđ er óverđtryggt. Segjum til einföldunar ađ mánađarlegar afborganir séu um 1000 pund, sem er ekki mjög fjarri lagi. Af ţessum 1000 pundum fara ţví um 22 pund í vexti. Sjálfsagt er einhver innheimtukostnađur eins og gengur og gerist, en stađreyndin er sú ađ í hverjum mánuđi lćkkar höfuđstóllinn um rúmlega 900 pund.
Hverjir eru raunvextir um ţessar mundir af húsnćđislánum hér á landi, ţ.e. vextir + vísitöluálag?
Ef ţú greiđir 100.000 krónur á mánuđi í afborgun og ert međ nýlegt lán, hve mikiđ fer af ţeirri upphćđ til ađ greiđa niđur höfđstólinn?
(Ćtli ţađ sé um 90.000 krónur eins og ţađ er hlutfallslega í Englandi, eđa getur veriđ ađ ţađ sé ekki mikiđ meira en 9.000 krónur? Humm...).
Hvađa ályktun getum viđ dregiđ af ţessu?
Bank of England: Current Bank Rate 0,5%. Sjá hér.
Umrćtt lán er af gerđinni Offset Tracker hjá First Direct.
Vísindi og frćđi | Breytt s.d. kl. 18:29 | Slóđ | Facebook | Athugasemdir (10)
Sunnudagur, 5. apríl 2009
Píanóleikarinn Martin Berkofsky og Tungl-jeppinn hans...
Martin Berkofsky sendi mér nýlega ţessa mynd af jeppanum sínum sem búinn er fjarskiptabúnađi sem notar gamla góđa tungliđ okkar sem endurvarpa. Martin notar ekki neitt gervitungl heldur alvörutungl .
Moon Rover kallar hann bílinn, sem er vćntanlega eini fjallabílinn međ svona grćjum. Loftnetin eru fyrir 144 MHz og 432 MHz.
Martin, sem býr nú í Bandaríkjunum eftir ađ hafa búiđ í allmörg ár á Íslandi, hefur hér lagt bílum og beinir loftnetinu ađ karlinum í tunglinu. Hann var ţarna í sambandi viđ LA8YB í Noregi á 144 MHz eđa 2ja metra öldulengd. Ađ jafnađi er ekki hćgt ađ hafa samband meira en fáeina tugi kílómetra á metrabylgju en ţarna voru ţúsundir kílómetra milli stađa.
Milli jarđar og mánans eru um 380.000 kílómetrar. Radíóbylgjunar frá loftneti Martins ţurfa ţví ađ ferđast um 760.000 km áđur en ţćr lenda á loftneti móttakandans
Um ţennan margbrotna ofurhuga má lesa í bloggpistlinum frá síđastliđnu hausti:
Píanósnillingurinn margbrotni Martin Berkofsky, radíóamatörinn og mannvinurinn
Fleiri myndir af hinum eina sanna Moon Rover eru hér.
Vísindi og frćđi | Breytt s.d. kl. 12:33 | Slóđ | Facebook | Athugasemdir (0)
Miđvikudagur, 1. apríl 2009
Frétt NASA í dag: Sólin í djúpri lćgđ...
Í dag birtist greinin sem er hér fyrir neđan á vefsíđu NASA. Ţar er fjallađ um hegđun sólar sem hefur ekki sést í hartnćr öld. Á vefsíđunni segir: "We're experiencing a very deep solar minimum" og "This is the quietest sun we've seen in almost a century"
Allar mćlingar sýna ţađ sama: Sólblettatalan, sólvindurinn, heildarútgeislun og útgeislun radíóbylgna sýna svo ekki verđur um villst ađ sólin er komin í djúpa og óvenjulega lćgđ.
Í tölvupósti frá NASA í dag ţar sem vefsíđa ţeirra er kynnt segir: NASA Science News for April 1, 2009: How low can it go? The Sun is plunging into the deepest solar minimum in nearly a century.
Um ţessar breytingar er einnig fjallađ í pistlinum 8. janúar: "2008 var nćst-óvirkasta ár sólar síđan 1913"
Sjá frétt NASA frá í dag hér fyrir neđan, eđa hlusta:
(Myndirnar má stćkka međ ţví ađ tví-smella á ţćr).
