Áhyggjur vísindmanna af heilsufari sólar...

 

 

 

 Myndin er frá síðustu spá NASA um virkni sólar á næstu árum. Spáin er dagsett 3ja september og má lesa hana hér.  Eins og sjá má, þá spáir NASA nú að næsta sólsveifla, sveifla númer 24, muni hafa um helmingi lægri sólblettatölu en sú sem nýliðin er, þ.e. sólsveifla númer 23.

 

Ennþá meiri athygli hefur eftirfarandi þó vakið...

 Á vefsíðu danska blaðsins Ingeniøren, sem margir þekkja, var fyrir fáeinum dögum grein sem nefnist  Solpletterne forsvinder om få år, spår amerikanske forskere.

Smella hér til að sjá greinina.

"Solen er langsomt ved at skrue ned for styrken af sit magnetfelt, viser målinger gennem de seneste ti år. En ekstrapolation tyder på, at solpletterne helt forsvinder om fem-ti år"

stendur í inngangi greinarinnar.

Í greininni er vísað í splunkunýja grein eftir Livingston og Penn. Greinin, sem er erindi sem þeir fluttu nýlega á ráðstefnu Alþjóða stjörnufræðifélagsins, Internationa Astronomical Union - IAU.  mun birtast innan skamms.     Bloggarinn náði í eintak á arXiv.org. Greinina má nálgast með því að smella hér.

Höfundarnir eru enn svartsýnni enn NASA og spá þeirra nær einnig til sólsveiflu 25.

Í samantekt greinarinnar (abstract) stendur meðal annars:

"Independent of the normal solar cycle, a decrease in the sunspot magnetic field
strength has been observed using the Zeeman-split 1564.8nm Fe I spectral line at the
NSO Kitt Peak McMath-Pierce telescope. Corresponding changes in sunspot brightness
and the strength of molecular absorption lines were also seen. This trend was seen to
continue in observations of the first sunspots of the new solar Cycle 24, and extrapolating a linear fit to this trend would lead to only half the number of spots in Cycle 24 compared to Cycle 23, and imply virtually no sunspots in Cycle 25."

Höfundarnir benda vissulega á að þetta séu aðeins vísbendingar byggðar á mælingum. Það þurfi að fara varlega þegar mæliferlar eru framlengdir inn í framtíðina, en vissulega er þetta vísbending sem vert er að veita athygli, sérstaklega þegar spár NASA um næstu sólsveiflu eru nánast í sama dúr.

 

Sjá einnig grein í Science 14 september; Say Goodby to sunspots?  Lesa hér.
Þar stendur m.a.:

"The last solar minimum should have ended last year, but something peculiar has been happening. Although solar minimums normally last about 16 months, the current one has stretched over 26 months—the longest in a century. One reason, according to a paper submitted to the International Astronomical Union Symposium No. 273, an online colloquium, is that the magnetic field strength of sunspots appears to be waning.

…

Scientists studying sunspots for the past 2 decades have concluded that the magnetic field that triggers their formation has been steadily declining. If the current trend continues, by 2016 the sun’s face may become spotless and remain that way for decades—a phenomenon that in the 17th century coincided with a prolonged period of cooling on Earth".

 --- --- ---

 

 

 

Grein um málið var að birtast í dag á síðunni WUWT:  Sun’s magnetics remain in a funk: sunspots may be on their way out. Smella hér. Þar eru nokkrar myndir og krækjur.

-

Livingston og Penn hafa fjallað um þessi mál áður, en nú virðist sem rannsóknir þeirra veki mun meiri athygli en áður. Í nýju greininni eru uppfærðir ferlar með niðurstöðum nýrra mælinga.

 

Sjá bloggpistilinn sem birtist hér 3ja september 2009 þar sem fjallað er um Livingston og Penn:

Eru sólblettir að hverfa? Þannig er spurt á vefsíðu NASA í dag...

 

Nú er bara að vona að þetta sé ekki fyrirboði um það sem fjallað er um hér

-

Það er þó rétt að taka það fram í lokin að sólin er við hestaheilsu og því fílhraust, en það er bara spurning hvort hún verði í sólskinsskapi næstu árin.

Svona sveiflur í sólinni eru mjög eðlilegar og koma með reglulegu millibili, en hæðirnar og lægðirnar eru misdjúpar.

Það er vel þekkt að virkni sólar gengur í bylgjum. Þekktar sveiflur eru a.m.k. fimm: 1) 11 ára Schwabe, 2) 22 ára Hale, 3) 90 ára Gleissberg, 4) 200 ára Suess, 5) 2300 ára Hallstatt. Þar sem þetta eru nokkuð reglulegar sveiflur ætti að vera hægt að nota þær til að spá fyrir um virkni sólarinnar í framtíðinni. Það hefur samt vafist nokkuð fyrir mönnum. 
(Ath. að tímarnir sem gefnir eru upp eru eingöngu því sem næst. Þannig er t.d. 11-ára sveiflan í raun á bilinu  9,5 til 13 ár að lengd).

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• livingston-penn-2010.pdf

Stjörnuskoðun, Stjörnufræðivefurinn og ljósmengun...

 

 

Nú fer að verða hægt að njóta stjörnuhiminsins á kvöldin.  Að mörgu leyti er haustið besti tíminn því þá er ekki eins kalt og um hávetur.

Ekki er nauðsynlegt að eiga forláta stjörnusjónauka til að skoða stjörnurnar. Að mörgu leyti hentar sæmilega góður handsjónauki vel. Jafnvel er hægt að njóta fegurðar kvöldhiminsins án sjónauka. Það sem skiptir mestu máli er að komast út úr þéttbýlinu og finna stað þar sem ljósmengun er minni. Til dæmis má skreppa í Heiðmörk eða að Kaldárseli fyrir ofan Hafnarfjörð. Ljósmengun í dreifbýli er orðin verulegt vandamál og má lesa um það hér.

