Bjarni Benediktsson: Réttlętismįl aldrašra

 

Grein ķ Morgunblašinu:

Réttlętismįl aldrašra

 

Eftir Bjarna Benediktsson

BB-mynd1"“Frelsi einstaklingins til aš rįša sķnum mįlum sjįlfur, afla sér tekna og verja žeim aš vild į ekki aš ljśka žegar lķfeyrisaldri er nįš.”

Um daginn hitti ég mann sem er kominn yfir sjötugt. Hann sagši mér aš hann vęri hęttur aš vinna – aftur. Hann hafši hętt žegar hann komst į aldur en sķšustu įr hefur oršiš heldur žrengra ķ bśi hjį honum og konu hans og žess vegna tók hann žvķ feginshendi žegar honum baušst vinna hjį sama vinnuveitanda og įšur. Vinnan var ekki mikil og launin žannig séš ekki heldur, en hann hugsaši sem svo aš žaš munaši um allt og svo var lķka įnęgjulegt aš fara reglulega śt śr hśsi, starfiš var skemmtilegt og vinnufélagarnir lķka.

Hver var įvinningurinn?

Ekki leiš į löngu žar til hann įttaši sig į žvķ aš žrįtt fyrir aš launin nęmu 80.000 krónum į mįnuši, jukust rįšstöfunartekjurnar ekki um nema rśmar 4.000 krónur į viku. Aš hans sögn skilaši vinnan vegna skeršinga innan viš 20.000 krónum betri stöšu ķ lok mįnašar. Žrįtt fyrir aš žessi mašur hefši įnęgju af starfinu og fengi žó meira en ella ķ vasann, sagši hann upp. Hann sagši aš žaš hefši veriš hępiš aš žaš svaraši kostnaši fyrir hann aš sękja vinnu enda fylgja žvķ alltaf einhver śtgjöld, ekki sķst žegar aka žarf talsverša vegalengd, eins og ķ žessu tilviki, meš bensķnveršiš eins og žaš er.

Žarna er mašur, góšur ķ sķnu fagi, sem getur lagt til veršmęta žekkingu og nżtur žess aš vera virkur į vinnumarkaši. En – honum sįrnaši viršingarleysiš sem fólst ķ žvķ aš skerša tekjur hans meš žessum hętti og hvatinn til žess aš vinna gufaši upp.

Įstęšan er sś aš įriš 2009 voru tekjumöguleikar aldrašra skertir meš žvķ aš afnema rétt fólks yfir sjötugu til aš vinna fyrir launum sem žessum įn žess aš žaš hefši įhrif į bętur.

Sé fólk ķ žeirri stöšu aš geta og vilja vinna į žaš aš hafa möguleika į žvķ įn žess aš skeršingar bóta leiši til žess aš allur hvati sé af žvķ tekinn. Hér gęti einhver sagt aš bętur vęru einungis fyrir žį sem žurfa į žeim aš halda og engar hafa tekjurnar. Žaš er rétt svo langt sem žaš nęr en žaš er fleira sem hangir į spżtunni. Ef of langt er gengiš ķ skeršingum upplifir fólk hvorki tilgang né sanngirni ķ žeim stušningi sem stjórnvöld veita. Viš veršum aš gera kröfu um aš lög og reglur styšji viš sjįlfshjįlp, tryggi umbun fyrir aš leggja sig fram og festi ekki aldraša ķ fįtęktargildrum.

Žungar byršar į aldraša

En žetta er ekki žaš eina sem hefur rżrt kjör eldri borgara į žessu kjörtķmabili.

Tekjutengingar vegna maka- og fjįrmagnstekna hafa veriš stórauknar. Grunnlķfeyrir hefur veriš skertur og stór hópur sem įšur fékk slķkan lķfeyri gerir žaš ekki ķ dag. Bętur hafa ekki haldiš ķ viš veršlag.

Žegar metnar eru breytingar į fjįrlögum innan lķšandi kjörtķmabils kemur ķ ljós aš aldrašir standa undir um 10% varanlegs nišurskuršar ķ rķkisrekstrinum. Samtals mį įętla aš rķkisstjórnin hafi dregiš śr greišslum til mįlaflokksins um a.m.k. 13 milljarša. En aldrašir hafa aš sjįlfsögšu ekki, frekar en ašrir žjóšfélagshópar, sloppiš viš skattastefnuna og žannig er sótt aš žeim śr tveimur įttum.

Fjöldi eldri borgara, sem hafa oršiš fyrir baršinu į svonefndum aušlegšarskatti, hefur litlar eša engar tekjur til aš standa undir slķkum greišslum. Um 300 manns meš tekjur undir 80.000 krónum į mįnuši reiddu fram 430 milljónir ķ žennan skatt įriš 2011. Žennan skatt žarf aš afnema hiš fyrsta.

Sjįlfstęšisflokkurinn ętlar einnig aš afturkalla žį kjaraskeršingu, sem eldri borgarar og öryrkjar uršu fyrir 1. jślķ 2009. Skeršingum vegna greišslna į ellilķfeyri, krónu fyrir krónu, veršur hętt og hann leišréttur til samręmis viš žęr hękkanir sem oršiš hafa į lęgstu launum sķšan ķ įrsbyrjun 2009.

Réttlętismįl

Sjįlfstęšisflokkurinn mun bęta stöšu aldrašra. Draga aftur śr tekjutengingum og hjįlpa fólki til sjįlfshjįlpar meš žvķ aš leyfa öllum yfir 70 įra aldri aš afla sér tekna įn skeršinga. Hękka aš nżju lķfeyrisgreišslur, tryggja aš aldrašir į dvalarheimilum haldi fjįrhagslegu sjįlfstęši og eyša žeirri mismunun sem birst hefur ķ ašgeršum stjórnvalda undanfarin įr.

Frelsi einstaklingins til aš rįša sķnum mįlum sjįlfur, afla sér tekna og verja žeim aš vild į ekki aš ljśka žegar lķfeyrisaldri er nįš. Aldrašir eiga aš njóta efri įranna meš reisn. Žeir eiga aš hafa raunverulegt val um hvernig žeir haga lķfi sķnu, hvort sem žaš felst ķ aš bśa į dvalarheimili eša ķ eigin hśsnęši, stunda vinnu eša ekki.

Žaš er réttlętismįl aš veita öldrušum raunverulegt frelsi til aš njóta įvaxta ęvistarfs sķns. Ķ žįgu žess réttlętismįls ętlar Sjįlfstęšisflokkurinn aš vinna".

Morgunblašiš 9. aprķl 2013
Eftir Bjarna Benediktsson
http://www.mbl.is/greinasafn/grein/1461472

 --- --- ---

 

Viš hljótum öll aš taka undir skrif Bjarna Benediktssona.  Viš bķšum žó enn eftir efndunum, en nś er lķtill tķmi til stefnu. Tķminn lķšur hratt, og enginn vill trśa žvķ aš Bjarni standi ekki viš orš sķn...    Lķklega hefur Bjarni bara gleymt žessu, og er Morgunblašsgreinin birt hér til aš minna į žetta loforš. Aušvitaš mun hann kippa žessu ķ lišinn hiš snarasta.

...En, skyldi Bjarni gleyma žessu fram yfir kosningar, žį er vošinn vķs fyrir Bjarna og flokk hans. Nś er aš hrökkva eša stökkva... 

Bjarni: Eldri borgarar og öryrkjar hafa kosningarétt og munar mikiš um atkvęši žeirra. Žaš mikiš, aš flokkur žinn gęti fengiš fleiri atkvęši ķ kosningunum en sį flokkur sem nś hefur meira fylgi ķ skošanakönnunum. -Žaš er aš segja ef žś klįrar mįliš strax į allra nęstu vikum.  
Sem sagt,   ķ nęstu rķkisstjorn eša ekki...  Žitt er vališ wink

 

 

 

 

 

 


Hnattręnn hiti fellur hratt - El Nińo lokiš...

 

 

UAH_LT_1979_thru_June_2016_v6

 

Žaš hefur sjįlfsagt ekki fariš fram hjį mörgum aš hnattręnn lofthiti hękkaši hratt į haustmįnušum og uršu margir slegnir ótta. Hitinn nįši hįmarki um sķšustu įramót og hefur sķšan falliš mjög hratt.

Žessi hitatoppur stafaši af fyrirbęri ķ Kyrrahafinu sem kallast El-Nińo, eša jólabarniš. Heitur sjór losar varma ķ lofthjśpinn, hann hlżnar en sjórinn kólnar. Yfirleitt tekur viš fyrirbęri sem kallast La-Nińa žegar kaldari sjór kęlir loftiš.

Žetta er mikil einföldun. Sjį góšar skżringar Trausta Jónssonar į fyrirbęrinu hér.

Įriš 1998 var óvenju öflugt El-Nińo fyrirbęri sem orsakaši hitatoppinn sem sést į mišri myndinni. Ķ framhaldi tók viš La-Nińa og orsakaši žaš lęgri lofthita ķ 2-3 įr eins og einnig sést į myndinni.

Hitatoppurinn sem nś er aš ganga nišur reis ķviš hęrra en toppurinn 1998, og ef aš lķkum lętur munum viš į nęstu įrum sjį La-Nińa kólun svipaša og viš upplifšum ķ byrjun aldarinnar. Munurinn į 1998 og 2016 toppunum er vęntanlega į mörkum žess aš vera tölfręšilega marktękur.

 

Veršur įriš 2016 hlżrra en įriš 2015?

Hugsanlega, en žaš mun varla muna miklu.

Veršur įriš 2017 hlżrra en įriš 2016?

Žaš er ólķklegt vegna La-Nińa sem mun žį vęntanlega hafa tekiš viš. Lķklega veršur įriš 2017 öllu svalara en 2016. Sama er aš segja um įriš 2018 ...

 

Hvaš tekur svo viš eftir aš La-Nina lżkur?

 - Hękkandi hiti?
 - Lękkandi hiti?
 - Kyrrstaša?

Enginn veit svariš. Sumir telja aš žaš muni halda įfram aš hlżna hęgt og rólega vegna aukins styrks koltvķsżrings ķ loftinu, ašrir aš nś muni taka aš kólna vegna minnkandi sólvirkni og sveiflna ķ hafinu, og enn ašrir gera rįš fyrir meira og minna kyrrstöšu...    Kannski žaš verši bara sambland af žessu öllu?

 

Hafi einhverjum ekki litist į blikuna žegar hitinn hękkaši hratt fyrir rśmu hįlfu įri, žį getur hinn sami andaš rólega nśna :-) 

 

(Žess mį geta innan sviga  aš hitatoppurinn 1997/1998 varš lķklega kveikjan aš vefsķšu bloggarans "Er jöršin aš hitna - ekki er allt sem sżnist" sem sett var į vefinn ķ febrśar 1998. Sķšan hefur ekki veriš uppfęrš ķ meira en įratug, en er į langlegudeild hér). 

 

Žaš er rétt aš minna į aš žessi pistill fjallar ekki um hlżnun af mannavöldum,

heldur sveiflur ķ nįttśrunni.

 

 

Myndin efst į sišunni:

Hnattręnn lofthiti til loka jśnimįnašar samkvęmt gervihnattamęlingum og śrvinnslu UAH.

Heimild: Dr. Roy Spencer.

Blįi ferillinn er mįnašagildi.   Rauši ferillinn er 13 mįnaša mešaltal.

 

 

Önnur framsetning:

UAH MSU

Hnattręnn lofthiti til loka jśnimįnašar samkvęmt gervihnattamęlingum og śrvinnslu UAH.

Heimild: www.climate4you.com.  Undirsķša: Global Temperature.

Granni ferillinn er mįnašagildi.   Gildi ferillinn er 37 mįnaša mešaltal.

(Ritarinn bętti viš nokkrum strikum til žęginda).

 

 

RSS MSU

Hnattręnn lofthiti til loka jśnimįnašar samkvęmt gervihnattamęlingum og śrvinnslu RSS

Heimild: www.climate4you.com.   Undirsķša: Global Temperature.


Granni ferillinn er mįnašagildi.   Gildi ferillinn er 37 mįnaša mešaltal.

(Ritarinn bętti viš nokkrum strikum til žęginda).

 

Rétt er aš minna į aš žessi pistill fjallar ekki um hnatthlżnun af mannavöldum, heldur ešlilegar sveiflur ķ nįttśrunni. 

 

nino3_4

Yfirboršshiti sjįvar ķ Kyrrahafinu žar sem El-Nińo į sér staš.

Beintengdur ferill frį Įströlsku vešurstofunni.

Sjį hér

 

 

 


Stefnir ķ offjölgun feršamanna? Hvaš er til rįša?

 

 

Žaš er ekki laust viš aš žeir sem kunna aš meta óspillta nįttśru séu uggandi. Margir feršamannastašir eru komnir yfir žolmörk og liggja undir skemmdum. Į nęsta įratug er reiknaš meš aš fjöldi erlendra feršamanna tvöfaldist. Gangi sś spį eftir er vošinn vķs. Hingaš til hafa menn veriš aš reyna aš bęta śr meš žvķ aš leggja göngustķga og trépalla, stękka bķlastęši, o.s.frv. en komiš hefur ķ ljós aš žaš nęgir ekki. Grķpa žarf til annarra rįšstafanna.

Hér veršur fyrst reynt aš rżna ķ spįr Innanrķkisrįšuneytisins og ĶSAVIA og skošaš hvaš žęr geti žżtt. Engin vķsindi, bara leikur meš tölum til aš fį tilfinningu fyrir vandamįlinu.

Ķ lokin er bent į leiš sem farin hefur veriš erlendis og reynst hefur vel.

 

Ferdamannaspa-2013-2025

Heimild er hér

 

Uppfęrš spį ISAVIA fyrir 2016:

Uppfęrd-spa-Isavia-crop

Ķ spį ĶSAVIA eru faržegar skemmtiferšaskipa ekki taldir meš.

Heimild er hér

 

Leikur aš tölum:

Forsendur:

1) Innanrķkisrįšuneytiš spįši įriš 2015, meš hlišsjón af tölum fyrir įrin 2013-2014, tęplega 1.500.000 feršamönnum įriš 2016.

2) ISAVIA uppfęrši nżlega spį sķna frį įrinu 2015 og spįir nś 1.730.000 feršamönnum įriš 2016. Žessar tölur innihalda ašeins žį sem koma meš flugi, en ekki meš skemmtiferšaskippum eša Norręnu. ISAVIA spįir sem sagt 15% fleiri feršamönnum en Innanrķkisrįšuneytiš, auk faržega sem koma sjóleišina.

3) Innanrķkisrįšuneytiš spįir įriš 2025 um 2.800.000 erlendum feršamönnum. 

4) Sé mišaš viš uppfęrša spį ISAVIA og spį Innanrķkisrįšuneytisins fyrir įriš 2025 mį hękka töluna a.m.k. śr 2.800.000 ķ 3.200.000 erlendra feršamanna įriš 2025.

 

Vangaveltur:

5) Tališ er aš um 80% erlendra feršamanna fari Gullna hringinn, eša Žingvelli-Geysi-Gullfoss.   80% af 3.200.000 er um 2.600.000.   Ž.e. įriš 2025 mį reikna meš 2,6 milljón feršamönnum įrlega į Žingvöllum, Geysi og viš Gullfoss.

6) Ef viš deilum ķ žessa tölu meš 365, ž.e. fjölda daga ķ įrinu, žį fįum viš śt 7.100 feršamenn hvern einasta dag įrsins sem munu fara Gullna hringinn įriš 2025. Žetta er mešaltal allra daga įrsins.