--- --- ---
http://science.nasa.gov/headlines/y2009/01apr_deepsolarminimum.htm?list1078000
Deep Solar Minimum | 04.01.2009 | ||
+ Play Audio | + Download Audio | + Email to a friend | + Join mailing list April 1, 2009: The sunspot cycle is behaving a little like the stock market. Just when you think it has hit bottom, it goes even lower. 2008 was a bear. There were no sunspots observed on 266 of the year's 366 days (73%). To find a year with more blank suns, you have to go all the way back to 1913, which had 311 spotless days: plot. Prompted by these numbers, some observers suggested that the solar cycle had hit bottom in 2008. Maybe not. Sunspot counts for 2009 have dropped even lower. As of March 31st, there were no sunspots on 78 of the year's 90 days (87%). It adds up to one inescapable conclusion: "We're experiencing a very deep solar minimum," says solar physicist Dean Pesnell of the Goddard Space Flight Center. "This is the quietest sun we've seen in almost a century," agrees sunspot expert David Hathaway of the Marshall Space Flight Center. Above: The sunspot cycle from 1995 to the present. The jagged curve traces actual sunspot counts. Smooth curves are fits to the data and one forecaster's predictions of future activity. Credit: David Hathaway, NASA/MSFC. [more] Quiet suns come along every 11 years or so. It's a natural part of the sunspot cycle, discovered by German astronomer Heinrich Schwabe in the mid-1800s. Sunspots are planet-sized islands of magnetism on the surface of the sun; they are sources of solar flares, coronal mass ejections and intense UV radiation. Plotting sunspot counts, Schwabe saw that peaks of solar activity were always followed by valleys of relative calma clockwork pattern that has held true for more than 200 years: plot. The current solar minimum is part of that pattern. In fact, it's right on time. "We're due for a bit of quietand here it is," says Pesnell. A 50-year low in solar wind pressure: Measurements by the Ulysses spacecraft reveal a 20% drop in solar wind pressure since the mid-1990sthe lowest point since such measurements began in the 1960s. The solar wind helps keep galactic cosmic rays out of the inner solar system. With the solar wind flagging, more cosmic rays are permitted to enter, resulting in increased health hazards for astronauts. Weaker solar wind also means fewer geomagnetic storms and auroras on Earth. A 12-year low in solar "irradiance": Careful measurements by several NASA spacecraft show that the sun's brightness has dropped by 0.02% at visible wavelengths and a whopping 6% at extreme UV wavelengths since the solar minimum of 1996. These changes are not enough to reverse the course of global warming, but there are some other, noticeable side-effects: Earth's upper atmosphere is heated less by the sun and it is therefore less "puffed up." Satellites in low Earth orbit experience less atmospheric drag, extending their operational lifetimes. That's the good news. Unfortunately, space junk also remains longer in Earth orbit, increasing hazards to spacecraft and satellites. Above: Space-age measurements of the total solar irradiance (brightness summed across all wavelengths). This plot, which comes from researcher C. Fröhlich, was shown by Dean Pesnell at the Fall 2008 AGU meeting during a lecture entitled "What is Solar Minimum and Why Should We Care?" A 55-year low in solar radio emissions: After World War II, astronomers began keeping records of the sun's brightness at radio wavelengths. Records of 10.7 cm flux extend back all the way to the early 1950s. Radio telescopes are now recording the dimmest "radio sun" since 1955: plot. Some researchers believe that the lessening of radio emissions is an indication of weakness in the sun's global magnetic field. No one is certain, however, because the source of these long-monitored radio emissions is not fully understood. All these lows have sparked a debate about whether the ongoing minimum is "weird", "extreme" or just an overdue "market correction" following a string of unusually intense solar maxima. "Since the Space Age began in the 1950s, solar activity has been generally high," notes Hathaway. "Five of the ten most intense solar cycles on record have occurred in the last 50 years. We're just not used to this kind of deep calm." Deep calm was fairly common a hundred years ago. The solar minima of 1901 and 1913, for instance, were even longer than the one we're experiencing now. To match those minima in terms of depth and longevity, the current minimum will have to last at least another year.