Reyndar er Stjörnufræðivefurinn langbesta hjálpartækið. Þar er gríðarmikill fróðleikur ætlaður almenningi. Nýlega var vefurinn endurbættur verulega og er mér til efs að betri vefur fyrir þá sem ánægju hafa af stjörnuskoðun sé til á netinu. Auðvitað eru allar greinar á Íslensku, og meira segja á góðri Íslensku :-)

Félagið Stjörnuskoðunarfélag Seltjarnarness er líklega eina félag áhugamanna hér á landi. Félagar koma alls staðar af landinu, þrátt fyrir að nafnið geti bent til annars. Bloggarinn hefur verið félagsmaður lengi og var gjaldkeri í nokkur ár fyrir um áratug síðan.

Tilefni þessa pistils er fyrst og fremst að benda á Stjörnufræðivefinn  www.stjörnuskoðun.is.  Enginn verður svikinn af því að heimsækja hann.

---

Ítarefni:

Stjörnuskoðunarfélag Seltjarnarness

Ljósmengun

Grein um Ísland í víðlesnu erlendu tölvublaði: How to kill the datacenter business...

 

Í vefútgáfu víðlesins og mjög þekkts erlends miðils  ZDNet er fjallað um ólukku Íslendinga. Skýrt er frá því hvernig þeir hafa lifað af eldgos, óveður og jarðskjálfta, en nú sé ljóst að enn ein ógnin stafi að Íslendingum, þ.e. þeirra eigin stjórnmálamenn.

Auðvitað er verið að fjalla um gagnaverin sem áttu að koma í stað álveranna. Fjallað er um ákvörðun IBM og fleiri að hætta samstarfi um uppbyggingu stórs gagnavers á Keflavíkurflugvelli...

 

How to kill the datacenter business

By David Chernicoff | September 9, 2010, 11:48am PDT

http://www.zdnet.com/blog/datacenter/how-to-kill-the-datacenter-business/438

Summary

With an environment that lends itself to significant green datacenter potential, Iceland’s dreams of becoming a datacenter mecca seem to have run afoul of the governmental bureaucracy

 

 

 

They survived earth quakes, severe weather, and a volcanic eruption that shut down air travel over a good portion of the planet, but it looks like the big plans of Icelandic datacenter providers may have been shot down by that most insidious of creatures; their own politicians.

With the announcement that IBM, as well as other major players, was postponing their involvement in the large datacenter operation planned for the former military base at Keflavik International Airport the prospects of a relatively rapid ramp up of the Icelandic datacenter operation seemed to be pretty well dampened.  At issue is the fact that the servers in the datacenters are currently subject to the Icelandic VAT and this additional taxation adds a major increase to the costs of setting up a datacenter in Iceland. The decision is apparently in the bureaucratic hands of the Icelandic Ministry of Finance, who has yet to make a decision

In the EU, servers are excluded from VAT so their inclusion in the Icelandic tax model came as a surprise to the potential datacenter facility customers. Due to the fact that the companies using the facility would not be operating on a permanent basis in Iceland, the VAT is non-refundable.  Within the confines of the EU companies can move servers from country to country without incurring a tax penalty under an exclusion in the tax code of the EU covering the free flow of product.

Regardless of the greenness of datacenters based in Iceland, the bottom line for business is the cost of doing business. By adding an unnecessary tax burden to the operation of datacenters in the country, the Icelandic government is throttling the growth of an entire industry sector.  And it’s not as if the government would be getting revenue from this business model if the tax stays in place.  The actions of the major corporations necessary for a successful launch of world-class datacenters makes that abundantly clear.

 

With more than 20 years of published writings about technology, as well as industry stints as everything from a database developer to CTO, David Chernicoff has earned the term "veteran" in the technology world. Currently the principal of an independent consulting business and an active freelance writer, David has most recently been a Senior Contributing Editor for Windows IT Pro magazine, having also been the Lab Director for Windows NT Magazine, Technical Director of PC Week Labs, the author or co-author of a number of books on different versions of Windows, a plethora of eBooks on various technology topics, and of approximately 3000 magazine articles in print and on the web. With more than 20 years of published writings about technology, as well as industry stints as everything from a database developer to CTO, David Chernicoff has earned the term "veteran" in the technology world. Currently the principal of an independent consulting business and an active freelance writer, David has most recently been a Senior Contributing Editor for Windows IT Pro magazine, having also been the Lab Director for Windows NT Magazine, Technical Director of PC Week Labs, the author or co-author of a number of books on different versions of Windows, a plethora of eBooks on various technology topics, and of approximately 3000 magazine articles in print and on the web.

 

 

Verður Íslands óhamingju virkilega allt að vopni?

Nú er nauðsynlegt að hafa snarar hendur. Ef til vill er það þó þegar orðið of seint...

Kannski má bjarga einhverju fyrir horn með því að bregðast við strax í dag.
Á morgun verður það orðið allt of seint...

Góð grein Vilhjálms Lúðvíkssonar: Til varnar líffjölbreytni á Íslandi...

 

Vilhjálmur Lúðvíksson efnaverkfræðingur skrifaði nýlega mjög fróðlegar greinar í Fréttablaðið. 

Vilhjálmur er doktor í efnaverkfræði, starfaði lengi sem framkvæmdastjóri Rannsóknarráðs, hefur verið stjórnarmaður Skógræktarfélags Íslands, er formaður Garðyrkjufélagsins... Hann hefur fjallað um náttúruvernd í ræðu og riti, og sjálfur starfað að uppgræðslu og skógrækt í eigin landi.

Það er full ástæða til að halda þessari grein til haga. Ég leyfði mér að breyta leturgerð á nokkrum stöðum.

 

 

 

Til varnar líffjölbreytni á Íslandi - fyrri grein

Fréttablaðið 28. ágúst 2010.

Vilhjálmur Lúðvíksson áhugamaður um náttúru Íslands, sjálfbæra ræktun og aukna líffjölbreytni í landinu

Núverandi umhverfisráðherra, Svandís Svavarsdóttir, hefur að undanförnu boðað herferð gegn nokkrum tegundum lífvera á Íslandi, lúpínu og skógarkerfli, sem uppræta skal með verkfærum eða eitra fyrir eftir því sem við á.