7) Segjum aš tvöfalt fleiri en mešaltališ komi aš sumri til, og helmingi fęrri en mešaltališ aš vetri til. Žaš gerir um 14.000 erlendra faržega į dęmigeršum sumardegi en 3500 į dag aš vetri til. Aušvitaš einföldun, en hjįlpar okkur viš aš sjį afleišingarnar.

8) Hugsum okkur augnablik aš allir žessir feršamenn aki Gullna hringinn meš hópferšabķlum, og aš 50 manns séu aš jafnaši ķ hverjum bķl.  Žaš gerir 280 hópferšabķla į dag aš sumri til og 70 į dag aš vetri til.

 

9) Aušvitaš feršast stór hluti feršamanna meš bķlaleigubķlum. Reiknum meš aš 3 faržegar séu aš jafnaši ķ hverjum bķl, og aš 2/3 feršist meš hópferšabķlum og 1/3 meš bķlaleigubķlum, ž.e. 9.200 feršamenn meš rśtum og 4.600 feršamenn meš bķlaleigubķlum į Žingvöllum, Geysi og Gullfossi daglega yfir sumarmįnušina.  

 

Umreiknaš ķ fjölda bķla meš feršamönnum jafngildir žetta 180 rśtum og 1.500 bķlaleigbķlum daglega į Gullna hringnum og bķlastęšum vinsęlustu stašanna hvern einasta dag yfir sumarmįnušina, įsamt 14.000 manns ķ kös.  

 

 

Er žetta ekki nokkurn vegin rétt reiknaš?  Viš žurfum enga nįkvęmni til aš sjį ķ hvaš stefnir. Svona einfaldur leikur aš tölum nęgir.

180 rśtur įsamt 1.500 bķlaleigubķlum daglega yfir sumarmįnušina
į Gullna hringnum įriš 2025,  ž.e. Žingvöllum, Gullfossi og Geysi.
Allt aš 14.000 erlendi feršamenn daglega įriš 2025 į žessum vinsęlu feršamannastöšum.

 

Žetta var bara Gullni hringurinn. Įlagiš į marga feršamannastaši er žegar komiš yfir žolmörk. Ekki bara į žeim sem teknir voru sem dęmi. Gangi spįr eftir, žį mun įlagiš tvöfaldast į nęsta įratug.

Aušvitaš er žessi leikur aš tölum ekki nįkvęmur, en gefur kannski hugmynd um hvaš getur veriš ķ vęndum eftir ašeins įratug, ef spįr Innanrķkisrįšuneytisins og ĶSAVIA ganga eftir...   Er plįss fyrir allan žennan fjölda? 

Žaš gefur auga leiš aš mikill fjöldi feršamanna veršur į rölti fram og aftur į flestum feršamannastöšum, žar sem hver flękist fyrir öšrum. Allt svęšiš yrši algerlega stopp vegna öngžveitis og žaš er ekki bara gatan heldur öll žjónusta, salerni, öryggismįl og margt fleira sem fęri algerlega śr böndunum...  Hvaš veršur um blessaša nįttśruna? 

Kaos -  Öngžveiti - Nišurtröškuš nįttśra - Fréttir berast śt ķ heim um ömurleikann - Feršamenn hętta aš heimsękja ķsland - Įstandiš leitar jafnvęgis og kemst ķ sama horf og fyrir aldamót - Hótelin standa sem innantóm minnismerki...  Gęti žetta oršiš veruleikinn eftir įratug?

Svo mį halda įfram aš velta vöngum: Er žaš alveg vķst aš įlagiš į feršamannastaši vaxi lķnulega meš fjölda feršamanna? Getur veriš aš um einhvers konar veldisfall sé aš ręša, žannig aš heildarįhrifin fylgi fjöldanum ķ t.d. öšru veldi? Hvaš gerist žegar allt er komiš ķ öngžveiti? Žaš gerist nefnilega oft žegar kerfi nįlgast žolmörk, aš žau hrynja meš lįtum. Žį nęr litla žśfan aš velta žungu hlassi. 

 

 

Hvernig er hęgt aš hafa stjórn į žessum ósköpum?

Veršur ekki aš hugsa mįlin upp į nżtt og finna lausnir sem nķšast minna į nįttśrunni?

...

Sums stašar erlendis hefur veriš gripiš til
skynsamlegra rįšstafanna
.

Stonehenge er vinsęll feršamannastašur į Englandi og žangaš hafa margir Ķslendingar komiš. Žegar fjöldi feršamanna sem heimsótti stašinn įrlega var kominn upp ķ 1 milljón sįu vķsir menn aš eitthvaš žyrfti aš gera og aš naušsynlegt vęri aš koma meš ferskar hugmyndir. Nišurstašan var aš reisa feršamannamišstöš įsamt bķlastęšum ķ 2,5 kķlómetra fjarlęgš frį fornminjunum og selflytja feršamenn žašan ķ léttbyggšum vögnum.

Žaš er vissulega full įstęša til aš skoša hlišstęšar lausnir hér į landi.  
Sjį New Stonehenge Visitor Centre Finally Opens.

Vķša erlendis hefur veriš gripiš til hlišstęšra rįšstafanna og viš Stonehenge. Žaš žekkja margir ķslendingar sem lagt hafa land undir fót. Bķlum feršamanna veršur aš leggja drjśgan spöl frį helstu įhugeveršu stöšunum sem feršamenn žyrpast til. Žašan verša menn oft aš ganga drjugan spöl.

 

Į Ķslandi er vandamįliš žegar oršiš mun verra en var viš Stonehenge žegar gripiš var til rįšstafanna žar. Hingaš til hafa menn notaš smįreddingar sem stundum nįš aš laga įstandiš ķ fįeina daga. Fyrr en varir kemur ķ ljós aš įrangurinn var skammvinnur. Örtröš, kaos og eyšilögš nįttśra blasir viš. Bķlastęši, stundum meš hundrušum bķla, eru gerš örskammt frį nįttśruminjunum. Žeir sem koma hįlfan hnöttinn til aš upplifa ķslenska nįttśru žurfa aš rölta um yfirfull bķlastęši ķ reyknum og hįvašanum frį rśtum, sśperjeppum og bķlaleigubķlum. Ķslendingar eru hęttir aš heimsękja žessa staši, enda lķtiš hollt fyrir ungvišiš aš kynnast žessum ósóma.

Nś žarf aš hugsa mįliš upp į nżtt og hugsa til framtķšar. Ekki bara įr eša tvö, ekki įratug, heldur įratugi. Nįttśruminjar sem bśiš er aš skemma meš įgangi eru varanalega skemmdar.

Hvaš getum viš lęrt af Bretum?

 

stonehenge-visitor-centre-map

Feršamannamišstöšin er 2,5 km frį fornminjunum. Žar eru bķlastęši og žjónusta,
og žašan er fólki ekiš meš léttum vögnum sem aka fram og aftur meš skömmu millibili.
Įlagiš hefur snarminnkaš..

 

1000pixel-1

Stonehenge Visitors Centre er glęsilegur stašur ķ 2,5 km fjarlęgš frį fornminjunum.
Žar eru bķlastęšin og margvķsleg žjónusta. Feršamönnum er ekiš žašan ķ léttum vögnum.
Stašurinn var tekinn ķ notkun įriš 2013.

Žaš sem viš getum lęrt af Bretum (og sjįlfsagt fleirum) er aš til žess aš viš getum haft einhverja stjórn į žessum mįlum megum viš ekki beina allri umferš feršamanna aš risastórum bķlastęšum rétt viš nįttśruminjarnar og reisa žar minjagripaverslanir, matsölustaši o.s.frv. Allt žetta į aš vera ķ hęfilegri fjarlęgš žar sem žaš fer vel ķ landslaginu og truflar ekki upplifunina af žvķ sem feršamenn eru komnir til aš njóta. Frį žjónustumišstöšinni er tśristum sķšan ekiš ķ fylgd leišsögumanna  ķ léttum vögnum aš nįttśruperlunni.

 Ekki flókiš en skilar įrangri!

Hęttum reddingum. Hugsum įratugi til framtķšar !   Grķpum strax ķ taumana meš skynsemi.

 

Sį sem žessar lķnur ritar getur nefnt sem dęmi nokkra staši į Ķtalķu sem hann hefur heimsótt nżlega. Į öllum žessum stöšum er bķlum og rśtum feršamanna haldiš į stęšum ķ góšri fjarlęgš frį helstu minjum stašanna: Pķsa, Orvieto, Lucca, Siena, San Gimignano.

Innlendir fararstjórar uršu aš vera ķ för meš okkar įgętu ķslensku fararstjórum.

Aušvitaš er žessi ašferš, aš leggja faratękjum feršamanna stórum og smįum, fjarri nįttśru- og fornminjum, algeng mešal žjóša sem stoltar eru af menningu sinni og nįttśru, og hafa kunnįttu og vilja til aš taka vel og skipulega į móti feršamönnum.

Hér į landi viršist žvķ mišur stefnan vera sś aš hafa bķlastęšin ekki meira en steinsnar frį įhugaveršu stöšunum. Afleišingin er örtröš, hįvašamengun, reykmengun, sjónmengun, og vonbrigši feršamanna sem komu til aš upplifa ķslenska óspillta nįttśru.

 

 

 balloon-pop

 

Hętt er viš aš feršamannabólan springi

ef viš stöndum ekki rétt aš mįlum.

 

 

 

 

 

 


Furšulegt feršalag flöskuskeyta...

 

Flöskuskeytin tvö hafa undanfarnar vikur feršast sušur mešfram ķsjašrinum viš austurströnd Gręnlands ķ miklum vindi og sjógangi.  Fyrir sunnan Gręnland snérist žeim hugur og tóku stefnuna til austurs.   Žau hafa stašist žessa žolraun og senda enn skeyti um gervihnetti meš nįkvęmum stašsetningarupplżsingum.

Žau hafa nś feršast rśmlega um 3.400 kķlómetra sķšan žau voru sjósett fyrir rśmum tveim mįnušum fyrir sunnan Reykjanesvita.

Hvert munu žau nś halda?  Vešur er sķbreytilegt og erfitt aš spį, en žaš gerir feršalagiš ęsispennandi.       Žaš er engu lķkara en žau hafi heimžrį og stefni aftur til Ķslands.  smile

Hęgt er aš nota mśsina til aš fęra kortiš til og skruna inn į flöskuskeytin til aš sjį žau betur. Meš žvķ aš smella į merkiš sem lķkist blöšru mį kalla fram upplżsingar um nįkvęma stöšu flöskunnar og fleira.

Efst til hęgri į kortinu er hęgt aš merkja viš og kalla fram Rekspį sem sżnir okkur hvar lķklegt er aš flöskuskeytiš verši eftir fįeina daga. Rekspįin tekur tillit til sjįvarstrauma og vešurs.


 

Spennan vex meš degi hverjum...  Skošiš nįnar į žessum vefsķšum:

Vefsķša Ęvars vķsindamanns:

http://krakkaruv.is/floskuskeyti

 

Upplżsingasķša Verkķs:

www.verkis.is/gps

 

Bloggsķša meš fjölda mynda og kortum:

agbjarn.blog.is/blog/agbjarn/entry/2163995

 

 

 

 

 

 


Flöskuskeyti Verkķs og Ęvars vķsindamanns er nś fyrir sunnan Gręnland...

 

Flöskuskeytin tvö hafa undanfarnar vikur feršast sušur mešfram ķsjašrinum viš austurströnd Gręlands ķ miklum vindi og sjógangi. Žau hafa žó stašist žessa žolraun og senda enn skeyti um gervihnetti meš nįkvęmum stašsetningarupplżsingum žar sem žau eru nś stödd fyrir sunnan Hvarf (sem į dönsku heitir Kap Farvel og į gręnlensku Uummannarsuaq).

Žau hafa nś feršast rśmlega 2.000 kķlómetra sķšan žau voru sjósett fyrir rśmum mįnuši fyrir sunnan Reykjanesvita.

Hvert munu žau nś halda?  Vešur er sķbreytilegt og erfitt aš spį, en žaš gerir feršalagiš ęsispennandi :-)

Hęgt er aš nota mśsina til aš fęra kortiš til og skruna inn į flöskuskeytin til aš sjį žau betur. Meš žvķ aš smella į merkiš sem lķkist blöšru mį kalla fram upplżsingar um nįkvęma stöšu flöskunnar of fleira.

 

Spennan vex meš degi hverjum...  Skošiš nįnar į žessum vefsķšum:

Upplżsingasķša Verkķs:

www.verkis.is/gps

 

Bloggsķša meš myndum og kortum:

agbjarn.blog.is/blog/agbjarn/entry/2163995

 

 

 

 

 

 


Ęvar vķsindamašur og flöskuskeytiš frįbęra meš gervihnattatengingu...

 Flaska -  utgafa 3

Nešarlega į sķšunni mį sjį į kortum hvar fjöskuskeytin eru stödd, vindalķkan fyrir jöršina alla, hafķs viš Gręnland, ölduspį og vindaspį fyrir Atlantshafiš.  Meš hjįlp žessara korta og spįlķkana er aušveldara aš spį fyrir um rek flöskuskeytanna nęstu daga.

Einnig er į sķšuni lżst ašdraganda verkefnisins ķ mįli og myndum. Žar er einnig smį fróšleikur um fjarskipti meš gervihnöttum og fleira.

Er hęgt aš senda flöskuskeyti frį Ķslandi til Noregs og fylgjast meš žvķ meš hjįlp gervitungla?  Žaš langaši Ęvar vķsindamann aš vita. Hann var alveg aš deyja śr forvitni. Žess vegna hafši hann samband viš snillingana hjį Verkķs, en Ęvar hafši frétt aš žar vęru menn ķ gervihnattasambandi viš gęsir sem vęru aš feršast milli landa. Hvorki meira né minna

Aušvitaš var hiš sķunga starfsfólk Verkķs tilbśiš aš prófa. Ķ skyndi var kallaš saman harkališ til aš smķša flöskuskeyti, ekki bara eitt, heldur tvö, og gera śtreikninga į sjįvarstraumum, vešri og vindum. Alda, Arnór, Įgśst, Įrmann, Ólöf Rós og Vigfśs skipušu framsveitina, en aš baki voru ašrir 320 starfsmenn Verkķs; verkfręšingar, tęknifręšingar, nįttśrufręšingar, tölvunarfręšingar... Žetta yrši skemmtilegur leikur ķ skammdeginu. Starfsmenn Verkķs išušu ķ skinninu, svo mikil var spennan!

Ķ žessum pistli, sem fyrst og fremst er ętlašur ašdįendum Ęvars į öllum aldri, veršur smķši flöskuskeytanna lżst ķ mįli og myndum. Nś eru žau bęši einhvers stašar aš velkjast um ķ öldurótinu, hoppandi og skoppandi... Nei nei, ekki bara einhvers stašar, žvķ žau hringja heim nokkrum sinnum į dag og lįta vita hvar žau eru stödd. Ótrślegt, en satt...

 

Flaskan

11848882_1094276523916971_1226397055_n(1)Nś žurfti aš leggja höfušiš ķ bleyti og finna lausn į žeirri stašreynd aš gervihnettirnir sem ętlunin var aš nota eru einhvers stašar hįtt uppi į himninum, en flaskan gat snśiš alla vega ķ sjónum. Loftnetiš varš nefnilega alltaf aš snśa upp į viš, hvaš sem į gengi ķ öldurótinu. Žaš dugši aušvitaš ekki aš vera meš einhvern flókinn rafknśinn bśnaš til aš snśa loftnetinu ķ įtt til gervihnattanna. Rafhlöšurnar yršu žį fljótar aš tęmast.

