Flúrperur eða sparperur - hver er munurinn...? --- Hversvegna er verið að banna blessaðar glóperurnar hans Edisons...?

 

 

 

 

Flúrperur eru sparperur og sparperur eru flúrperur. Munurinn er því í raun enginn annar en sá, að það sem við köllum í daglegu tali sparperur er minna um sig og með innbyggða svokallaða straumfestu eða ballest. Svo er auðvitað skrúftengi í öðrum endanum eins og á glóperum.

Þegar ég stóð í því að koma þaki yfir höfuðið fyrir rúmum þrem áratugum gerði ég strax ráð fyrir sparperum og hef því notað þær jafn lengi.  Ég kom þeim yfirleitt fyrir þannig að þær veittu milda óbeina lýsingu. Ég var ekki að hugsa um orkusparnaðinn, heldur var þægilegt að koma sparperunum fyrir til dæmis bak við gardínukappa og undir skápum í eldhúsinu. Lausleg talning í huganum segir mér að ég hafi notað "sparperur" á 15 stöðum í þessi 33 ár. 

Auðvitað á ég við þessar aflöngu perur sem ganga undir nafninu flúrperur. Það sem við köllum sparperur í dag er nánast sama fyrirbærið, aðeins minna. Það er jafn rétt að tala um smáflúrperur eða Compact Fluorecent Lamp (CFL) eins og sagt er og skrifað í útlöndum.

Aðvitað hef ég einnig töluvert notað þessar nýju litlu flúrperur. Í reynd hafa venjulegar glóperur verið í minnihluta á heimilinu undanfarið, en samt haft sinn tilgang. Stundum hef ég bölvað þessum nýju perum í sand og ösku, en kannski oftar hrósað þeim.

Mér er illskiljanlegt hvers vegna verið er að banna hinar sígildu glóperur með lögum. Hvers vegna ekki að leyfa fólki að ráða.  Ef smáflúrperurnar eru betri og hagkvæmari, þá mun almenningur smám saman skipta yfir í þær. Eingin þörf á skipunum frá misvitrum sjálfvitum.

Menn tala um að flúrperum fylgi minni mengun eð glóperum. Er það nú alveg víst? Ekki er ég viss um það. Í þessum nýtísku smáflúrperum er bæði flókinn rafeindabúnaður og kvikasilfur. Í glóperunum er bara vír sem hitnar í lofttæmdri glerkúlu. Ekkert annað.   Minni koltvísýringur myndast þegar rafmagn er framleitt fyrir flúrperur, segja menn. En á Íslandi þar sem kolakynnt orkuver þekkjast ekki?    Hve mikil orka fer í að framleiða eina smáflúrperu  með flóknum rafeindabúnaði? Hve mikil losun á koltvísýringi fylgir því ferli?   Svo er það allt annar handleggur, er koltvísýringur, sem er undirstaða alls lífs á jörðinni, mengun?   Kannski í huga sumra, en ekki allra.     Kvikasilfur frá þessum perum er auðvitað hrein mengun ef það sleppur út. Óhrein mengun er víst réttara hugtak.

Í sumar hef ég keypt alls fimm sparperur og notað til þess æði marga þúsundkalla. Á umbúðunum var lofað tíu ára endingu.   -   Ein þeirra lýsti ekkert frá byrjun nema með daufu flökatndi skini og enn ein dugði í um 10 klukkustundir þar til hún gaf upp öndina með látum og sló út öryggi í rafmagnstöflunni.  Afföllin voru tvær perur af fimm eða 40%.
Sussum svei...

 

 

Eftirfarandi upptalning er byggð á reynslu bloggarans af hinum gömlu góðu glóperum og flúrperum af ýmsum gerðum. Þetta er ekki því nein vísindaleg greining...

Kostir glópera

• Mild og notaleg birta
• Ljós "hreint" og laust við birtutoppa sem einkenna flúrperur.
• Ódýrar
• Auðvelt að farga
• Lítil mengun
• Notalegur hiti frá glóperum
• Einfaldar í framleiðslu.

 

Ókostir glópera

• Mikil orkunotkun
• Tiltölulega stuttur líftími (Lengja má líftíma verulega með því að nota dimmir)

 

 

Kostir smáflúrpera ("sparpera")

• Langur líftími
• Lítil orkunotkun
• Minni breyting í ljósstyrk við breytingar á veituspennu

 

Ókostir smáflúrpera ("sparpera")

• Dýrar
• Ljós "óhreint"sem gerir m.a myndatöku erfiða. Lósmyndir oft með grænleita slikju.
• Nokkur útgeislun á útfjólubláa sviðinu.
• Flókin smíði með dýrum innbyggðum rafeindabúnaði
• Kvikasilfur inni í perunum
• Erfitt að farga á vistvænan hátt
• Radíótruflanir stafa frá  perunum, sérstaklega á langbylgju og stuttbylgjusviðum.
• Ljósið frá flúrperum dofnar verulega með aldrinum
• Tiltölulega lengi að  ná fullri birtu eftir að kveikt hefur verið á þeim
• Illmögulegt að nota dimmi
• Flökt á ljósi stundum sýnilegt. 
• Flúrperur henta illa þar sem oft þarf að bregða upp ljósi í skamma stund, t.d. á salernum.

 

Sem sagt, í mínum huga er aðalkosturinn við flúrperur langur líftími og  minni orkunotkun. Ókostirnir eru þó allnokkrir.

 

 

 Flókinn rafeindabúnaður er í sökkli perunnar

 

 

 

 

Ljósið frá flúrperum er miklu "óhreinna" en ljósið frá hefðbundnum glóperum. Takið eftir toppunum á efri ferlinum og hvernig ljósið er mun bjartara (neðri myndin) þar sem topparnir eru.  Jafnvel er um nokkra útgeislun á útfjólubláa sviðinu að ræða. Það gerir það að verkum að erfitt getur verið að taka myndir innanhúss þar sem lýsingin kemur frá flúrperum, hvort sem þær eru stórar eða litlar. Margir kannast við grænleita slikju á þannig myndum. Konur verða að gæta sín þegar þær eru að farða sig í ljósi frá flúrperum - útkoman getur komið á óvart .

 

Nánar um litrófið frá flúrperum þar sem sjá má m.a. toppana frá kvikasilfri (mercury) hér.

 

 Á næstu árum  verður búið að banna allar glóperur, þar meðtalið halógenperur sem vinsælar eru m.a. í baðherbergisinnréttingum.   Thomas Alva Edison, faðir lósaperunnar, sem myndin er af efst á síðunni, mun þá örugglega snúa sér við í gröfinni.

 

 

Til umhugsunar: Þetta er skrifað að kvöldi dags við ljós frá hefðbundnum vistvænum glóperum í sumarhúsi sem er hitað með raforku og hitanum frá glóperunum.  Hér er nákvæmlega sama hvaðan hitinn kemur og rafmagnsreikningurinn nákvæmlega hinn sami hvort sem notaðar eru flúrperur eða glóperur. 

