Erindi Vaclav Klaus forseta Tékklands um loftslagsmál, Evrópusambandið o.fl. á fundi Blaðamannafélags Ástralíu...

 

 

Fyrir fáeinum dögum hélt Vaclav Klaus forseti Tékklands erindi hjá National Press Club of Australia. Hann fjallaði fyrst og fremst um loftslagsmálin svonefndu frá sjónarhóli hagfræðinnar, en sleppti því að fjalla um loftslagsvísindin. Vaclav Klaus er með doktorspróf í hagfræði og því málið skylt.

Vaclav Klaus sem er nýorðinn sjötugur hefur lifað tímana tvenna, og varð því í erindinu oft hugsað til tímabils kommúnismans í Tékklandi.  Auk loftslagsmálanna fjallaði hann einnig smávegis um Evrópusambandið og Evruna. Eftir fyrirlesturinn svaraði forsetinn fyrirspurnum fundarmanna.

Hvort einhvert sannleikskorn er í því sem Vaclav Klaus hefur fram að færa er svo annað mál. Það verður auðvitað hver og einn að meta fyrir sig. Auðvitað getur vel verið að skoðanir hagfræðingsins stuði einhverja, en þannig er bara lífið. Sem betur fer er frelsi til að tala og skrifa. Frelsi sem Vaclav Klaus, sem búið hefur og starfað þar sem frelsið var ekki mikils virði, kann vel að meta.  - Hvað sem öðru líður, þá er öllum hollt að sjá hlutina frá fleiru en einu sjónarhorni. Það er nauðsynlegt að skoða í upphafi hvaða afleiðingar vanhugsaðar aðgerðir, jafnvel vel meintar, geta haft varðandi efnahag þjóða, ekki síst hinna efnaminni. Þær geta nefnilega hæglega orðið mjög afdrifaríkar.

Hér er kynning á fyrirlesaranum á vefsíðu National Press Club of Australia.  Hann er höfundur bókarinnar A Blue Planet in Green Shackles þar sem fjallað er um hliðstæð mál.

Það er vel þess virði að kynnast sjónarmiði Vaclav Klaus. Það er rétt að ítreka að hann fjallar um loftslagsmálin frá sjónarhóli hagfræðinnar og reynslu sinnar sem stjórnmálamanns, en ekki loftslagsvísindanna.  Fyrirlesturinn sjálfur er um hálftíma langur, en síðan svarar hann fyrirspurnum.

 

 

 

 

Athugsemdakerfið verður óvirkt í þetta sinn.

 

Njótið vel helgarinnar og frídags verzlunarmanna....

 

 

 

 

What is at stake is not environment. It is our freedom.

                                                                                                                              Václav Klaus

Ný grein breskra vísindamanna spáir köldum vetrum á Bretlandseyjum...

 

 

 Hungurvofan?

 

Í dag 5. júlí birtist í tímaritinu Environmental Research Letters grein sem vekur nokkurn hroll. Greinin nefnist "The solar influence on the probability of relatively cold UK winters in the future". Tíamritið er gefið út af IOP-Institute of Physics www.iop.org  

Greinin, sem er eftir prófessor Mike Lockwood hjá Reading háskóla o.fl., er aðgengileg hér: http://iopscience.iop.org/1748-9326/6/3/034004

Nú virðist vera ljóst að virkni sólar verður öllu minni næstu áratugina en hún hefur verið undanfarna áratugi. Í þessari nýju grein eru líkur á köldum vetrum á Bretlandseyjum næstu áratugina reiknaðar út.

Sami hópur vísindamanna hjá University of Reading tengdi á síðasta ári kalda vetur í Bretlandi á undanförnum öldum við litla sólvirkni, og spáði þá að á næstunni gæti minnkandi sólvirkni leitt til kaldari vetra, jafnvel eins kaldra og voru meðan á Maunder lágmarkinu stóð frá um 1645 til 1715, en þá var verulega kalt í Evrópu, svo kalt að þykkur ís var iðulega á ánni Thames.

Í þessari nýju rannsókn hafa vísindamennirnir litið til virkni sólar síðastliðin 9300 ár. Vísindamönnunum reiknast til að líkurnar á kuldaskeiði í Bretlandi sem er sambærilegt við það sem var meðan á Maunder lágmarkinu stóð séu 1:10 eða 10%.

Sjá frétt frá því í dag hér á vefsíðu IOP - Institute of Physics: "...Over the next 50 years, the researchers show that the probability of the Sun returning to Maunder minimum conditions is about 10 per cent, raising the chances that the average winter temperature will fall below
2.5 ^oC to around 1 in 7, assuming all other factors, including man-made effects and El Niño remain constant. ..."

Í vísindagreininni er fjallað um hitafar næstu áratugina í Bretlandi.  Greinin fjallar ekki um hugsanleg hnattræn áhrif og ekki um áhrifin á Íslandi.    Þar verðum við að láta ímyndunaraflið duga... Við getum þó rifjað upp að mjög víða í heiminum var mjög kalt meðan á Maunder lágmarkinu stóð, og einnig á Íslandi:

Þór Jakobsson fjallaði um þetta í erindi sínu á Oddastefnu 1995 "Um hafís fyrir Suðurlandi - frá landnámi til þessa dags" og vitnaði í annála:

"1695. Óvanalega miklir hafísar. Ís rak um veturinn upp að Norðurlandi og lá hann fram um þing, norðanveður ráku ísinn austur fyrir og svo suður, var hann kominn fyrir Þorlákshöfn fyrir sumarmál og sunnudaginn fyrstan í sumri (14. apríl) rak hann fyrir Reykjanes og Garð og inn á fiskileitir Seltirninga og að lokum að Hvalseyjum og í Hítarós, fór hann inn á hverja vík. Hafði ís ei komið fyrir Suðurnes innan 80 ára, þótti því mörgum nýstárlegt og undrum gegna um komu hans. Þá mátti ganga á ísum af Akranesi í Hólmakaupstað (Reykjavík) og var ísinn á Faxaflóa fram um vertíðarlok rúmlega, braut hann skip undan 6 mönnum fyrir Garði, en þeir gengu allir til lands".

 

Nú, hvernig í ósköpunum stendur á því að aðeins er reiknað með kólnun á Bretlandseyjum í takt við minnkandi virkni sólar? Er blessaðri sólinni svona illa við Breta?  Varla. Líklega er skýringin sú að hitaferillinn sem þeir notuðu nær eingöngu til Englands, en það er hinn margfrægi Central England Temperature (CET) hitaferill sem nær aftur til ársins 1659, en hann sýnir lofthita mældan með mælitækjum samfellt allt aftur til ársins 1659, og er því sá hitaferill hitamæla sem sem nær yfir lengst tímabil. Það er einfaldlega ekki kostur á sambærilegum mælingum utan Bretlands.

