Bjartasta halastjarna síðustu áratuga sést nú með berum augum um hábjartan dag skv. fréttum sem voru að berast.

 

Laugardaginn 13. janúar bárust þær fréttir að NcNaugh hefði sést víða um heim um hábjartan dag. Hún nálgast nú sólina óðfluga, hitnar verulega og mikla gufustróka leggur frá henni.  Hún er nú þegar orðin bjartasta halastjarnan í 40 ár og gæti orðið sú bjartasta sem sést um aldir, skv. fréttum á www.spaceweather.com  

Myndin hér til hliðar er tekin í Þýskalandi í gær 13. jan. með litlum stjörnusjónauka. 

Halastjarnan er nú hvorki morgun- né kvöldstjarna eins og fyrr í vikunni, heldur dagstjarna sem sést örskammt fyrir austan sólina.  Hún kemur sífellt meira á óvart eins og  kómetum sæmir.

Sjá póstinn hér fyrir neðan.

 

From: SpaceWeather.com [mailto:[e-mail]]
Sent: 13. janúar 2007 20:20
To: SpaceWeather.com
Subject: Daytime Comet

 

Space Weather News for Jan. 13, 2007

http://spaceweather.com

 

Observers around the world are reporting that Comet McNaught is now visible in broad daylight. The comet is very close to the sun, so it is tricky to find. If you want to try, here's how to do it: Go outside and stand in the shadow of a building so that the glare of the sun is blocked out.  Make a fist and hold it at arm's length.  The comet is about one fist-width east of the sun.

 This weekend is a special time for Comet McNaught because it is making its closest approach to the sun.  Solar heat causes the comet to vaporize furiously and brighten to daytime visibility.  McNaught is now the brightest comet in more than 40 years, and it may become the brightest in centuries.

 

McNaught halastjarnan sést ennþá í beinni útsendingu frá SOHO gervihnettinum

Þó svo að McNaught halastjarnan sé horfin inn í glýjuna frá sólu er hún ekki horfin sjónum. Hún er nú að færast inn í sjónsvið SOHO gervihnattarins. Á myndinni hér fyrir neðan er spáð fyrir um ferðalag halastjörnunnar. Hafi stjörnufræðingar náð að hnita hana rétt, sem allar líkur eru á, þá ætti hún að birtast föstudaginn 12. janúar.

Skömmu eftir að hún hverfur úr sjónsviði LASCO myndavélar SOHO birtist hún á suðurhveli jarðar.

Ef vel tekst til, þá má sjá halastjörnuna í næstum beinni útsendingu hér fyrir neðan þegar hún lætur sjá sig.

 

Sjá vefsíðurnar:

Síðustu myndir: http://sohowww.nascom.nasa.gov/data/realtime/c3/512

Stay Tuned: http://sohowww.nascom.nasa.gov/hotshots

Fréttir: http://ares.nrl.navy.mil/sungrazer/index.php?p=latest_news 

Videómyndir frá SOHO: http://soho.nascom.nasa.gov/gallery/Movies/comets.html

Ljósmyndir af McNaught: http://www.spaceweather.com/comets/gallery_mcnaught.htm

Úrval ljósmynda frá SOHO: http://sohowww.nascom.nasa.gov/gallery

 

 

Sjá dagsetningar á myndinni sem sýnir væntanlega braut.

Halastjarnan kemur væntanlega inn í sjónsviðið að ofan 12. janúar

og hverfur út að neðan 16. janúar.

 SOHO LASCO. Hér sést hvernig reiknað er með að brautin verði.

Þetta er ekki halastjarnan sem þarna sést! Sjá heldur myndina hér fyrir neðan.

 

Hér var NcNaugh halastjarnan  í beinni útsendingu frá SOHO gervihnettinum sem er í 1,5 milljón kílómetra fjarlægð.  Nú er hún horfin úr sjónsviðinu.  Sjá dagsetningu og tíma á myndinni. Tíminn sem fram kemur á myndinni er sá sami og gildir á Íslandi.

Smella á [Refresh] í vefskoðara til að sjá nýjustu myndina.

Sjálf sólin sést ekki, því hún er bakvið hlífðarskjöldinn fyrir miðju sem ver myndavélina. Það má þó sjá sólvindinn streyma frá sólinni eins og geisla, og stundum sjást sólgos. Vinstra megin neðantil við sólina er frekar björt stjarna. Það er reikistjarnan Merkúr. Lárétta strikið, sem liggur þvert á haus halastjörnunnar, er væntanlega vegna þess að halastjarnan er of björt fyrir myndavélina.

12. janúar: Það er byrjað að glitta í halastjörnuna efst til vinstri samkvæmt áætlun. Hún virðist ætla að verða óvenju björt miðað við það sem áður hefur sést í SOHO.

13. jánúar: Nú sést hausinn á halastjörnunni greinilega og halinn þar fyrir ofann er farinn að sjást.  Hann virðst gríðarstór.