Ef skipt væri yfir í flúrperur eða "sparperur" þá hækkað hitastillirinn á ofnunum rafmagnsnotkun þeirra nákvæmlega jafn mikið og flúrperurnar spöruðu!    Er það ekki makalaust?    Hér myndi ég því ótvírætt menga náttúruna mun meira með því að skipta yfir í flúrperur eða smáflúrperur.  Það er mér mjög á móti skapi.

 

 

Der Spiegel: 
'Dictatorship of the Bureaucrats'   -    Light-Bulb Ban Casts Shadow over EU Democracy

 

 

Nokkur ábyrgðarlaus orð í lokin:

Nú hafa evrópskir sjálfvitar bannað gömlu góðu góðarperuna með lögum og auðvitað apa íslenskir hálfvitar það eftir og gleyma því að hér á landi tíðkast ekki að framleiða raforku með jarðefnaeldsneyti. Þykjast vera að bjarga heiminum, en það er víst bara byggt á misskilningi eins og margt annað á landi hér.

Hvers vegna mátti ekki leyfa markaðinum einfaldlega að ráða. Hvers vegna þurftum við íslendingar að apa þessa vitleysu eftir, erum við bara svona miklir hugsunarlausir aftaníossar? Ef smáflúrperurnar eru miklu betri og hagkvæmari en glóperur þá mun fólk auðvitað nota þær. Sjálfur notar bloggarinn þær víða. Í stöku tilvikum kýs maður þó að  nota hinar umhverfisvænu kvikasilfurslausu glóperur. Það má þó ekki lengur.

Jæja, kannski var þetta skrifað áf eintómu ábyrgðarleysi í hita leiksins...

 

 

 

 

 

 

 

Umhverfisvæn upphitun:
Heatballs eða hitakúlur með 95% nýtni fást hér  !

 

 A HEATBALL® is not a light bulb, but fits into the same socket!

 

 

 

 

Og svo í blálokin:

Samsæriskenning frá Norska Sjónvarpinu NRK2:

 

 

 

Sólvirknin og norðurljósin...

 

 

 

 

 

 

Nú fer í hönd sá tími sem best er að stunda stjörnuskoðun og njóta norðurljósanna. Myrkur á kvöldin þegar hausta tekur, en ekki nístingskuldi vetrarins.

Norðurljósin virðast oft birtast fyrirvaralítið og eru jafnvel horfin þegar manni loks kemur til hugar að líta til himins. Þetta á sérstaklega við þegar maður býr þar sem ljósmengun er mikil.

Leynivopnið mitt er lítil vefsíða sem ég kalla einfaldlega Norðurljósaspá.  Þar er fjöldi beintendra mynda sem gefa upplýsingar um hvað er að gerast í háloftunum. Þó þessi síða sé fyrst og fremst ætluð sjálfum mér, þá er auðvitað öllum frjálst að nota hana. Þessi vefsíða er vistuð á litlum vefþjóni á heimanetinu þannig að ekki er víst að svartíminn sé eins stuttur og menn eiga að venjast.

 

Smella hér:  Norðurljósaspá.

 

 Smella tvisvar á mynd efst til að stækka hana

 

Sólvirkni í hámarki 2013

Hækkun sjávarborðs; engar fréttir eru góðar fréttir...

 

 

 

 

 

Stöku sinnum berast fréttir af áhyggjum manna af hækkun sjávarborðs.

 - Hvert stefnir?

 - Er hækkunin undanfarin ár eitthvað meiri en venjulega?

 - Hækkar sjávarborð hraðar og hraðar? 

 - Eða, er ekkert markvert að gerast? 

 

Til að fá svar við þessum spurningum er einfaldast að skoða þróunina undanfarna tvo áratugi, þ.e. yfir það tímabil sem mælingar hafa verið gerðar með hjálp gervihnatta.

Myndin efst á síðunni er nýjasti ferillinn frá Háskólanum í Colorado, sem birtist 26.6.2012. Hækkunin yfir tímabilið frá upphafi mælinga er hér gefin upp sem rúmir 3 millímetrar á ári (3,1 +/- 0,4 mm/ár).

Hækkunin virðist nokkuð stöðug yfir tímabilið, en hve stöðug. Getur verið að dregið hafi úr hækkuninni undanfarin ár?  Eitthvað virðist hallinn á ferlinum vera minni frá árinu 2005 eða svo.  Skoðum málið nánar.

Á vefsíðu Ole Humlum prófessors við Oslóarháskóla eru sömu mæligögn notuð til að draga upp ferla. Þar má sjá betur hver þróunin er.

 

 

Á þessari mynd er nánast sami ferill og er efst á síðunni og fenginn er frá University of Colorado, enda unninn úr sömu mæligögnum. Eini munurinn er sá að meðalgildi er reiknað á annan hátt. Granna línan sýnir einstakar mælitölur en svera línan keðjumeðaltal yfir eitt ár. (Efsta myndin er teiknuð með 60 daga meðaltali).

 -

Næsta mynd er öllu fróðlegri:

 

 

Hér er ferill sem sýnir greinilega þróunina undanfarin ár. Ferillinn er teiknaður með því einfaldlega að finna mismuninn á síðustu 12 mánuðum og 12 mánaða tímabilinu þar á undan. Þetta er gert fyrir hvern punkt á ferlinum.

Ef við skoðum granna ferilinn þá sjáum við miklar sveiflur, um það bil 4 ár að lengd. Þykka línan er aftur á móti 3ja ára meðaltal. Þannig verða sveiflurnar minni en langtímaþróunin sést betur.

Hér blasir það við að tilhneigingin er að sjávarborð hefur risið hægar síðustu ár en í byrjun tímabilsins.  Hækkunin hefur fallið úr u,þ.b. 4 mm á ári í 2 mm á ári, en yfir allt tímabilið er hækkunin um 3 mm á ári.  Hvað verður síðar veit þó enginn.

Uppfært 12. ágúst að gefnu tilefni: Eftirtektarvert er að þessi breyting, þ.e. að sjávarborð rís hægar, hefur náð yfir allnokkurn tíma eða um hálfan áratug (...jafnvel frá 2002) eins og glögglega má sjá á neðsta ferlinum, sem unninn er úr nákvæmlega sömu gögnum og efsti ferillinn sem er frá Háskólanum í Colorado, og stafar því ekki af skammtímasveiflum eins og ENSO sveiflunni í kyrrahafinu, en áhrifa hennar má merkja árið 2011 á ferlunum sem dýfu sem nær yfir nokkra mánuði, eða etv. rúmlega ár.  
(Nánar í athugasemdunum hér fyrir neðan). 

Gott er til þess að hugsa til þess að um þessar mundir er ekkert sem bendir til þess að sjávarborð sé að rísa óvenju hratt, nema síður sé. 

-

Forvitnir kunna að spyrja: Hvað veldur því að dregið hefur úr hækkun sjávarborðs þrátt fyrir bráðnun jökla o.s.frv.?  