Einfaldar lausnir eru alltaf bestar. Į myndinni sem er efst į sķšunni er śtskżrt hvernig flaskan er hugsuš. Smella mį į myndina til aš stękka hana og gera skżrari... 

Į myndinni hér til hlišar er frumgeršin eša pótótżpan eins og sundum er sagt į óvöndušu mįli. Myndin er tekin įšur en hylkjunum var lokaš og žau prófuš. Ķ fyrstu var hugmyndin aš vera meš eins konar flöskustśt į hylkinu svo žaš lķktist meira flösku, en sķšar horfiš frį žvķ.

Flaskan er tvöföld, ž.e. innra hylki og ytra hylki. Innra hylkiš er laust og flżtur inni ķ hįlffullu ytra hylkinu eins og bįtur. Žyngdarpunktur innra hylkisins er hafšur nešarlega svo rétta hliš gervihnattabśnašarins, ž.e. loftnetin, snśi įvallt upp, hvernig sem ytra hylkiš velkist ķ sjónum. 

Į vefsķšu Verkķs um flöskuskeytiš er žessi lżsing:

hylkinInni ķ hvorri flösku er lķtiš hylki sem innheldur GPS-stašsetningarbśnašinn og gervihnattasendinn sem sendir frį sér stašsetningu til gervitungls.  Viš hönnun flöskuskeytanna žurfti aš hafa ķ huga aš GPS-bśnašurinn įsamt loftneti gervihnattasendis myndi įvallt snśa upp til aš tryggja aš samband viš gervitungl vęri til stašar. Til žess aš tryggja aš innra hylkiš snśi rétt er žaš lįtiš fljóta ķ glycerol inni ķ flöskunni. Efniš glycerol var vališ vegna žess aš žaš er frostžoliš žegar žaš er blandaš ķ réttum hlutföllum viš vatn, žaš er mjög seigt sem leišir til aukins stöšugleika innra hylkisins žegar ytra hylkiš er į hreyfingu og žaš er ekki skašlegt umhverfinu. Til aš tryggja höggžol flöskuskeytanna į hafi og žegar žau koma upp į land, var hįlfum dragnótarkślum bętt viš į enda flöskuskeytanna og žęr festar saman meš plast snittteinum.

Į myndinni eru Įrmann og Vigfśs glašir og reifir meš flöskuskeytin fullsmķšuš.



Gervihnattabśnašurinn

Aušvitaš er mikilvęgt aš vita hvar flöskuskeytin eru stödd og hvernig feršalagiš gengur. Žaš vęri lķtiš spennandi aš henda žeim ķ sjóinn og bķša sķšan ķ óvissu, mįnušum eša įrum saman. Žess vegna eru ķ flöskuskeytunum lķtil tęki sem eru ķ sambandi viš tvęr geršir gervihnatta og koma upplżsingum um hvar flöskuskeytin eru stödd į kort sem Verkķs hefur śtbśiš. Žetta gerist aušvitaš allt sjįlfvirkt.

 

GPSGPS gervihnettirnir

Ķ um žaš bil 20.000 kķlómetra hęš svķfur fjöldi gervihnatta. Žeir senda ķ sķfellu frį sér sérstök merki, og meš žvķ aš męla hve lengi žau hafa veriš į leišinni getur GPS (Global Positioning System) tękiš reiknaš śt hvar ķ heiminum žaš er statt. GPS tękiš žarf aš fį merki frį aš minnsta kosti 3 hnöttum til aš geta reiknaš śt hvar žaš er statt.

Svona GPS tękni hefur žróast mikiš į undanförnum įrum, og nś eru GPS vištęki m.a. ķ flestum GSM snjallsķmum.

GPS tękiš ķ flöskuskeytinu getur reiknaš śt stašsetningu flöskunnar meš ašeins 5 metra óvissu.

 

 

 

GlobalStarOrbitsGlobal Star gervihnettirnir

Ķ 1.410 kķlómetra hęš svķfa 48 gervihnettir ķ kerfi sem kallaš er Global Star. Kerfiš er ętlaš fyrir gervihnattasķma og fjarmęlingar. Braut gervihnattanna er töluvert fyrir sunnan Ķsland, og žegar žeir eru nęst okkur eru žeir žvķ sem nęst yfir London. Merkiš sem flöskuskeytiš sendir frį sér meš upplżsingum um stašsetningu žarf žvķ aš feršast a.m.k. um 2.000 kķlómetra vegalengd aš vištęki einhvers žessara 48 gervihnatta.

Žaš er nokkuš merkilegt aš hugsa til žess aš žetta skuli vera hęgt. Viš žekkjum hvernig vasaljósaperur ķ gömlum vasaljósum lķta śt. Žęr nota um žaš bil 1 til 2 wött frį rafhlöšunum. Žessar gamaldags glóperur senda žó ašeins um 0,1 watt frį sér sem sżnilegt ljós. Sendirinn ķ flöskuskeytinu sendir einmitt merki frį sér sem er mest 0,1 wött. Įlķka og peran ķ vasaljósinu. Žegar flöskuskeytiš sendir frį sér stutt skeyti meš 4 klukkustunda millibili, jafngildir žaš žvķ aš vasaljósaperan blikki merki sem žarf aš taka į móti ķ um 2.000 kķlómetra fjarlęgš. Ķ raun er ekki mikill munur į žessum merkjum frį flöskuskeytinu og perunni, žvķ hvort tveggja eru rafsegulbylgjur sem feršast meš hraša ljóssins.

Nś er rétt aš staldra ašeins viš. Hve dauft er merkiš frį flöskuskeytinu oršiš žegar žaš er komiš aš gervihnettinum? Viš munum aš afl žess var 0,1 wött žegar žaš lagši af staš, en aušvelt er aš reikna śt hve dauft žaš er žegar žaš er komiš aš gervihnettinum. Ef loftnet gervihnattarins vęri lķtiš og įlķka stórt og ķ sķmanum okkar, žį vęri merkiš sem hnötturinn tekur į móti ekki nema um 0,000.000.000.000.000.01 wött. Ķ gervihnettinum eru loftnetin aušvitaš betri en ķ sķmanum okkar, en samt er merkiš sem hlustaš er eftir ekki nema agnarögn, eša žannig. Merkilegt aš žaš skuli vera hęgt aš hlusta eftir žessum daufu merkjum ;-)

Śff. Žessi fjöldi nślla er alveg ómögulegur. Mašur žarf sķfellt aš vera aš telja til žess aš vera nokkurn vegin viss um aš fjöldi žeirra sé réttur. Samt er mašur ekki viss... Eiginlega alveg ruglašur.  Miklu betra er aš nota svokallašan desibel skala žegar veriš er aš reikna deyfingu į śtbreišslu radķóbylgna, nś eša žį ljóss. Ķ desibel skalanum gildir nefnilega:

3 desibel er tvöföldun
6 desibel er fjórföldun
10 desibel er tķföldun
20 desibel er hundrašföldun
30 desibel er žśsundföldun
...og
160 desibel er tķu žśsund milljón milljón eša 10.000.000.000.000.000   (Vį!!!).
(Deila ķ 160 desibel meš 10 og telja nśllin ķ stóru tölunni. Einfalt!).

Žetta var miklu betra. Radķómerkin dofna um 160 desibel į leiš sinni frį flöskuskeytinu aš gervitunglinu, sem er aušvitaš miklu miklu aušveldara aš skrifa en öll romsan af nśllum eins og hér fyrir ofan.

Žaš er annars merkilegt aš žrįtt fyrir aš merkiš frį flöskunni hafi dofnaš tķu žśsund milljón milljón - falt į leiš sinni śt ķ geiminn aš gervitunglinu, žį getum viš tekiš į móti žvķ og birt stašsetningu flöskuskeytanna į korti. Makalaust!  Varla dygši aš nota litla vasaljósaperu ķ svona fjarskiptum, žó svo aš hśn sendi frį sér jafn öflugar rafsegulbylgjur og litli sendirinn ķ flöskunni.

 


 

 
 
 
 

Śtreikningar į sjįvarstraumum
Hjį Verkķs starfa nokkrir verkfręšingar sem eru sérfręšingar ķ žvķ sem kallast straumfręši. Žeir kunna aš reikna śt strauma ķ įm og vötnum, og jafnvel sjó. Žaš nżtist vel til dęmis žegar veriš er aš hanna orkuver til aš framleiša rafmagn, sama hvort veriš er aš virkja įr eša jafnvel hafstrauma.  Gerš var tilraun til aš reikna śt hvert flöskurnar fęru meš hjįlp sjįvarstrauma. Nišurstašan var aš lķklega vęri aš žęr fęru įleišis til Noregs og feršalagiš tęki nokkra mįnuši. En, žaš var žó eitt vandamįl sem getur haft mikil įhrif. Flöskuskeytin eru létt og vindurinn getur feykt žeim til og frį. Hann fer reyndar létt meš žaš. Žess vegna er eins lķklegt aš flöskuskeytin eigi eftir aš feršast eftir żmsum krókaleišum sem erfitt er aš spį fyrir um. Žaš veršur gaman aš fylgjast meš.

Af vefsķšu Verkķs:

Rekhluti sjįvarfallalķkans Verkķss var notašur til aš meta hvar hentugasti sleppistašur flöskuskeytanna vęri. Nišurstöšur žess sżndu aš hentugast vęri aš sleppa flöskuskeytinu į sušur- eša austurlandi. Flöskuskeytin voru prófuš ķ öldulaug Įlftaneslaugar til aš skoša floteiginleika žess og ķ Nauthólsvķk til aš stašfesta aš samband nęšist viš gervihnött žegar flöskuskeytin vęru ķ vatni. 

Žess mį geta, aš nota mį svona forrit žegar leita žarf aš björgunarbįtum sem eru einhvers stašar į reki. Hęgt er aš lįta žaš reikna śt hvert björgunarbįtinn hafi rekiš meš hjįlp hafstrauma og vinda, og hvar best sé aš byrja aš leita.

 

Prófanir ķ sundlaug og sjó
Žegar bśiš aš aš smķša eina flösku var kominn tķmi til aš prófa hana. Mikilvęgt var aš prófa hvernig hśn žyldi harkalega mešferš, öldugang og sjóferš. Fyrst var fariš meš flöskuna ķ sundlaugina į Įlftanesi, en žar er eins og allir vita stęrsta vatnsrennibraut landsins. Flöskuskeytinu var hent śr mikilli hęš ofan ķ sundlaugina. 15 metra hęš heyršist einhver tauta. Mikiš skvamp heyršist, en flaskan og žaš sem ķ henni var reyndist óskemmt.

Ķ žessari frįbęru sundlaug er einnig vél sem getur bśiš til miklar öldur. Flaskan flaut vel, og žaš sem skipti öllu mįli var aš gervihnattabśnašurinn vķsaši įvallt til himins, sama hvaš gekk į. Žetta lofaši góšu.

Aš lokum var fariš meš frumgeršina ķ Skerjafjörš og flöskunni hent śt ķ sjóinn. Allt virtist ķ lagi og loftnetin ķ flöskunni vķsušu upp, žó svo flaskan vęri aš veltast. Nokkrum mķnśtum eftir aš merki įtti aš fara frį flöskunni ķ gervihnött ķ 1.400 km hęš einhvers stašar fyrir sunnan England kom sannleikurinn ķ ljós. Į skjį snjallsķmans mįtti į landakorti sjį hvar flöskuskeytiš var į floti ķ Nauthólsvķkinni.

Nś virtist allt vera ķ lagi. Frumsmķšin meš tvöföldu hylki eins og myndin efst į sķšunni sżnir, virkaši vel. Mjög vel. Allir voru įnęgšir og önnur flaska smķšuš ķ snatri.

 

 

 

 

Flöskuskeytunum varpaš ķ hafiš
Sunnudaginn 10. janśar 2015 rann stóra stundin upp. Flogiš var meš bęši flöskuskeytin meš žyrlu langt į haf śt viš Grindavķk og žeim varpaš ķ sjóinn. Nś magnašist spennan fyrir alvöru. Var bśiš aš kasta flöskunum frįbęru į glę ķ oršsins fyllstu merkingu? (Glęr er nefnilega gamalt orš yfir sjó). Voru žau einhvers stašar fljótandi, eša jafnvel komin nišur į hafsbotn?

Flöskuskeytin voru sjósett um 20 mķlur sušaustur śt frį Reykjanesvita meš ašstoš žyrlu Landhelgisgęslunnar. Lķklegt er aš flöskuskeytin verši hiš minnsta nokkra mįnuši į reki įšur en žau nį landi.

Śff, - nokkru sķšar fóru aš berast merki frį Global Star gervihnöttunum. Žeir höfšu heyrt ķ flöskuskeytunum, og žaš sem meira var, flöskurnar létu vita hvar žęr vęru staddar svo skki skeikaši meira en 5 metrum!

 

 

 

 

Nś er spennandi aš fylgjast meš...!
Mun flöskuskeytiš stefna til Noregs, eša fer žaš eitthvaš allt annaš? Kannski ķ öfuga įtt og endar ķ Amerķku? Hver veit?

Į vefsķšu Verkķs er hęgt aš sjį kort sem sżnir nįkvęmlega hvar flöskuskeytin eru stödd nśna. Smelliš į žessa krękju til aš sjį kortiš og fręšast meira: 

FLÖSKUSKEYTI - MESSAGE IN A BOTTLE

www.verkis.is/gps

 

 

Į annarri vefsķšu hjį Verkķs er żmiss fróšleikur:

FYLGST MEŠ FLÖSKUSKEYTUM Ķ GEGNUM GERVITUNGL

http://www.verkis.is/um-okkur/frodleikur/frettir/fylgst-med-floskuskeytum-i-gegnum-gervitungl

 

 

 

Krękjur
Ungir ašdįendur Ęvars vķsindamanns, og reyndar allir sem eru ungir ķ anda, hafa ef til vill gaman af aš glugga ķ nokkrar vefsķšur žar sem sį sem hér skrifar žekkir ašeins til.Vilji einhver fręšast um męlingar į brautum gervihnatta sem sį er žessar lķnur ritar framkvęmdi žegar hann var unglingur mį smella hér: Athuganir į brautum gervihnatta yfir Ķslandi fyrir hįlfri öld, og njósnarinn ķ Noršurmżrinni...

Fyrir hįlfri öld, og rśmlega žaš, var eldflaugum skotiš frį Ķslandi alla leiš upp ķ geiminn. Aušvitaš var blekbóndinn sem žessar lķnur ritar einnig žar. Enn bara unglingur meš brennandi įhuga į tękni og vķsindum: Geimskot Frakka į Ķslandi ... Iceland Space Center ... Myndir

Žaš eru ekki bara stórveldin sem smķša og senda į loft gervihnetti. Vissu žiš aš įhugamenn um allan heim hafa smķšaš og sent į loft fjöldann allan af gervihnöttum sem kallašir eru AMSAT OSCAR.  Fyrsti gervihnötturinn sem radķóamatörar smķšušu og kallašur var OSCAR-1 var sendur į loft 12. desember 1961, ašeins 4 įrum eftir aš Rśssar sendu upp fyrsta gervihnöttinn SPUTNIK-1 įriš 1957. Žetta eru sem sagt ungir vķsindamenn į öllum aldri sem eru aš dunda viš žetta merkilega įhugamįl. Sjį hér.  