-

Af þessu máli hljóta allir skynsamir menn að hafa nokkrar áhyggjur. Aðrir brosa bara í kampinn. Við munum eftir áhrifunum sem harðir vetur t.d. í Bretlandi höfðu á samgöngur síðastliðna tvo vetur. Það voru þó bara smámunir. Verði sumur einnig köld, þá er auðvitað hætt við uppskerubresti með hærra verði á matvælum, þannig að hinir efnaminni gætu liðið skort og hungurvofan etv. ekki langt undan...    Skynsamt fólk hefur alltaf Plan-B og gerir ráð fyrir að málin geti snúist mönnum í óhag. Treystir ekki bara á guð og lukkuna. Siglir ekki í einhverri sæluvímu að feigaðrósi... "Þetta reddast einhvernvegin", - er það nú alveg víst?  Við skulum þó vona hið besta og ekki leggjast í þunglyndi alveg strax...  Ekki er þó ólíklegt að bresk stjórnvöld hafi þennan möguleika á kólnun í huga, sérstaklega eftir ástandið þar í landi tvo undanfarna vetur.

 

 

Í samantekt greinarinnar stendur:

Recent research has suggested that relatively cold UK winters are more common when solar activity is low (Lockwood et al 2010 Environ. Res. Lett. 5 024001).

Solar activity during the current sunspot minimum has fallen to levels unknown since the start of the 20th century (Lockwood 2010 Proc. R. Soc. A 466 303–29) and records of past solar variations inferred from cosmogenic isotopes (Abreu et al 2008 Geophys. Res. Lett. 35 L20109) and geomagnetic activity data (Lockwood et al 2009 Astrophys. J. 700 937–44) suggest that the current grand solar maximum is coming to an end and hence that solar activity can be expected to continue to decline.

Combining cosmogenic isotope data with the long record of temperatures measured in central England, we estimate how solar change could influence the probability in the future of further UK winters that are cold, relative to the hemispheric mean temperature, if all other factors remain constant. Global warming is taken into account only through the detrending using mean hemispheric temperatures. We show that some predictive skill may be obtained by including the solar effect.

Nánar hér: http://iopscience.iop.org/1748-9326/6/3/034004
Greinin öll er þar aðgengileg sem pdf og html.

 

 

 

 

Ísilögð Thames í London árið 1677

 

American Astronomical Society í dag: Þrjá rannsóknir benda til hratt minnkandi sólvirkni á næstunni...

 

Merkilegar fréttir voru að berast í dag frá ráðstefnu Bandaríska Stjarnfræðifélagsins, American Astronomical Society,  sem haldin er í þessari viku í New Mexico State University í Las Cruces, New Mexico.

Lesa má frétt um málið á SPACE.COM.  Sjá hér.     Upphaflega fréttatilkynningin er hér neðst á síðunni og myndir sem henni fylgdu eru hér. Vídeó-frétt John Colemans má sjá hér.

Samkvæmt fréttinni benda niðurstöður þriggja rannsókna til þess að virkni sólar stefni í mjög mikla lægð á næstu árum. Um er að ræða rannsóknir í iðrum sólar, á yfirborðinu og í kórónu hennar.   Um sólina má fræðast hér á Stjörnufræðivefnum.

Fréttin frá ráðstefnunni hefst þannig:

Sun's Fading Spots Signal Big Drop in Solar Activity
http://www.space.com/11960-fading-sunspots-slower-solar-activity-solar-cycle.html

by Denise Chow, SPACE.com Staff Writer

Date: 14 June 2011 Time: 01:01 PM ET

 

 

Some unusual solar readings, including fading sunspots and weakening magnetic activity near the poles, could be indications that our sun is preparing to be less active in the coming years.

The results of three separate studies seem to show that even as the current sunspot cycle swells toward the solar maximum, the sun could be heading into a more-dormant period, with activity during the next 11-year sunspot cycle greatly reduced or even eliminated.

The results of the new studies were announced today (June 14) at the annual meeting of the solar physics division of the American Astronomical Society, which is being held this week at New Mexico State University in Las Cruces.

Ennfremur segir:

"This is highly unusual and unexpected," said Frank Hill, associate director of the National Solar Observatory's Solar Synoptic Network. "But the fact that three completely different views of the sun point in the same direction is a powerful indicator that the sunspot cycle may be going into hibernation."

...

"We expected to see the start of the zonal flow for Cycle 25 by now, but we see no sign of it," Hill said. "This indicates that the start of Cycle 25 may be delayed to 2021 or 2022, or may not happen at all."

...

"If we are right, this could be the last solar maximum we'll see for a few decades," Hill said. "That would affect everything from space exploration to Earth's climate."

 

Þessi frétt barst í dag kl. 17 að íslenskum tíma. Væntanlega á hún eftir að vekja athygli og umræður.

Sjá nánar á Space.com:   

Sun's Fading Spots Signal Big Drop in Solar Activity
http://www.space.com/11960-fading-sunspots-slower-solar-activity-solar-cycle.html

 

 

--- --- ---

 

 

Hér er samantekt (abstract) greinanna sem vísað er til í tilkynningunni:

 

P16.10
Large-scale Zonal Flows During the Solar Minimum — Where Is Cycle 25?13
Frank Hill, R. Howe, R. Komm, J. Christensen-Dalsgaard, T. P. Larson, J. Schou, M. J. Thompson

The so-called torsional oscillation is a pattern of migrating zonal flow bands that move from midlatitudes towards the equator and poles as the magnetic cycle progresses. Helioseismology allows us to probe these flows below the solar surface. The prolonged solar minimum following Cycle 23 was accompanied by a delay of 1.5 to 2 years in the migration of bands of faster rotation towards the equator. During the rising phase of Cycle 24, while the lower-level bands match those seen in the rising phase of Cycle 23, the rotation rate at middle and higher latitudes remains slower than it was at the corresponding phase in earlier cycles, perhaps reflecting the weakness of the polar fields. In addition, there is no evidence of the poleward flow associated with Cycle 25. We will present the latest results based on nearly sixteen years of global helioseismic observations from GONG and MDI, with recent results from HMI, and discuss the implications for the development of Cycle 25.

-

P17.21
A Decade of Diminishing Sunspot Vigor
W. C. Livingston, M. Penn, L. Svalgaard
s Convention Center

Sunspots are small dark areas on the solar disk where internal magnetism, 1500 to 3500 Gauss, has been
buoyed to the surface. (Spot life times are the order of one day to a couple of weeks or more. They are thought to be dark because convection inhibits the outward transport of energy there). Their “vigor” can be described by spot area, spot brightness intensity, and magnetic field. From 2001 to 2011 we have measured field strength and brightness at the darkest position in umbrae of 1750 spots using the Zeeman splitting of the Fe 1564.8 nm line. Only one observation per spot per day is carried out during our monthly telescope time of 3-4 days average. Over this interval the temporal mean magnetic field has declined about 500 Gauss and mean spot intensity has risen about 20%. We do not understand the physical mechanism behind these changes or the effect, if any, it will have on the Earth environment.