Svar mitt er stutt: Veit ekki.

 

 

 --- --- ---

 

Hafi einhver áhuga á að skoða þróunina í 100 ár 1904-2003), en ekki aðeins yfir það tímabil sem gervihnattamælingar ná yfir, má benda á greinina On the decadal rates of sea level change during the twentieth century eftir Holgate sem er aðgengileg sem pdf hér.  
Mynd 3 í greininni sem sýnir sveiflur í breytingu á sjávarstöðu, hliðstætt við neðstu myndina hér að ofan, er áhugaverð þar sem að á henni sjást breytingar eða sveiflur áþekkar þeim sem sjást á gervihnattaferlinum. Sum árin hækkar sjávarborð ört, en lítið sem ekkert önnur ár. (Sjá einnig veggspjald (poster) hér).

 

 

 

China Town á Grímsstöðum...

 

 

Í byrjun maí s.l. var hér varpað fram 25 spurningum vegna fyrirhugaðrar langtímaleigu Kínverja á 30.000 hekturum lands.  Ekki hafa nein svör borist.

Sjá pistilinn Spurningar sem fá verður svar við áður en rætt verður um langtímaleigu á Grímsstöðum á Fjöllum...

Nú er þó ljóst að þarna mun rísa kínverskt þorp með 100 glæsihýsum fyrir auðmenn, með öllu sem slíku tilheyrir,  þjónustuliði (væntanlega kínversku) o.s.frv.  Þarna mun einnig verða lagður flugvöllur, fyrir "svifflug" samkvæmt fréttinni.

Er þetta virkilega það sem við viljum?

   Lítilla sanda
   lítilla sæva
   lítil eru geð guma. 

-

Í Heimskringlu er frásögn af því að Ólafur Haraldsson Noregskonungur sendi hirðmann sinn, Þórarin Nefjólfsson, til að biðja Norðlendinga að gefa sér Grímsey. En Einar Eyjólfsson Þveræingur kom í veg fyrir það með ræðu sem hefur lengi verið í minnum höfð:

„En um Grimsey er þat at ræða, ef þaðan er engi hlutr flutr, sá er til matfanga er, þá má þar fæða her manns, ok ef þar er útlendr herr, ok fari þeir með langskipum þaðan, þá ætla ek mörgum kotbúöndunum muni þykkja verða þröngt fyrir durum.“

„Ok þegar er Einar hafði þetta mælt ok innt allan útveg þenna, þá var öll alþýða snúin með einu samþykki, at þetta skyldi eigi fást. Sá Þórarinn þá erindislok sín um þetta mál.“

Nú vantar okkur sárlega Einar Þveræing...

 

 

 

Er öllum virkilega sama?    Einnig náttúruverndarfólki?  Eru menn kannski með einhverja dollaraglýju í augunum?

 

Bloomberg 17. júlí:
Chinese Billionaire Huang To Revive Iceland Deal After Rejection

 

 

Huang segir samkomulag í höfn

Spurningar og svör um brennisteinsvetni...

 

 

 

Undanfarið hafa verið nokkrar umræður um brennisteinsvetni frá jarðgufuvirkjunum, sérstaklega Hellisheiðarvirkjun.  Ýmsar spurningar hafa vaknað og af því tilefni hefur Orkuveita Reykjavíkur tekið saman upplýsingar um málið.

Sá sem ritar þennan pistil hefur komið að hönnun jarðgufuvirkjana í næstum fjóra áratugi og er því nokkuð kunnugur vandamálinu, sérstaklega hvað varðar áhrif brennisteinsvetnis á rafbúnað. 

Í upplýsingum Orkuveitunnar hér fyrir neðan og í reglugerðum er notuð mælieiningin  µg/m³ eða míkrógrömm í rúmmetra. Margir eru þó vanari að nota PPB eða Parts Per Billion, þar sem billjón er amerísk billjón eða milljarður. 1 PPB er því sama og 1/1.000.000.000.  Til að breyta milli PPB og µg/m³ og þegar um er að ræða brennisteinsvetni má nota sambandið 
1 ppb = 1,4 µg/m³.    Því jafngilda heilsuverndarmörkin 50 µg/m³ um það bil 36 ppb.  Þess má geta að í stjórn- og rafbúnaðarherbergjum jarðvarmavirkjana er leitast við að halda styrk brennisteinsvetnis í lægra gildi en 3 ppb eða 4 µg/m³.

-

Áður en lengra er haldið er rétt að það komi fram að Orkuveitan hefur varið um 350 milljónum króna  í rannsóknir og tilraunir til hreinsunar á brennisteinsvetni frá Hellisheiðarvirkjun og tekist  að dæla brennisteinsvetni niður með affallsvatni stöðvarinnar.   Notuð er tilraunastöð þannig að fullum afköstum hefur ekki verið náð, en tilraunin lofar góðu.

Til eru aðferðir sem notaðar eru erlendis til að hreinsa brennisteinsvetni  sem fellur til í t.d. olíuiðnaði. Afurðin er þá brennisteinn eða brennisteinssýra, en verð á því er lágt, markaðir langt í burtu, og förgun tiltölulega dýr.  Það er ástæðan fyrir því að menn eru að leita ódýrari lausna.  

Mestar vonir eru því bundnar við verkefni þar sem brennisteinsvetninu er blandað í vatn og dælt niður í berglög. Þá binst brennisteinsvetnið aftur í steintegundir sem það kom upphaflega úr og binst til framtíðar. Í glópagulli sem margir þekkja er til dæmis mikið af brennisteini.  Ljóst er að þessi tækni lofar góðu og líklegt að hveralyktin frá jarðvarmavirkjunum heyri brátt sögunni til.

 

Hér má sjá styrk brennisteinsvetnis beint frá mælistað. Fróðlegt er að sjá hvernig mæliniðurstöður eru samanborið við heilsuverndarmörkin.

Mælistöð við Hellisheiðarvirkjun

Mælistöð í Norðlingaholti

Mælistöð í Hveragerði

 

Myndina efst á síðunni tók höfundur bloggsins í apríl 2011 af hver í Kleifarvatni.

Birt með leyfi Eiríks Hjálmarssonar upplýsingafulltrúa Orkuveitu Reykjavíkur.

Spurningar og svör um brennisteinsvetni

1         Hvað er brennisteinsvetni?

Brennisteinsvetni, auðkennt sem H2S í efnafræðinni, er jarðhitalofttegund sem berst upp á yfirborðið frá jarðhitasvæðum og sérstaklega við nýtingu háhitasvæða. H-ið stendur fyrir vetni og S-ið fyrir brennistein. Sameind efnisins er því mynduð úr tveimur vetnisfrumeindum á móti einni brennisteinsfrumeind. Brennisteinsvetnið er lofttegundin sem hveralyktin er af. Styrkur þess í jarðhitavökva er mismunandi frá einu jarðhitasvæði til annars. Af þeim háhitasvæðum, sem nýtt eru á Íslandi, er styrkurinn lægstur á Reykjanesskaganum.