Žeir sem gaman hafa af stjörnuskošun ęttu aš lķta viš hjį Stjörnuskošunarféagi Seltjarnarness (reyndar allra landsmanna) og Stjörnufręšivefnum. Žar er margt skemmtilegt og fróšlegt aš sjį. Aušvelt aš gleyma sér žar!

Ašdįendur Ęvars leynast örugglega mešal žeirra sem įnęgju hafa af žvķ aš smķša fjarstżršar flugvélar, stórar og smįar. Ekki er sķšur spennandi aš fljśga žeim. Hér er ekkert kynslóšabil.


 

 

Myndir
Hér fyrir nešan mį sjį żmsar myndir frį žvķ mešan į smķši og tilraunum stóš, en žar fyrir nešan er hugsanlega żmislegt góšgęti sem įhugavert er aš skoša.

 

_MG_7349

 Arnór Sigfśsson PhD er dżravistfręšingur og vanur aš fylgjast meš flugi fugla yfir heimshöfin meš GPS bśnaši.

 

 

Alda 

Alda J. Rögnvaldsdóttir grafķskur hönnušur og kynningarstjóri hjį Verkķs var yfirleitt bak viš myndavélina eša upptekin viš aš drķfa verkefniš įfram og žvķ fundust ekki viš fyrstu leit myndir af henni viš flöskuskeytiš. Aftur į móti er hśn hér meš annaš og stęrra farartęki ķ höndunum, en hśn var įriš 2013 höfundur veršlaunatillögu aš śtliti flugvéla WOW.

Alda tók flestar myndanna sem prżša žessa sķšu.

 

 

 

IMG_0925 - Copy

Įgśst H. Bjarnason rafmagnsverkfręšingur sį um frumhönnun tękisins, m.a. stöšugleikabśnašarins, og smķši frumgeršar meš ašstoš Fįst ehf.  Myndin tekin eftir vištališ viš Ęvar.

 

IMG_0923 - Copy-2

Įgśst śtskżrir hönnun tękisins fyrir Ęvari

 

 

IMG_0916

Vigfśs Arnar Jósepsson er vélaverkfręšingur og Ólöf Rós Kįradóttir er byggingarverkfręšingur og stęršfręšingur.  Vigfśs og Ólöf Rós sįu um śtreikninga ķ sjįvarfallalķkani Verkķss, sem er flókinn hugbśnašur. Ķ mišju er aušvitaš Ęvar.

 

 

IMG_0914

Ólöf Rós ķ vištali viš Ęvar, en ķ bakgrunni er Vigfśs aš vinna viš tölvulķkaniš.

 

 

IMG_7592

Nś er smķšinni lokiš. Įrmann E. Lund vélatęknifręšingur og Vigfśs Jósepsson vélaverkfręšingur kampakįtir meš bęši flöskuskeytin.

 

IMG_0906

Frumsmķši flöskuskeytisins. Eftir er aš gera į žvķ nokkrar endurbętur og prófa.

 

IMG_7557


Innra hylkiš er vel merkt.

 

IMG_7573


Ytra hylkiš er einnig vel merkt.

 

 

GlobalStarOrbits

48 gervihnettir ķ Global Star kerfinu eru į braut ķ 1400 kķlómetra hęš langt fyrir sunnan Ķsland.  Žangaš žurfa merkin frį litlu sendunum ķ flöskunum aš draga.

 

 image001

Viš prófanir ķ sjónum viš Nauthólsvķk barst merkiš įn vandręša ķ fyrstu tilraun.

 

 

 

 

 Lķkan sem sżnir vindakerfiš akkśrat nśna.
Liturinn ķ bakgrunni tįknar hitastig.

http://earth.nullschool.net

 

 

 

Į vefsķšu hjį Verkķs er żmiss fróšleikur um verkefniš:

FYLGST MEŠ FLÖSKUSKEYTUM Ķ GEGNUM GERVITUNGL

Smella hér:

http://www.verkis.is/um-okkur/frodleikur/frettir/fylgst-med-floskuskeytum-i-gegnum-gervitungl

 

 Flöskuskeytin ķ dag.

Hęgt er aš skruna og fęra kortiš til meš mśsinni.
Nota mį [+] & [-] takkana til aš zoom-a į einstök hśs į eyjunni Tiree žar sem flöskuskeytiš lenti.   

Smelliš į blöšru til aš sjį hve langt flöskuskeytiš hefur rekiš, o.fl.

www.verkis.is/gps


dmi_weekly_icechart_colour

 Hafķsinn (Smella į kort og stękka)
http://en.vedur.is/media/hafis/iskort_dmi/dmi_weekly_icechart_colour.pdf

 

 

 Hér er hęgt aš sjį ölduhęš og sveiflutķma

www.vegagerdin.is/vs/ArealKort.aspx?la=is

 

 

 

 

 

 Vindaspį fyrir Atlantshaf
www.vedur.is/vedur/sjovedur/atlantshafskort

 

 

 

 

18703-1

 

www.visindamadur.com

 

 

Verkis heilindi

 

www.verkis.is

 


Loftslagsbreytingar af völdum manna eša nįttśru, eša kannski hvort tveggja?

 

 

Inngangur

Sķšastlišin 25 įr eša svo hefur hękkun hitastigs į jöršinni veriš mikiš į dagskrį. Alžjóšlegar rįšstefnur hafa veriš haldnar og nżlega var haldin mikil rįšstefna ķ Parķs. Žar komu tugžśsundir manna saman og ręddu įhrif koltvķsżrings į hitastig jaršar. Įhrif nįttśrunnar į langtķma hitabreytingar fengu enga athygli. 

Umręšur um losun koltvķsżrings (koltvķildis, kolsżru – CO2) af mannavöldum hafa vakiš įhuga margra į aš kynna sér įstęšur vešurfarsbreytinga ķ nśtķš og fortķš. Miklar breytingar į vešurfari hafa oršiš aš žvķ er viršist “af sjįlfu sér” sé litiš hundruš eša žśsundir įra aftur ķ tķmann.  Aušvitaš gerist slķkt ekki af sjįlfu sér, eitthvaš hlżtur aš koma ferlinu af staš. Getur veriš aš žetta “eitthvaš” sé einnig aš hafa įhrif į vešriš į žessari öld?  Hvaš er žetta “eitthvaš”?  Getum viš bśist viš aš žaš muni haga sér į sama hįtt og žaš hefur gert oft įšur, ž.e. komiš, staldraš viš og horfiš sķšan į braut?   Um žaš fjallar žessi grein.

Įšur en viš fjöllum um žetta dularfulla “eitthvaš” er rétt aš skoša nįnar hvaš hefur veriš į seyši undanfarin įržśsund og jafnvel enn ķ dag.

 

Hitafar frį sķšustu ķsöld fyrir um 11.000 įrum

Mynd 1 sżnir nišurstöšur męlinga į ķskjörnum fengnum śr rśmlega 3000 metra djśpri holu sem boruš var ķ Gręnlandsjökul. Meš rannsóknum į magni samstętna sśrefnis (oxygen isotopes) hefur veriš hęgt aš įętla hitastig į yfirborši jökulsins žśsundir įra aftur ķ tķma. Žessi ferill nęr yfir 11.000 įr, ž.e. aftur til loka ķsaldar žegar žykk ķshella žakti stóran hluta jaršar.

Ferillinn nęr žó af męlitęknilegum įstęšum ašeins til įrsins 1854, en hefur veriš mjög lauslega framlengdur til dagsins ķ dag meš strikušu lķnunni lengst til hęgri.

Svęšin sem merkt eru meš gręnu eru sérlega įhugaverš.  Lengst til hęgri eru hlżindin sem glatt hafa okkur undanfarna įratugi og kallast Modern Warm Period. Fyrir um 1000 įrum var annaš hlżskeiš sem stóš nokkra įratugi og kallast Medieval Warm Period. Žį var jafnvel hlżrra en ķ dag, aš minnsta kosti jafn hlżtt. Fyrir 2000 įrum, mešan į Roman Warm Period stóš, var svo enn hlżrra og mun hlżrra var fyrir rśmum 3000 įrum į tķmabili sem kallaš er Minoan Warm Period.  Hvaš veldur žessum įratugalöngu hlżskeišum sem hafa komiš reglulega meš um 1000 įra millibili? Viš getum skyggnst lengra aftur ķ tķma og sjįum aš fyrir 7000 og 8000 įrum var lang hlżast frį žvķ er ķsöld lauk. Holocene Climate Optimum kallast sį tķmi.

Vissulega er žessi ferill ašeins frį Gręnlandi og sżnir breytingar žar. Žaš mį žó teljast lķklegt aš hann endurspegli ķ stórum drįttum breytingar ķ hitafari jaršar frį žvķ er ķsöld lauk.

gisp220temperature-B

Mynd 1: Nišurstöšur męlinga į ķskjörnum fengnum śr rśmlega 3000 metra djśpri holu sem boruš var ķ Gręnlandsjökul. Skammvinn hlżskeiš eru sżnd meš gręnu.

Stękka mį myndir meš žvķ aš smella į žęr.

 

 

GISP2

Mynd 1a: Annaš sjónarhorn į nišurstöšurnar frį Gręnlandsjökli

 

Įleitnar spurningar vakna žegar horft er į žessa mynd. Hżindin fyrir 1000, 2000, 3000, o.fl. įrum voru örugglega ekki af mannavöldum. Žetta voru heitari tķmabil en viš upplifum nś. Hvernig getum viš veriš viss um aš hlżindin nś stafi aš mestu leyti af hegšun okkar? Getur ekki veriš aš nśverandi góšęri ķ vešurfari undanfariš stafi af sömu orsökum og oft įšur? Er ekki full įstęša til aš velta fyrir sér hvaša nįttśrulegu įstęšur hafi valdiš žessum hitasveiflum į undanförnum įržśsundum og hvort aš nįttśran sé ekki enn aš verki?

Minni okkar er stutt, og sjįlf skynjum viš ekki nema nokkra įratugi til baka. Ef til vill er žaš žess vegna sem menn hafa einblķnt į gróšurhśsaįhrif vegna aukningar koltvķsżrings ķ andrśmsloftinu. Žessi kenning hefur veriš mjög vinsęl, žaš vinsęl aš ekki hefur veriš hlustaš nęgilega vel į gagnrżni sem komiš hefur fram frį virtum vķsindamönnum ķ loftslagsfręšum,  stjarnešlisfręši o.fl. sem telja aš nįttśran eigi stóran žįtt ķ breytingum, nś sem į öldum įšur.

 

Breytingar sķšan Ķsland var numiš

Breytingar ķ vešurfari į sķšustu öldum eru vel žekktar. Sjį mynd 2. Į landnįmsöld var jafnvel hlżrra į jöršinni en ķ dag, Ķsland var žį viši vaxiš milli fjalls og fjöru og vķnvišur óx jafnvel ķ Englandi. Žį voru hinir miklu landafundir norręnna manna, sem ekki vķlušu fyrir sér aš sigla ķ opnum bįtum landa og heimsįlfa į milli. Leifur heppni Eirķksson fann Vķnland žar sem vķnvišur óx. Eirķkur rauši stofnaši byggš ķ Gręnlandi įriš 985 er hann sigldi meš 25 skip Ķslendinga žangaš. Fundist hafa merki um ręktun korns žar og ölgerš žessara norręnu manna.

Eftir um 1200 fór heimurinn aš kólna. Žį gekk ķ garš langt tķmabil sem menn hafa nefnt “Litlu ķsöldina”. Mikil haršindi uršu į Ķslandi, byggš norręnna manna ķ Gręnlandi leiš undir lok og kuldinn var žaš mikill ķ Englandi aš Thames lagši sum įrin į vetrum. Įhrifa litlu ķsaldarinnar gętti um allan heim nęstu aldirnar.

hitafar-jardar-2000-ar_876926

Mynd 2: Hnattręnar hitabreytingar sķšastlišin 2000 įr.

 

Gamla mįlverkiš į mynd 3 eftir Abraham Hondius og er frį 1677. Horft er nišur eftir įnni ķ įtt aš gömlu Lundśnarbrśnni.  Lengst til hęgri handan brśarinnar er Southwark Cathedral, og žar til vinstri sést ķ turn St. Olave’s Church.

Takiš eftir ķsjökunum, sem viršast um hįlfur annar metri į žykkt. Hvernig stendur į žessum ósköpum? Eitt kaldasta tķmabil Litlu ķsaldarinnar svoköllušu stóš yfir mešan virkni sólar var ķ lįgmaki sem kallast Maunder minimum. Žaš stóš yfir um žaš bil frį 1645 til 1715. Žį sįust hvorki sólblettir né noršurljós og fimbulkuldi rķkt vķša. Mįlverkiš er frį žessu kuldaskeiši.

thames-5-b_527654


Mynd 3: Mešan į litlu ķsöldinni stóš var įin Thames viš London oft ķsi lögš.

Mįlverkiš er eftir Abraham Hondius (1630-1695). Museum of London. Fleiri myndir af “Frost Fairs” į Thames eru til.
Horft er nišur eftir įnni ķ įtt aš gömlu Lundśnarbrśnni. Lengst til hęgri handan brśarinnar er Southwark Cathedral, og žar til vinstri sést ķ turn St. Olave’s Church.

 

Hvernig var įstandiš į Ķslandi um žetta leyti? Žór Jakobsson segir žetta ķ erindi sķnu “Um hafķs fyrir Sušurlandi – frį landnįmi til žessa dags” sem finna mį į vef Vešurstofunnar:

“1695. Óvanalega miklir hafķsar. Ķs rak um veturinn upp aš Noršurlandi og lį hann fram um žing, noršanvešur rįku ķsinn austur fyrir og svo sušur, var hann kominn fyrir Žorlįkshöfn fyrir sumarmįl og sunnudaginn fyrstan ķ sumri (14. aprķl) rak hann fyrir Reykjanes og Garš og inn į fiskileitir Seltirninga og aš lokum aš Hvalseyjum og ķ Hķtarós, fór hann inn į hverja vķk. Hafši ķs ei komiš fyrir Sušurnes innan 80 įra, žótti žvķ mörgum nżstįrlegt og undrum gegna um komu hans. Žį mįtti ganga į ķsum af Akranesi ķ Hólmakaupstaš (Reykjavķk) og var ķsinn į Faxaflóa fram um vertķšarlok rśmlega, braut hann skip undan 6 mönnum fyrir Garši, en žeir gengu allir til lands”.

Um 1900 fer heimurinn aš hlżna į nżjan leik og hefur sś žróun haldist til dagsins ķ dag, – meš rykkjum žó. Viš vitum hvernig įstandiš var hér į landi seint į 19. öld žegar vesturferšir Ķslendinga stóšu sem hęst, og fólk flśši haršindi og fįtękt sem af žvķ leiddi. Viš höfum heyrt af frostavetrinum mikla 1918, sķšan komu veruleg hlżindi fram aš strķšsįrum, žį nokkur kólnun fram til um 1975 er fer aš hlżna aftur. Auk žessara breytinga eru smį sveiflur frį įri til įrs, sem eru breytilegar frį einu landi til annars, eins og viš könnumst viš. Hér į noršurslóšum, žar sem mešalhiti įrsins er ekki nema nokkrar grįšur yfir frostmarki erum viš miklu nęmari fyrir smįvęgilegum hitafarsbreytingum en sunnar ķ įlfunni žar sem įrsmešalhitinn er mun hęrri.