-

P18.04
Whither goes Cycle 24? A View from the Fe XIV Corona
Richard C. Altrock

Solar Cycle 24 had a historically prolonged and weak start. Observations of the Fe XIV corona from the Sacramento Peak site of the National Solar Observatory showed an abnormal pattern of emission compared to observations of Cycles 21, 22, and 23 from the same instrument. The previous three cycles had a strong, rapid “Rush to the Poles” in Fe XIV. Cycle 24 displays a delayed, weak, intermittent, and slow “Rush” that is mainly apparent in the northern hemisphere. If this Rush persists at its current rate, evidence from previous cycles indicates that solar maximum will occur in approximately early 2013. At lower latitudes, solar maximum previously occurred when the greatest number of Fe XIV emission regions* first reached approximately 20° latitude. Currently, the value of this parameter at 20° is approximately 0.15. Previous behavior of this parameter indicates that solar maximum should occur in approximately two years, or 2013. Thus, both techniques yield an expected time of solar maximum in early 2013.
*annual average number of Fe XIV emission features per day greater than 0.19

 

 

 

 

 

 

Sólin í dag. Sjá dagsetningu og tíma á myndinni.

(UT = Universal Time sem er sama og íslenskur staðartími).

Fjölda beintengdra mynda og ferla má sjá hér á Solar Reference Page.

 

 

Fréttin í dag hefur vakið athygli og er víða. Sjá til dæmis:   Hér. Hér. Hér. Hér.

 

 

 

 

National Geographic:

Sun Headed Into Hibernation, Solar Studies Predict

Sunspots may disappear altogether in next cycle.

 

--- --- ---

 

Sjá upphaflegu fréttatilkynningurna hér:
http://www.boulder.swri.edu/~deforest/SPD-sunspot-release/SPD_solar_cycle_release.txt

** Please note the strict embargo until Tuesday, 14 June 2011, at 11 a.m.
MDT (17:00 UTC), coincident with presentation at the annual meeting of the
AAS Solar Physics Division in Las Cruces, NM. {RTF} **

EMBARGOED until:
June 14, 2011
1 p.m. EDT / 10 a.m. PDT

Contacts:
Dave Dooling
NSO Education and Public Outreach
[phone] (office); [phone] (cell)
[e-mail]

Craig DeForest
AAS/SPD Press Officer
[phone] (cell)
[e-mail]

Text & Images (after the embargo expires):
http://www.boulder.swri.edu/~deforest/SPD-sunspot-release
(Media teleconference information at bottom of this release.)

WHAT’S DOWN WITH THE SUN?
MAJOR DROP IN SOLAR ACTIVITY PREDICTED

A missing jet stream, fading spots, and slower activity near the poles say
that our Sun is heading for a rest period even as it is acting up for the
first time in years, according to scientists at the National Solar
Observatory (NSO) and the Air Force Research Laboratory (AFRL).

As the current sunspot cycle, Cycle 24, begins to ramp up toward maximum,
independent studies of the solar interior, visible surface, and the corona
indicate that the next 11-year solar sunspot cycle, Cycle 25, will be
greatly reduced or may not happen at all.

The results were announced at the annual meeting of the Solar Physics
Division of the American Astronomical Society, which is being held this week
at New Mexico State University in Las Cruces:
http://astronomy.nmsu.edu/SPD2011/

“This is highly unusual and unexpected,” Dr. Frank Hill, associate director
of the NSO’s Solar Synoptic Network, said of the results. “But the fact that
three completely different views of the Sun point in the same direction is a
powerful indicator that the sunspot cycle may be going into hibernation.”

Spot numbers and other solar activity rise and fall about every 11 years,
which is half of the Sun’s 22-year magnetic interval since the Sun’s
magnetic poles reverse with each cycle. An immediate question is whether
this slowdown presages a second Maunder Minimum, a 70-year period with
virtually no sunspots during 1645-1715.

Hill is the lead author on one of three papers on these results being
presented this week. Using data from the Global Oscillation Network Group
(GONG) of six observing stations around the world, the team translates
surface pulsations caused by sound reverberating through the Sun into models
of the internal structure. One of their discoveries is an east-west zonal
wind flow inside the Sun, called the torsional oscillation, which starts at
mid-latitudes and migrates towards the equator. The latitude of this wind
stream matches the new spot formation in each cycle, and successfully
predicted the late onset of the current Cycle 24.

“We expected to see the start of the zonal flow for Cycle 25 by now,” Hill
explained, “but we see no sign of it. This indicates that the start of Cycle
25 may be delayed to 2021 or 2022, or may not happen at all.”

In the second paper, Matt Penn and William Livingston see a long-term
weakening trend in the strength of sunspots, and predict that by Cycle 25
magnetic fields erupting on the Sun will be so weak that few if any sunspots
will be formed. Spots are formed when intense magnetic flux tubes erupt from
the interior and keep cooled gas from circulating back to the interior. For
typical sunspots this magnetism has a strength of 2,500 to 3,500 gauss
(Earth’s magnetic field is less than 1 gauss at the surface); the field must
reach at least 1,500 gauss to form a dark spot.

Using more than 13 years of sunspot data collected at the McMath-Pierce
Telescope at Kitt Peak in Arizona, Penn and Livingston observed that the
average field strength declined about 50 gauss per year during Cycle 23 and
now in Cycle 24. They also observed that spot temperatures have risen
exactly as expected for such changes in the magnetic field. If the trend
continues, the field strength will drop below the 1,500 gauss threshold and
spots will largely disappear as the magnetic field is no longer strong
enough to overcome convective forces on the solar surface.

Moving outward, Richard Altrock, manager of the Air Force’s coronal research
program at NSO’s Sunspot, NM, facilities has observed a slowing of the “rush
to the poles,” the rapid poleward march of magnetic activity observed in the
Sun’s faint corona. Altrock used four decades of observations with NSO’s
40-cm (16-inch) coronagraphic telescope at Sunspot.

“A key thing to understand is that those wonderful, delicate coronal
features are actually powerful, robust magnetic structures rooted in the
interior of the Sun,” Altrock explained. “Changes we see in the corona
reflect changes deep inside the Sun.”

Altrock used a photometer to map iron heated to 2 million degrees C (3.6
million F). Stripped of half of its electrons, it is easily concentrated by
magnetism rising from the Sun. In a well-known pattern, new solar activity
emerges first at about 70 degrees latitude at the start of a cycle, then
towards the equator as the cycle ages. At the same time, the new magnetic
fields push remnants of the older cycle as far as 85 degrees poleward.