14. janúar: Það er greinilegt að halastjarnan er allt of björt fyrir LASCO myndavélina í SOHO. Það sést t.d. á lárétta strikinu við hausinn sem stafar af yfirálagi á myndflöguna. Halinn er einnig greinilega of bjartur.

16. janúar: Nú er McNaugh halastjarnan horfin af skjánum. Hún verður samt sýnileg áfram á suðurhveli jarðar í nokkra daga. Féttir  á www.spaceweather.com herma að hún sjáist nú í Ástralíu og víðar.

 

Um SOHO:

SOHO (Solar & Heliospheric Observatory) gervihnötturinn er á braut umhverfis sólu og færist með sama hraða og jörðin þar sem honum hefur verið komið fyrir á stað þar sem þyngdarsvið jarðar og sólar eru í jafnvægi. Staðurinn kallast  Lagrangian (L1)  og er hann um 1,5 milljón kílómetra frá jörðu.  Frá þessum stað hefur hnötturinn ótruflað útsýni til sólar, allan ársins hring, nótt sem nýtan dag. Hann sendir stöðugu myndir til jarðar, en þær er hægt að skoða á vefsíðu SOHO http://sohowww.nascom.nasa.gov

 

 

 

Sólin séð frá SOHO

 

Það er eingin lognmolla á sólinni.  Skýringar hér.

 

 

 

 

Halastjarna á himni skín. Myndir.

 

 

 

Myndin af halastjörnunni McNaught var tekin að morgni 9. janúar kl. 9:55. Skilyrði til myndatöku voru mjög góð og varla ský á himni. Myndavél var Canon 300D og linsa Tamron 300mm zoom. Lýsingartími 1,3 sek.  Ljósop F/11.  ISO 200. Brennivídd  119mm (35mm jafngildi 190mm).

 

Fróðleikur um halastjörnuna er hér: C/2006P1 McNaught 

Myndasafn á www.spaceweather.com

Þegar McNaught er horfin í glýju sólar, þá má hugsanlega sjá hana í skamma stund nánast í beinni útsendingu hér á mynd frá SOHO gervihnettinum, en þar má stundum sjá halastjörnur þjóta um: http://sohowww.nascom.nasa.gov/data/realtime/c3/512/

Íslensk vefsíða um stjörnuskoðun: http://stjornuskodun.is

 --- --- ---

 

Hale-Bopp 1997

 

Halastjarnan er Hale-Bopp, sem sást vel yfir Íslandi í byrjun árs 1997. Norðurljós náðu næstum að skemma myndina, en gera hana þó skemmtilegri. Takið eftir bláa halanum sem var ósýnilegur með berum augum. Neðst til hægri má sjá Andromeda stjörnuþokuna. Þar eru milljarðar sóla og örugglega mikið líf og fjör. Á þessari mynd má einnig sjá aragrúa stjarna, sem eru ósýnilegar með berum augum. Filma var Kodak PPF Pro 400 ASA. Linsa 135mm, Ljósop 3,5. Lýsingartími um 2 mínúur.  Stjörnuhimninum var fylgt eftir með mótordrifi. Undirritaður tók þessa mynd í mars 1997.

 

Þessi mynd af Hale-Bopp halastjörnunni var tekin um miðnætti skammt frá Keilisnesi að kvöldi 12 mars '97. Halastjarnan var þá í norðurátt yfir sjónum, en samt var töluverð ljósmengun frá stór-Reykjavík, Reykjanesbraut og Reykjanesbæ. Bjarminn á neðri hluta myndarinnar er þó ljósmengun af öðrum toga; nefnilega norðurljós!
Notuð var Pentax K-1000 sem komið var fyrir á mótordrifinu sem sést á myndinni hér fyrir ofan. Filma var Kodak PPF Pro 400 ASA. Linsa 135mm, Ljósop 3,5. Lýsingartími um 1 mínúta.

 

 

Hale-Bopp halastjarnan yfir Esju að kvöldi 18 mars '97. Myndin var tekin skömmu eftir miðnætti á Þingvallaveginum, skammt vestan afleggjarans að skíðasvæðinu í Skálafelli. 
Myndin var tekin með 35mm linsu, ljósop 3,5. Lýsingartími um 1 mínúta. Mótordrifið var notað, enda eru sjörnurnar sem punktar, en Esjan dálítið hreyfð!
Því sem næst fullt tungl var þegar myndin var tekin og gerir það hana dálítið undarlega; næstum eins og frá öðrum heimi. Vel má greina bláa rafskýið sem vísar upp frá halastjörnunni og græn norðurljós sem eru svipuð fyrirbæri. Litlu hvítu deplarnir á himninum eru ekki galli í filmu, heldur stjörnur. Á stækkaðri mynd má greinilega sjá að þær eru ekki allar hvítar; sumar eru bláleitar og aðrar rauðleitar.  Örfáum mínútum eftir að myndin var tekin hvarf halastjarnan í skýjabakkann sem kom æðandi úr suðri.