Hvenęr lauk Litlu ķsöldinni? Um žaš mį deila, sumir miša viš įeiš 1900 og enn ašrir vilja meina aš frostaveturinn 1918 hafi veriš daušakippir žessa langa kuldaskeišs.

 

Hlżnun sķšastlišin 150 įr frį Litlu ķsöldinni

Samkvęmt męlingum er tališ aš hitastig jaršar hafi hękkaš um žvķ sem nęst 0,8°C sķšan um 1850.  Hvers vegna 1850?  Jś žaš er vegna žess aš sęmilega įreišanlegar eldri męlingar į lofthita eru ekki til. Žį var Litlu ķsöldinni ekki lokiš. Verulegur hluti žessa tķmabils, um žaš bil hįlf öld, tilheyrir Litlu ķsöldinni. Skekkir žaš ekki ašeins myndina?

Menn hafa af žvķ miklar įhyggjur aš mešalhiti jaršar hafi hękkaš um žvķ sem nęst 0,8 grįšur į 150 įrum.  Hver vill fullyrša aš um 1850, į sķšustu įratugum Litlu ķsaldar, hafi vešurfar veriš “rétt” og öll hękkun hita sķšan žį sé “röng” og hęttuleg?   Žaš merkilega er aš žetta er kjarninn ķ umręšunni um loftslagsmįlin.

Reyndar er mjög oft talaš um aš žessi hękkun lofthita um 0,8°C sé "frį upphafi išnbyltingar". Išnbyltingin hófst um 1750, en žį voru enn eftir 150 įr af Litlu ķsöldinni.  Hvers vegna ķ ósköpunum er veriš aš miša viš žetta kalda tķmabil žegar hungur og sjśkdómar fóru illa meš fólk?

Viš sjįum greinilega į hitaferlinum frį Bresku Vešurstofunni (mynd 4) aš Litlu Ķsöldinni lżkur ekki fyrr en um 1920, žį veršur mjög hröš hlżnun fram aš 1945, sķšan kyrrstaša til um 1975 er hitinn fer aš rķsa hratt til įrsins 2000, og aš lokum kyrrstaša til dagsins ķ dag.

Eftirtektarvert er aš į tķmabilinu 1920 til 1945 er įlķka hröš og įlķka mikil hękkun į hitastigi og į tķmabilinu 1975 til 2000. Hvort tveggja 25 įra tķmabil. Žaš er umhugsunarvert aš losun manna į koltvķsżringi var tiltölulega lķtil fyrr en eftir mišja sķšustu öld er losunin fór hratt vaxandi. Žaš flękir aušvitaš mįliš dįlķtiš.  Var žaš kannski nįttśran sem var aš verki į fyrra tķmabilinu og mannfólkiš į hinu sķšara?  Eša į nįttśran einhvern žį ķ hitabreytingunum yfir allt tķmabiliš? 

Viš tökum eftir žvķ aš mešalhitinn yfir allt tķmabiliš er nokkurn vegin sį sami og męldist ķ kyrrstöšunni 1945-1975. Vęri ekki ešlilegra aš miša hękkun lofthitans viš žaš tķmabil frekar en Litlu Ķsöldina eins og gert er?  Žį vęri hękkunin sem viš vęrum meš įhyggjur af um 0,5 grįšur ķ staš 0,8 grįša.

 

hadcrut4_annual_global

Mynd 4: Myndin er frį Bresku vešurstofunni Met Office. Hśn sżnir frįvik ķ mešalhita tķmabilsins 1850 til 2014. Į žessum tķma hefur styrkur koltvķsżrings aukist frį 0,03% ķ 0,04%.

 

 

HadCRUT3 GlobalMonthlyTempSince1850 NH-SH-NormalPeriod (1)


Mynd 4a:  Önnur mynd frį Bresku vešurstofunni Met Office. Stór hluti ferilsins tilheyrir Litlu ķsöldinni, en nęr žó ekki aftur til upphafs išnbyltingar um 1750

 

 

Kyrrstaša hlżnunar frį aldamótum

Nįttśran hefurveriš aš strķša okkur frį aldamótum, žvķ eitthvaš veldur žvķ aš mešalhiti jaršar hefur meira og minna stašiš ķ staš frį aldamótum eins og sést į mynd 5, žrįtt fyrir sķvaxandi losun manna į koltvķsżringi CO2.

Hitamęlingar į lofthjśpnum fara ķ ašalatrišum fram į tvennan hįtt: Meš hefšbundnum hitamęlum į vešurstöšvum vķša um heim og frį gervihnöttum. Męlingar frį gervihnöttum hafa žaš fram yfir kvikasilfursmęlana aš gervihnettirnir męla yfir allan hnöttinn, byggš ból, hafiš, eyšimerkur, fjöll og firnindi. Svokölluš žéttbżlisįhrif trufla ekki žęr męlingar, en viš vitum flest hve miklu heitara er innan borgarmarkanna en utan žeirra. Žessar męlingar frį gervihnöttum nį žó ašeins aftur til įrsins 1979. Į žeim mį greina įhrif frį stórum eldgosum og fyrirbęrum ķ Kyrrahafinu sem kölluš eru El Nińo og La Nińa. Um žessar mundir er öflugt El Nińo ķ gangi sem veldur nokkurra mįnaša hękkun hitastigs og vešurbreytingum vķša um heim.

 

UAH_LT_1979_thru_November_2016_v6

Mynd 5: Hitamęlingar frį gervihnöttum sżna kyrrstöšu ķ hlżnun frį sķšustu aldamótum
(Myndin uppfęrš ķ desember 2016)

 

Įstęšur loftslagsbreytinga og hvaš er žetta «eitthvaš» sem minnst var į ķ innganginum?

Ljóst er aš żmislegt annaš getur haft įhrif į loftslagsbreytingar en koltvķsżringur. Margir žekkja snjallar kenningar hins virta vķsindamanns Pįls Bergžórssonar um samspil breytilegs endurskins frį hafķs sem orsakavald hinnar velžekktu 60 įra sveiflu ķ hitafari. Hann hélt nżlega įhugavert erindi į Ašventužingi félags vešurfręšinga. Sjį erindiš hér.  Margir beina sjónum aš sólinni, okkar eina hitagjafa.  Sólin į mynd 6 er svokölluš breytistjarna sem jöršin er ķ nįbżli viš. Frį henni streymir breytilegur sólvindurinn sem veldur fallegum noršurljósum, og gęti įtt verulegan žįtt ķ hitasveiflum undanfarinna alda og įržśsunda samkvęmt velžekktum kenningum prófessors Henriks Svensmark.

11878975_10207837021626423_5834415388739750727_o

Mynd 6: Sólin er breytileg stjarna. Virkni hennar gengur ķ bylgjum. Sveiflurnar eru įratuga, įrhundraša og įržśsunda langar. Jöršin er ķ nįbżli viš žessa dagstjörnu.

 

Į mynd 7 mį sjį breytingar ķ heildarśtgeislun sólar frį įrinu 1610 til 2014. Eins og sjį mį, žį er hśn ķ hęstu hęšum į sķšarihluta nżlišinnar aldar, og nś er heildarśtgeislunin farin aš dala aftur. Maunder lįgmarkiš frį 1650-1700 leynir sér ekki.

Breytingin ķ heildarśtgeislun er reyndar heldur  lķtil til aš skżra hitabreytingar undanfariš žannig aš leita žarf annarra skżringa. Skżringin gęti legiš ķ śtfjólublįa žętti sólarljóssins og beinast augu vķsindamanna nś aš žeim möguleika.

SolarIrradianceReconstructedSince1610 LeanUntil2000 From2001dataFromPMOD (1)

Mynd 7: Heildarśtgeislun sólar hefur aukist jafnt og žétt sķšastlišin 400 įr įsamt žvķ sem hnattręn hlżnun hefur įtt sér staš. Nś kann virkni sólar aš fara minnkandi į nęstu įrum.

 

Breyting ķ heildarśtgeislun er ašeins um 0,2% yfir allt tķmabiliš, en breyting ķ śtfjólublįa ljósinu (Extreme UltraViolet-EUV) yfir ašeins eina 11 įra sólsveiflu er um tķföld eša 1000 %.   Jafnvel tvöfalt žaš eins og sést į mynd 8 frį japönsku geimferšastofnunni.

 

11_year_uv_cycles

Mynd 8: 20-föld (2000 %) breyting į śtfjólublįrri śtgeislun sólar yfir 11 įra tķmabil.

 

Sólvirknin hefur minnkaš hratt į sķšustu įrum. Kyrrstaša hefur veriš ķ hitastigi undanfarinn hįlfan annan įratug. Er žaš tilviljun aš žaš fer saman? Kannski. Eša, er žaš merki žess aš hįmarkinu sé nįš og hlżskeišiš aš ganga nišur, eins og žaš gerši fyrir 1000, 2000 og 3000 įrum eftir nokkurra įratuga löng góšęri?  Žvķ hafa żmsir vķsindamenn spįš, en fįir hlustaš. Fari svo, žį mun žaš koma ķ ljós innan įratugar.

 

Samantekt

Ķ fyrirsögn var spurt: Loftslagsbreytingar af völdum manna eša nįttśru, eša kannski hvort tveggja? 

Ętli svariš sé ekki "hvort tveggja".

Įšur hefur sį sem hér ritar gert žvķ skóna aš skiptingin gęti hafa veriš veriš milli eftirfarinna žįtta undanfarna įratugi:

  1. Ytri sveiflur sem vęru žį helst breytingar ķ sólinni.

  2. Innri sveiflur svo sem breytingar ķ hafstraumum og breytingar ķ hafķs/endurskini eins og Pįll Bergžórsson hefur bent į.

  3. Stķgandi sem stafar af sķfelt meiri losun į koltvķsżringi

 

Žetta er semsagt flókiš samspil nįttśrulegra fyrirbęra og įhrifa losunar manna į koltvķsżringi. Hve mikiš hver žessara žriggja žįtta vegur er ómögulegt aš segja.  Viš getum žess vegna til einföldunar og brįšabirgša sagt er hver žįttur valdi svo sem žrišjungi, en aušvitaš er žaš bara órökstudd įgiskun žar til viš vitum betur...

 

 --- --- --- 

 

Jįkvęš įhrif aukningar CO2

Fįtt er svo meš öllu illt, aš ekki boši nokkuš gott.

Koltvķsżringur er ekki eitrašur. Hann er undirstaša alls lķfs į jöršinni. Įn hans yxi ekki gręnn góšur og matvęlaframleišsla vęri engin. Dżralķf lķtiš sem ekkert og vķst er aš viš vęrum ekki hér.

Meš hjįlp sólar vinna plönturnar mjölvi og sykur śr koltvķsżringnum og losa frį sér sśrefni. Lķfsandi plantanna er koltvķsżringur, en okkar lķfsandi er sśrefniš. Įn gręnu plantanan vęri ekkert sśrefni og žvķ ekkert dżralķf.

Aukning koltvķsżrings ķ andrśmsloftinu eykur verulega vaxtarhraša gróšurs. Žaš hefur mjög jįkvęš įhrif į matvęlaframleišslu heimsins. Ekki veitir af.

Hér į landi hefur gróšri fleygt fram į undanförnum įrum. Skógarmörk hafa hękkaš og vķša mį sjį sjįlfsįš tré vaxa upp žar sem įšur var aušn. Viš getum žakkaš žaš bęši hękkušum lofthita og auknum styrk koltvķsżrings.

Ķslenskir gróšurhśsabęndur vita aš hęgt er aš auka framleišsluna verulega meš žvķ aš losa koltvķsżring inn ķ gróšurhśsin. Žess vegana mį išulega sjį stįlgeyma eša stęrri tanka meš koltvķsżringi fyrir utan gróšurhśsin eins og į mynd 9 sem tekin var fyrir utan gróšurhśs ķ uppsveitunum. Inni ķ gróšurhśsunum er styrkur koltvķsżrings tvöfaldur til fjórfaldur žess sem er utan žeirra.

 

greenhouse-2


Mynd 9: Geymir meš koltvķsżringi fyrir utan ķslenskt gróšurhśs.
(Ljósmynd įhb)

 

 

WoodyFourLevelsOfCO2Enrichment

 

Mynd 10: Tilraunir hafa veriš geršar ķ žvķ skyni aš męla vaxtarhraša plantna viš mismunsandi styrk koltvķsżrings. Į myndinni er veriš aš gera tilraunir meš furu. Lengst til vinstri er styrkurinn sį sami og ķ andrśmsloftinu, eša 400 ppm (0,04%). Į nęstu mynd hefur 150 ppm veriš bętt viš žannig aš styrkurinn veršur 550 ppm. Į žrišju myndinni er styrkurinn oršinn 700 ppm og į žeirri fjóršu 850 ppm, eša meiri en tvöfaldur žess sem er ķ andrśmsloftinu utandyra.  Žetta kunna plönturnar svo sannarlega aš meta og vaxtarhrašinn tvöfaldast.

 

Aukinn styrkur koltvķsżrings og hęrri lofthiti hafa gert žaš aš verkum aš gróšur jaršar hefur aukist. Matvęlaframleišsla ķ hungrušum heimi hefur af žeim sökum aukist.  Hśn er aš verša gręnni samkvęmt gervihnattamyndum. Um žaš mį lesa į vefsķšu NASA sem nefnist Global Garden Gets Greener, en žar er aš finna mynd 11.

 

npp_change_bump_lrg

Mynd 11: Hin gręnkandi jörš samkvęmt vefsķšu NASA.  

 

Höfum žaš hugfast aš koltvķsżringur, undirstaša lķfs į jöršinni, er ekki mengun. Magn koltvķsżrings ķ andrśmsloftinu męlist nś 0,04%.    Munum einnig aš viš erum ķ nįbżli viš stjörnu sem viš köllum sól. Sólin veitir okkur birtu og yl sem breytist meš sveiflum sem nį yfir įratugi, įrhundruš og įržśsund. Munum eftir sveiflum ķ Atlantshafinu og Kyrrahafinu. Munum eftir sveiflum ķ śtbreišslu hafķss og breytlegu endurskini.   Munum eftir…

 

 

 --- --- ---

 

 

 

 

 

Vetrarsólstöšur eru ķ įr 22. desember. Sólin veršur žį lęgst į lofti og dagurinn stystur. Į Žorlįksmessu fer sólin aš hękka į lofti og dagurinn aš lengjast, žó ekki muni nema hęnufeti fyrst ķ staš.  Įšur en viš vitum af fer vorilmur aš finnast ķ lofti, fuglar aš syngja, įstin blómstrar og voriš er komiš!

Žaš er žvķ tilefni aš fagna. Žaš munum viš gera į hinni ęvagömlu hįtķš Jólunum. 

 

"Fyrsta sólarhring frį sólstöšum lengist sólargangurinn ķ Reykjavķk um 9 sekśndur. Annan daginn lengist hann um 27 sekśndur og žrišja daginn um 44 sekśndur. Žetta eru sem sagt "hęnufetin" ķ Reykjavķk. Į Akureyri er fyrsta hęnufetiš 12 sekśndur, hiš nęsta 37 sekśndur og hiš žrišja 62 sekśndur", stendur ķ grein eftir Žorstein Sęmundsson sem birtist ķ Almanaki Hįskólans įriš 1993.  Greinina mį lesa hér.

 

solsetur_2011

 

 Glešileg Jól

 


Skrįr tengdar žessari bloggfęrslu:

2015 veršur 3ja heitasta įriš...