“In cycles 21 through 23, solar maximum occurred when this rush appeared at
an average latitude of 76 degrees,” Altrock said. “Cycle 24 started out late
and slow and may not be strong enough to create a rush to the poles,
indicating we’ll see a very weak solar maximum in 2013, if at all. If the
rush to the poles fails to complete, this creates a tremendous dilemma for
the theorists, as it would mean that Cycle 23’s magnetic field will not
completely disappear from the polar regions (the rush to the poles
accomplishes this feat). No one knows what the Sun will do in that case.”

All three of these lines of research to point to the familiar sunspot cycle
shutting down for a while.

“If we are right,” Hill concluded, “this could be the last solar maximum
we’ll see for a few decades. That would affect everything from space
exploration to Earth’s climate.”

                          # # #

Media teleconference information: This release is the subject of a media
teleconference at the current meeting of the American Astronomical Society’s
Solar Physics Division (AAS/SPD). The telecon will be held at 11 a.m. MDT
(17:00 UTC) on Tuesday, 14 June. Bona fide journalists are invited to attend
the teleconference and should send an e-mail to the AAS/SPD press officer,
Craig DeForest, at [e-mail], with the subject heading “SPD:
SOLAR MEDIA TELECON”, before 16:00 UTC. You will receive dial-in information
before the telecon.

These results have been presented at the current meeting of the AAS/SPD.
Citations:

16.10: “Large-Scale Zonal Flows During the Solar Minimum -- Where Is Cycle
25?” by Frank Hill, R. Howe, R. Komm, J. Christensen-Dalsgaard, T.P. Larson,
J. Schou & M. J. Thompson.

17.21: “A Decade of Diminishing Sunspot Vigor” by W. C. Livingston, M. Penn
& L. Svalgard.

18.04: “Whither Goes Cycle 24? A View from the Fe XIV Corona” by R. C.
Altrock.

 

---

 

 

21:30

Ný hitamæligögn frá gervihnöttum (UAH maí 2011)...

Þessi nýi ferill var að birtast á vefsíðu Dr. Roy Spencer. Sjá hér. Ferillinn sýnir meðalhita lofthjúps jarðar í rúm 30 ár, eða á tímabilinu 1979 til loka maímánaðar síðastliðinn. Það er að segja, allan þann tíma sem slíkar mælingar frá gervihnöttum hafa verið framkvæmdar.

Græna lárétta línan er meðaltal síðustu 30 ára og ferillinn frávik frá því meðaltali.

Mælipunktar síðustu tveggja mánaða eru innan rauða hringsins lengst til hægri. Frávikið frá 30 ára meðaltalinu reyndist vera 0,13 gráður C.

Sjá skýringar í pistlinum frá 13. apríl s.l. hér.

 

Hve mikið er 0,13 gráður á Celcius? Það fer eftir því við hvað er miðað. Lofthiti lækkar um svo sem 0,7 gráður ef við förum 100 metra upp. Þessi hitabreyting um 0,13 gráður samsvarar því hæðarmun sem nemur um 20 metrum.

En 0,7 gráður eru því sem næst sama og sú hækkun sem orðið hefur á síðustu 150 árum, samtals af völdum náttúrunnar og losun manna á koltvísýringi. Sú breyting í hitastigi jafngildir því um 100 metrum í hæð. Ekki er fjarri því að þessi breyting um 0,7 gráður jafngildi einnig um 100 km í norður-suður.

Svona nokkurn vegin...            Mikið eða lítið?             Hummm...      

 

Flest af því sem er á þessari mynd hefði maður í hefðbundnum mælingum flokkað undir suðu (noise) eða flökt.

 

12:33

Ný tilraun við Árósarháskóla rennir stoðum undir kennirnar Henriks Svensmarks um áhrif geimgeisla og sólar á skýjafar - og þar með væntanlega á hnatthlýnun eða hnattkólnun...

Það er orðið allnokkuð síðan skrifaður var pistill um kenningar HenriksSvensmarks um samband milli virkni sólar og skýjafars, og því kominn tími tilað skrifa smá uppfærslu, enda hafa fréttir verið að berast utan úr heimi.

 

Pistlahöfundur hefur fylgst með Svensmark í um hálfan annan áratug og skrifað nokkrapistla um málið:

Er jörðin að hitna? Ekki er allt sem sýnist... 1. febrúar 1998.

Merkileg tilraun: Geimgeislar, ský og loftslagsbreytingar... 1. janúar 2007.

Byltingarkennd kenning dansks vísindamanns skekur vísindaheiminn....20. feb. 2007.

Nýjar fréttir af Svensmark tilrauninni hjá CERN í Sviss... 8. júní 2009

Ný grein Henriks Svensmark um loftslagsbreytingar af völdum sólar og geimgeisla birt í Geophysical Research Letters í dag 1. ágúst... 1. ágúst 2009.

Prófessor Henrik Svensmark: »Vi anbefalervores venner at nyde den globale opvarmning, mens den varer«...  11. september 2009.

 

 

Til upprifjunar þá er kenningin í örstuttu og mjög einfölduðu máli þessi:

Ský myndast þannig að ósýnileg vatnsgufan þéttist á rykögnum. Geimgeislar jónisera eða jóna gas í háloftunum með hjálp rafeinda. Jónirnar flytja hleðslu yfir á vatnsdropa sem draga að sér rykagnir. Rykagnirnar virka þá sem eins konar sæði sem flýtir fyrir þéttingu rakans. Þegar sólin er óvenju virk, þá er sólvindurinn jafnframt öflugur. Öflugur sólvindur skermar jörðina af þannig að minna ag geimgeislum berst til jarðar. Þess vegna verður heldur minna um ský og það hlýnar. Sjá nánari skýringu hér.

Breytileg skýjahula þýðir auðvitað breytilegt endurkast sólarljóss, þannig að mismikill sólarylur nær að skína á jörðina.

"Mikilvirkni sólar -> mikill sólvindur -> minni geimgeislar -> minna um ský-> minna endurkast skýjanna og þar með meira sólarljós sem berst til jarðar -> hærra hitastig"

eða...

"Lítilvirkni sólar -> lítill sólvindur -> meiri geimgeislar -> meira um ský-> meira endurkast skýjanna og þar með minna sólarljós sem berst til jarðar -> lægra hitastig"

Ef þessi kenning reynist rétt, þá er hér komin staðfesting á áhrifum sólvindsins á hitafar jarðar, því það gefur augaleið að minni skýjahula veldur hlýnun og öfugt. Til vðbótar þessum óbeinu áhrifum sólvindsins eru áhrif breytilegrar útgeislunar sólar.