Rökin fyrir þessum útrýmingaraðgerðum eru þau að umræddar tegundir ógni því sem kallað er ,,líffræðilegur fjölbreytileiki" eða „líffræðileg fjölbreytni" á Íslandi og að Ísland sé skuldbundið af alþjóðlegum sáttmála (Ríó-sáttmála) til þess að berjast gegn ,,ágengum framandi lífverum" sem ógni þeirri fjölbreytni. Auk þess þurfum við ,,að virða leikreglur á þessu sviði og taka mið af alþjóðlegri reynslu, ekki síst vegna þess að vistkerfi einangraðra eyja eru viðkvæm fyrir innflutningi og dreifingu framandi lífvera og er Ísland þar engin undantekning".

Hugmyndafræðilega lituð túlkun Ríó-sáttmála

Í þessari röksemdafærslu er mörgu snúið á hvolf. Látið er í veðri vaka að ,,líffræðileg fjölbreytni" sé hugtak sem nái yfir tiltekna stöðu lífríkisins á hverjum stað og að á Íslandi sé sérstök ,,líffræðileg fjölbreytni" sem þurfi að vernda fyrir ,,ágengum, framandi" tegundum samkvæmt alþjóðlegum samningi þar um.

Þetta er allt rangtúlkun sem snýst um hugmyndafræði en ekki vísindi og leiðir til misskilnings á alþjóðlegum skuldbindingum Íslands. Hugtakið ,,líffræðileg fjölbreytni" er reyndar vond þýðing á enska orðinu biodiversity sem er hlutlaust hugtak um fjölbreytileika lífsins og nær til allra flokka lífríkisins og erfðafræðilegs fjölbreytileika þess - óháð stað og aðstæðum. Það nær bæði til fjölbreytni tegunda, erfðaefnis og lífsamfélaga, og ber ekki í sér neina hugmyndafræðilega eða tilfinningalega afstöðu til æskilegra eða óæskilegra lífvera - innlendra, framandi, eða ágengra. Betra væri að tala um líffjölbreytni en ,,líffræðilega" fjölbreytni því fjölbreytnin er eiginleiki lífsins en ekki fræðanna sem um það fjalla þótt einstakar fræðigreinar virðist gefa þeim mismunandi gildishlaðna merkingu.

Skuldbindingar þær sem Ísland undirgekkst með svonefndum Ríó-sáttmála snúast um að taka þátt í alþjóðlegri viðleitni til að koma í veg fyrir að tegundir lífvera og lífsamfélög fari forgörðum vegna sívaxandi umsvifa mannsins á jörðinni. Sérstaklega snúast þær um fjölbreytni lífsins í regnskógum hitabeltisins og áhyggjur manna af ótæpilegri eyðingu þeirra. Einnig er viðurkennt að líka þurfi að huga að tegundum í útrýmingarhættu annarsstaðar á jörðinni. Athyglisvert er að Ríó-sáttmálinn byggir mjög á því að fjölbreytni lífsins sé manninum mikilvæg sem uppspretta verðmæta til framtíðar - auðlinda framtíðarinnar.

 

Hver er raunveruleikinn á Íslandi?

Lífríki Íslands er óvenju fátækt af lífverum og lífræn framleiðsla eða afkastageta landsins afar lítil miðað við náttúruskilyrðin svo sem hnattstöðu, veðurfar og jarðveg. Þurrlendið ber þess merki að hafa verið einangrað frá meginlöndunum og tegundir sem hér ættu að lifa góðu lífi hafi ekki enn borist hingað. Þetta á sérstaklega við plönturíkið. Ef hægt er að tala um jafnvægi í þessu sambandi má segja að Ísland sé gróðurfarslega úr jafnvægi við gróðurfar grannlandanna og annarra landa sem búa við hliðstæð gróðurskilyrði. Af því leiðir einnig fábreytni annarra tegunda sem fylgja framleiðslugetu gróðurlendisins. Af þessu leiðir líka að þegar einangrun hefur verið rofin fjölgar lífverutegundum hér hratt.

Landnám Íslands og þeir nýtingarhættir sem fylgdu landnámsmönnum æ síðan leiddu til stórfelldrar gróður- og jarðvegseyðingar sem staðið hefur fram á okkar daga. Landinu sem var að stórum hluta viði vaxið var breytt í örfoka land, berangursmela eða í besta falli mosaþembur og lyngmóa þar sem engar afkastamiklar og lostætar plöntur eins og belgjurtir og ungar trjáplöntur þrifust vegna þrotlausrar beitar. Íslendingar hafa því valdið gífurlegu líffræðilegu umhverfisslysi líkt og aðrar þjóðir sem búið hafa við hjarðmennsku t.d. í Asíu, Afríku. Þessu hefur verið marglýst og staðfest með vísindarannsóknum hér á landi og merkin getur hver sem er séð sem er með augun opin.

En það er eins og margir vilji breiða yfir og afneita þessu. Það er jafnvel farið að lofsyngja berangursholtin og lyngmóann sem hin náttúrulegu íslensku gróðursamfélög með sína dýrmætu ,,líffræðilegu fjölbreytni". Og nú er farið að berjast gegn viðleitni til að endurheimta hin löngu glötuðu gróðursæld og lífframleiðslu sem henni fylgir - og þeirri stofnun falið að hefja eyðingu gróðurs sem þó hefur náð mestum árangri í baráttunni við gróðureyðinguna.

Sem betur fer hefur gróðureyðingu fyrri ára nú að mestu verið snúið við og gróðurlendi Íslands tekur örum stakkaskiptum. Þar kemur margt til. Skógræktar- og landgræðslustarf hefur skilað miklum árangri og mjög hefur dregið úr beitarálagi sauðfjár. Stór svæði eru nú friðuð fyrir beit. Á síðustu tveimur áratugum hefur veðurfar einnig orðið gróðri hagstæðara en var lengst af. Nýjar tegundir bæði svarðplöntur, runnar og tré, sem fluttar hafa verið til landsins, breiðast nú hratt út ásamt innlendum tegundum - s.s. víði, birki og ýmsum belgjurtum - jafnvel tegundum sem verið hafa á válista Náttúrufræðistofnunar. Nærtækt er fyrir íbúa höfuðborgarsvæðisins að horfa yfir heiðarnar ofan við Reykjavík og sjá breytingarnar sem eru að verða og að þær eru til góðs bæði fyrir mannlíf og aðrar lífverur í landinu. Að halda öðru fram er einfaldlega rangt.