Above: An artist's concept of NASA's Solar Dynamics Observatory. Bristling with advanced sensors, "SDO" is slated to launch later this year--perfect timing to study the ongoing solar minimum. [more] Modern technology cannot, however, predict what comes next. Competing models by dozens of top solar physicists disagree, sometimes sharply, on when this solar minimum will end and how big the next solar maximum will be. Pesnell has surveyed the scientific literature and prepared a "piano plot" showing the range of predictions. The great uncertainty stems from one simple fact: No one fully understands the underlying physics of the sunspot cycle. Pesnell believes sunspot counts will pick up again soon, "possibly by the end of the year," to be followed by a solar maximum of below-average intensity in 2012 or 2013. But like other forecasters, he knows he could be wrong. Bull or bear? Stay tuned for updates. |
Vísindi og frćđi | Breytt 2.4.2009 kl. 06:53 | Slóđ | Facebook | Athugasemdir (9)
Sunnudagur, 29. mars 2009
Ótrúlegt: Douglas DC4 Skymaster Loftleiđa endursmíđađur á Íslandi...!
Hér sést inn í bílskúrinn hans Birgis.
Vćnghaf flugvélarinnar er 4,6 metrar, lengdin 3,6 metrar og fullsmíđuđ mun hún vćntanlega vega um 50 kg. Stćrđarhlutföllin eru 1:8.
Áćtlunarflug til Bandaríkjanna 60 ára
Í dag eru 60 ár síđan reglulegt áćtlunarflug á vegum Icelandair hófst milli Íslands og Bandaríkjanna. Fyrsta flugiđ var fariđ 26. ágúst 1948. Ţađ var á vegum Loftleiđa Icelandic, eins af forverum Icelandair og var flogiđ á Geysi, hinni sögufrćgu Skymaster vél félagsins, til New York.
Áđur hafđi veriđ flogiđ stopult milli Íslands og Bandaríkjanna en fyrir réttum sextíu árum fengu Loftleiđir leyfi til áćtlunarflugs milli landanna og hófu ţađ strax.
Koma Íslendinga til New York vakti mikla athygli á sínum tíma. Helstu dagblöđ vestra greindu frá viđburđinum. Til gamans má geta ţess ađ Steingrímur Hermannsson, fyrrverandi forsćtisráđherra, var međal farţega um borđ, ţá ungur námsmađur.
Í tilefni dagsins verđur farţegum á flugi Icelandair til vesturheims í dag, ţ.e. til New York, Boston, Toronto og Minneapolis, bođnar léttar veitingar.
Ítarefni:
Ágrip af sögu atvinnuflugs á Íslandi
Myndir teknar á móti Í Cosford Englandi ţar sem flugvélar af öllum gerđum flugu í smćkkađri mynd.
Douglas DC-4 Skymaster, Historical Background
Vísindi og frćđi | Breytt 30.3.2009 kl. 18:26 | Slóđ | Facebook | Athugasemdir (8)
Laugardagur, 28. mars 2009
Brot úr smástirninu sem féll á jörđina 7. okt. 2008 fundin.
Um ţađ leyti sem bankakerfiđ hrundi féll lítiđ smástirni á jörđina í Súdan. Um ţađ var bloggađ rétt fyrir atburđinn í pistlinum: "Smástirni fellur á jörđina ađfararnótt ţriđjudags 7. okt."
Myndin er af einu ţessara brota sem fundist hafa. Sjá vefsíđuna Astronomy Picture of the Day ţar sem fjallađ erum ţessa loftsteina.
Vísindamennirnir sem leituđu steinanna nutu ţess hve sandurinn ţarna í Núbíu eyđimörkinni er ljós. Auđvelt var ađ koma auga á loftsteinana vegna ţess hve ţeir skera sig vel úr umhverfinu. Alls hafa fundist 280 brot.
Er ţetta ekki líkt venjulegu grjóti á hálendi Íslands? Ţar er eyđimerkursandurinn svartur eins og ţessir loftsteinar, en skyldi ekki leynast víđa á Íslandi grjót sem komiđ er um óravíddir geimsins? Höfum viđ ef til vill gengiđ á svona loftsteinum?
Takiđ eftir hvernig steinninn lítur út eftir ferđalagiđ um lofthjúp jarđar ţar sem hann kom inn sem eldhnöttur.