Á lághitasvæðum er styrkur þess gjarna minni en á háhitasvæðunum þar sem lægri hiti leysir minna af jarðefnum úr berggrunninum. Vatn frá lághitasvæðum með brennisteinsvetni hefur verið nýtt í hitaveituna í Reykjavík frá árinu 1928. Við framleiðslu á hitaveituvatni í virkjununum á háhitasvæðunum er kalt vatn hitað upp en örlitlu brennisteinsvetni er blandað í það til að hreinsa úr vatninu súrefni, sem veldur tæringu í lögnum veitunnar og viðskiptavina. Þannig berst hveralykt með öllu hitaveituvatni Orkuveitu Reykjavíkur.

Í miklum styrk er brennisteinsvetni hættulegt. Dæmi eru um að við jökulhlaup tengd jarðhita undir jökli hafi vísindamenn verið hætt komnir við upptök hlaupanna og starfsfólk virkjana líka og þarf að gæta sérstakrar varúðar, ekki síst í lokuðum rýmum þar sem lofttegundin getur safnast fyrir.

2         Af hverju er meiri lykt stundum?

Framleiðsla jarðgufuvirkjananna er nokkuð stöðug og því er magn brennisteinsvetnis, sem frá þeim kemur, einnig nokkuð jafnt. Vísbendingar eru þó um að það dragi úr styrk þess í jarðhitavökvanum eftir því sem viðkomandi jarðhitasvæði hefur verið nýtt lengur.

Veður og vindar ráða mestu um það hvort brennisteinsvetnið berst frá jarðgufuvirkjununum til byggða. Mestar líkur eru á að lykt finnist í hægum vindi í svölu veðri, t.d. í vetrarstillum. Við þær aðstæður blandast brennisteinsvetnið minna andrúmslofti og stígur lægra upp í loftið frá virkjununum. Algengast er að hveralyktin finnist á höfuðborgarsvæðinu í svölum og hægum austanáttum og austan Hellisheiðar í svölum, norðvestlægum vindáttum.

3         Hvað er Orkuveitan að gera til að draga úr menguninni?

Hreinsun brennisteinsvetnis úr útblæstri jarðgufuvirkjana hefur verið í umræðu hjá starfsfólki Orkuveitunnar allt frá því Nesjavallavirkjun var tekin í notkun, árið 1990. Skoðaðar voru aðferðir við hreinsun þess og hugmyndir skutu upp kollinum í vísindasamfélaginu um hagnýtingu þess. Þannig hefur prótínframleiðsla úr hitakærum örverum, sem nærast á brennisteinsvetni, verið á tilraunastigi um árabil. Gallinn við þá aðferð er að örverurnar kæra sig ekki um brennisteininn, sem þá verður eftir og þarf að farga honum eða koma honum í verð. Það er offramboð af brennisteini í heiminum og verð lágt.

Eftir að Hellisheiðarvirkjun var gangsett, haustið 2006, fór að bera meira á hveralykt á höfuðborgarsvæðinu. Var þá farið að leita leiða til hreinsunar með markvissari hætti en áður. Leiddi það til þess að afráðið var að rannsaka með tilraunum hvort fært sé að skilja brennisteinsvetnið frá vatnsgufunni og dæla því niður í berggrunninn aftur með affallsvatni frá virkjuninni. Niðurdæling affallsvatnsins niður í berggrunninn að nýju þjónar þeim tilgangi að auka sjálfbærni jarðhitanýtingarinnar og koma í veg fyrir að það dreifist um yfirborðið. Með því að blanda brennisteinsvetninu saman við þetta vatn er vonast til að unnt sé að losna samhliða við óþægindi tengd hveralyktinni.

Ráðist var í hönnun og smíði tilraunastöðvar sem á að skilja jarðhitalofttegundirnar frá vatnsgufunni. Eftir margháttaðar tilraunir tókst að dæla brennisteinsvetni niður með affallsvatninu í rúma viku í desember 2011. Þá gripu veðurguðirnir í taumana og raki í hreinsibúnaði, sem rekja mátti til vetrarríkisins á svæðinu, stöðvaði frekari tilraunir í bili. Aftur var dælt niður um skeið í kringum páskana og niðurdæling hefur nú staðið frá í byrjun júní.

Í töflunni má sjá hvaða fjármunum Orkuveitan hefur varið til hreinsunar á brennisteinsvetni frá Hellisheiðarvirkjun:

2008	2009	2010	2011	Samtals
38 mkr	125 mkr	131 mkr	55 mkr	349 mkr

Þá hefur Orkuveitan ráðist í umfangsmikla vöktun á magni brennisteinsvetnis í lofti. Um áramótin 2009 og 2010 voru settar upp þrjár nýjar síritandi mælistöðvar, sem reknar eru í samstarfi við Heilbrigðiseftirlit Suðurlands. Þær eru í Norðlingaholti, í Hveragerði og við Hellisheiðarvirkjun. Hægt er að fylgjast með mæligildum frá stöðvunum í rauntíma á vef Orkuveitunnar og Heilbrigðiseftirlitsins. Heilbrigðiseftirlit á höfuðborgarsvæðinu hafa rekið loftgæðamælistöðvar um nokkurra ára skeið til að fylgjast með loftgæðum, og er svifrykið þar mest í umræðu auk brennisteinsvetnisins.

4         Af hverju er Orkuveitan ekki farin að beita þeim aðferðum sem notaðar eru annarsstaðar til að hreinsa brennisteinsvetnið?

Orkuveitan hefur kynnt sér aðferðir sem beitt er þar sem brennisteinsvetni fellur til í iðnaði. Skoðunin bendir til að niðurdæling brennisteinsvetnis ofan í jarðlög að nýju sé ekki bara ódýrari en hefðbundnar aðgerðir heldur einnig miklu heppilegri frá sjónarmiði umhverfisins. Ástæðan er sú að allar iðnaðarlausnirnar eru því marki brenndar að annaðhvort fellur til brennisteinn eða brennisteinssýra, sem afurð. Hvorttveggja er markaðsvara en verðið lágt og flutningskostnaður mikill frá Íslandi á þekkta markaði. Líklega yrði því að urða brennisteininn með tilheyrandi áhrifum á umhverfið. Því eru þessi þekktu ferli við hreinsun einungis tilflutningur á viðfangsefninu, ekki lausn.

Þá er sú leið einnig þekkt að leiða útblásturinn upp í háf í því augnamiði að dreifing hans verði meiri. Það dregur ekki úr magni brennisteinsvetnisins, en með meiri blöndun við loftið, dregur úr styrk þess. Sú lausn virðist ekki vera óhóflega dýr og virðist geta lækkað toppa í styrk brennisteinsvetnis.

5         Er óhætt að fara nálægt virkjununum?

Já og Orkuveitan hefur hvatt til útivistar á jarðhitasvæðunum, sem fyrirtækið nýtir með útgáfu gönguleiðakorta og stikun göngustíga. Hægt er fylgjast með styrk brennisteinsvetnis í lofti við Hellisheiðarvirkjun á vef fyrirtækisins og Heilbrigðiseftirlits Suðurlands.