Sannleikurinn er sá að í samhengi við Ríó-sáttmálann um verndun líffjölbreytni er engri innlendri tegund bráð hætta búin. Þvert á móti eru ýmsar þær sem hafa verið á válista eða friðaðar nú í útbreiðslu og auðvelt að fjölga mörgum þeirra ef menn vilja. Einu lífsamfélögin sem eru e.t.v. að dragast saman vegna gróðurútbreiðslunnar eru þau sem mynduðust í kjölfar gróður- og jarðvegseyðingarinnar, foksvæðin, holtin og melarnir, sem búskaparhættir landsmanna mynduðu í samspili við eldgos og langvarandi kuldaskeið frá lokum 13. aldar. Í þessu samhengi þarf að ræða skuldbindingar Íslands en ekki í samhengi við eyðingu skóga í hitabeltinu.

Líffjölbreytni á Íslandi í skilningi Río-sáttmála hefur þannig verið að aukast hröðum skrefum á síðustu árum og engri tegund er í rauninni hætta búin af manna völdum. Engar vísindarannsóknir hafa heldur sýnt fram á neitt slíkt. Þvert á móti eru margar nýjar tegundir skordýra, fugla, örvera að nema hér land auk þeirra plantna sem menn flytja til landsins bæði af ásetningi manna eða óviljandi með margvíslegum aðföngum - m.a. til landbúnaðar. Sumar tegundir sem hingað koma óboðnar eru ekkert sérstaklega æskilegar í augum okkar, svo sem 4-5 tegundir geitunga, köngulær, asparglitta og Spánarsnigill að maður ekki tali um margvíslegar tegundir sveppa sem leggjast á tré og garðagróður. En þrátt fyrir leiðindin sem þessum tegundum fylgja fyrir okkur mennina tekur lífríkið sjálft enga sérstaka siðferðilega afstöðu til þessara nýbúa. Þeir munu finna sinn stað í íslenskri náttúru eins og aðrar tegundir sem hingað komu á undan, hvort sem mannfólkinu líkar betur eða ver. - En þær geta verið bæði ,,ágengar og framandi" í lífi þeirra sem fyrir eru. Það þarf hins vegar mikið ,,líffræðilegt lögregluríki" til að stjórna þeirri umferð og litlar forsendur eru til að standa undir þeim kostnaði hér á landi.

 

 

 

Til varnar líffjölbreytni á Íslandi - síðari grein

Fréttablaðið 2. september 2010.

 

Í fyrri grein höfundar var bent á að beitt væri hugmyndfræðilega litaðri og óvísindalegri túlkun á hugtakinu "líffræðilegum fjölbreytileika" í Ríó-sáttmála Sameinuðu þjóðanna til að réttlæta herferð gegn svokölluðum "ágengum framandi lífverum", aðallega lúpínu og skógarkerfli. Dregið var í efa að aðstæður hér á landi kölluðu á aðgerðir í skilningi Ríó-sáttmála þar sem hér á landi vex líffjölbreytileiki og ekki hefur verið sýnt fram á að neinni tegund eða lífsamfélagi sé hætta búin. Líklega má með hliðstæðum hugmyndafræðilegum rökum réttlæta herferð gegn fleiri tegundum sem telja má "ágengar og framandi" að mati einhvers hóps. Hér er fjallað um réttmæti þess að stjórnvöld grípi yfirleitt til aðgerða á þessu sviði .

 

Mikilvirk, sjálfbær landgræðsluplanta

Alaskalúpínan er einn afkastamesti frumherjinn í þessu efni og hefur þegar skipt sköpum í því uppgræðslustarfi sem hér hefur verið stundað. Hún breiðist út þar sem áður var örfoka eða rofið land og gæðir jarðveginn frjósemi sem áður var eytt. Upp rís nýtt lífríki með jarðvegsörverum og jarðvegsdýrum sem búa í haginn fyrir nýtt gróðurlendi með innlendum og aðfluttum tegundum - allt eftir aðstæðum og ásetningi manna. Og ný lífsamfélög eru líka að verða til m.a. með aðstoð lúpínunnar. Skógurinn er nú að breiðast út sjálfkrafa (sjálfbær) á landinu sem lúpínan hefur forunnið. Hann laðar að sér margar indælar tegundir fugla bæði "innlendar" eins og músarindil, hrossagauk, auðnutitling og skógarþröst sem fjölgar óðum og svo "framandi" nýbúa eins og glókoll, svartþröst og krossnef. Reyndar fer útbreiðslan fram að hluta með hjálp þeirra tegunda sem nýta hið nýja gróðurlendi. Skógarþröstur er þar mikilvirkur að dreifa fræjum. Þar sem nýtur birtu í skóginum vex upp fjölbreyttur svarðgróður og berjarunnar vaxnir af fræi bornu af fuglum. Niturbindandi innlendar tegundir eins og umfeðmingur, giljaflækja og fuglaertur breiðast hratt út. Niturneytandi tegundir fylgja svo í kjölfarið bæði innlendar tegundir á borð við ætihvönn, sigurskúf sem og reyni, birki, víði og einnig aðfluttar tegundir eins og rifs, sólber, hindber, yllir og fleiri berjarunnar ásamt skógarkerfli, Spánarkerfli og geitkáli og fleiri tegundum.

Sumar þessara tegunda, bæði innlendar og framandi, geta um tíma orðið hvimleiðar meðan þær þekja landið og gera það erfitt yfirferðar eða þær komast í garðlönd þar sem menn vilja rækta aðrar tegundir til fegurðar og yndisauka. Það réttlætir þó ekki herferð gegn þeim kostaða af opinberu fé.