Smástirniđ var á stćrđ viđ bíl áđur en ţađ kom inn í andrúmsloftiđ. Sést hafđi til ţess allnokkru áđur. Ţegar ţađ kom á miklum hrađa inn í lofthjúp jarđar hitnađi ţađ gríđarlega og sprakk í ţúsundir mola. Steinninn sem er á myndinni er ekki nema um 4 sentímetrar í ţvermál.
Ítarefni:
Myndir og texti: Leitin ađ loftsteinunum á vefsíđu ASIMA.
Vísindi og frćđi | Breytt s.d. kl. 15:26 | Slóđ | Facebook | Athugasemdir (10)
Fimmtudagur, 26. mars 2009
Jeppaferđin á Mars gengur vel eftir 5 ár...
Í október 2007 var bloggađ um ferđir tveggja jepplinga á reikistjörnunni Mars. Sjá pistilinn "Jeppaferđ um óbyggđir plánetunnar Mars". Jepplingarnir, sem kallast Spirit og Opportunity lentu á Mars í janúar 2004. Upphaflega áttu ţeir ađ aka um yfirborđ reikistjörnunnar í ţrjá mánuđi, en ţeir eru enn ađ eftir fimm ár!
Ferđalagiđ hefur reyndar ekki veriđ alveg án áfalla. Farartćkin hafa náđ ađ festa sig eins og algengt er á hálendi Íslands, en á jörđu niđri eru fćrir jeppamenn viđ stjórn, og hefur ţeim tekist međ lagni ađ losa farartćkin úr hremmingunum. Hjólabúnađurinn á Spirit er bilađur ţannig ađ hann ţarf ađ aka afturábak til ađ komast leiđar sinnar, og Opportunity er hálf handlama vegna bilunar.
Sjá vefsíđu NASA frá ţví dag, Mars Rover Update.
Tvísmella á mynd til ađ sjá stćrri.
Vísindi og frćđi | Breytt s.d. kl. 17:36 | Slóđ | Facebook | Athugasemdir (5)
Föstudagur, 20. mars 2009
Álverđiđ er byrjađ ađ hćkka ... !
Myndin hér fyrir ofan sýnir ţróun álverđs síđasta mánuđ.
Eins og sjá má ţá er verđ á áli greinilega fariđ ađ hćkka ađeins!
Athugiđ ađ allar myndir á síđunni eru beintengdar og ţví síbreytilegar!
Pistillinn var skrifađur 20. mars 2009 og hafa nokkrar breytingar orđiđ síđanţá...
Ţróun álverđs síđustu 6 mánuđi.
Ţróun álverđs síđastliđin 10 ár.
Takiđ eftir verđinu um ţađ bil sem ákveđiđ var ađ ráđast í álver í Hvalfirđi og á Austurlandi. Ćtli ţađ hafi ekki veriđ um 2002-2003. Ţá var verđ á áli í US$ svipađ og í dag.
Heimild: www.infomine.com Efri ferilin má sjá hér.
Ferlarnir uppfćrast sjálfkrafa daglega.
Sjá vefsíđu Dr. Ţrastar Guđmundssonar sérfrćđings í áliđnađi. Hann hefur mikla ţekkingu á framleiđslu áls.
![]() |
Telja óvíst ađ hćgt verđi ađ standa viđ Helguvíkuráform |
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt |
Vísindi og frćđi | Breytt 16.4.2009 kl. 08:15 | Slóđ | Facebook | Athugasemdir (18)
Fimmtudagur, 12. mars 2009
Ekkert hlýnađ síđastliđin ár...
Humm... Er ekki eitthvađ athugavert viđ ţessa frétt? "Hrađi hlýnunar sögđ meiri en taliđ var"
Skođiđ hitaferilinn hér fyrir neđan. Hann sýnir hitabreytingar í lofthjúpnum síđastliđin 30 ár. Ferillinn nćr frá árinu 1979 fram ađ síđustu mánađamótum.
Hver hefur ţróunin veriđ á undanförnum árum? Hvađ finnst ţér? Hefur jörđin hlýnađ hratt á ţessari öld? Hvar er ţessi "hrađi hlýnunar" sem á ađ hafa aukist samkvćmt fyrirsögn fréttarinnar?