6         Er brennisteinsvetnið hættulegt heilsunni?

Í því magni, sem nú mælist í byggð er það ekki talið hættulegt. Nýleg íslensk rannsókn gefur þó vísbendingar um að brennisteinsvetni, ásamt öðrum loftmengunarþáttum, geti haft áhrif á öndunarfæri þeirra sem viðkvæmastir eru. Orkuveitan hefur ákveðið að styrkja frekari rannsóknir á þessu. Styrkur svifryks í andrúmslofti í Reykjavík hefur farið yfir mörk 15 til 29 daga á ári frá 2008. Styrkur brennisteinsvetnis fór þrisvar yfir viðmiðunarmörk í Hveragerði árið 2011 en var alltaf undir mörkum í Norðlingaholti.

Erlendar rannsóknir, þar sem leitað hefur verið langtímaáhrifa af brennisteinsvetni í litlu magni á fólk, hafa gefið misvísandi niðurstöður, sem erfitt hefur reynst að draga ályktanir af. Ákvarðanir um umhverfismörk brennisteinsvetnis, hér á landi og erlendis, eru ekki byggðar á faraldsfræðilegum rannsóknum eins og gert hefur verið fyrir svifryk, óson og brennisteinsoxíð.

Í miklum styrk er brennisteinsvetni stórhættulegt og ber því að gæta fyllstu varúðar þar sem það getur safnast saman. Það getur t.d. gerst inni í borholuhúsum, stöðvarhúsum eða öðrum mannvirkjum jarðgufuvirkjana og getur einnig orðið í náttúrunni svo sem við jökulhlaup eða eldgos.

Taflan hér að neðan sýnir áhrif brennisteinsvetnis á mannslíkamann við mismunandi styrk þess, mælt í míkrógrömmum á rúmmetra. Inn í töfluna eru feitletruð reglugerðarmörk hér á landi. Hún er byggð á samantekt Kristins Tómassonar og Friðriks Daníelssonar, sérfræðinga hjá Vinnueftirlitinu.

Neðri mörk µg/m3	Efri mörk µg/m3	Áhrif - umhverfismörk
1	190	Lyktarskynsmörk (fólk byrjar að finna lykt en það er misnæmt fyrir lyktinni)
5		Leyfilegt ársmeðaltal
50		Hámark daglegs hlaupandi 24 stunda meðaltals
150		Sólarhringsmeðaltal heilsuverndarviðmiðs Alþjóða heilbrigðisstofnunarinnar
1.400	7.100	Óþægileg lykt, mögulega ógleði eða höfuðverkur eftir lengri viðveru
14.000		Hámark 8 klst. viðvera skv. vinnuverndarreglugerð
21.000		Hámark 15 mínútna viðvera skv. vinnuverndarreglugerð.
29.000	71.000	Erting í nefi, hálsi og lungum, meltingarónot, lystarleysi, lyktarskyn dofnar og verður ekki lengur öruggt merki um mengunina.
143.000	286.000	Veruleg óþægindi frá nefi, hálsi og lungum, lyktarskyn hverfur alveg.
357.000	714.000	Mögulega banvænt. Lungnabjúgur myndast, sérlega við lengra álag, jafnvel án miðtaugakerfiseinkenna, s.s. Höfuðverks, ógleði og svima
714.000		Mikil lungnaeinkenni, spenna í líkama, höfuðverkur, svimi, óstöðugleiki, yfirlið. Meðvitundarleysi og dauði innan 4-8 klukkustunda. Minnistruflanir.
714.000	1.429.000	Öndunarlömun, óreglulegur hjartsláttur, dauði. Einkenni lungnabjúgs, brjóstverkir og andnauð, geta komið fram eftir allt að48 klukkustundir eftir að einstaklingur hefur lent í mengun.

7         Er brennisteinsvetnið hættulegt tækjum?

Brennisteinsvetni veldur því að það fellur á málma, t.d. silfur og kopar. Fólk í austari hluta borgarinnar hefur sagst telja að það falli hraðar á silfur eftir að Hellisheiðarvirkjun tók til starfa. Þá þarf að verja rafbúnað, sem inniheldur kopar, fyrir áhrifum brennisteinsvetnisins þar sem það er í háum styrk eins og í virkjununum sjálfum.

8         Get ég losnað við hveralyktina úr kranavatninu heima hjá mér?

Já, það er hægt með því að setja upp varmaskipti fyrir þann hluta heita vatnsins sem ekki fer á ofnana heldur inn á neysluvatnskerfið, þ.e. í krana, baðkör o.s.frv. Í nýrri byggingareglugerð er að finna ákvæði um varmaskipti eða uppblöndunarloka á heitavatnskerfinu. Þar er ákvæðið til þess að koma í veg fyrir að of heitt vatn komi úr krönum með tilheyrandi slysahættu. Sé varmaskiptir notaður í þessum tilgangi kemur upphitað kalt neysluvatn úr heitu krönunum. Komi fólk sér upp slíkum búnaði þarf að huga sérstaklega vel að því að lagnaefni þoli súrefnið í upphitaða vatninu.

9         Stafar starfsfólki OR hætta af brennisteinsvetninu?

Já, það þarf að viðhafa sérstakar ráðstafanir á vinnustöðum á borð við jarðgufuvirkjanirnar til að draga úr líkum á slysum vegna brennisteinsvetnis í háum styrk. Starfsmenn bera mæla á sér sem gera viðvart fari styrkur upp í vinnuverndarmörk. Sérstakur kafli er í öryggishandbók Orkuveitunnar þar sem starfsfólki er leiðbeint um hvernig umgangast eigi þessa hættu. Orkuveitan hefur ekki ástæðu til að ætla að við eðlilegar aðstæður sé vinnuumhverfið starfsmönnum skaðlegt. Engu að síður hefur fyrirtækið ákveðið að fylgjast sérstaklega með heilsufari starfsmanna sem vinna í brennisteinsríku umhverfi.

10      Verður útblástur Hverahlíðarvirkjunar hreinsaður að fullu?

Þegar unnið var að mati á umhverfisáhrifum Hverahlíðarvirkjunar, á árunum 2006 til 2008, lýsti Orkuveitan því yfir að brennisteinsvetni yrði hreinsað að langmestu leyti úr útblæstrinum. Á árinu 2010 var sett reglugerð nr. 514/2010 um styrk brennisteinsvetnis í andrúmslofti. Leyfilegur styrkur samkvæmt reglugerðinni er fremur lágur, eða um þriðjungur leiðbeinandi marka Alþjóða heilbrigðismálastofnunarinnar. Vinna Orkuveitunnar miðar nú að því að uppfylla ákvæði reglugerðarinnar og er þá litið til allra virkjana á Hengilssvæðinu, ekki bara Hverahlíðarvirkjunar. Í yfirstandandi viðræðum um fjármögnun og byggingu Hverahlíðarvirkjunar er það forsenda af hálfu Orkuveitunnar að áður en ráðist verði í virkjun liggi fyrir hvernig brennisteinsmál og niðurrennsli affallsvatns verða leyst.