Skýring á eðli báu og hvítu halanna á Hale-Bopp er hér.

 

Hlýnun sjávar ekki endilega af völdum gróðurhúsaáhrifa, segir forstjóri Hafrannsóknarstofnunar

 

Það fór ekki mikið fyrir viðtalinu við Jóhann Sigurjónsson forstjóra Hafrannsóknarstofnunar á bls. 13 í Morgunblaðinu í morgun 10. janúar. Í viðtalinu segir Jóhann:

"...Við sjáum þess merki nú en rekjum það ekki endilega til þessara títtnefndu gróðurhúsaáhrifa, heldur að við séum að fara inn í náttúrulegt hlýskeið eins og á fyrri hluta síðustu aldar,“ segir Jóhann Sigurjónsson".

Það er ánægjulegt að heyra svona fersk sjónarmið. Margir virðast hafa gleymt því að á fyrrihluta síðustu aldar var hlýskeið, ekki ólíkt því sem við erum nú að upplifa.

Í þessu sambandi má benda á ágæta umfjöllun Sigurðar Þórs Guðjónssonar: Skrýtin upplifun í loftslagsmálunum

 

 

Merkileg tilraun: Geimgeislar, ský og loftslagsbreytingar

Nú er að hefjast merkileg tilraun hjá CERN, Evrópsku rannsóknamiðstöðinni í öreindafræði sem er í Genf.  Kostnaðurinn er um 800 milljónir króna. Tilgangurinn er að sannreyna kenningar dönsku vísindamannanna Henriks Svensmark og Eigil Friis-Christensen um samspil geimgeisla og skýjafars.  Tilraunin nefnist CLOUD (Cosmics Leaving Outdoor Droplets)

Um þetta er fjallað í grein í tímaritinu Nature, (vol 443, 14 sept. 2006)  sem kallast  A Cosmic Connection.   (Smella á krækjuna til að sækja skjalið).

Hvers vegna er tilraunin svona merkileg? Vitað er að veðurfarsbreytingar undanfarinna áratuga eru sambland af náttúrulegum sveiflum og viðbótar gróðurhúsaáhrifum af mannavöldum, ólíkt ámóta veðurfarssveiflum fyrr á öldum, sem ótvírætt voru eingöngu náttúrulegar. Valda náttúrulegu sveiflurnar um helmingi veðurfarsbreytinanna um þessar mundir? Minna eða meira? Um það veit enginn með vissu. Þó þykjast menn vita að á síðustu öld var virkni sólar meiri en síðastliðin 8000 ár.

Sjá grein á vefsíðu Max Plank Society: The Sun is More Active Now than Over the Last 8000 Years

eða Sunspots reaching 1,000-year high á vefsíðu BBC

 

 

Kenningar danskra vísindamanna um samspil sólar og veðurfars hefur vakið heimsathygli. Hjá Danish National Space Center eru stundaðar rannsóknir á sólinni og áhrifum hennar á veðurfar. Vísindamennirnir hafa m.a. borið saman mælingar á geimgeislum og þéttleika lægri skýja og komist að merkilegum niðurstöðum. Í stuttu máli, þá falla ferlarnir sem sýna styrk geimgeislanna og þéttleika skýjanna, nánast alveg saman eins og sést á myndinni hér fyrir ofan. Getur þetta verið tilviljun, eða er einhver eðlisfræðileg skýring á þessu? Geimgeislarnir koma frá öðrum sólum í Vetrarbrautinni og ætti styrkur þeirra að vera nokkuð stöðugur. Sólvindurinn frá okkar eigin sól mótar aftur á móti styrk geimgeislanna, þannig að styrkur þeirra breytist með styrk sólvindsins, og þar með virkni sólar.

Dönsku vísindaönnunum kom til hugar að geimgeislar gætu átt þátt í breytilegu hitastigi jarðar - með hjálp sólar. Sólvindurinn hefur áhrif á styrk geimgeislanna, en styrkur sólvindsins fylgir virkni sólar. Þeir félagar skoðuðu gervihnattamyndir af skýjafari frá árinu 1983. 

Í ljós kom að þegar geimgeislar eru veikastir þekur skýjahulan næstum  3 % minna en þegar geimgeislar eru hvað sterkastir.  

Hvernig stendur á þessu? Ein kenningin gengur út á að vatnsgufan þéttist á rykögnum. Geimgeislar jónisera gas í háloftunum. Jónirnar flytja rafhleðslu yfir á vatnsdropa sem draga að sér rykagnir. Rykagnirnar virka þá sem eins konar hvati sem flýtir fyrir þéttingu rakans.

Breytileg skýjahula þýðir auðvitað breytilegt endurkast sólarljóss, þannig að mismikill sólarylur nær að skína á jörðina.