 

 

UAH_LT_1979_thru_November_2015_v6

 

 

 

Nżlega hafa veriš birtar nišurstöšur gervihnattamęlinga į hnattręnum lofthita til loka nóvember, eins og sjį mį į myndinni efst į sķšunni. Lengst til hęgri mį sjį hitatoppinn sem er aš myndast vegna El Nińo ķ Kyrrahafinu, en sams konar fyrirbęri mį sjį įrin 1998 og 2010. Sjį hér.

 

Hitamęlingar frį gervihnöttum hafa žaš sér til įgętis aš męlt er yfir nįnast alla jöršina, lönd og höf, fjöll og firnindi, eyšimerkur og byggš ból. Męlingarnar lįta ekki truflast af hitauppsöfnun ķ žéttbżli og borgum, og eru aš margra įliti žęr traustustu sem geršar eru. Śrvinnsla męligagna eru geršar hjį University of Alabama Huntsville (UAH) og Remote Sensing Systems (RSS). 

 

Dr. Roy Spencer sem sér um śrvinnslu męligagna hjį UAH hefur rašaš heitustu įrunum samkvęmt gervihnattamęlingunum ķ stólparitiš hér fyrir nešan. Samkvęmt žvķ er įriš 1998 heitast, nęst heitast er 2010 og nśna stefnir įriš 2015 ķ aš verša žrišja heitasta įriš.

Munurinn milli žessara įra er žaš afgerandi aš nišurstöšur fyrir desember geta ekki haft nein įhrif į röšina.

Sumar sślurnar eru litašar, en žaš eru svokölluš El Nińo įr žegar fyrirbęri ķ kyrrahafinu losar mikinn varma ķ lofthjśpinn. Roy Spencer hefur veriš aš dunda viš aš reyna aš gera sér grein fyrir hvernig įriš 2016 muni verša (gręna spurningamerkiš) meš žvķ aš skoša eldri įr sem liggja aš El Nińo įrum. Örvarnar milli litušu sślannna eiga aš tįkna žaš.  Sjį hér.

Įriš 1998 var óvenju hlżtt. Sama var ekki aš segja um nęstu įr į eftir, og žvķ er ekki hęgt aš reikna meš aš 2016 verši hlżtt. Žaš er žó ekki śtiokaš ef El Nińo veršur sęmilega virkt fyrstu mįnuši įrsins.

 

 

 

UAH-LT-El-Nino-year-rankings1

 

 

 

Til samanburšar er hér fyrir nešan RSS (Remote Sensing Systems) śtgįfan af gervihnattamęlingum į frįviki frį mešaltali įranna 1979-2008 ķ hita lofthjśps jaršar frį įrinu 1979 til loka nóvember 2015.

Męligögnin eru r į vef RSS tilbśin til aš setja ķ Excel ef einhver skyldi vilja teikna ferla eša raša įrunum ķ röš eftir mešalhita.

 

MSU RSS GlobalMonthlynov2015

 

 

 

 

 


Eiga sér staš loftslagsbreytingar af mannavöldum...?

 

 

 

Loftslagsbreytingar af mannnavöldum

 

Śr Višskiptablašinu 13. desember 2006

 

Fyrir um įratug var stutt vištal viš žessa vķsindamenn sem teljast verša vera mešal žeirra reyndustu į sviši vešur- og loftslagsfręša hér į landi.

Žór: "Um er aš ręša samspil margra žįtta sem gerir mįliš flókiš".

Trausti: "Mįliš er flókiš og margžętt og erfitt aš fullyrša niokkuš um žaš".

Pįll Bergžórsson, okkar allra reyndasti og virtasti vešurfręšingur, er sama sinnis
og hefur birt įhugaveršar kenningar um įhrif hafķssins į svokallaša 60 įra sveiflu.

Allir eru žessir vķsindamenn sammįla um aš žaš hafi hlżnaš į undanförnum įratugum,
losun į koltvķildi hafi aukist verulega, en ekki sé hęgt aš kenna styrk
koltvķildis eingöngu um breytingar ķ hitafari, žó svo aš įhrif žess séu einhver.

 

 

 



Leidretting NASA Moggi

 

Śr Morgunblašinu ķ dag 3. desember 2015

 

 

 

 

 

Eldri bloggpistlar sem fjalla um raunverulega "manngerša hlżnun":

Hvers vegna er NASA aš afmynda hitaferilinn fyrir Reykjavķk...?

 

Kann einhver skil į žessum undarlegheitum...?

 

 



gisssurface1001vs2014

NASA - GISS


Hvaš er ešlilegt vešurfar...?

 

 ChristmasCarol (1)

Christmas Carol eša Jólaęvintżri eftir Charles Dickens kom śt um mišja 19. öld,
en žį var 0,8 grįšum kaldara en ķ dag.
Sagan gerist į sķšustu įratugum Litlu ķsaldar.



Er loftslag ešlilegt eins og žaš var fyrir 100 til 150 įrum?  Žaš felst ķ kenningunni um skašlegar loftslagsbreytingar, ž.e. hlżnun frį žessu tķmabili.   Jöršin hefur hlżnaš um 0,75 grįšur.

Ķ žessu felst einnig aš loftslag hafi veriš ešlilegt į žeim tķma mešan losun manna į koltvķsżringi var enn óveruleg.

 

hadcrut4_annual_global
Breska vešurstofan Met Office: Hnattręnar breytingar į hita frį 1850 til 2013. Sķšustu įratugir 19. aldar tilheyra Litlu ķsöldinni svoköllušu.
Takiš eftir grönnu strigunum sem ganga upp og nišur śr hverjum męlipunkti. Žau tįkna óvissubil žess punkts. Lengst til hęgri er óvissubiliš +/-0,1, en lengst til vinstri +/-0,2.

 

Samkvęmt męlingum er tališ aš hitastig jaršar hafi hękkaš um žvķ sem nęst 0,75°C sķšan um 1850. Kannski er žaš 0,8° afrśnnaš, en žaš skiptir litlu mįli žvķ óvissumörkin eru samkvęmt ferlinum +/- 0,2°. Hvers vegna 1850?  Jś žaš er vegna žess aš sęmilega įreišanlegar eldri męlingar į lofthita eru ekki til. Žį var Litlu ķsöldinni ekki lokiš. Verulegur hluti žessa tķmabils, um žaš bil hįlf öld, tilheyrir Litlu ķsöldinni. Skekkir žaš ekki ašeins myndina?  "Frį upphafi išnbyltingar (um 1750) hefur hlżnaš į jöršinni" mį lesa į Vķsindavefnum. Sé žessi tķmi notašur sem višmiš, žį tilheyra hvorki meira nį minna en 150 įr Litlu ķsöldinni! 

Menn hafa af žvķ miklar įhyggjur aš mešalhiti jaršar hafi hękkaš um žvķ sem nęst 0,8 grįšur į 150 įrum? Hver vill fullyrša aš um 1850, į sķšustu įratugum Litlu ķsaldar, hafi vešurfar veriš “rétt” og öll hękkun hita sķšan žį sé “röng” og hęttuleg?   Žaš merkilega er aš žetta er kjarninn ķ umręšunni um loftslagsmįlin.

(Ašeins er į reiki viš hvaša tķma hitahękkunin er mišuš. Stundum 1860, stundum 1880 og stundum 1910. Ķ žessu sambandi skiptir žaš ekki mįli, žvķ allt eru žetta tķmar sem tilheyra kuldatķmabili Litlu ķsaldar eins og greinilegt er ef myndin er skošuš. Žaš eru einnig skiptar skošanir um žaš hvenęr Litlu ķsöldinni lauk.   Ķslenskir jöklar gengu lengst fram į tķmabilinu 1890-1920, sjį hér. Sumir miša viš 1850, en ašrir ekki fyrr en 1920).

Viš sjįum greinilega į hitaferlinum frį Bresku Vešurstofunni aš Litlu Ķsöldinni lżkur ekki fyrr en um 1920, žį veršur mjög hröš hlżnun fram aš 1945, sķšan kyrrstaša til um 1975 er hitinn fer aš rķsa hratt til įrsins 2000, og aš lokum kyrrstaša til dagsins ķ dag.

Eftirtektarvert er aš į tķmabilinu 1920 til 1945 er įlķka hröš og įlķka mikil hękkun į hitastigi og į tķmabilinu 1975 til 2000. Hvort tveggja 25 įra tķmabil. Žaš er umhugsunarvert aš losun manna į koltvķsżringi var tiltölulega lķtil fyrr en eftir mišja sķšustu öld er losunin fór hratt vaxandi. Sjį lķnuritiš meš CO2 hér fyrir nešan. Žaš flękir aušvitaš mįliš dįlķtiš.  Var žaš kannski nįttśran sem var aš verki į fyrra tķmabilinu og mannfólkiš į hinu sķšara?  Eša į nįttśran einhvern žįtt ķ hitabreytingunum yfir allt tķmabiliš? 

 

Viš tökum eftir žvķ į myndinni frį Bresku vešurstofunni (Met Office) hér fyrir ofan aš mešalhitinn yfir allt tķmabiliš er nokkurn vegin sį sami og męldist ķ kyrrstöšunni 1945-1975. Reyndar er lįrétta lķnan viš 0,0°C örlķtiš ofar.  Vęri ekki ešlilegra aš miša hękkun lofthitans viš žaš tķmabil frekar en Litlu Ķsöldina eins og gert er?  Žį vęri hękkunin sem viš vęrum meš įhyggjur af um žaš bil 0,5° ķ staš 0,8°. Žaš munar um minna.  Svo er ekki śtilokaš aš einhver hluti žessara 0,5 grįša séu ešlilegar sveiflur ķ nįttśrunni.

 

Ķ fyrirsögn žessa pistils stendur: Hvaš er ešlilegt vešurfar?  Er žaš eins og žaš er ķ dag, eins og um mišja sķšustu öld, eša eins og į tķmum Charles Dickens?

Svo viršist sem margir (flestir?) vilji aš hnattręnt loftslag verši aftur eins og žaš var į sķšustu įratugum Litlu ķsaldar, ž.e. į žeim įrum sem fjöldi Ķslendinga hélt til vesturheims ķ leit aš betra lķfi, en žaš er önnur saga...

 

CO2-1750 (1)
Styrkur koltvķsżrings (CO2) ķ andrśmsloftinu sķšan įriš 1750.

 

 

 
 
Aš lokum er til hlišsjónar ferill sem sżnir hitafar sķšustu 2000 įra. (Loehle 2008):

hitafar-jardar-2000-ar_876926

 

 

 


mbl.is „Žaš er ekkert plan B“
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Ólafur Jóhann Ólafsson: Betra efni ķ forseta get ég ekki hugsaš mér...

 

 

 

OlafurJohannOlafsson2011JPVsvhv

 

Einn er sį mašur sem gęti veriš mikill fengur aš fį sem forseta Ķslands.
Žaš er Ólafur Jóhann Ólafsson rithöfundur meš meiru.

Hann lauk prófi meš lįši sem ešlisfręšingur frį Brandeis University ķ śtjašri Boston ķ Bandarķkjunum 1985.  Hann hóf störf hjį Sony ķ Bandarķkjunum strax aš loknu nįmi. Tķu įrum sķšar var hann kjörinn ašstošarforstjóri fyrirtękisins og forstjóri margmišlunardeildar žess. Įriš 1996 hóf hann störf hjį fjįrfestingarfyrirtękinu Advanta og var sķšan rįšinn annar tveggja yfirmanna Time Warner Digital Media 1999.

Ólafur Jóhann var mikill nįmsmašur og miklum metum hjį prófessorum Brandeis hįskólans, enda komst hann strax aš nįmi loknu til metorša hjį stórfyrirtękjum. Ólafur er eins og flestir vita einnig žekktur rithöfundur og meš einstaklega góša framkomu. Hann er jafnvķgur į raunvķsindi og hugvķsindi. Betra efni ķ forseta get ég varla hugsaš mér.

Nįnar um Ólaf Jóhann hér:

 

 

 

Myndin af Ólafi Jóhanni var fengin aš lįni meš bessaleyfi af vef Forlagsins. Ég vona mér fyrirgefist aš hafa ekki bešiš um leyfi. Textinn ber žess vęntanlega merki aš hafa aš hluta veriš fenginn aš lįni į sömu kjörum af vefjum Borgarbókasafnsins og Forlagsins.   

www.forlagiš.is

  

 

 


"Heil­mik­il haf­ķsmynd­un og ķs­inn nįlg­ast..."

 

Žaš er aušvitaš sjįlfsagt aš fylgjast meš landsins forna fjarna.
Enn sem komiš er heldur hann sig fjarri, en hver veit hvernig stašan veršur į nęstu įrum...?

Myndirnar eru frį Dönsku vešurstofunni DMI.

icecover_current 20nov2015

 http://ocean.dmi.dk/arctic/old_icecover.uk.php

icecover_current 20nov2015-crop

Klippt śr efstu myndinni

 

 icecover_current_new

http://ocean.dmi.dk/arctic/icecover.uk.php

 

Uppfęrt 25. nóvember: Ķ dag birtist loksins nżr ferill į vef DMI eftir 12 daga hlé. Hann er dagsettur 24/11/15. Ferillinn sem var oršinn vikugamall žegar pistillinn var skrifašur 20. nóvember hefur žvķ veriš uppfęršur.

Sjį nżjustu śtgįfu beggja ferlanna meš žvķ aš smella į krękjurnar undir žeim.

Uppfęrt 22. nóvember: Myndin hér aš ofan hefur veriš óbreytt hjį DMI sķšan 13/11/15, sem bendir til einhverrar bilunar.

 

Hafis

Frétt Morgunblašsins 20. nóvember 2015

 


mbl.is Hafķsinn nįlgast
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Jųrgen Peder Steffensen hjį Niels Bohr Institute: Hlżrra į Gręnlandi fyrir įržśsundi en ķ dag og ómögulegt aš dęma um hvort hlżindin nś séu nįttśruleg eša af mannavöldum...

 

 

 

 

Jųrgen Peder Steffensen jaršešlisfręšingur og lektor hjį Niels Bohr Institutet, Kųbenhavns Universitet fjallar ķ žessu stutta en fróšlega myndbandi um rannsóknir į borkjörnum frį Gręnlandsjökli.

Dr. Jųrgen Peder Steffensen hefur mešal annars starfaš mikiš meš ķslenska ešlis- og jöklafręšingnum  Dr. Sigfśsi Johnsen.

Hann fręšir okkur mešal annars į žvķ aš fyrir įržśsundi hafi hitinn į Gręnlandi veriš 1,5 grįšum hęrri en ķ dag, og aš mjög erfitt sé aš sżna fram į hvort nśverndi hlżindi stafi af mannavöldum eša eigi sér nįttśrulegar orsakir.

Myndbandiš er 4 mķnśtur aš lengd.  Žaš er fróšlegt aš heyra hvaš žessi virti vķsindamašur hefur aš segja.

 

 

- Fyrir įržśsundi var hitinn į Gręnlandi 1,5 grįšum hęrri en ķ dag.

- Hann var ef til vill 2.5 C hęrri fyrir 4000 įrum.

- Rannsóknir vķšar ķ heiminum styšja žessa mynd.

- Mjög erfitt aš sżna fram į hvort nśverndi hlżindi stafi af mannavöldum eša eigi sér nįttśrulegar orsakir

 

 

lev42_central_topbanner  


Hafķsinn minnir į sig. Meiri en sķšustu įr...