11      Verður útblástur allra virkjananna hreinsaður að fullu?

Alger hreinsun brennisteinsvetnisins er líklega ekki raunhæf. Markmið Orkuveitunnar er að uppfylla ákvæði reglugerðar 514/2010. Samkvæmt henni taka hert ákvæði gildi um mitt ár 2014. Orkuveitan sér ekki fram á að vera tilbúin með lausn á iðnaðarskala fyrir þennan tíma. Þess vegna mun fyrirtækið, í samstarfi við önnur orkufyrirtæki, fara þess á leit að gildistöku hertra ákvæða verði frestað.

Umhverfismörk	Viðmiðunartími	Mörk μg/m3	Fjöldi skipta á ári sem má fara yfir mörk	Gildir frá
Heilsuverndarmörk	Hámark daglegra hlaupandi 24 stunda meðaltala	50	5	1.6.2010
Heilsuverndarmörk	Hámark daglegra hlaupandi 24 stunda meðaltala	50	0	1.7.2014
Heilsuverndarmörk	Ár	5		1.6.2010
Tilkynningarmörk	Samfellt í 3 klst	>150		1.6.2010
Tilkynningarmörk	Samfellt í 3 klst	>50		1.7.2014

12      Má búast við að orkuverðið hækki vegna hreinsunar brennisteinsvetnis?

Ef þær lausnir, sem verða ofan á við hreinsun brennisteinsvetnisins, verða mjög kostnaðarsamar, má búast við að sá kostnaður komi fram í verði til neytenda.

 

Nýlega hafa HS-Orka, Landsvirkjun og Orkuveita Rekjavíkur auglýst sameiginlega eftirverkefnastjóra til að stýra sameiginlegu verkefni sem hefur það markmið að draga úr styrk brennisteinsvetnis í andrúmslofti við jarðvarmavirkjanir. Það er því ljóst að málið er nú tekið föstum tökum.

 

 

Spurningar og svör um brennisteinsvetni frá OR má nálgast sem pdf með því að smella á krækjuna neðst á síðunni.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Spurningar og svör um brennisteinsvetni.

Hveralyktin góða í Hveragerði...

 

 

 

Brennisteinsvetni (H2S) er lofttegund sem oftast gengur einfaldlega undir nafninu „hveralykt", en þannig lykt þekkja flestir Íslendingar. Þessa lykt má finna nánast alls staðar á hverasvæðum og þar sem jarðhitinn er virkjaður, í mismiklu magni þó.  Lykt af brennisteinsvetni má finna af eggjum og jökulárhlaupum.

Hveragerði er fallegur bær sem dregur nafn sitt af fjölda hvera inni í bænum og umhverfis hann. Íbúar hafa lengi notað gufu og heitt vatn til að hita upp gróðurhús sín og íbúðarhús. Ferðamenn koma til að njóta hins fallega umhverfis og þefa af hveralykt. Kort þar sem sjá má m.a. hverina í bænum er að finna hér.  Inni í miðjum bænum er jafnvel Hveragarður eða Geothermal Park þar sem má sjá ýmsar gerðir hvera, heitt vatn sjóða og hvæsandi gufu streyma. Sjá myndir hér. (Myndin efst á síðunni er fengin þar að láni). Um Hveragarðinn í Hveragerði má lesa hér á Virtual Tourist.

Á vef Hveragerðisbæjar www.hveragerði.is  er nábýlinu við hverina lýst. Þar stendur meðal annars:

„Fá bæjarfélög á Íslandi hafa upp á jafn fjölbreytta möguleika til útivistar að bjóða og Hveragerði. Í bænum sjálfum eru einstakar náttúruperlur á borð við hverasvæðið þar sem fræðast má um mismunandi tegundir hvera, og Varmá sem liðast í gegnum miðbæinn..."

„Reykjadalurinn er sannkölluð útivistarperla en þarna er ein sú flottasta gönguleiðin í Hveragerði. Volgar laugar og litrík hverasvæði gera landsvæðið að einstakri náttúruperlu sem enginn útivistarmaður ætti að láta fram hjá sér fara. Sundföt eru nauðsynleg með í för en heiti lækurinn er helsta aðdráttaraflið í dalnum en hægt er að baða sig í læknum, tekur u.þ.b 1 1/2 - 2 klukkustundir að ganga að honum. Gönguleiðin er vel merkt og má sjá falleg hitasvæði á leiðinni en varast má að fara ekki útaf af gönguleiðinni."

 

Mjög fróðleg grein um hverina í Hveragerði og hverasvæðið í miðbænum er á vef Lands og sögu, sjá hér.

 ---

Það kemur bloggaranum því ekki á óvart að hveralykt eða lykt af brennisteinsvetni finnist í Hveragerði. Svo hefur alltaf verið og verður vonandi áfram um ókomna tíð. Án hveranna fallegu væri bærinn ekki svipur hjá sjón. Það eru ekki margir bæir í veröldinni sem státað geta af Hveragarði eða Geothermal Park með sjóðandi vatni, hvæsandi gufu og yndislegri hveralykt inni í miðjum bænum.  Svo ekki sé minnst á alla hverina í fjallshlíðunum umhverfis, blásandi borholur og gufuskiljur þar sem jarðvarminn er virkjaður til húshitunar og matvælaframleiðslu. Allt þetta hlýtur að hafa áhrif á mælingar, hvort sem þær eru skynrænar gerðar með nefinu eða með dýrum mælibúnaði.

 

 

Fólkið verði ekki tilraunadýr

"Nytjastofnar á Íslandsmiðum eru sameign íslensku þjóðarinnar..."

 

 

 

 

 "Nytjastofnar á Íslandsmiðum eru sameign íslensku þjóðarinnar.

Markmið laga þessara er að stuðla að verndun og hagkvæmri nýtingu þeirra og tryggja með því trausta atvinnu og byggð í landinu.

Úthlutun veiðiheimilda samkvæmt lögum þessum myndar ekki eignarrétt eða óafturkallanlegt forræði einstakra aðila yfir veiðiheimildum...

Til nytjastofna samkvæmt lögum þessum teljast sjávardýr, svo og sjávargróður, sem nytjuð eru og kunna að verða nytjuð í íslenskri fiskveiðilandhelgi og sérlög gilda ekki um..."

 

Gjört í Reykjavík, 10. ágúst 2006.

Ólafur Ragnar Grímsson.
(L. S.)

Einar K. Guðfinnsson.

 

 

Úr gildandi lögum um stjórn fiskveiða sem lesa má hér í Stjórnartíðindum.