Myndin hér fyrir ofan sýnir frávik í hitafari lofthjúps jarđar frá 1979 til loka febrúar síđastliđinn, samkvćmt gervitunglamćlingum. Teiknađur hefur veriđ inn sveigđur ferill sem er útreiknuđ fjórđu gráđu margliđa sem sýnir tilhneiginguna. Svokölluđ "trend" lína. Á myndinni hafa veriđ afmörkuđ fyrirbćri sem stafa ađ eldgosinu í Pinatubo (kólnun) áriđ 1991 og El-Nino (hitatoppur) í Kyrrahafinu áriđ 1998.
Myndin er frá vefsíđu Dr. Roy Spencer.
Ef einhver er ekki sáttur viđ hitamćlingar gerđar međ gervihnöttum, ţá er rétt ađ skođa myndina hér fyrir neđan. Á henni má sjá hitaferla frá öllum helstu stofnunum sem sjá um hitamćligögn lofthjúps jarđar.
RSS MSU og UAH MSU ferlarnir eru frá gervihnöttum.
NCDC, GISS og HadCRUT3 eru samkvćmt hefđbundnum mćlingum á jörđu niđri.
Ţessum ferlum ber nokkuđ vel saman,
Myndin er frá vefsíđu prófessors Ole Humlum í Osló: climate4you.com
Í fréttinni er veriđ ađ fjalla um hlýnun á síđustu árum. Hvar er ţessi hlýnun ? Bloggarinn á erfitt međ ađ koma auga á hana.
Vissulega hlýnađi lofthjúpurinn á síđustu öld eins og myndin hér fyrir neđan sýnir. En eftir aldamótin síđustu hefur ţróunin snúist viđ. Hvađ verđur veit enginn. Ţrír möguleikar eru í stöđunni:
- Lofthiti fari kólnandi á nćst árum.
- Lofthiti standi meira og minna í stađ.
- Aftur fari ađ hlýna eftir eitthvađ hik.
Myndin er frá vefsíđu prófessors Ole Humlum í Osló: climate4you.com. Mćligögnin eru frá hinni virtu stofnun The Hadley Centre.
Ferillinn sýnir hitabreytingar frá síđustu áratugum Litlu ísaldarinnar svokölluđu. Litlu ísöldinn var ađ ljúka um 1900 og ţá fór ađ hlýna, enda varla viđ öđru ađ búast, eđa hvađ?
Hrađi hlýnunar sögđ meiri en taliđ var
Vísindamenn, sem eru samankomnir á alţjóđlegri loftlagsráđstefnu í Kaupmannahöfn í Danmörku, segja ađ nú ţegar séu komin fram dćmi um alvarlegustu áhrifin af völdum loftlagsbreytinga, ţ.e. skv. ţví sem Sameinuđu ţjóđirnar hafa spáđ ađ gćti gerst.
Fram kemur á vef breska ríkisútvarpsins ađ vísindamennirnir hafi sent frá sér yfirlýsingu ţar sem ţeir vilja vekja athygli stjórnmálaleiđtoga heimsins á sex lykilţáttum. Ţeir segja jafnframt ađ ţađ sé aukin hćtta á skyndilegum veđurfarbreytingum eđa breytingum sem verđur ekki snúiđ viđ.
Bent er á ađ jafnvel minniháttar hćkkun á hitafari geti haft áhrif á milljónir jarđarbúa, sérstaklega í ţróunarlöndunum.
Ţá benda ţeir á ađ flest tćkin í baráttunni viđ gróđurhúsalofttegundir séu ţegar til stađar
"Svo gengur ţađ til í heiminum, ađ sumir hjálpa erroribus á gang,
og ađrir leitast síđan viđ ađ útryđja aftur ţeim sömu erroribus.
Hafa svo hvorirtveggju nokkuđ ađ iđja"
Árni Magnússon handritasafnari
![]() |
Jörđin hlýnar hratt |
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt |
Vísindi og frćđi | Breytt s.d. kl. 21:45 | Slóđ | Facebook | Athugasemdir (56)
Um bloggiđ
Ginnungagap
Ýmislegt
Loftslag
Teljari
Álverđ
Sólin í dag:
(Smella á mynd)
.