Það er rétt að geta þess að hugtakið geimgeislar eða cosmic rays er hér dálítið ónákvæmt. Eiginlega er um að ræða agnastreymi en ekki geisla í hefðbundnum skilningi. Um 90% geimgeisla-agnanna eru róteindir eða prótónur, 9% helíumkjarnar (alfa agnir) og 1% rafeindir eða elektrónur (beta agnir). Sjá skýringar á Wikipedia hér. Geimgeislar eða Cosmic Rays er þó það orðalag sem venjulega er notað. Geimgeislarnir eiga upptök sín í óravíddum geimsins og lenda á lofthjúpnum. Utan sólkerfisins er styrkur geimgeislanna nokkuð stöðugur, en þeir sem lenda á jörðinni hafa breytilegan styrk vegna áhrifa sólvindsins sem vinnur sem eins konar skjöldur.

Svensmark setti fram kenningu sína í lok síðustu aldar. Í fyrstu var gerð tiltölulega ódýr tilraun í kjallara Dönsku geimrannsóknarstofnunarinnar (tilraunin nefndist SKY), og nú stendur yfir flókin tilraun hjá CERN í Sviss (tilraunin nefnist CLOUD). Fyrir fáeinum dögum var kynnt ný tilraun sem fram fór í Árósarháskóla, þannig að tilraunirnar eru nú orðnar þrjár.

Að sjálfsögðu skiptir niðurstaða þessara tilrauna gríðarmiklu máli fyrir vísindin. Reynist kenning Svensmark rétt, þá gæti verið fundið orsakasamband milli virkni sólar og hitafars jarðar sem er mun öflugra en breytingar í heildar útgeislun sólar. Það er þó allt of snemmt að fullyrða nokkuð og mjög óvísindalegt að vera með getgátur, hvort sem er með eða á móti. Full ástæða er þó að fylgjast með og skoða málið með opnum huga og án fordóma...

                                                                      --- --- ---

Tilefni þessa pistils er fyrst og fremst að fyrir fáeinum dögum var tilkynnt um nýja tilraun  í Árósarháskóla. Sjá fréttá ensku á vef skólans hér, og á dönsku hér. Úrdrátt úr greininnimá lesa á vef  Geophysical ResearchLetters.

Á vef háskólans stendur meðal annars þetta um tilraunina í Árósum:

"...With the new results just published in the recognised journal Geophysical Research Letters, scientists have succeeded for the first time in directly observing that the electrically charged particles coming from space and hitting the atmosphere at high speed contribute to creating the aerosols that are the prerequisites for cloud formation.

The more cloud cover occurring around the world, the lower the global temperature -and vice versa when there are fewer clouds. The number of particles from space vary from year to year - partly controlled by solar activity...."

 

Sjá hérviððtal á dönsku um þessa nýju tilraun:

Partikler påvirker skydannelse frá Science Media Lab.

Smellið hér, en ekki á myndina.

                                                                         ---

Af tilrauninni miklu hjáCERN er það helst að frétta að áfanga-niðurstöðu er að vænta í haust. Sjá viðtal við Jasper Kirkby. Smellið á myndina til að horfa á myndbandið.

 

 

 

Fyrir þá áhugasömu: Hér er klukkutíma löng  ný kynning á tilrauninni í CERN. Þessi mjög áhugaverða og áheyrilega kynning er vel þess virði að hlustað sé á hana í næðí. Dr. Jasper Kirkby sem leiðir tilraunina í CERN talar mjög skýrt og setur efnið fram á skilmerkilegan hátt:

                                                             ---

Dr. Roy Spencer loftslagsfræðingur hefur oft lýst efasemdum um að kenning Svensmarks eigi við rök að styðjast.  - En nú hefur hann fengið bakþanka:

Indirect Solar Forcing of Climate by Galactic Cosmic Rays: An Observational Estimate

May 19th, 2011

UPDATE (12:35 p.m. CDT 19 May 2011): revised corrections of CERES data for El Nino/La Nina effects.

While I have been skeptical of Svensmark's cosmic ray theory up until now, it looks like the evidence is becoming too strong for me to ignore. The following results will surely be controversial, and the reader should remember that what follows is not peer reviewed, and is only a preliminary estimate.

I've made calculations based upon satellite observations of how the global radiative energy balance has varied over the last 10 years (between Solar Max and Solar Min) as a result of variations in cosmic ray activity. The results suggest that the total (direct + indirect) solar forcing is at least 3.5 times stronger than that due to changing solar irradiance alone.

If this is anywhere close to being correct, it supports the claim that the sun has a much larger potential role (and therefore humans a smaller role) in climate change than what the "scientific consensus" states.... Meira hér...

 

(það er ekki algengt að sjá vísindamenn skipta um skoðun þegar nýjar upplýsingar koma fram :-)

  --- --- ---

Við bíðum svo eftir fréttum frá CERN sem væntanlegar eru innan fárra mánaða...    Verði niðurstöður allra þessara þriggja tilrauna jákvæðar, þ.e. að líklegt sé að geimgeislar mótaðir af sólvindinum geti haft áhrif á skýjafar, og þar með séu áhrif breytilegrar virkni sólar á hitafar jarðar allnokkur, að þá er ekki útilokað að minnkandi sólvirkni sem átt hefur sér stað undanfarið, leiði til nokkurrar kólnunar lofthjúpsins á næstu árum. Um þar er þó allt of snemmt að fullyrða nokkuð...

Bíðum bara og fylgjumst með og munum að náttúran á það til að koma okkur á óvart,  -allt of snemmt er að vera með getgátur. Trúum engu fyrr en staðreyndir liggja fyrir...  

Jafnvel þó niðurstaða þessara tilrauna verði jákvæð, þá er eftir að skoða ýmislegt betur. Það er ekki nóg að vita að þessi áhrif geti verið fyrir hendi, við verðum líka að vita hve mikil þau eru...   

Hver sem niðurstaðan verður, þá er þetta áfangi í þekkingarleit manna...

 

 

Videnskab.dk 17. maí 2011: Kosmisk stråling sætter gang i skydannelse

 

 

"Great spirits have often encountered violent opposition

from weak minds."

Einstein

 

Vegna mistaka minna fórst fyrir að samþykkja allmargar athugasemdir við fyrri færslur. Það hefur nú verið lagfært og er beðist afsökunar á klaufaskapnum.

Minnt er á ritstjórnarstefnu þessa bloggsvæðis. Sjá hér. Sjá einnig athugasemd undir höfundarmynd efst til vinstri á þessari vefsíðu.

Hin fagra veröld...

 

 

 

Þessi ótrúlega fallega mynd prýddi vefsíðuna Astronomy Picture of the Day 21. apríl. Þar má sjá þessa mynd með því að smella hér.

Vefsíðan Astronomy Picture of the Day, sem í daglegu tali er oft nefnd APOD, er einstaklega áhugaverð því þar birtast daglega nýjar myndir, margar hverjar alveg einstakar eins og sjá má með því að skoða listann yfir myndir sem hafa birst áður: Archive.