 

Vonandi hefur enginn veðsett "sameign íslensku þjóðarinnar" fyrir láni, og vonandi hefur engin fjármálastofnun verið svo vitlaus að taka slíkt veð gilt.  Það væri aldeilis slæmt fyrir viðkomandi fjármálastofnun því þannig veð er marklaust og einskis virði.

 

 

 

 

 

Ekki annað eins í 32 ár

Myndir frá þvergöngu Venusar í gær...

 

 

 

Eins og margir aðrir fylgdist ég með þvergöngu Venusar í gærkvöld og tók fáeinar myndir á Panasonic Lumix  FZ150 myndavél, en vélin er með linsu sem jafngildir 25-600mm.  Ég var ýmist með mylar filmu eða rafsuðugler til að deyfa ofurbjart sólarljósið. Þegar sólin er rétt lýst, þá verður umhverfið nánast svart á myndunum.

Ég er ekki búinn að fara yfir myndasafnið, en hér eru sýnishorn. Ef til vill bæti ég við fleiri myndum seinna.

 

 

 

 

 

 

Á efri myndinni má greina sólblett #1494 rétt fyrir neðan miðju (smella tvisvar á mynd til að stækka), en hann má sjá á "lifandi" mynd hér eða hér.

 

 

 

Þverganga Venusar var í nótt

Spurningar sem fá verður svar við áður en rætt verður um langtímaleigu á Grímsstöðum á Fjöllum...

 

 

 

 

Áður en Grímsstaðir á Fjöllum verða leigðir útlendingi til 40 ára, eða 99 ára eins og hann vill sjálfur, þurfa nokkur atriði að liggja skýrt fyrir.  Þarna er um 300 ferkílómetra af landsvæði í jaðri hálendisins að ræða, þannig að þetta er mál sem snertir alla Íslendinga.  
300 ferkílómetrar eru 30 þúsund hektarar.

Ég trúi ekki öðru en svör við neðangreindum spurningum liggi fyrir. Ég neita að trúa því að menn geti verið svo miklir kjánar að ana út í samninga án þess að skoða málið.   Því óska ég eftir að aðilar sem starfa fyrir okkur tímabundið við stjórn lands og sveitarfélaga upplýsi okkur nú þegar um það sem þeir vita.  Menn verða einnig að gera sér grein fyrir að munnlegir samningar við útlendinga um hvað til stendur að gera hafa ekkert gildi, þeir verða að vera skriflegir og liggja fyrir áður en rætt  er um langtímaleigu.

 

1)      Er vitað í hverju er ætlunin er að fjárfesta, en rætt hefur verið um 20 milljarða króna fjárfestingu?

2)      Óljósar fregnir eru af hóteli og golfvelli, en slíkt kostar ekki nema brot af 20 milljörðunum.

3)      Mun þessum fjármunum verða eytt hér innanlands, eða er að miklu leyti um að ræða fjármagn sem notað verður til að kaupa efni og vörur erlendis?

4)      Verða iðnaðarmenn, tæknimenn og verkamenn, sem starfa munu við framkvæmdina,  að stærstum hluta íslenskir, eða verða þeir að mestu útlendingar?

5)      Verða starfsmenn hótelsins, golfvallarins og alls hins sem koma skal, Íslendingar, eða verða þeir flestir fluttir inn?

6)      Verði starfsmennirnir kínverskir, hve margir verða þeir?

7)      Hvernig munu starfmennirnir búa? Verður reist þorp á svæðinu fyrir þá eða háhýsi/íbúðablokk?

8)      Heyrst hefur að reiknað sé með flugvelli á Grímsstöðum, væntanlega til að flytja ferðamenn til og frá landinu. Er það rétt?

9)      Ef  flugvöllur verður gerður í tengslum við hóelsamstæðuna, hver mun þá sinna tollgæslu og landamæraeftirliti, þ.á.m. Schengen eftirliti? Hver mun kosta það?

10)   Er hætta á að þessi hugsanlegi flugvöllur trufli öræfakyrrð hálendisins?

11)   Þurfa framkvæmdir á þessum 30.000 hektara lands að fara í umhverfismat?

12)   Hefur Umhverfisráðuneytið og Umhverfisstofnun ekki þungar áhyggjur af þessu máli sem fylgja munu lítt afturkræfar framkvæmdir á jaðri hálendisins?

13)   Hafa Náttúruverndarsamtök ekki áhyggjur af þróun mála?  Landvernd?

14)   Er hætta á að leigutaki muni hindra umferð ferðamanna um þessa 30 þúsund hektara lands? Það væri þó væntanlega ólöglegt, en hvað kynni mönnum að detta í hug...

15)   Gerir væntanlegur leigutaki sér grein fyrir þeim reglum og skyldum sem gilda hér á landi m.a.  í jarða- og ábúðalögum, t.d. varðandi  smölun fjár og aðrar skyldur við samfélagið?

16)    Er hætta á gríðarlegu slysi eins og þegar kínverskir athafnamenn ætluðu sér stóra hluti í Kalmar í Svíþjóð árið 2006, en allt fór í vaskinn eins og hálfbyggð hús og opnir húsgrunnar bera ófagurt vitni um? (Sjá hér, hér, hér, hér, hér). Í Kalmar lærðu menn dýrkeypta lexíu, og gætum við lært mikið af reynslu Svía.  Í Sænska ríkissjónvarpinu var sýnd heimildarmynd um þetta furðulega mál, og er vonandi að RÚV sýnir þá mynd sem allra fyrst. Sjá Kineserna Kommer.

17)   Er þessi væntanlegi samningur um langtímaleigu fordæmisgefandi?

18)   Hafa menn lesið varnaðarorð Dr. Ágústs Valfells sem eitt sinn var forstöðumaður Almannavarna ríkisins og lengi prófessor í kjarnorkuverkfræði við bandarískan háskóla?  Hafa menn hugleitt innihald greinarinnar?  Grein hans nefnist Gangið hægt um gleðinnar dyr, og birtist 13. desember s.l.   Sjá hér.   

 

19)   Mun væntanlegur leigutaki krafinn um tryggingar fyrir því að í einu og öllu verði farið eftir þeim lögum, reglum og venjum sem gilda á Íslandi?

 

20)   Sjálfsagt hef ég gleymt einhverjum spurningum, - þeim má bæta við seinna...

 

 

 

Uppfært:

Viðbótarspurningar sem komið hafa fram í athugasemdum og víðar. (Ef til vill verður fleiri atriðum bætt við hér ef ástæða er til):

 21)   Hvað gerist að 40 (eða 99) árum liðnum eða þegar samningnum lýkur?  Hvernig verður með mannvirkin og allt raskið?  

Verður skilyrt í samningnum að leigutaki skili landinu í sama ástandi og hann tók við því?

Eða, þarf landeigandi etv. að leysa til sín öll mannvirkin og greiða fyrir?  Munum að þetta eru 20 milljarðar sem verið er að ræða um og landeigandinn (sveitarfélagið)  gæti þurft að borga.   Það þarf því að gæta sín þegar og ef samningur er gerður.