Það getur verið að sú "líffræðilega fjölbreytni" í örfoka gróðurlendum, holtum og melum sem nokkrir grasafræðingar hafa reynt að skrá með því að telja fjölda viðurkenndra, villtra íslenskra háplantna bíði einhvern hnekki. Ég mótmæli hins vegar slíkum einhliða mælikvarða á "líffræðilega fjölbreytni" sem hugmyndafræðilega litaðri og óvísindalegri túlkun á Ríó-sáttmálanum. Ég lít svo á að sú þröngsýni í túlkun sé út í hött á tímum þegar hraðfara loftslagsbreytingar ganga yfir, samgöngur eru jafn greiðar milli Íslands og raun ber vitni og líftegundum fjölgar hratt - bæði þeim sem við teljum æskilegar og þeim sem við erum ekkert sérstaklega hrifin af.

 

Vaxandi fjölbreytni lífríkisins - óraunhæf og óþörf herferð

Ísland er ekki lengur líffræðilega einangruð eyja. Fjölbreytni lífríkisins á Íslandi vex nánast með degi hverjum bæði með og án tilverknaðar mannsins. Á heildina litið verður það til góðs þótt einstakar tegundir örvera, jurta og skordýra geti valdið okkur einhverjum tímabundnum skráveifum. Minna hefur orðið úr faröldrum undanfarinna ára en fræðingar spáðu þótt orðið hafi staðbundnir og tímabundnir skaðar. Það þekki ég af eigin reynslu.

Allar jurtir geta orðið illgresi í garðinum okkar þegar þær vaxa á stöðum þar sem við viljum láta aðrar plöntur vaxa. En útrýmingarherferð gegn einstökum tegundum á kostnað almennings á engan rétt á sér. Slíkar útrýmingartilraunir skila litlum árangri. Eiturherferðir og upprót skaðar miklu fleiri lífverur en tilgangurinn var að uppræta og fræbanki er þegar orðið til í jarðveginum. Það sem raunverulega á sér stað er að verið er að tefja náttúrulega gróðurframvindu. Raunar er það siðferðilega umhugsunarvert hvernig opinberum aðilum kemur slíkt til hugar án þess að fram fari yfirvegaðar rannsóknir á meintri skaðsemi viðkomandi tegundum. Engar marktækar rannsóknir hafa farið fram á slíkri meintri skaðsemi sem reyndar er afar illa skilgreind. Hér er út í hött að vísa til hinna sögulegu fordæma um eyðingu refa og minka enda hafa sömu yfirvöld dregið úr viðleitni til að halda þeim tegundum í skefjum. Þar er þó um þekkt áhrif á landsnytjar og búskap að ræða. Ekki hefur verið sýnt fram á nein slík efnahagsleg áhrif lúpínu eða skógarkerfils á landsnytjar - nema síður sé.

Ég mótmæli því áformum umhverfisráðherra og lít á það sem gróflega sóun á almannafé verði farið út í kostnaðarsamar aðgerðir af opinberri hálfu til að útrýma eða hefta útbreiðslu þessara tegunda. Það hljóta að vera önnur brýnni verkefni í þágu þjóðarinnar sem kalla á almannafé um þessar mundir. Ég mótmæli einnig þeirri hugmyndafræði sem býr að baki þessum áformum ráðherra.

 

 

 

Ítarefni:

Um eituráhrif Roundup (Glyphosate)  illgresiseyðisins sem Landgræðslan notar til að eyða gróðri á Íslandi:

 Pesticide Action Network Aotearoa NZ (PANANZ)

 

 

Loftslagsnefnd Sameinuðu þjóðanna, IPCC, verði stokkuð upp...

 

 

 

 

Niðurstaða alþjóðlegs fagráðs vísindamanna sem falið var að leggja mat á störf Alþjóðaloftslagsnefndar SÞ (IPCC) er sú að gera þurfi róttækar breytingar á starfsemi hennar. Leggur ráðið jafnframt til að formaður nefndarinnar geti ekki setið jafn lengi og undir núverandi fyrirkomulagi.

En núverandi formaður nefndarinnar, Dr Rajendra Pachauri, situr í tvö sex ára kjörtímabil.

Þá leggur ráðið, sem á ensku nefnist Inter-Academy Council (IAC), til að skipuð verði framkvæmdastjórn sem óháðir aðilar, jafnvel aðilar sem ekki starfa í vísindasamfélaginu, hafi aðgang að, í því skyni að auka trúverðugleika nefndarinnar.

Það er jafnframt skoðun ráðsins að Alþjóðaloftslagsnefndin hafi brugðist seint og illa við uppljóstrunum um rangfærslur í skýrslu nefndarinnar á árinu 2007. 

Ber þar hæst sú spá að árið 2035 verði jöklar Himalaja-fjallgarðsins horfnir með öllu og aðgengi um 800 milljóna manna að drykkjarvatni þar með ógnað, spá sem hefur nú verið hrakin með öllu.

 

Þetta mátti lesa í frétt Morgunblaðsins. Í raun er þetta stórfrétt þó hún láti lítið yfir sér. 

Ekki verður fjallað um skýrslu fagráðs vísindamannanna hér, heldur látið nægja að vísa á hana.

Sjá vefsíðu fagráðsins hér, en gríðarlegt álag hefur verið á síðuna og því vefþjónninn hrunið annað slagið:

http://reviewipcc.interacademycouncil.net

Þar má finna skýrsluna. Liggi vefsíðan niðri vegna álags má sækja úrdrátt úr greinargerð vísindaráðsins og alla skýrsluna hér:

Executive Summary
Full Report

Hér má sjá hverjir sitja í vísindaráðinu.

 

 

 

 Formaður IPCC heldur hér á skáldsögu sem hann hefur gefið út.

 

--- --- ---

Nokkur ummæli um niðurstöðu Inter Academy Council (IAC):

The Telegraph: 
Climate change predictions must be based on evidence, report on IPCC says

BBC:
Stricter controls urged for the UN's climate body

The New York Times:
Review Finds Flaws in U.N. Climate Panel Structure

New Scientist:
Climate panel must 'fundamentally reform' to survive

Dr. Roy Spencer loftslagsfræðingur:
Dump the IPCC Process, It Cannot Be Fixed

Real Climate:
IPCC report card

 

 

 

Loftslagsnefndin verði stokkuð upp

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• iac-ipcc-pre-release-summary.pdf
• climate_change_assessments_review_of_the_processes_procedures_ipcc_0.pdf

Eldrauðar appelsínur...