Olíuverđiđ í dag:
Nýjustu fćrslur
- Kínverskur loftbelgur yfir Ameríku, og Amerískur belgur yfir ...
- Vísindavefurinn: Getum viđ seinkađ klukkunni á Íslandi og fen...
- Sjálfstćđisflokkurinn međ tćplega 19% meira fylgi en Samfylki...
- Bjarni Sigurđsson harmonikkusnillingur frá Geysi. Fáein orđ...
- Hvers vegna valdi Apple ekki Ísland fyrir gagnaver...?
Heimsóknir
Flettingar
- Í dag (16.6.): 10
- Sl. sólarhring: 16
- Sl. viku: 113
- Frá upphafi: 767347
Annađ
- Innlit í dag: 7
- Innlit sl. viku: 82
- Gestir í dag: 7
- IP-tölur í dag: 7
Uppfćrt á 3 mín. fresti.
Skýringar
Tenglar
Tenglar
Ýmsar vefsíđur
- Efnisyfirlit pistla
- Lofthiti - Sjávarstaða - Hafís - Sólvirkni... Beintengdir ferlar
- Club du Soleil Greinar um samaspil sólar og veđurfars
- Stjörnufræðivefurinn
- Astronomy Picture of the Day
- Climate4you
- Watts Up With That?
- World Climate Report
- CO2 Science
- The Reference Frame
- Climate-Audit
- ICECAP
- The Air Went
- Science Sceptical Blog
- Roy Spencer
- Friends of Sience
- Prometheus
- Öldur aldanna. Sjaldan er ein báran stök - einnig í veðurfari? (2003) Vefsíđa ÁHB
- Gróðurhúsaáhrif eða eðlilegar sveiflur í virkni sólar? (Grein í Lesbók Mbl. 20. júní 1998) Höfundur Ágúst H. Bjarnason
- Er jörðin að hitna?-Ekki er allt sem sýnist (1998) Vefsíđa ÁHB
Uppskriftir
Ýmsar mataruppskriftir
Myndaalbúm
Bloggvinir
-
majab
-
ragu
-
amadeus
-
andres08
-
apalsson
-
asabjorg
-
askja
-
astromix
-
baldher
-
biggibraga
-
bjarkib
-
bjarnijonsson
-
bjarnimax
-
bjorn-geir
-
blindur
-
bofs
-
brandarar
-
daliaa
-
darwin
-
duddi9
-
ea
-
egillsv
-
einari
-
einarstrand
-
elinora
-
elvira
-
emilhannes
-
esv
-
eyjapeyji
-
fhg
-
finder
-
finnur
-
fjarki
-
flinston
-
frisk
-
gattin
-
geiragustsson
-
gillimann
-
gretaro
-
gthg
-
gudmbjo
-
gudni-is
-
gummibraga
-
gun
-
gutti
-
haddi9001
-
halldorjonsson
-
halldors
-
hlini
-
hof
-
hordurhalldorsson
-
hreinsamviska
-
hronnsig
-
hugdettan
-
icekeiko
-
ingibjorgelsa
-
jakobbjornsson
-
jakobk
-
johannesthor
-
johnnyboy99
-
jonaa
-
jonasgunnar
-
jonmagnusson
-
jonpallv
-
jonthorolafsson
-
juliusvalsson
-
karljg
-
katrinsnaeholm
-
kikka
-
kje
-
klarak
-
kolbrunb
-
krissiblo
-
ksh
-
kt
-
lehamzdr
-
liljabolla
-
lillagud
-
lindalea
-
lucas
-
maeglika
-
maggij
-
maggiraggi
-
marinomm
-
martasmarta
-
marzibil
-
mberg
-
midborg
-
minos
-
morgunbladid
-
mosi
-
mullis
-
naflaskodun
-
nimbus
-
nosejob
-
omarbjarki
-
ormurormur
-
palmig
-
perlaoghvolparnir
-
peturmikli
-
photo
-
possi
-
prakkarinn
-
raggibjarna
-
rattati
-
ravenyonaz
-
redlion
-
rs1600
-
rynir
-
saemi7
-
sesseljamaria
-
sigfus
-
sigurgeirorri
-
sjalfstaedi
-
sjerasigvaldi