 Í stuttu máli:

"Mikil virkni sólar -> mikill sólvindur -> minni geimgeislar -> minna um ský -> minna endurkast -> hærra hitastig"  

Ef þessi kenning reynist rétt, þá er hér komin staðfesting á áhrifum sólvindsins á hitafar jarðar, því það gefur augaleið að minni skýjahula veldur hlýnun og öfugt. Til vðbótar þessum óbeinu áhrifum sólvindsins eru áhrif breytilegrar útgeislunar sólar.  Breyting á skýjahulunni um 3% milli áratuga er ekki lítið, og getur þessi kenning því skýrt stóran hluta hitabreytinga undanfarinna áratuga og alda.

Í greininni í Nature stendur m.a. “…Hver er tilgangurinn með þessu leikfangi?  Það virðast vera deildar meiningar meðal stjarneðlisfræðinga, kjarneðlisfræðinga og vísindamanna úr skyldum greinum annars vegar, og flestra loftslagsfræðinga hins vegar. Stjarneðlisfræðingarnir telja að sól- og geimgeislar séu mikilvægir við skýjamyndun og hafi þar þar með áhrif loftslag jarðar.  Loftslagstfræðingar telja yfirleitt að ástæða loftslagsbreytinga sé allt önnur. …”

 “…What is the purpose of this toy? There seems to be a disagreement between many astrophysicists, nuclear physicists and related scientists on one side and most climate scientists on the other side. The astrophysicists tend to believe that the Solar and galactic cosmic rays are important to determine the cloud formation and therefore the climate on the Earth. The climate scientists usually believe that the main driver of the climate is something completely different. …”

Þessi rannsókn hjá CERN markar, að mínu áliti, tímamót. Nú fara menn að rannsaka einn  hugsanlega þátt veðurfarsbreytinga, þ.e. kenningar dönsku vísindamannanna, á skipulagðan og vísindalegan hátt hjá einni þekktustu vísindastofnun heims. Það verður mjög spennandi að fylgjast með hvernig til tekst.

Dönsku vísindamennirnir Henrik Svensmark og Eigil Friis-Christensen eru mjög þekktir  innan loftslagsfræðinnar og oft vitnað til rannsókna þeirra. Það er greinilegt að skoðun þeirra hefur vakið verðskuldaða athygli, þar sem menn eru reiðubúnir að kosta til 9 milljónum evra eða um 800 milljónum króna vegna rannsókna hjá CERN á mögulegu samspili geimgeisla og skýjafars. 55 vísindamenn koma að tilrauninni.

Þess má geta í lokin að séu orðin [Svensmark clouds] sett í Google leitarvélina koma upp 12.800 tilvísanir. Það segir nokkuð um athyglina sem frændur okkar hafa vakið.

 Sjá: Henrik Svensmark: Influence of Cosmic Rays on Earth's Climate

Smá æfing í dönsku:

Solens indflydelse på jordens klima  eftir Henrik Svensmark og Nigel D. Marsh.   

“Viser det sig at jordens skydække påvirkes af den kosmiske stråling, betyder det at processer i universet påvirker os mere direkte end vi nogensinde havde drømt om. Forhåbentligt får vi svaret inden for nogle få år”

Mælkevejens magtfulde stråling

  

--- --- ---

 

Nýlega voru kynntar niðurstöður svipaðrar tilraunar (mun einfaldari en fyrirhuguð er hjá CERN) sem kallast SKÝ (SKY á dönsku).  Að tilrauninni stóðu dönsku vísindamennirnir hjá Danish National Space Center. Niðurstöður voru mjög jákvæðar og virðast staðfesta tilgátu vísindamannanna.

Experimental evidence for the role of ions in particle nucleation under atmospheric conditions

The paper reports the results of an experiment at the Danish National Space Center in Copenhagen. It is already well-established that when cosmic rays penetrate Earth's atmosphere they produce substantial
amounts of ions and release free electrons. Now, results from our experiment show that the released electrons significantly promote the formation of building blocks for cloud condensation nuclei on which
water vapour condenses to make clouds. Hence, a causal mechanism by which cosmic rays can facilitate the production of clouds in Earth's atmosphere has been experimentally identified for the first time.

"We were amazed by the speed and efficiency with which the electrons do their work of creating the building blocks for the cloud condensation nuclei," says team leader Henrik Svensmark, who is Director of the Center for Sun-Climate Research within the Danish National Space Center. "This is a completely new result within climate science."
 

 

Vetni eða rafgeymar sem orkumiðill bifreiða?

Erum við að villast af réttri leið? 

Er til enn vistvænni kostur en vetnið?

Nýlega mátti heyra eftirfarandi í útvarpi:

"Færi orkan úr Kárahnjúkavirkjun til vetnisframleiðslu mætti knýja öll farartæki hér til lands og sjávar, þetta segir íslenskur sérfræðingur í umhverfisrétti í nýrri tímaritsgrein". Síðan var fjallað um að áhugi á vetnisvæðingu hér á landi virðist fara dvínandi.  Hvers vegna?