Smellið tvisvar eða þrisvar á myndina til að njóta hennar í mikilli upplausn.

Á APOD vefsíðunni standa þessar skýringar við myndina:

Explanation: The spiky stars in the foreground of this sharp cosmic portrait are well within our own Milky Way Galaxy. The two eye-catching galaxies lie far beyond the Milky Way, at a distance of over 300 million light-years. Their distorted appearance is due to gravitational tides as the pair engage in close encounters. Cataloged as Arp 273 (also as UGC 1810), the galaxies do look peculiar, but interacting galaxies are now understood to be common in the universe. In fact, the nearby large spiral Andromeda Galaxy is known to be some 2 million light-years away and approaching the Milky Way. Arp 273 may offer an analog of their far future encounter. Repeated galaxy encounters on a cosmic timescale can ultimately result in a merger into a single galaxy of stars. From our perspective, the bright cores of the Arp 273 galaxies are separated by only a little over 100,000 light-years. The release of this stunning vista celebrates the 21st anniversary of the Hubble Space Telescope in orbit

Hér er hægt að finna lítið forrit sem sækir daglega nýjustu APOD myndina og birtir á skjáborðinu.

Hröð kólnun lofthjúpsins undanfarið samkvæmt gervihnattamælingum...

 

 

 

Þetta er svosem engin stórfrétt, en áhugavert samt: Fyrir nokkrum dögum voru nýjustu mæligögn gervihnatta um hitafar lofthjúps jarðar birt. Eins og sjá má þá hefur hitafallið undanfarið verið töluvert. Hitinn hefur nánast verið í frjálsu falli. Það eru ekki aðeins gervihnattamælingar sem sýna þessa kólnun, heldur flestallar eins og sést hér.

Rauði hringurinn hægra megin umlykur síðasta mælipunkt, þ.e. meðalhita marsmánaðar, en eins og sjá má þá liggur hann nokkuð undir meðaltali síðastliðinna 30 ára sem merkt er með láréttu strikuðu línunni. Ferillinn táknar frávik frá þessu meðaltali. Granna línan er mánaðameðaltal, en gildari línan 3ja ára keðjumeðaltal og nær því ekki til endanna. Mælingarnar ná aftur til ársins 1979 er mælingar frá gervihnöttum hófust.  Mæligögnin má nálgast hér.  

-

Myndin hér fyrir neðan nær aftur til ársins 1850. Tímabilið sem gervihnattamælinar ná yfir er merkt með rauða borðanum [Satellites], en það er sama tímabil og efri ferillinn nær yfir.

Nákvæmlega hvenær svokallaðri Litlu Ísöld lauk er auðvitað ekki hægt að fullyrða um. Stundum er þó miðað við 1920, en eftir það fór að hlýna nokkuð hratt. Blái borðinn [The Little Ice Age] gefur það til kynna.

 

 

Neðri myndin nær aðeins til og með desember 2010 en efri myndin til mars 2011. Neðri myndin sýnir frávik frá meðalgildi áranna 1960-1990, en sú efri frávik frá meðalgildi áranna 1980-2010. Þetta þarf að hafa í huga þegar myndirnar eru bornar saman.

Einnig þarf að hafa í huga að lóðrétti ásinn er mjög mikið þaninn út, þannig að allar  sveiflur virðast magnast upp.

 

Hefur þetta einhver áhrif á veðrið hjá okkur?  Hef ekki hugmynd. Kannski óveruleg... Samt er sjálfsagt að fylgjast með...

Er þetta eitthvað óvenjulegt eða afbrigðilegt? Nei, bara smávegis náttúrulegt flökt sem stafar af El Niño / La Niña fyrribærinu í Kyrrahafinu. Ekki ósvipað því sem gerðist eftir toppinn árið 1998.

Hvaðan eru ferlarnir fengnir? Ferlarnir eru fengnir af þessari vefsíðu þar sem finna má fjölda hitaferla með því að smella á hnapppinn [Global Temperatures] við vinstri jaðar síðunnar.

Við hverju má búast á næstu mánuðum?  Ef að líkum lætur fer hitaferillinn eitthvað neðar, en sveigir síðan aðeins uppávið aftur. Hve mikið veit enginn.    - Svo heldur hann áfram að flökta upp og niður og upp...    Þannig hagar náttúran sér og hefur alltaf gert...

Hvers vegna er verið að birta þessa ferla hér?  Bara til að svala forvitni þinni og minni :-)

 

 

NASA: Minnsta sólsveifla í 200 ár...

 

Í nýrri spá á vefsíðu NASA um þróun sólsveiflunnar má lesa eftirfarandi:

"Current prediction for the next sunspot cycle maximum gives a smoothed sunspot number maximum of about 62 in July of 2013. We are currently over two years into Cycle 24.

The predicted size would make this the smallest sunspot cycle in nearly 200 years..."

 

Sjá:

solarscience.msfc.nasa.gov/predict.shtml

www.solarham.com

www.nasa.gov

 

 

Áfhrif sólar á hitastig Noregshafs siðan árið 1000...

 

 

Nýlega (16. des. s.l.) birtist í tímaritinu Journal of Geophysical Research grein sem nefnist

Response of Norwegian Sea temperature to solar forcing since 1000 A.D.  Sjá hér.

Meðal höfunda er Hafliði Hafliðason prófessor við Háskólann í Bergen.

Vel getur verið að einhverjir hafi áhuga á þessari grein, og þess vegna er vísað á hana hér.

Rannsóknin fór fram á borkjarna sem tekinn var við staðinn P1 á myndinni sem fengin er úr greininni.

 

Í samantekt greinarinnar stendur:

"We report on a 1000 year long oxygen isotope record in sediments of the eastern Norwegian Sea which, we argue, represents the temperature and transport of warm Atlantic waters entering the Nordic Sea basin via the North Atlantic Drift and the large‐scale Meridional Overturning Circulation. The single‐sample resolution of the record is 2.5–10 years and age control is provided by ²¹⁰Pb and ¹³⁷Cs dating, identification of historic tephra, and a ¹⁴C “wiggle‐match” dating method in which the surface reservoir ¹⁴C age in the past is constrained rather than assumed, thereby eliminating a large source of chronological uncertainty. The oxygen isotope results indicate decade‐ to century‐scale temperature variations of 1–2°C in the shallow (∼50 m deep) subsurface which we find to be strongly correlated with various proxies of past solar activity. The correlations are synchronous to within the timescale uncertainties of the ocean and solar proxy records, which vary among the records and in time with a range of about 5–30 years. The observed ocean temperature response is larger than expected based on simple thermodynamic considerations, indicating that there is dynamical response of the high‐latitude ocean to the Sun. Correlations of our results with a gridded temperature reconstruction for Europe are greater in central Europe than in coastal regions, suggesting that the temperature and transport of warm Atlantic waters entering the Nordic Basin and the pattern of temperature variability over Europe are both the proximate responses to a change in the atmospheric circulation, consistent with a forced shift in the primary modes of high‐latitude atmospheric variability".