 

 

 

 

Eru appelsínur eldrauðar?  
Er eldurinn appelsínurauður eða appelsínugulur? 

Er ekki eldurinn eldrauður?

Hvers vegna segjum við að eitthvað sé appelsínurautt, appelsínugult, rauðgult eða órans þegar til er orð sem nær yfir hugtakið, þ.e. eldrautt?

Hvers vegna notum við orðið eldrautt yfir hluti sem eru blóðrauðir?

 

Forfeður okkar vissu vel hvernig eldurinn er á litinn, en fæstir  höfðu séð appelsínur. Í huga þeirra var eldurinn einfaldlega eldrauður. Eldrautt var litur hans.

Þeir gerðu greinarmun á eldrauðu og blóðrauðu, enda þekktu þeir liti elds og blóðs vel...

 

 

 

 

Eldrauð appelsína
(Eða er hún appelsínugul eða appelsínurauð?)

 

 

 

Vísindagrein um lit appelsína:

http://www.academia.edu/3419053/Are_Oranges_Yellow_Appels%C3%ADnugulur_as_a_Basic_Color_Term_in_Icelandic

Norðurljósin í nótt í beinni útsendingu...!

 

Hugsanlega sjást óvenju falleg norðurljós á næstu klukkustundum. Sums staðar verður skýjað og þá sést ekki mikið. Og þó. Stundum má greina norðurljósabjarmann í gegn um skýin.

Nú, ef ekkert sést, þá má dunda sér við að skoða myndirnar hér fyrir neðan...   Ef vel tekst til, þá ættu myndirnar að breytast í rauntíma. 

   Efstu tvær myndirnar  sýna norður- og suðurljósin séð frá gervihnetti.

   Fjórða myndin sýnir agnastreymi frá sólinni mælt með gervihnetti.

   Neðst eru tvö myndbönd sem sýna atburðinn 1. ágúst.

Skoðið skýringarnar sem eru fyrir neðan myndirnar og farið á viðkomandi vefsíður sem vísað er á.

Takið eftir tímanum sem kemur fram á viðkomandi mynd. Breytist hann annað slagið? Nauðsynlegt er að smella á Refresh eða F5 til að sækja nýjustu útgáfu.

 

 

 

 

 Norðurljósin
Hvað segir myndin okkur?  Eru norðurljósin núna yfir Íslandi ?
Norðurljósin eru rauð á myndinni.

 

This plot shows the current extent and position of the auroral oval in the northern hemisphere, extrapolated from measurements taken during the most recent polar pass of the NOAA POES satellite.

The red arrow in the plot, that looks like a clock hand, points toward the noon meridian.

Meira: http://www.swpc.noaa.gov/pmap/pmapN.html

 

 

 

 

 

 

 

Suðurljósin

 

Nánar: http://www.swpc.noaa.gov/pmap/pmapS.html
 

POES Auroral oval website. http://www.sec.noaa.gov/pmap/

 

--- --- ---

 

 

 

 

The above Auroral Oval information is generated by CARISMA (Canadian Array for Realtime Investigations of Magnetic Activity). The CARISMA network is an array of magnetometers—devices that are used to measure disturbances in the Earth's magnetic field, caused by activity occurring in a region of space near the Earth, known as the magnetosphere. From these measurements, the nature of the event can be determined, and, by using a distributed array of magnetometers, more information can be calculated about their time and spatial evolution.

CARISMA Website. http://bluebird.phys.ualberta.ca/carisma/

 

 

--- --- --- 

 

 

 

 

 

 

GOES 5-minute averaged integral proton flux (protons/cm2-s-sr) as measured by the SWPC primary GOES satellite for energy thresholds of >=10, >=50, and >=100 MeV. SWPC's proton event threshold is 10 protons/cm2-s-sr at >=10 MeV. Large particle fluxes have been associated with satellite single event upsets (SEUs).

This page updates dynamically every 5 minutes. Other SWPC Real-time Monitors

Space Weather Prediction Center

 

 

--- --- ---  

 

--

 

 

 

- ---

 

 

 

 

 

Sólin í dag

 

 

 

www.spaceweather.com

 

 Góð umfjöllun:

Stjörnufræðivefurinn - Óþarfa áhyggjur

 

 Segulmælingastöðin

 

 

Þyrlusveit Landhelgisgæslunnar - Möguleg lausn...?

 

 

 

 

Það er gríðarlega dýrt að halda úti þyrlusveit og nægilegum fjölda manna til að sinna þeim og fljúga. Þyrlur eru mjög flókin og viðhaldsfrek tæki þannig að yfirleitt er ekki nema hluti þyrluflotans tiltækur. Ekki bætir úr skák, að af illri nauðsyn er helmingur starfsemi Landhelgisgslunnar erlendis við ýmiss konar verkefni.

Landhelgisgæslan ræður nú yfir tveim þyrlum af gerðinni Aerospatiale Super Puma. Það er allt of lítið, því þær þyrftu að vera fjórar.  Því miður höfum við ekki að efni á að reka svo margar þyrlur, þó svo að þörfin sé brýn.

Íslensku þyrlurnar sinna  öryggismálum á landi og legi. Þær sinna öryggisgæslu og björgunarstörfum á hafinu umhverfis Ísland og aðstoða bæði íslenska og erlenda sjófarendur. þær eru til taks ef flugvél þarf að nauðlenda á hafinu umhverfis Ísland. Þær sinna einnig hliðstæðum störfum á landi.

Litla þyrlusveitin á Íslandi og tiltölulega fáir starfsmenn sinna björgunarstörfum á stórum hluta Atlantshafsins þar sem erlend skipa- og flugumferð fer um. Þess vegna er með ólíkindum að ætla lítilli þjóð eins og Íslendingum að standa undir kostnaði við rekstur þyrlusveitar sem sinnir þessum störfum.