Getur verið að menn séu farnir að átta sig á öllum þeim ljónum sem eru á veginum? Eru menn farnir að gera sér grein fyrir eftirfarandi:

 

 

 - Orkutap er miklu meira ef vetni er notað sem orkumiðill í stað rafgeyma. Munurinn er gríðarlegur. Ekki er fráleitt að þar muni um helming. Jafnvel meira ef allt er tekið með í reikninginn.

 - Þróun í rafgeymum hefir verið mikil undanfarin ár. Bílar með Lithium Ion og Lithium Polymer rafhlöðum eru farnir að sjá dagsins ljós. Eiginleiki þeirra er ekki mikið frábrugðinn hefðbundnum bílum.

 - Vetnið er mjög vandmeðfarið

 - Til eru ódýrari aðferðir við framleiðslu vetnis en rafgreining. Vetni framleitt með rafgreiningu er dýrara en vetni framleitt úr jarðefnaeldsneyti.

(Smella hér til að sjá myndir sem fylgja þessum greinarstúf. Smella síðan á myndir til að sjá skýringar).

Sjá greinina " Vetnissamfélag eða rafeindasamfélag". Þar er mjög einfaldur samanburður á þessum tveim kostum, og tilvísun í mjög ítarlegan samanburð á vefsíðu European Fuel Cell Forum. Þar eru fróðlegar greinar eftir Dr. Ulf Bossel vélaverkfræðing og Dr. Baldur Elíasson rafmagnsverkfræðing.

Dr Sigþór Pétursson prófessor í efnafræði við auðlindadeild Háskólans á Akureyri hefur ritað allmargar greinar í Morgunblaðið um þessi mál, og er niðurstaða hans hliðstæð því sem fram kemur á þessari síðu.

Hægt er að ná sama markmiði með því að nota rafgeyma í stað vetnisgeyma, en á mun hagkvæmari og vistvænni hátt. Tæknin er þegar fyrir hendi.

Hvers vegna að nota tækni þar sem tvö orkuver þarf til að ná sama markmiði og hægt er að ná með einu orkuveri? Hvort er vistvænna?

Hvers vegna að nota orkumiðil sem er miklu dýrari en hrein raforka? Hvað segir neytandinn? Er hann tilbúinn að kaupa slíka orku? Hvers vegna að sóa meira en helmingi orkunnar? 

Þegar allt er reiknað, frá orkuveri til hjóla,  þá er heildarnýtni vetnisbíla um  20 % en rafmagnsbíla um og yfir 60%. Þrefaldur munur! Sjá myndina hér fyrir neðan. Sé vetnið framleitt með rafgreiningu á afgreiðslustað, eins og rætt hefur verið um að gera hér á landi,  er heildarnýtnin hugsanlega eitthvað betri, en ekki munar miklu.

Vissulega er rétt að virkja hinar vistvænu orkulindir okkar, en nauðsynlegt að gæta þess að ekki sé verið að sóa orku að óþarfa.  Ef til er orkumiðill, sem er enn vistvænni en vetnið, er þá ekki ástæða til að staldra aðeins við og kanna málið?   Hugsanlega er málið ekki eins einfalt og hér kemur fram, en fyrstu grófu þumalputta-útreikningar gefa til kynna að ástæða sé til að skoða málið ofan í kjölinn.

 

Sjá: On the Way to a Sustainable Energy Future,   Efficiency of Hydrogen Fuel Cell, Diesel-SOFC-Hybrid and Battery Electric Vehicles, og fleiri greinar hér

Nýtt 8. janúar 2007: Sjá vefsíðuna Electric Mini: 0-60 in 4 Seconds: It Has Motors In Its Wheels .   Sjá einnig texta í athugasemdum við þessa færslu.

 

Smella hér til að sjá fleiri myndir.   Smella á myndir til að sjá skýringar.     

 

Vetrarsólstöður, og sólin áfram í ham næstu árin...

 

 

 

 

 

 

 

Nú á vetrarsólstöðum eða vetrarsólhvörfum, þegar sólin kemst ekki hærra en 2,8 gráður yfir sjóndeildarhringinn í Reykjavík, er ástæða til að líta til þessarar dagstjörnu sem veitir okkur birtu og yl.

Það er alþekkt að virkni sólar er breytileg með um 11 ára sveiflu. Nú hefur NASA í annað sinn spáð fyrir um styrk næstu sólsveiflu, þ.e. sveiflu númer 24 sem verður í hámarki eftir um sex ár. Virkni sólar hefur verið með eindæmum mikil undanfarna áratugi og virðist sem næsta sólsveifla ætli ekki að láta deigan síga.

[Hugsanlega þarf að smella  hér  til að sjá allar myndirnar]. 

Myndin hér vinstra megin fyrir ofan er frá spá NASA sem birt var 10 maí.  Þar er reyndar verið að beina sjónum að þarnæstu sólsveiflu, sem væntanlega verður í hámarki um 2022.  

Önnur spá birtist síðan í gær 21. desember, og er þar fjallað um tilraun til að spá fyrir um næstu sólsveiflu. Sjá myndina hægra megin.