 

DMI-icecover_current-20oct2015

 

DMI-icecover_current-20oct2015-cropcrop

 

 

Į myndinni mį sjį śtbreišslu hafķss į noršurslóšum ķ dag 20. október. Eins og sjį mį į svarta ferlinum męlist śtbreišslan meiri en flest sķšastlišin 10 įr.

Nešri myndin er stękkuš śrklippa śr žeirri efri.

Ferillinn er frį Hafķsdeild  Dönsku Vešurstofunnar DMI, en žar birtist daglega nżr ferill.

Žaš er greinilegt eins og stašan er ķ dag, aš hafķsinn er ekkert aš hverfa. Ferillinn gefur žó ekki neina vķsbendingu um žróun nęstu daga, mįnuši eša įr, en fróšlegt veršur aš fylgjast meš hvaš er į seyši meš žvķ aš smella r og hér.

Ef viš rżnum ķ ferlana žį sjįum viš žó aš brįšnunartķmabiliš undanfarna mįnuši viršist styttra en önnur undanfarinn įratug, lįgmarkiš ķ byrjun september fyrr  į feršinni og aukningin undanfarnar vikur hrašari en įšur mišaš viš ferla sķšustu 10 įra. Kannski bara tilviljun?

 

Žykkt hafķssins skiptir lķka mįli. Į nęstu mynd sést aš nś (rauši ferillinn) er žykktin meiri en 2004, 2009, 2010, 2011 og 2013.

Heimild: Polar Science Center hér.

Bpiomas_plot_daily_heff.2sst

 

Sjįlfsagt kjósa flestir aš hafķsinn verši sem minnstur og alls ekki aš hann gerist nęrgöngull viš okkur eins og sķšast geršist į hafķsįrunum um 1970.  En er žaš nś alveg vķst aš viš getum stólaš į aš siglingar um noršurķshafiš verši raunhęfar og aš umskipunarhöfn ķ Finnafirši verši aš veruleika?  Er alveg vķst aš landsins forni fjandi heimsęki okkur ekki einhvern tķman į nęstu įrum? Spyr sį sem ekki veit...

   

 


Mögnuš ręša Dr. Patrick Moore stofnanda Greenpeace...

 

 

 

Dr. Patrick Moore umhverfisfręšingur, stofnandi Greenpeace, hélt ķ sķšustu viku magnašan fyrirlestur.  Myndband er hér fyrir nešan, en prentaša śtgįfu mį lesa nešar į sķšunni eša meš žvķ aš smella hér.  

Dr. Patrick Moore var mjög virkur aktķvisti į yngri įrum, mešal annars į skipinu Rainbow Warrior sem viš munum flest eftir. 

Svo įttaši hann sig į aš hann og félagar hans vęru į villigötum og snéri viš blašinu...

Patrick Moore ręšir hér uppvaxtarįr sķn og skólagöngu og žį tķma sem hann starfaši meš Greenpeace eftir aš hann tók žįtt ķ stofnun samtakanna, svo og hvers vegna hann yfirgaf samtökin. Sķšan fjallar hann um koltvķsżring jaršsögunni og bendir į żmsar jįkvęšar hlišar mįlsins, en koltvķsżringur er undirstaša alls lķfs į jöršinni.  

Žetta er einkar fróšlegt og vel žess virši aš hlusta. Óneitanlega umhugsunarveršur vinkill į mįliš.



Mögnuš ręša hlašin skynsemi:  "Should We Celebrate Carbon Dioxide?

 

(Sjį annaš myndband nešst į sķšunni).

   

 

 

 

 

Hér er gömul vefsķša frį Greenpeace. 

The Founders of Greenpeace

Patrick Moore er annar frį vinstri ķ efri röš į myndinni į žessari gömlu Greenpeace vefsķšu, sem er afrituš hér fyrir nešan. 

 

  

 

 

crew-of-the-phyllis-cormack-f

 

 

 

 

Kjósi einhver aš lesa frekar en aš horfa, žį er fyrirlesturinn eša ręšan frį 14. október 2015 hér ķ heild sinni:

 

My Lords and Ladies, Ladies and Gentlemen.

Thank you for the opportunity to set out my views on climate change. As I have stated publicly on many occasions, there is no definitive scientific proof, through real-world observation, that carbon dioxide is responsible for any of the slight warming of the global climate that has occurred during the past 300 years, since the peak of the Little Ice Age. If there were such a proof through testing and replication it would have been written down for all to see.

The contention that human emissions are now the dominant influence on climate is simply a hypothesis, rather than a universally accepted scientific theory. It is therefore correct, indeed verging on compulsory in the scientific tradition, to be skeptical of those who express certainty that “the science is settled” and “the debate is over”.

But there is certainty beyond any doubt that CO2 is the building block for all life on Earth and that without its presence in the global atmosphere at a sufficient concentration this would be a dead planet. Yet today our children and our publics are taught that CO2 is a toxic pollutant that will destroy life and bring civilization to its knees. Tonight I hope to turn this dangerous human-caused propaganda on its head. Tonight I will demonstrate that human emissions of CO2 have already saved life on our planet from a very untimely end. That in the absence of our emitting some of the carbon back into the atmosphere from whence it came in the first place, most or perhaps all life on Earth would begin to die less than two million years from today.

 

But first a bit of background.

I was born and raised in the tiny floating village of Winter Harbour on the northwest tip of Vancouver Island, in the rainforest by the Pacific. There was no road to my village so for eight years myself and a few other children were taken by boat each day to a one-room schoolhouse in the nearby fishing village. I didn’t realize how lucky I was playing on the tide flats by the salmon-spawning streams in the rainforest, until I was sent off to boarding school in Vancouver where I excelled in science. I did my undergraduate studies at the University of British Columbia, gravitating to the life sciences – biology, biochemistry, genetics, and forestry – the environment and the industry my family has been in for more than 100 years. Then, before the word was known to the general public, I discovered the science of ecology, the science of how all living things are inter-related, and how we are related to them. At the height of the Cold War, the Vietnam War, the threat of all-out nuclear war and the newly emerging consciousness of the environment I was transformed into a radical environmental activist. While doing my PhD in ecology in 1971 I joined a group of activists who had begun to meet in the basement of the Unitarian Church, to plan a protest voyage against US hydrogen bomb testing in Alaska.

We proved that a somewhat rag-tag looking group of activists could sail an old fishing boat across the north Pacific ocean and help change the course of history. We created a focal point for the media to report on public opposition to the tests.

When that H-bomb exploded in November 1971, it was the last hydrogen bomb the United States ever detonated. Even though there were four more tests planned in the series, President Nixon canceled them due to the public opposition we had helped to create. That was the birth of Greenpeace.

Flushed with victory, on our way home from Alaska we were made brothers of the Namgis Nation in their Big House at Alert Bay near my northern Vancouver Island home. For Greenpeace this began the tradition of the Warriors of the Rainbow, after a Cree Indian legend that predicted the coming together of all races and creeds to save the Earth from destruction. We named our ship the Rainbow Warrior and I spent the next fifteen years in the top committee of Greenpeace, on the front lines of the environmental movement as we evolved from that church basement into the world’s largest environmental activist organization.

Next we took on French atmospheric nuclear testing in the South Pacific. They proved a bit more difficult than the US nuclear tests. It took years to eventually drive these tests underground at Mururoa Atoll in French Polynesia. In 1985, under direct orders from President Mitterrand, French commandos bombed and sank the Rainbow Warrior in Auckland Harbour, killing our photographer. Those protests continued until long after I left Greenpeace. It wasn’t until the mid-1990s that nuclear testing finally ended in the South Pacific, and it most other parts of the world as well.

Going back to 1975, Greenpeace set out to save the whales from extinction at the hands of huge factory whaling fleets.  We confronted the Soviet factory whaling fleet in the North Pacific, putting ourselves in front of their harpoons in our little rubber boats to protect the fleeing whales. This was broadcast on television news around the world, bringing the Save the Whales movement into everyone’s living rooms for the first time. After four years of voyages, in 1979 factory whaling was finally banned in the North Pacific, and by 1981 in all the world’s oceans.

In 1978 I sat on a baby seal off the East Coast of Canada to protect it from the hunter’s club. I was arrested and hauled off to jail, the seal was clubbed and skinned, but a photo of me being arrested while sitting on the baby seal appeared in more than 3000 newspapers around the world the next morning. We won the hearts and minds of millions of people who saw the baby seal slaughter as outdated, cruel, and unnecessary.

Why then did I leave Greenpeace after 15 years in the leadership? When Greenpeace began we had a strong humanitarian orientation, to save civilization from destruction by all-out nuclear war. Over the years the “peace” in Greenpeace was gradually lost and my organization, along with much of the environmental movement, drifted into a belief that humans are the enemies of the earth. I believe in a humanitarian environmentalism because we are part of nature, not separate from it. The first principle of ecology is that we are all part of the same ecosystem, as Barbara Ward put it, “One human family on spaceship Earth”, and to preach otherwise teaches that the world would be better off without us. As we shall see later in the presentation there is very good reason to see humans as essential to the survival of life on this planet.

In the mid 1980s I found myself the only director of Greenpeace International with a formal education in science. My fellow directors proposed a campaign to “ban chlorine worldwide”, naming it “The Devil’s Element”. I pointed out that chlorine is one of the elements in the Periodic Table, one of the building blocks of the Universe and the 11th most common element in the Earth’s crust. I argued the fact that chlorine is the most important element for public health and medicine. Adding chlorine to drinking water was the biggest advance in the history of public health and the majority of our synthetic medicines are based on chlorine chemistry. This fell on deaf ears, and for me this was the final straw. I had to leave.

When I left Greenpeace I vowed to develop an environmental policy that was based on science and logic rather than sensationalism, misinformation, anti-humanism and fear. In a classic example, a recent protest led by Greenpeace in the Philippines used the skull and crossbones to associate Golden Rice with death, when in fact Golden Rice has the potential to help save 2 million children from death due to vitamin A deficiency every year.

 

The Keeling curve of CO2 concentration in the Earth’s atmosphere since 1959 is the supposed smoking gun of catastrophic climate change. We presume CO2 was at 280 ppm at the beginning of the Industrial Revolution, before human activity could have caused a significant impact. I accept that most of the rise from 280 to 400 ppm is caused by human CO2 emissions with the possibility that some of it is due to outgassing from warming of the oceans.

NASA tells us that “Carbon Dioxide Controls Earth’s Temperature” in child-like denial of the many other factors involved in climate change. This is reminiscent of NASA’s contention that there might be life on Mars. Decades after it was demonstrated that there was no life on Mars, NASA continues to use it as a hook to raise public funding for more expeditions to the Red Planet. The promulgation of fear of Climate Change now serves the same purpose. As Bob Dylan prophetically pointed out, “Money doesn’t talk, it swears”, even in one of the most admired science organizations in the world.

On the political front the leaders of the G7 plan to “end extreme poverty and hunger” by phasing out 85% of the world’s energy supply including 98% of the energy used to transport people and goods, including food. The Emperors of the world appear clothed in the photo taken at the close of the meeting but it was obviously Photo-shopped. They should be required to stand naked for making such a foolish statement.

The world’s top climate body, the Intergovernmental Panel on Climate change, is hopelessly conflicted by its makeup and it mandate. The Panel is composed solely of the World Meteorological Organization, weather forecasters, and the United Nations Environment Program, environmentalists. Both these organizations are focused primarily on short-term timescales, days to maybe a century or two. But the most significant conflict is with the Panel’s mandate from the United Nations. They are required only to focus on “a change of climate which is attributed directly or indirectly to human activity that alters the composition of the atmosphere, and which is in addition to natural climate variability.”ā€ØSo if the IPCC found that climate change was not being affected by human alteration of the atmosphere or that it is not “dangerous” there would be no need for them to exist. They are virtually mandated to find on the side of apocalypse.

Scientific certainty, political pandering, a hopelessly conflicted IPCC, and now the Pope, spiritual leader of the Catholic Church, in a bold move to reinforce the concept of original sin, says the Earth looks like “an immense pile of filth” and we must go back to pre-industrial bliss, or is that squalor?

And then there is the actual immense pile of filth fed to us more than three times daily by the green-media nexus, a seething cauldron of imminent doom, like we are already condemned to Damnation in Hell and there is little chance of Redemption. I fear for the end of the Enlightenment. I fear an intellectual Gulag with Greenpeace as my prison guards.

 

Let’s begin with our knowledge of the long-term history of the Earth’s temperature and of CO2 in the Earth’s atmosphere. Our best inference from various proxies back indicate that CO2 was higher for the first 4 billion years of Earth’s history than it has been since the Cambrian Period until today. I will focus on the past 540 million years since modern life forms evolved. It is glaringly obvious that temperature and CO2 are in an inverse correlation at least as often as they are in any semblance of correlation. Two clear examples of reverse correlation occurred 150 million years and 50 million years ago. At the end of the Jurassic temperature fell dramatically while CO2 spiked. During the Eocene Thermal Maximum, temperature was likely higher than any time in the past 550 million years while CO2 had been on a downward track for 100 million years. This evidence alone sufficient to warrant deep speculation of any claimed lock-step causal relationship between CO2 and temperature.

The Devonian Period beginning 400 million years ago marked the culmination of the invasion of life onto the land. Plants evolved to produce lignin, which in combination with cellulose, created wood which in turn for the first time allowed plants to grow tall, in competition with each other for sunlight. As vast forests spread across the land living biomass increased by orders of magnitude, pulling down carbon as CO2 from the atmosphere to make wood. Lignin is very difficult to break down and no decomposer species possessed the enzymes to digest it. Trees died atop one another until they were 100 metres or more in depth. This was the making of the great coal beds around the world as this huge store of sequestered carbon continued to build for 90 million years. Then, fortunately for the future of life, white rot fungi evolved to produce the enzymes that can digest lignin and coincident with that the coal-making era came to an end.

There was no guarantee that fungi or any other decomposer species would develop the complex of enzymes required to digest lignin. If they had not, CO2, which had already been drawn down for the first time in Earth’s history to levels similar to todays, would have continued to decline as trees continued to grow and die. That is until CO2 approached the threshold of 150 ppm below which plants begin first to starve, then stop growing altogether, and then die. Not just woody plants but all plants. This would bring about the extinction of most, if not all, terrestrial species, as animals, insects, and other invertebrates starved for lack of food. And that would be that. The human species would never have existed. This was only the first time that there was a distinct possibility that life would come close to extinguishing itself, due to a shortage of CO2, which is essential for life on Earth.

A well-documented record of global temperature over the past 65 million years shows that we have been in a major cooling period since the Eocene Thermal Maximum 50 million years ago. The Earth was an average 16C warmer then, with most of the increased warmth at the higher latitudes. The entire planet, including the Arctic and Antarctica were ice-free and the land there was covered in forest. The ancestors of every species on Earth today survived through what may have been the warmest time in the history of life. It makes one wonder about dire predictions that even a 2C rise in temperature from pre-industrial times would cause mass extinctions and the destruction of civilization. Glaciers began to form in Antarctica 30 million years ago and in the northern hemisphere 3 million years ago. Today, even in this interglacial period of the Pleistocene Ice Age, we are experiencing one of the coldest climates in the Earth’s history.