Það liggur beint við að fleiri þjóðir þyrftu að koma að rekstri þyrlusveitarinnar, það er að segja taka þátt í kostnaðinum. Fyrir milljónaþjóðir eru þetta smáaurar.  Landhelgisgæslan sæi eftir sem áður um daglegan rekstur, en t.d. EB eða NATO stæðu að mestu undir kostnaðinum. Það hlýtur að vera skilningur á þessum málum meðal þeirra þjóða sem hafa hagsmuni af því að öryggis- og björgunarstörfum sé sinnt á hafinu umhverfis landið.

Hefur þessi möguleiki ekki verið skoðaður? Eitthvað verðum við að gera, því mannslíf eru í húfi, en við erum staurblönk.

Hvaða aðra möguleika höfum við til að efla þyrlusveitina?

 

Myndin er fengin að láni hér á Sunnlendingur.is 

"Undarleg" hegðun hafíssins þessa dagana...

 

 

 

Myndin efst á síðunni breytist daglega. Takið eftir svarta ferlinum sem færist til hægri.
Úrklippan hér fyrir neðan sýnir stöðuna 19. júlí og breytist ekki.

Myndin er frá Dönsku veðurstofunni í dag. (Centre for Ocean and Ice  -  Danish Meteorological Institute. Beintengd mynd. Sjá hér). Takið eftir því hvernig hafísinn á norðurslóðum hefur hagað sér í ár, en það er svarti ferillinn. Í apríl er ísinn meiri en nokkru sinni a.m.k. frá árinu 2005, minnkar síðan óvenju hratt þannig að um skeið var hafísinn lítill að flatarmáli, en ferillinn tekur síðan krappa beygju fyrir skömmu þannig að í dag vantar lítið upp á að hann verði aftur meiri en undanfarin ár.

Þetta sést betur ef við klippum út hluta myndarinnar, stækkum og litum svæðið sem sýnir þróunina undanfarið. Svarti ferillinn er fyrir 2010 og sýnir stöðuna 19. júlí. Hann hefur snarbeygt til hægri og er nú farinn að nálgast rauða ferilinn. Undarlegt eða bara eðlilegt? Kannski eru þetta bara vindar sem eru að blása ísnum til og frá? Að minnsta kosti er ómögulegt að spá nokkru um framhaldið:

 

 

Þetta var hafísinn á norðurslóðum, en hvað er að gerast á suðurhveli jarðar? Nú er það rauði ferillinn sem gildir. (Sjá hér).  Hafísinn á suðurhveli jarðar er meiri en nokkru sinni áður frá árinu 2003 og meiri en meðaltal áranna frá 1973.

 

 

En hvað þá um samanlagðan hafís á norðurhveli + suðurhveli? Nú er það rauði ferillinn sem best er að skoða, en hann sýnir frávikið frá meðaltalinu. (Sjá hér. Stærri mynd hér). Eins og við sjáum þá er ekkert óvenjulegt á seyði. Hafísinn er rétt við meðaltalið.

 

 

 

 

Þá er það spurningin... Hvað er svona undarlegt við þetta? 

Er hegðun hafíssins nokkuð undarleg, er þetta ekki allt í besta lagi? Stundum er hafísinn minni en venjulega á norðurslóðum, en þá er hann yfirleitt meiri á suðurhvelinu, og síðan öfugt. Heildarhafísmagn jarðar hefur verið meira og minna stöðugt síðan a.m.k. 1979 og er í augnablikinu við meðaltalið, eða jafnvel rétt fyrir ofan það ef við tökum upp stækkunarglerið. Hafísinn á norðurhveli er því sem næst eðlilegur og sama er að segja um ísinn á suðurhveli. Þetta er þrátt fyrir hlýnun sem varð sérstaklega á síðustu áratugum síðustu aldar, en það sem af er þessari öld hefur hitinn meira og minna staðið í stað ef ekki er tekið tillit til El-Nino/La-Nina og þess háttar náttúrulegra sveiflna...

Höfum við ekki bara verið að deila um keisarans skegg undanfarið?

Þurfum við nokkuð að hafa áhyggjur af hafísnum meðan hann gerist ekki nærgöngull við strendur landsins?

 

(Allar myndirnar nema stækkaða úrklippan eru beintengdar og því breytilegar dag frá degi. Þess vegna má búast við að textinn passi ekki við myndirnar þegar frá líður).

 

 

Fjöldinn allur af beintengdum hafís-ferlum og myndum er hér.

 

 --- --- ---

 

 

Alfred E. Neuman

 

Quotes

 

Norskur prófessor: "Sólin boðar kaldari áratug"...

 

 

 

Þessi pistill fjallar um merkilega grein eftir Jan-Erik Solheim prófessor við Oslóarháskóla, en fyrst örstuttur inngangur:

Hugsanlega muna einhverjir eftir bloggpistlinum Hnattkólnun í kjölfar hnatthlýnunar? sem birtist hér 30. júní 2008.  Að stofni til var efnið grein sem birtist þá um sumarið í tímaritinu Þjóðmál. Þar birtist meðal annars mynd sem sýnir sambandið milli hitastigs við Armagh stjörnurannsóknarstöðina á Norður-Írlandi og lengd sólsveiflunnar frá 1796 til 1992. Myndin hér fyrir neðan er uppfærð miðað við að lengd síðustu sólsveiflu reyndist verða 12,6 ár, þ.e. henni lauk í desember 2008.

Taki maður sambandið milli lengdar sólsveiflunnar og lofthita trúanlegt, þá má því miður búast við verulegri kólnun á næstu árum. 