Nú erum við stödd í lægðinni mitt á milli sólsveiflu 23 og 24. 

Spáin fyrir næstu sólsveiflu: 

Scientists Predict Big Solar Cycle (21. des. 2006): "Solar cycle 24, due to peak in 2010 or 2011 "looks like its going to be one of the most intense cycles since record-keeping began almost 400 years ago," says solar physicist David Hathaway of the Marshall Space Flight Center. He and colleague Robert Wilson presented this conclusion last week at the American Geophysical Union meeting in San Francisco" .

Sem sagt, NASA spáir því að að næsta sólsveifla verði mjög virk. Það gæti þýtt það að áfram verði vel hlýtt og náttúaran fari mjúkum höndum okkur hér á Fróni eins og á undanförnum áratugum. Ekki verður lát á hnatthitun næsta áratuginn.

Sjá nánar hér á vefsíðu NASA: http://science.nasa.gov/headlines/y2006/21dec_cycle24.htm?list863667 

 

En hvernig hljóðaði spáin fyrir þarnæstu sólsveiflu, sem verður í hámarki um 2022? 

Solar Cycle 25 peaking around 2022 could be one of the weakest in centuries (10. maí 2006): "... The slowdown we see now means that Solar Cycle 25, peaking around the year 2022, could be one of the weakest in centuries, says Hathaway".

Hér spáir NASA því aftur á móti að þarnæsta sólsveifla geti orðið ansi slöpp. Gangi það eftir, þá gætum við átt von á kuldaskeiði um 2030.

Sjá nánar á vefsíðu NASA: http://science.nasa.gov/headlines/y2006/10may_longrange.htm?list156173

 

Svo er það vafinn: Ýmsir eru að reyna að spá fyrir um hámark næstu sólsveiflu, og hafa sést tölur á bilinu 42 til 185. 
Will the next solar cycle please stand up?

"Astronomers at the American Geophysical Union meeting in San Francisco are debating predictions of what the next solar cycle, number 24, which will start next year and will peak in 2011, will be like....Why does it matter? The level of solar activity affects satellite communications, the power grid, the airline industry's ability to fly polar routes and to keep passengers safe from radiation, deep space missions, GPS operations, the Space Station's viability, and climate change...".

 

Humm...    Kuldaskeið 2030. Er það nú alveg víst? Nei, auðvitað ekki alveg víst, en hver veit? Sjá vangaveltur undirritaðs hér: Öldur aldanna.

 

Menn hafa vissulega velt þessu fyrir sér.  Smellið á krækjur fyrir ítarefni:

VIEWPOINT: GLOBAL WARMING NATURAL, MAY END WITHIN 20 YEARS:  

New Little Ice Age
Instead of Global Warming?
by Dr. Theodor Landscheidt 

MosNews: Russian Scientists Forecast Global Cooling in 6-9 Years 

BBC: Sunspots reaching 1,000-year high 

Max Plank Society:
The Sun is More Active Now than Over the Last 8000 Years 

Solar Cycles 24 and 25 and Predicted Climate Response

K.Lassen
Danish Meteorological Institute, Solar-Terrestrial Physics Division:
Solar Activity and Climate (M.a. fjallað um hafís við Ísland).

 --- --- ---

Jæja, vonandi verður hlýtt áfram, en ekki ís og óáran, eins og fram kemur í erindi Dr. Þórs Jakobssonar  "Um hafís fyrir Suðurlandi - frá landnámi til þessa dags":.

"1695. Óvanalega miklir hafísar. Ís rak um veturinn upp að Norðurlandi og lá hann fram um þing, norðanveður ráku ísinn austur fyrir og svo suður, var hann kominn fyrir Þorlákshöfn fyrir sumarmál og sunnudaginn fyrstan í sumri (14. apríl) rak hann fyrir Reykjanes og Garð og inn á fiskileitir Seltirninga og að lokum að Hvalseyjum og í Hítarós, fór hann inn á hverja vík. Hafði ís ei komið fyrir Suðurnes innan 80 ára, þótti því mörgum nýstárlegt og undrum gegna um komu hans. Þá mátti ganga á ísum af Akranesi í Hólmakaupstað (Reykjavík) og var ísinn á Faxaflóa fram um vertíðarlok rúmlega, braut hann skip undan 6 mönnum fyrir Garði, en þeir gengu allir til lands". 

Þetta var þegar sólin var í mikilli lægð, svokölluðu Maunder Minimum.  Þá var kalt víða um heim og Litla Ísöldin í algleymingi.

 

Ísilögð Thames árið 1677.

Sjá málverkið neðst á vefsíðunni. Smellið á myndina til að sjá stærri mynd. 

Málverkið er eftir Abraham Hondius (1630-1695). Museum of London. Fleiri myndir af "Frost Fairs" á Thames eru til.