 

22)   Hver ber kostnað af vegagerð og gatnagerð, aðrennsli og frárennsli, rafmagni o.þ.h. Hvað um lögæslu ?  Er það ríkið eða sveitarfélög sem sem tekur þann hluta að sér eins og oftast er gert ráð fyrir?

23) það er ljóst að fjölda starfsmanna þarf til að starfa við hótel, golfvelli o.fl. sem tilheyra 20 milljarða fjárfestingunni á Grímsstöðum. Væntanlega munu flestir búa á staðnum, sérstaklega í ljósi þess að samgöngur í þessum landshluta geta verið erfiðar að vetri til. Hver mun reka grunnþjónustu við íbúana, svo sem leikskóla, grunnskóla, heilsugæslu...?  Læknisþjónusta við hótelgesti?  Lendir þetta allt á sveitarfélaginu?  - Eða er reiknað með að þetta verði allt saman kínverskt þorp, eins konar Chinatown?

 

24) Vetur eru harðir á þessum slóðum.  Munu koma fram auknar kröfur um að vegakerfinu sé haldið opnu?  Hver mun bera kostnað af því?

 

25) Hefur utanríkisráðuneytið látið kanna hvort íslenskum athafnamönnum standi til boða að taka á leigu eða kaupa 0,3% af Kína?

 

 

 

 

 

 

Nú getur auðvitað vel verið að allar hliðar þessa máls hafi verið skoðaðar og skjalfestar, og að allt sé í lagi. Ef svo er, þá ber viðkomandi yfirvöldum að sjálfsögðu skylda að upplýsa okkur um það.

 

 

Ef svar við öllum þessum spurningum liggur ekki fyrir, þá verður að afla þeirra skriflega áður en rætt verður um langtímaleigu á hinu 30.000 hektara landi Grímsstöðum á Fjöllum.

Um það hljóta allir sannir Íslendingar að vera sammála.

 

Hitt er svo annað mál að það getur verið erfitt að taka "rétta" ákvörðun í svona flóknu máli. Það eru þó til aðferðir sem auðvelda slíkt, en í þessum bloggpistlum hafa einmitt tvær slíkar aðferðir verið kynntar.

Önnur aðferðin nefist á íslensku  nefnist aðferðin SVÓT greining.     (Styrkur, Veikleiki, Ógnun, Tækifæri), en á ensku  Ensku SWOT analysis.   (Strength, Weakness, Opportunity, Threat). Þessi einfalda aðferði var kynnt í þessum bloggpistli um Icesave málið.

Svo er til enn öflugri áhættugreining sem kynnt var í öðrum bloggpistli um Icesave málið á sínum tíma.  Þessi aðferðafræði getur nýst öllum vel þegar þeir standa frammi fyrir ákvarðanatöku þar sem málið er snúið og áhættur margar og mismunandi. Sama hvort það er í fjármálum, framkvæmdum eða stjórnmálum. Sama hvort það er í þjóðfélaginu, vinnustaðnum eða einkalífinu. Hún er notuð við stórframkvæmdir og jafnvel notuð af þinginu og ráðuneytum í Ástralíu.

Báðar þessar aðferðir gætu nýst vel þeim sem þurfa að fjalla um framkvæmdir eins og þær sem komið hafa til greina á Grímsstöðum. 

 

 

 

 Tví- eða þrísmellið á mynd til að stækka og lesa grein.

 

Gangið hægt um gleðinnar dyr.

Það er fyrir öllu!  

 

 

 

Huang fagni ekki of snemma

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Gangið hægt um gleðinnar dyr, eftir Ágúst Valfells

Hafísinn í hámarki hámarki vetrarins, örlítið meiri en undanfarna vetur...

 

 

Hvernig ætli ástand "landsins forna fjanda" sé um þessar mundir? Nú er hafísinn væntanlega í hámarki ársins. Hvernig er ástand hans miðað við undanfarin ár? Er hafísinn meiri eða minni? Svarið er, sýnist mér vera, aðeins meiri.  Auðvitað bara eðlilegar breytingar sem ekki geta talist miklar.

Myndin hér fyrir ofan sýnir útbreiðslu hans í dag 31. mars, en úrklippan er stækkuð mynd af ferlinum, þ.e. sýnir aðeins betur ástandið um þessar mundir. 

Takið eftir rauða ferlinum sem gildir fyrir árið sem er að líða. Forvitnilegt er að sjá hvernig hann hefur skotist upp fyrir ferla undanfarinna ára.

Í augnablikinu er útbreiðslan heldur meiri en á sama tíma árin 2007, 2008, 2009, 2010 og 2011, og er jafnvel kominn að meðaltali áranna1976-2006. Reyndar virðist 2012 ferillinn vera þessa dagana á sama róli og ferillinn komst hæst árið 2010.  Það gæti því ýmislegt breyst næstu daga...

Hér fyrir neðan er svo "lifandi" mynd sem á að uppfærast nokkuð reglulega (takið eftir dagsetningunni á myndinni).  Fróðlegt verður að fylgjast með þessari mynd næstu daga. Á rauði ferillinn eftir að fara yfir strikaða ferilinn sem sýnir meðaltal áranna 1979-2006?

Ferlarnir eru fengnir hér:

www.arctic-roos.org

.

Til að fá heildarmyndina, þá er hér ferill sem sýnir heildarhafísinn samtals á norður- og suðurhveli, hafísinn á norðurhveli og hafísinn á suðurhveli. Ferillinn nær að nóvember 2011.

Dökkblái ferillinn er mánaðagildi. Rauði ferillinn er 13 mánaða meðaltal.  Græna lárétta línan er eingöngu til viðmiðunar fyrir augað...

Myndin er fengin að láni hér www.climate4you.com/SeaIce.htm, en skýringum var bætt inn á hana. Undir myndinni stendur eftirfarandi:

Graphs showing monthly Antarctic, Arctic and global sea ice extent since November 1978. The area covered by sea ice is defined as having at least 15% sea ice cover. Blue lines show monthly values, and red lines show the simple running 13 month average. Data kindly provided by the National Snow and Ice Data Center (NSIDC). Last month shown: November 2011. Latest diagram update: 8 December 2011.

 

 Svo er hér að lokum lifandi ferill frá Dönsku veðurstofunni. Hér er það sveri svarti ferlillinn sem byrjar vinstra megin sem áhugavert er að fylgjast með:

 

 

Og svo enn einn lifandi ferill, nú frá National Snow and Ice Data Center (NSIDC).   Takið eftir hvernig blái ferillinn er kominn vel upp fyrir strikaða græna ferilinn, þétt að gilda gráa ferlinum sem sýnir meðaltal áranna 1979-2000.

 

 

Að lokum, hvað segir þetta okkur?  Svosem ekki neitt...   Við höfum ekki neinar áhyggjur af landsins forna frænda meðan hann gerist ekki nærgöngull. Sumir hafa reyndar meiri áhuga á útbreiðslunni í sumarlok, og eru þá með hugann við mögulega opnun siglingaleiða um norðurslóðir.