Í greininni (sjá hér á síðu Svalgaards) stendur meðal annars í kafla 3:

"...Lowest isotope values (highest temperatures) of the last millennium are seen ~1100–1300 A.D., during the Medieval Climate Anomaly [Bradley et al.,2003], and again after ~1950 A.D. The largest and most sustained isotopic increases (coolings) are centered at ~1500 A.D. and ~1700 A.D., corresponding to the regional Little Ice Age..."

"...The presence of medieval and 20th century warmth and Little Ice Age cooling in our records suggests a possible connection to known solar variations at these times (i.e., the
Spører and Maunder minima and medieval and modern maxima, respectively..."

(Sejrup, H.P., Lehman, S.J., Haflidason, H., Noone, D., Muscheler, R., Berstad, I.M. and Andrews, J.T. 2010. Response of Norwegian Sea temperature to solar forcing since 1000 A.D. Journal of Geophysical Research 115: 10.1029/2010JC006264).

 

 

 

Icesave og áhættugreining - Eða rússnesk rúletta...?

 

 

 

 

 

 

 

Ekki verður tekin afstaða með eða á móti Icesave í þessum pistli, heldur kynnt einföld aðferðafræði sem getur nýst þeim sem vilja bera sama áhætturnar af því að kjósa JÁ eða NEI. 

Það er ljóst að mörg ljón geta verið í veginum hvor leiðin sem verður valin. Ljónin eru mörg og lævís, og því erfitt að átta sig á þeim.  Málið er flókið og áhætturnar mismunandi. Það er því mikilvægt að valið sé yfirvegað og byggt á rökum, og síðan sá kostur valinn þar sem afleiðingar yrðu  minni ef eitthvað fer úrskeiðis. Við lítum á okkur sem skynsamt fólk og viljum velja þá leið sem er áhættuminnst fyrir okkur og börn okkar, en ekki nota glannaskap áhættufíkilsins sem er með „það reddast" hugarfarið. Við veljum illskárri kostinn. Það verður síðan að vera mat hvers og eins hvor kosturinn er skárri, eða illskárri.

Þessi aðferðafræði getur einnig nýst öllum vel þegar þeir standa frammi fyrir ákvarðanatöku þar sem málið er snúið og áhættur margar og mismunandi. Sama hvort það er í fjármálum, framkvæmdum eða stjórnmálum. Sama hvort það er í þjóðfélaginu, vinnustaðnum eða einkalífinu.

Þetta er einfölduð útgáfa af áhættugreiningu sem menn nota mikið þegar ráðist er í stórar og umfangsmiklar framkvæmdir, en þessi einfaldaða aðferðafræði er jafnvel notuð af þinginu og ráðuneytum í Ástralíu eins og sjá má á þessari vefsíðu Guidelines for Cabinet Submissions and New Policy Proposals, sjá Risk Assessment á miðri síðunni. Þessi aðferðafræði hentar því, og er jafnvel notuð, þar sem reynt er að láta skynsemina ráða för í pólitíkinni.

 

Áríðandi er að það komi skýrt fram að þær „áhættur" sem koma fram í dæminu hér fyrir neðan eru eingöngu settar fram til útskýringar, og hættumatið er valið þannig að dreifingin verði þannig að auðveldara sé að skýra út aðferðafræðina.

Það eru til ýmsar aðferðir við áhættugreiningu (risk analysis), en sú sem kynnt er hér er einföld, auðlærð, myndræn og árangursrík. 

 

Ekki veit ég hvort mér tekst að kynna þessa góðu aðferðafræði svo gagn sé af.  Ábendingar eru auðvitað vel þegnar.

 

Fimm mínútna námskeið:

 

Hvernig fer svona áhættugreining fram?

Aðferðin sem kynnt er hér er mjög einföld, krefst lítillar kunnáttu , en er einstaklega góð til að meta áhættu af einhverri ákvarðanatöku og taka skynsamlega á málunum, sérstaklega þegar málið er snúið og afleiðingar af röngu mati og rangri ákvarðanatöku geta orðið dýrkeyptar.

Ég hef útbúið eyðublöð sem eru aðgengileg hér fyrir neðan. Þau eru gerð í Excel, en að sjálfsögðu hefði alveg eins mátt nota rúðustrikað blað eða ritvinnsluforrit til að útbúa eyðublöðin.

Hér fyrir neðan eru smækkaðar myndir af þessum eyðublöðum felldar inn í textann. Þar hefur aðeins verið fyllt inn í þau.

 

Eyðublöðin er tvö:  Annað er fyrir ICESAVE: JÁ  og hitt fyrir ICESAVE: NEI.

Í örstuttu máli:

Fyrst er fyllt inn í efri töfluna á JÁ eyðublaðinu.  Þegar því er lokið eru niðurstöður fluttar úr efri töfluna í þá neðri. Þá sé fær maður myndrænt yfirlit yfir allar áhættur sem maður getur séð fyrir sér, og séð hvort áhættan er ásættanleg ef valið er JÁ.

Síðan gerir maður tilsvarandi á annað eyðublað fyrir valið NEI.

Þá er áhættugreiningu (risk analysis) lokið.

Þegar þessu er lokið getur maður farið að velta fyrir sér hvort hægt sé að lágmarka áhættuna á einhvern hátt. Það er áhættustýring (risk management).

 

1)     Efri taflan, áhættuflokkun:

Maður reynir að ímynda sér með hugarflugs aðferðinni (brain storm) allar hættur eða slæmar afleiðingar sem ákvörðunin um að kjósa annað hvort JÁ  eða  NEI gæti haft í för með sér. Til að byrja með er best að setja allt á blað sem manni dettur í hug, því það er alltaf hægt að fækka liðunum seinna ef manni sýnist þeir ekki eiga við.

 

Dæmi:  Hugsum okkur augnablik að við séum að fylla inn í töfluna fyrir ICESAVE: JÁ.

Okkur koma til hugar nokkrar hættur. Setjum bara inn fáeinar til að skýra málið.  Gildin fyrir líkur og afleiðingar (1...5)/(A...E) eru út í loftið... Vissulega sumt kjánalegt hér, en þannig má það gjarnan vera, því við lagfærum seinna. Hér er mikilvægt að nota hugarflugs eða „brain-storm" aðferðina, og þá er miklu betra að nokkrir séu saman til að varpa fram hugmyndum, t.d. fjölskyldumeðlimir eða vinnufélagar.   „Láta allt flakka - Laga seinna".