Horft er niður eftir ánni í átt að gömlu Lundúnarbrúnni.  Lengst til hægri handan brúarinnar er Southwark Cathedral, og þar til vinstri sést í turn St. Olave's Church. 

Takið eftir ísjökunum, sem virðast um hálfur annar metri á þykkt. Hvernig stendur á þessum ósköpum? Eitt kaldasta tímabil Litlu ísaldarinnar svokölluðu stóð yfir meðan virkni sólar var í lágmaki sem kallast Maunder minimum. Það stóð yfir um það bil frá 1645 til 1715. Þá sáust hvorki sólblettir né norðurljós og fimbulkuldi ríkt víða. Málverkið er frá þessu kuldaskeiði.

  --- --- ---

 

Að lokum:

Enn og aftur er sólin lægst á lofti og nýtt ár hefur göngu sína innan fárra daga. Enn og aftur hefur jörðin nýja hringferð um sólina. Njótið fegurðar stjörnuhiminsins, en nú eru síðustu forvöð vegna vaxandi ljósmengunar. Hugsanlega verða afkomendur okkar að nýta sér tæknina og láta sér nægja að skoða stjörnuhimininn í rauntíma með hjálp gervihnattamynda, eins og  þeim sem eru hér. Þar sést sólin eins og hún er í dag á vetrarsólhvörfum, og síðan alla daga ársins. Falleg er þessi sanna dagstjarna, eins og hún er nefnd í hinum fornu Sólarljóðum. Hver veit nema orðið jól sé skylt orðinu sól?

Gleðileg Jól! 

 

Geimskot Frakka á Íslandi !!!

Það kemur trúlega mörgum á óvart að heyra að franskir vísindamenn hafi skotið fjórum tveggja þrepa Dragon eldflaugum út í geiminn frá Íslandi fyrir rúmlega fjórum áratugum. Út í geiminn? Já, og meira að segja um 100 kílómetrum hærra en Alþjóða geimstöðin (Internartional Space Station) svífur umhverfis jörðu. Eldflaugarnar féllu í hafið langt fyrir sunnan land eftir að hafa komist í 440 km hæð.

Sumarið 1964 settu frönsku vísindamennirnir frá CNES (Centre National d'Etudes spatiales) upp búðir sínar á Mýrdalssandi á móts við Höfðabrekku og skutu upp tveim eldflaugum. Sumarið eftir settu þeir upp búðir á Skógarsandi og skutu aftur upp tveim eldflaugum. ...

Myndir sem undirritaður tók af geimskotunum eru á vefsíðunni www.agust.net/dragon 

 

 

Hlýrra á Grænlandi 1930-1950 en undanfarið. Á skjön við hnatthlýnunarkenninguna.

Til að gera sér grein fyrir hvort hlýindi allra síðustu ára séu hættuleg afleiðing manna á losun koltvísýrings er að sjálfsögðu nauðsynlegt að vita með nokkurri vissu hvort svipað ástand hafi ríkt áður. Eru þetta breytingar af mannavöldum, eða eru þær að miklu leyti náttúrulegar? Megum við búast við að þær gangi til baka á næstu árum eða áratugum?

Nýlega voru kynntar niðurstöður samstarfsverkefnis DMI og CRU. DMI stendur fyrir Danmarks Meteorologiske Institut (Danska Veðurstofan) og CRI stendur fyrir Climatic Research Unit sem er ein virtasta loftlagsrannsóknastonun í heimi (University of East Anglia í Englandi). Sérfræðingar frá Háskólanum í Kaupmannahöfn tóku þátt í úrvinnslu gagna.

Þar til nýlega náðu hitamæligögn í Grænlandi "aðeins" aftur til ársins 1873. Nú tókst að safna gögnum frá 13 stöðvum á Grænlandi aftur til ársins 1784. Það bættust sem sagt við 74 heilir vetur og 52 heil sumur við fyrri skrá.

Úr þessu mæligögnum má lesa mikinn fróðleik. Það sem kemur þó ef til vill á óvart, sérstaklega með hliðsjón af umræðunni undanfarna mánuði að Grænlandsjökull sé að bráðna, o.s. frv., er að tveir hlýjustu áratugir síðustu aldar á Grænlandi voru fyrir miðja öldina, þ.e. 1931-1940 og 1941-1950. Hlýjasta árið í skránni er 1941.

Sjá myndina hér fyrir ofan. Smellið á hana til að sjá skýrari mynd. Takið eftir áratugunum 1931-1940 og 1941-1950 þar sem meðalhitinn var -0,8°C samanborið við aðeins  -2,5°C áratuginn 1981-1990 og -2,1°C áratuginn 1991-2000.  (Mínus 0,8 gráður er auðvitað öllu hlýrra en mínus 2,5 gráður). Jafnvel áratugurinn 1921-1930 var hlýrri.