-
skari60
-
skulablogg
-
sleggjudomarinn
-
stebbix
-
steinibriem
-
steinnhaf
-
stinajohanns
-
stjornuskodun
-
storibjor
-
straitjacket
-
summi
-
tannibowie
-
thil
-
thjodarskutan
-
throsturg
-
toro
-
tryggvigunnarhansen
-
valdimarjohannesson
-
valdinn
-
vefritid
-
vey
-
vidhorf
-
vig
-
visindin
-
vulkan
-
kristjan9
-
arkimedes
-
kliddi
-
eliasbe
Eldri fćrslur
- Febrúar 2023
- Janúar 2019
- Maí 2018
- Júlí 2017
- Maí 2017
- Febrúar 2017
- Janúar 2017
- Nóvember 2016
- Október 2016
- September 2016
- Júlí 2016
- Apríl 2016
- Mars 2016
- Febrúar 2016
- Janúar 2016
- Desember 2015
- Nóvember 2015
- Október 2015
- Ágúst 2015
- Júní 2015
- Maí 2015
- Apríl 2015
- Mars 2015
- Febrúar 2015
- Janúar 2015
- Desember 2014
- Nóvember 2014
- Október 2014
- September 2014
- Ágúst 2014
- Júlí 2014
- Júní 2014
- Maí 2014
- Apríl 2014
- Mars 2014
- Febrúar 2014
- Janúar 2014
- Desember 2013
- Nóvember 2013
- Október 2013
- September 2013
- Ágúst 2013
- Júlí 2013
- Júní 2013
- Maí 2013
- Apríl 2013
- Mars 2013
- Febrúar 2013
- Janúar 2013
- Desember 2012
- Nóvember 2012
- September 2012
- Ágúst 2012
- Júlí 2012
- Júní 2012
- Maí 2012
- Apríl 2012
- Mars 2012
- Febrúar 2012
- Janúar 2012
- Desember 2011
- Nóvember 2011
- Október 2011
- September 2011
- Ágúst 2011
- Júlí 2011
- Júní 2011
- Apríl 2011
- Mars 2011
- Febrúar 2011
- Janúar 2011
- Desember 2010
- Nóvember 2010
- Október 2010
- September 2010
- Ágúst 2010
- Júlí 2010
- Júní 2010
- Maí 2010
- Apríl 2010
- Mars 2010
- Febrúar 2010
- Janúar 2010
- Desember 2009
- Nóvember 2009
- Október 2009
- September 2009
- Ágúst 2009
- Júlí 2009
- Júní 2009
- Maí 2009
- Apríl 2009
- Mars 2009
- Febrúar 2009
- Janúar 2009
- Desember 2008
- Nóvember 2008
- Október 2008
- September 2008
- Ágúst 2008
- Júlí 2008
- Júní 2008
- Maí 2008
- Apríl 2008
- Mars 2008
- Febrúar 2008
- Janúar 2008
- Desember 2007
- Nóvember 2007
- Október 2007
- September 2007
- Ágúst 2007
- Júlí 2007
- Júní 2007
- Apríl 2007
- Mars 2007
- Febrúar 2007
- Janúar 2007
- Desember 2006
- Nóvember 2006
- Október 2006
- September 2006
Fćrsluflokkar
- Bloggar
- Bækur
- Dægurmál
- Evrópumál
- Ferðalög
- Fjármál
- Fjölmiðlar
- Heilbrigðismál
- Heimspeki
- Íþróttir
- Kjaramál
- Kvikmyndir
- Lífstíll
- Ljóð
- Löggæsla
- Mannréttindi
- Matur og drykkur
- Menning og listir
- Menntun og skóli
- Samgöngur
- Sjónvarp
- Spaugilegt
- Spil og leikir
- Stjórnmál og samfélag
- Sveitarstjórnarkosningar
- Tónlist
- Trúmál
- Trúmál og siðferði
- Tölvur og tækni
- Umhverfismál
- Utanríkismál/alþjóðamál
- Vefurinn
- Viðskipti og fjármál
- Vinir og fjölskylda
- Vísindi og fræði