 

 

Í pistlinum Hnattkólnun í kjölfar hnatthlýnunar? stendur við þessa mynd:

 Við stjörnuathugunarstöðina Armagh á Norður-Írlandi hefur lofthiti verið skráður samviskusamlega frá árinu 1796. Hin fræga 11 ára sólblettasveifla nær sjaldnast yfir 11 ár heldur er hún breytileg; hún er frá um 9,5 árum til 12,5 ára. Það er vel þekkt að sólin er virkari en venjulega þegar sólsveiflan er stutt en síður virk þegar hún er löng. Það er einnig vitað að lengd sólsveiflu er vísbending um hve virk næsta sólsveifla verður. Stjörnufræðingar við Armagh teiknuðu upphaflega línuritið en höfundur pistilsins endurteiknaði það. Lóðrétti ásinn er hitastig við Armagh, sá lárétti lengd sólsveiflunnar. Rauða línan er útreiknuð og sýnir eiginlega meðaltal legu punktanna (regression). Hver einstakur punktur á línuritinu sýnir lengd sólsveiflu og meðalhita meðan á næstu sólsveiflu stóð (áratug síðar). Þetta er vegna tregðu lofthjúps jarðar til að svara breytingum frá inngeislun sólar en vegna þess hve sjórinn er mikill varmageymir tekur um áratug þar til breyting í inngeislun skilar sér sem breyting í lofthita. Það fer ekki á milli mála að töluverð fylgni er á milli lengdar sólsveiflunnar og meðalhita næsta áratugar; jafnframt að meðalhiti getur samkvæmt línuritinu lækkað um það bil 1,4°C við það að lengd sólsveiflunnar breytist frá 9,5 árum til 12,5 ára. Það er ekki lítið miðað við að hitastig lofthjúpsins er talið hafa hækkað um 0,7°C síðastliðin 150 ár. Hliðstæðir ferlar hafa verið gerðir sem sýna samsvörun milli meðalhita lofthjúps jarðar og lengdar sólsveiflunnar.

 

(Myndin hér að ofan er frábrugðin myndum  sem Jan-Erik Solheim teiknaði og eru neðst á síðunni  að því leyti að á henni eru vangaveltur um hvort nota megi hana til að meta hver mikil áhrif losun á CO2 hefur á hitastigið. Myndin gæti því verið eins konar mælitæki, þó ekki fyrr en eftir að minnsta kosti áratug).

 

Nýlega skrifaði Jan-Erik Solheim prófessor emeritus í stjarneðlisfræði við Oslóarháskóla grein í norska tímaritið Astronomi. Greinina má lesa með því að smella hér. Greinin, sem nefnist Sólin boðar kaldri áratug,  er ekki löng og er auðlesin. Þess vegna verður hér látið nægja að skrifa örstutta kynningu á efni hennar.

Það sem Jan-Erik Solheim hefur gert er að teikna ferla eins og sést hér fyrir ofan fyrir 10 mismunandi staði í Noregi. Niðurstöðuna má sjá á stóru myndinni hér fyrir neðan. Hann hefur einnig teiknað inn ellipsu sem sýnir líklega legu næsta punkts, en hringurinn efst til vinstri táknar ástandið meðan á síðasta sólblettatímabili (#23) stóð.

Takið eftir að á öllum ferlunum, bæði þeim sem er hér fyrir ofan, og þeim sem eru neðst á síðunni, er verið  að bera saman hitastigið um áratug eftir mælingu á lengd sólsveiflunnar, eins og fram kemur í skýringunum undir myndinni hér að ofan. Reyni maður að teikna svona ferla fyrir hitastigið sem mælist meðan á ákveðinni sólsveiflu stendur, þá kemur lítil samsvörun fram. Það er af þessum sökum sem við verðum að bíða í áratug til að komast að raun um hvort spáin reynist rétt, og njóta hlýindanna á meðan.

Við sjáum á myndinni, að ef ekki kemur annað til, svosem hlýnun af völdum losunar manna á CO2, þá stefnir í verulega kólnun. Það er auðvitað ef þetta er ekki allt saman einhver merkileg tilviljun.

Þetta er ekki nein smá lækkun hitastigs sem ferlarnir benda til. Lækkunin er svipuð og  spáð var fyrir um í greininni Hnattkólnun í kjölfar hnatthlýnunar?, en þar var spáð 1,4 gráðu lækkun miðað við hitastigið á Norður-Írlandi. Þetta er um það bil tvöföld sú hækkun sem mælst hefur síðastliðna öld.

Gangi þessi spá eftir, þá erum við í mjög vondum málum.  Við verðum því að vona að hún rætist ekki, en eins og Jan-Erik Solheim bendir á í grein sinni, þá getur hver og einn auðveldlega teiknað svona feril með hjálp töflunnar um lengd sólsveiflunnar sem fylgir greininni, og einhverjum langtímahitaferli. Fróðlegt væri ef einhver prófaði að teika svona feril fyrir hitastigið á Stykkishólmi, en það er lengsti samfelldi hitaferill á Íslandi.

Vonandi gengur þessi spá ekki eftir.  Vonandi mun haldast vel hlýtt eins og undanfarinn áratug. Við getum ekki annað en vonað, því kólnun er miklu verri en hlýnun .

Menn hafa ekki hugmynd um hvernig á þessari samsvörun stendur. Kannski bara furðuleg tilviljun.  Jan-Erik Solheim minnist á hugsanlega skýringu í lok greinar sinnar.

 

Vonandi á þessi ljóta spá ekki eftir að rætast.  Hafi losun manna á CO2 veruleg áhrif á hitafar, þá gæti hitalækkunin orðið minni. Kannski engin. - Nú, ef til vill er þetta bara tilviljun. 

 

Enn og aftur: Orsakasamhengið þekkja menn ekki. Suma grunar kannski eitthvað, en ekkert hefur verið staðfest. Þess vegna skulum við bíða róleg og sjá til. Við getum nefnilega ekkert annað.

 

"Rauðu punktarnir sýna mælt hitastig á 10 stöðum í Noregi (meðaltal yfir heila sólsveiflu, Y-ásinn), og  lengd næstu sólsveiflu þar á undan (X-ásinn). Svarta ellipsan sýnir meðalhitastigið sem búast má við næstu 11 ár, en hitastigið meðan á sólsveiflu 23 (1996-2008) stóð er teiknað með hring".

 

 

 

 

Lesið greinina: Solen varsler et kaldere tiår.

Bloggpistill frá 30. júní 2010: Hnattkólnun í kjölfar hnatthlýnunar?

 

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• solen_varsler.pdf