Úr töflunni, síðasti áratugurinn efst:

1991-2000 -2.1°C  "Svalt"
1981-1991 -2,5°C  "Svalt"
1971-1980 -1.7°C
1961-1970 -1.0°C  "Hlýtt"
1951-1960 -1.1°C  "Hlýtt"
1941-1950 -0.8°C  "Hlýtt"
1931-1940 -0.8°C  "Hlýtt"
1921-1930 -1.1°C  "Hlýtt"
1911-1920 -2.4°C
1901-1910 -2.6°C
1891-1900 -2.9°C
1881-1890 -3.3°C
1871-1880 -1.7°C
1861-1870 -3.6°C
1851-1860 -2.1°C
1841-1850 -2.5°C
1831-1840   -
1821-1830   -
1811-1820 -4,4°C

 

Nú vakna áleitnar spurningar, því árið 1930 hafði losun manna á koltvísýringi ekki náð nema litlu broti (um 15%) af því sem nú er:

- Hvers vegna var hlýrra á Grænlandi fyrir miðja síðustu öld en síðastu áratugi aldarinnar?

- Hafi þetta verið náttúrulegar sveiflur, sem stóðu svona lengi yfir, gæti hlýnun síðustu ára að miklu leiti verið af sama meiði?

- Var ekki einhver að tala um bráðnun Grænlandsjökuls? Skyldi vera meiri bráðnun nú en fyrir hálfri öld og vel það?

- Ennfremur: Lofthjúpur jarðar er talinn hafa hlýnað um 0,7°C síðan árið 1860, þ.e. frá síðustu áratugum Litlu ísaldar. Ef við setjum þessa tölu í samhengi, þá jafgildir hún hitabreytingu um 100 m upp-niður og um það bil 100 km norður-suður. Ef helmingur breytingarinnar er náttúrulegur og helmingur af mannavöldum, þá jafngildir hlýnunin af mannavöldum álíka og þegar farið er 50 metra niðurávið, þ.e. svipað og úr efra-Breiðholti í neðra-Breiðholt.  Er þatta veruleg hlýnun?  (Að meðaltali lækkar hiti með hæð um 0,67° á hverja 100 metra skv. bókinni Veðurfræði eftir Markús Einarsson. Meðalhiti jarðar er 287°K (14°C), þannig að 0,7° hlýnun er 0,25%).

 

 

Hvað sem öðru líður, þá er það ljóst að náttúrulegar sveiflur í hitafarinu eru verulegar, og erfitt að greina á milli þeirra og hugsanlegra breytinga af mannavöldum. Getur verið að "um helmingur" hitahækkunar síðustu aldar sé af mannavöldum og helmingur náttúrulegar?  Hvað er svo "um helmingur"?  Er það 20%, 50% eða 80%?  Ekki veit ég það, og kanski enginn með vissu.  Óvissan er mikil í þessum málum, a.m.k. enn sem komið er.

Í lokin: Það vekur athygli hve áratugurinn 1811-1820 virðist hafa verið kaldur. Eldgosið mikla í Tambora 1815 gæti hafa átt þátt í því. Sjá greinina Year Without a Summer eftir Dr. Willie Soon

 

 

 Sjá World Climate Report: Cooling the Debate: A Longer Record of Greenland Air Temperature

(Frumheimild: Vinther, B.M., K.K. Andersen, P.D. Jones, K.R. Briffa, and J. Cappelen. 2006. Extending
Greenland temperature records into the late eighteenth century. Journal of Geophysical Research, 111, 10.1029/2005JD006810).

Smella á myndir hér fyrir neðan til að sjá skýringar.

Al Gore væntanlegur. Fróðlegur ritdómur um An Inconvenient Truth

 

Í Mogganum í dag kemur fram að Al Gore sé væntanlegur hingað til lands á næstunni.

Nýlega las ég “A Skeptic’s Guide to An Inconvenient Truth“  eftir Dr. Marlo Lewis (http://www.cei.org/dyn/view_Expert.cfm?Expert=10).  Í þessu 120 blaðsíðna verki (draft) er krufin til mergjar bók (og kvikmynd) Al Gore og borin saman við fjölmargar vísindagreinar o.fl. (302 tilvitnanir), sem sjálfsagt er að skoða.   Fjöldi mynda.

Fróðlegt að fletta þessu og glugga í sumt.  Vekur áleitnar spurningar. Hvað er eiginlega rétt og satt í þessum málum? Er ástandið virkilega ekki eins slæmt og fram kemur hjá Al Gore?

Mæli eindregið með þessu! 

Ritdómurinn (drög) er ókeypis hér  (Best er að hægrismella á krækjuna og vista þetta 5 Mb skjal).

Stuttur úrdráttur: http://www.cei.org/pdf/5539.pdf

Hér er síðan greinin í endanlegri útgáfu ásamt stuttum video-fyrirlestrum og Power-Point kynningu:   http://www.cei.org/pages/ait_response.cfm

 

Annar góður ritdómur sem kallast Gore Gored eftir Christhopher Monckton er hér.

Al Gore hélt fyrirlestur á ráðstefnu Kaupþings banka