Við færum inn hætturnar sem okkur koma í hug, og metum líkur á að áhætta reynist raunveruleg (skalinn 1...5) og hvaða afleiðingar það hefði í för með sér (skalinn A...E).  Við færum þessi gildi inn í viðkomandi dálka þar sem bláu stafirnir eru.

 

(Auðvitað eru líkurnar/afleiðingarnar hér bara lítt ígrunduð dæmi).

 

 

2)     Neðri taflan, áhættufylkið:

Litirnir í töflunni (áhættu fylki - risk matrix) merkja sjónrænt hvort viðkomandi líkur/afleiðingar séu ásættanlegar. Rautt er óásættanlegt, grænt ásættanlegt og gult eitthvað sem mætti íhuga nánar.

Takið eftir að eftir því sem reitirnir eru ofar eru meiri líkur á að viðkomandi atburður eigi sér stað, og að eftir því sem reitirnir eru lengra til hægri verða afleiðingarnar verri.  Þess vegna verða reitirnir rauðari eftir því sem þeir nálgast meir efstu röðina og röðina lengst til hægri.  Almennt getum við sagt að atburðir sem lenda í reitunum efst til hægri séu gjörsamlega óásættanlegir. 

Flytjum nú úr dálkunum Líkur og Afleiðingar (dálkarnir með bláu stöfunum) í efri töflunni í lituðu reitina  neðri töflunni. Sumar hættur lenda í grænum reitum, aðrar í gulum reitum og nokkrar í rauðum reitum.

Nú er ekki alveg víst að litavalið sé skynsamlegt. Við lögum það seinna ef okkur finnst þörf á því...

 

 

 

3)     Áhættumatið:

Áhættustig reitanna í áhættufylkinu er mismunandi:

[RAUÐIR REITIR]:  Óviðunandi. Hér þarf virkilega að skoða málið nánar og meta vel.  Sumt kann að vera gersamlega óviðunandi og beinlínis stórhættulegt. Hvað er hægt að gera til að minnka áhættuna?

[GULIR REITIR]: Rétt að athuga nánar því mat okkar kann að hafa verið ófullnægjandi.

[GRÆNIR REITIR]: Viðunandi. Þarf lítið að skoða.

 

Lendi einhver hættan á grænum reit, þá þurfum við lítið að hugsa um það.  Lendi hættan á gulum reit, þá er auðvitað rétt að gefa því gaum.

Einhverjar hættur hafa lent á rauðum reit. Nú verðum við að staldra við: Er það ásættanlegt? Hvað er í húfi? Ef líkur eru hverfandi þá getur það verið ásættanlegt, en ef til dæmis mannslíf, heilsa okkar og svo framvegis er í húfi, þá getur vel verið að það sé algerlega óásættanlegt, jafnvel þó líkurnar séu ekki mjög miklar. Framtíð okkar og barna okkar?  Getum við gert eitthvað til að lágmarka viðkomandi hættu?  Þetta verðum við að meta á yfirvegaðan hátt.

 

 

4)      Þegar bæði eyðublöðin, fyrir ICESAVE-JÁ og ICESAVE-NEI hafa verið útfyllt getum við tekið rökstudda og yfirvegaða afstöðu, með eða á móti:

Við höldum áfram að vega og meta, endurskoðum mat okkar á líkum og afleiðingum, yfirförum litavalið í áhættufylkinu. Meðan við erum að þessu fáum við góða sýn yfir verkefnið og eigum auðveldara með að svara já eða nei... 

Nú erum við búin að fara yfir allar áhættur sem ákvörðunin um að kjósa JÁ eða kjósa NEI getur haft í för með sér. Við höfum flokkað það eftir líkum og alvarleika. Við höfum sett niðurstöðuna í töflur sem sýna okkur myndrænt hvað er í húfi...

Ef í ljós kemur að annað hvort JÁ eða NEI  virðist afgerandi öruggari leið, þá getum við kosið með skynsemina að leiðarljósi. Erum nokkuð viss í okkar sök. Við látum ekki stjórnast af brjóstvitinu einu saman eða af því sem aðrir segja eða bulla.  Við teljum okkur vera skynsöm og viljum greiða atkvæði með eða á móti samkvæmt meðvituðu mati. Við viljum lágmarka áhættuna.

 

Eins og lesendur sjá, þá er þetta einfalt og auðskilið.  Mikið væri annars gott að fá svona flokkun og framsetningu frá þeim sem hafa verið að fjalla um málið, þ.e. stjórnmálamönnum, hagfræðingum, lögfræðingum, og svo auðvitað okkur,  Pétri og Páli...

Fyrst þeir geta notað þessa aðferðafræði á Ástralska Þinginu eða ráðuneytum, og þykir það skynsamlegt, þá ættum við Íslendingar að fara létt með það - er ekki svo?

Gangi ykkur vel!

 

 

 

Eyðublöð á tveim flipum í Excel skjali:

Eyðublöð Excel

Athugið að á fyrsta flipanum eru eyðublöð fyrir JÁ, á öðrum flipa fyrir NEI og leiðbeiningar á hinum þriðja.   Auðvitað er öllum heimilt að leika sér með þetta skjal og breyta að vild.

 

Um alþjóðastaðalinn ISO / IEC 31010 Risk Management - Risk Assessment Techniques

 

 

Nú spyr ef til vill einhver hver mín niðurstaða sé.  Svarið er einfalt.  Ég er farinn að hallast að ákveðinni niðurstöðu, en endanleg ákvörðun liggur ekki fyrir. Ég nota tvö svona eyðublöð, annað fyrir JÁ og hitt fyrir NEI, og færi inn í þau jafnóðum og mér dettur eitthvað í hug, eða ef ég rekst á nýtt sjónarmið í ræðu eða riti.  Litríku töflurnar, áhættufylkin, taka smám saman á  sig mynd, en það hjálpar mér að skilja betur heildarmyndina og vonandi að taka „rétta" ákvörðun þegar að kjörborðinu kemur.

 

 

 

Gamall vísdómur
Ekki trúa neinu ef þú hefur bara heyrt um það.
Ekki trúa neinu ef það er aðeins orðrómur, eða eitthvað sem gengur manna á milli.
Ekki trúa neinu sem er í þínum trúarbókum.
Ekki trúa neinu sem kennarar þínir, eða þeir sem eru þér eldri segja þér í krafti valds síns.
Ekki trúa á aldagamlar venjur.

En, ef þú kemst að raun um, eftir skoðun og greiningu,
að það kemur heim og saman við heilbrigða skynsemi
og leiðir gott eitt af sér,
þá skalt þú meðtaka það og lifa samkvæmt því.

---Gautama Buddha (~563 F.Kr.-~483 F.Kr.)

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Excel-eyðublöð-Já-&-Nei