Coming closer to the present we have learned from Antarctic ice cores that for the past 800,000 years there have been regular periods of major glaciation followed by interglacial periods in 100,000 year-cycles. These cycles coincide with the Milankovitch cycles that are tied to the eccentricity of the Earth’s orbit and its axial tilt. It is highly plausible that these cycles are related to solar intensity and the seasonal distribution of solar heat on the Earth’s surface. There is a strong correlation between temperature and the level of atmospheric CO2 during these successive glaciations, indicating a possible cause-effect relationship between the two. CO2 lags temperature by an average of 800 years during the most recent 400,000-year period, indicating that temperature is the cause, as the cause never comes after the effect.

Looking at the past 50,000 years of temperature and CO2 we can see that changes in CO2 follow changes in temperature. This is as one could expect, as the Milankovitch cycles are far more likely to cause a change in temperature than a change in CO2. And a change in the temperature is far more likely to cause a change in CO2 due to outgassing of CO2 from the oceans during warmer times and an ingassing (absorption) of CO2 during colder periods. Yet climate alarmists persist in insisting that CO2 is causing the change in temperature, despite the illogical nature of that assertion.

 

It is sobering to consider the magnitude of climate change during the past 20,000 years, since the peak of the last major glaciation. At that time there were 3.3 kilometres of ice on top of what is today the city of Montreal, a city of more than 3 million people. 95% of Canada was covered in a sheet of ice. Even as far south as Chicago there was nearly a kilometre of ice. If the Milankovitch cycle continues to prevail, and there is little reason aside from our CO2 emissions to think otherwise, this will happen gradually again during the next 80,000 years. Will our CO2 emissions stave off another glaciation as James Lovelock has suggested? There doesn’t seem to be much hope of that so far, as despite 1/3 of all our CO2 emissions being released during the past 18 years the UK Met Office contends there has been no statistically significant warming during this century.

At the height of the last glaciation the sea level was about 120 metres lower than it is today. By 7,000 years ago all the low-altitude, mid-latitude glaciers had melted. There is no consensus about the variation in sea level since then although many scientists have concluded that the sea level was higher than today during the Holocene Thermal optimum from 9,000 to 5,000 years ago when the Sahara was green. The sea level may also have been higher than today during the Medieval Warm Period.

Hundred of islands near the Equator in Papua, Indonesia, have been undercut by the sea in a manner that gives credence to the hypothesis that there has been little net change in sea level in the past thousands of years. It takes a long time for so much erosion to occur from gentle wave action in a tropical sea.

Coming back to the relationship between temperature and CO2 in the modern era we can see that temperature has risen at a steady slow rate in Central England since 1700 while human CO2 emissions were not relevant until 1850 and then began an exponential rise after 1950. This is not indicative of a direct causal relationship between the two. After freezing over regularly during the Little Ice Age the River Thames froze for the last time in 1814, as the Earth moved into what might be called the Modern Warm Period.

 

The IPCC states it is “extremely likely” that human emissions have been the dominant cause of global warming “since the mid-20th century”, that is since 1950. They claim that “extremely” means 95% certain, even though the number 95 was simply plucked from the air like an act of magic. And “likely” is not a scientific word but rather indicative of a judgment, another word for an opinion.

There was a 30-year period of warming from 1910-1940, then a cooling from 1940 to 1970, just as CO2 emissions began to rise exponentially, and then a 30-year warming from 1970-2000 that was very similar in duration and temperature rise to the rise from 1910-1940. One may then ask “what caused the increase in temperature from 1910-1940 if it was not human emissions? And if it was natural factors how do we know that the same natural factors were not responsible for the rise between 1970-2000.” You don’t need to go back millions of years to find the logical fallacy in the IPCC’s certainty that we are the villains in the piece.

Water is by far the most important greenhouse gas, and is the only molecule that is present in the atmosphere in all three states, gas, liquid, and solid. As a gas, water vapour is a greenhouse gas, but as a liquid and solid it is not. As a liquid water forms clouds, which send solar radiation back into space during the day and hold heat in at night. There is no possibility that computer models can predict the net effect of atmospheric water in a higher CO2 atmosphere. Yet warmists postulate that higher CO2 will result in positive feedback from water, thus magnifying the effect of CO2 alone by 2-3 times. Other scientists believe that water may have a neutral or negative feedback on CO2. The observational evidence from the early years of this century tends to reinforce the latter hypothesis.

 

How many politicians or members of the media or the public are aware of this statement about climate change from the IPCC in 2007?

we should recognise that we are dealing with a coupled nonlinear chaotic system, and therefore that the long-term prediction of future climate states is not possible.

There is a graph showing that the climate models have grossly exaggerated the rate of warming that confirms the IPCC statement. The only trends the computer models seem able to predict accurately are ones that have already occurred.

 

Coming to the core of my presentation, CO2 is the currency of life and the most important building block for all life on Earth. All life is carbon-based, including our own. Surely the carbon cycle and its central role in the creation of life should be taught to our children rather than the demonization of CO2, that “carbon” is a “pollutant” that threatens the continuation of life. We know for a fact that CO2 is essential for life and that it must be at a certain level in the atmosphere for the survival of plants, which are the primary food for all the other species alive today. Should we not encourage our citizens, students, teachers, politicians, scientists, and other leaders to celebrate CO2 as the giver of life that it is?

It is a proven fact that plants, including trees and all our food crops, are capable of growing much faster at higher levels of CO2 than present in the atmosphere today. Even at the today’s concentration of 400 ppm plants are relatively starved for nutrition. The optimum level of CO2 for plant growth is about 5 times higher, 2000 ppm, yet the alarmists warn it is already too high. They must be challenged every day by every person who knows the truth in this matter. CO2 is the giver of life and we should celebrate CO2 rather than denigrate it as is the fashion today.

We are witnessing the “Greening of the Earth” as higher levels of CO2, due to human emissions from the use of fossil fuels, promote increased growth of plants around the world. This has been confirmed by scientists with CSIRO in Australia, in Germany, and in North America. Only half of the CO2 we are emitting from the use of fossil fuels is showing up in the atmosphere. The balance is going somewhere else and the best science says most of it is going into an increase in global plant biomass. And what could be wrong with that, as forests and agricultural crops become more productive?

All the CO2 in the atmosphere has been created by outgassing from the Earth’s core during massive volcanic eruptions. This was much more prevalent in the early history of the Earth when the core was hotter than it is today. During the past 150 million years there has not been enough addition of CO2 to the atmosphere to offset the gradual losses due to burial in sediments.

 

Let’s look at where all the carbon is in the world, and how it is moving around.

Today, at just over 400 ppm CO2 there are 850 billion tons of CO2 in the atmosphere. By comparison, when modern life-forms evolved over 500 million years ago there was nearly 15,000 billion tons of CO2 in the atmosphere, 17 times today’s level. Plants and soils combined contain more than 2,000 billion tons of carbon, more that twice as much as the entire global atmosphere. The oceans contain 38,000 billion tons of dissolved CO2, 45 times as much as in the atmosphere. Fossil fuels, which were made from plants that pulled CO2 from the atmosphere account for 5,000 – 10,000 billion tons of carbon, 6 – 12 times as much carbon as is in the atmosphere.

But the truly stunning number is the amount of carbon that has been sequestered from the atmosphere and turned into carbonaceous rocks. 100,000,000 billion tons, that’s one quadrillion tons of carbon, have been turned into stone by marine species that learned to make armour-plating for themselves by combining calcium and carbon into calcium carbonate. Limestone, chalk, and marble are all of life origin and amount to 99.9% of all the carbon ever present in the global atmosphere. The white cliffs of Dover are made of the calcium carbonate skeletons of coccolithophores, tiny marine phytoplankton.

The vast majority of the carbon dioxide that originated in the atmosphere has been sequestered and stored quite permanently in carbonaceous rocks where it cannot be used as food by plants.

Beginning 540 million years ago at the beginning of the Cambrian Period many marine species of invertebrates evolved the ability to control calcification and to build armour plating to protect their soft bodies. Shellfish such as clams and snails, corals, coccolithofores (phytoplankton) and foraminifera (zooplankton) began to combine carbon dioxide with calcium and thus to remove carbon from the life cycle as the shells sank into sediments; 100,000,000 billion tons of carbonaceous sediment. It is ironic that life itself, by devising a protective suit of armour, determined its own eventual demise by continuously removing CO2 from the atmosphere. This is carbon sequestration and storage writ large. These are the carbonaceous sediments that form the shale deposits from which we are fracking gas and oil today. And I add my support to those who say, “OK UK, get fracking”.

The past 150 million years has seen a steady drawing down of CO2 from the atmosphere. There are many components to this but what matters is the net effect, a removal on average of 37,000 tons of carbon from the atmosphere every year for 150 million years. The amount of CO2 in the atmosphere was reduced by about 90% during this period. This means that volcanic emissions of CO2 have been outweighed by the loss of carbon to calcium carbonate sediments on a multi-million year basis.

If this trend continues CO2 will inevitably fall to levels that threaten the survival of plants, which require a minimum of 150 ppm to survive. If plants die all the animals, insects, and other invertebrates that depend on plants for their survival will also die.

 

How long will it be at the present level of CO2 depletion until most or all of life on Earth is threatened with extinction by lack of CO2 in the atmosphere?

During this Pleistocene Ice Age, CO2 tends to reach a minimum level when the successive glaciations reach their peak. During the last glaciation, which peaked 18,000 years ago, CO2 bottomed out at 180 ppm, extremely likely the lowest level CO2 has been in the history of the Earth. This is only 30 ppm above the level that plants begin to die. Paleontological research has demonstrated that even at 180 ppm there was a severe restriction of growth as plants began to starve. With the onset of the warmer interglacial period CO2 rebounded to 280 ppm.  But even today, with human emissions causing CO2 to reach 400 ppm plants are still restricted in their growth rate, which would be much higher if CO2 were at 1000-2000 ppm.

Here is the shocking news. If humans had not begun to unlock some of the carbon stored as fossil fuels, all of which had been in the atmosphere as CO2 before sequestration by plants and animals, life on Earth would have soon been starved of this essential nutrient and would begin to die. Given the present trends of glaciations and interglacial periods this would likely have occurred less than 2 million years from today, a blink in nature’s eye, 0.05% of the 3.5 billion-year history of life.

No other species could have accomplished the task of putting some of the carbon back into the atmosphere that was taken out and locked in the Earth’s crust by plants and animals over the millennia. This is why I honour James Lovelock in my lecture this evening. Jim was for many years of the belief that humans are the one-and-only rogue species on Gaia, destined to cause catastrophic global warming. I enjoy the Gaia hypothesis but I am not religious about it and for me this was too much like original sin. It was as if humans were the only evil species on the Earth.

 

But James Lovelock has seen the light and realized that humans may be part of Gaia’s plan, and he has good reason to do so. And I honour him because it takes courage to change your mind after investing so much of your reputation on the opposite opinion. Rather than seeing humans as the enemies of Gaia, Lovelock now sees that we may be working with Gaia to “stave of another ice age”, or major glaciation. This is much more plausible than the climate doom-and gloom scenario because our release of CO2 back into the atmosphere has definitely reversed the steady downward slide of this essential food for life, and hopefully may reduce the chance that the climate will slide into another period of major glaciation. We can be certain that higher levels of CO2 will result in increased plant growth and biomass. We really don’t know whether or not higher levels of CO2 will prevent or reduce the eventual slide into another major glaciation. Personally I am not hopeful for this because the long-term history just doesn’t support a strong correlation between CO2 and temperature.

 

It does boggle the mind in the face of our knowledge that the level of CO2 has been steadily falling that human CO2 emissions are not universally acclaimed as a miracle of salvation. From direct observation we already know that the extreme predictions of CO2’s impact on global temperature are highly unlikely given that about one-third of all our CO2 emissions have been discharged during the past 18 years and there has been no statistically significant warming. And even if there were some additional warming that would surely be preferable to the extermination of all or most species on the planet.

You heard it here. “Human emissions of carbon dioxide have saved life on Earth from inevitable starvation and extinction due to lack of CO2”. To use the analogy of the Atomic Clock, if the Earth were 24 hours old we were at 38 seconds to midnight when we reversed the trend towards the End Times. If that isn’t good news I don’t know what is. You don’t get to stave off Armageddon every day.

 

I issue a challenge to anyone to provide a compelling argument that counters my analysis of the historical record and the prediction of CO2 starvation based on the 150 million year trend. Ad hominem arguments about “deniers” need not apply. I submit that much of society has been collectively misled into believing that global CO2 and temperature are too high when the opposite is true for both. Does anyone deny that below 150 ppm CO2 that plants will die? Does anyone deny that the Earth has been in a 50 million-year cooling period and that this Pleistocene Ice Age is one of the coldest periods in the history of the planet?

 

If we assume human emissions have to date added some 200 billion tons of CO2 to the atmosphere, even if we ceased using fossil fuels today we have already bought another 5 million years for life on earth. But we will not stop using fossil fuels to power our civilization so it is likely that we can forestall plant starvation for lack of CO2 by at least 65 million years. Even when the fossil fuels have become scarce we have the quadrillion tons of carbon in carbonaceous rocks, which we can transform into lime and CO2 for the manufacture of cement. And we already know how to do that with solar energy or nuclear energy. This alone, regardless of fossil fuel consumption, will more than offset the loss of CO2 due to calcium carbonate burial in marine sediments. Without a doubt the human species has made it possible to prolong the survival of life on Earth for more than 100 million years. We are not the enemy of nature but its salvation.

 

As a postscript I would like to make a few comments about the other side of the alleged dangerous climate change coin, our energy policy, in particular the much maligned fossil fuels; coal, oil, and natural gas.

Depending how it’s tallied, fossil fuels account for between 85-88% of global energy consumption and more than 95% of energy for the transport of people and goods, including our food.

Earlier this year the leaders of the G7 countries agreed that fossil fuels should be phased out by 2100, a most bizarre development to say the least. Of course no intelligent person really believes this will happen but it is a testament to the power of the elites that have converged around the catastrophic human-caused climate change that so many alleged world leaders must participate in the charade. How might we convince them to celebrate CO2 rather than to denigrate it?

A lot of nasty things are said about fossil fuels even though they are largely responsible for our longevity, our prosperity, and our comfortable lifestyles.

Hydrocarbons, the energy components of fossil fuels, are 100% organic, as in organic chemistry. They were produced by solar energy in ancient seas and forests. When they are burned for energy the main products are water and CO2, the two most essential foods for life. And fossil fuels are by far the largest storage battery of direct solar energy on Earth. Nothing else comes close except nuclear fuel, which is also solar in the sense that it was produced in dying stars.

 

Today, Greenpeace protests Russian and American oil rigs with 3000 HP diesel-powered ships and uses 200 HP outboard motors to board the rigs and hang anti-oil plastic banners made with fossil fuels. Then they issue a media release telling us we must “end our addiction to oil”. I wouldn’t mind so much if Greenpeace rode bicycles to their sailing ships and rowed their little boats into the rigs to hang organic cotton banners. We didn’t have an H-bomb on board the boat that sailed on the first Greenpeace campaign against nuclear testing.

 

Some of the world’s oil comes from my native country in the Canadian oil sands of northern Alberta. I had never worked with fossil fuel interests until I became incensed with the lies being spread about my country’s oil production in the capitals of our allies around the world. I visited the oil sands operations to find out for myself what was happening there.

It is true it’s not a pretty sight when the land is stripped bare to get at the sand so the oil can be removed from it. Canada is actually cleaning up the biggest natural oil spill in history, and making a profit from it. The oil was brought to the surface when the Rocky Mountains were thrust up by the colliding Pacific Plate. When the sand is returned back to the land 99% of the so-called “toxic oil” has been removed from it.

Anti-oil activists say the oil-sands operations are destroying the boreal forest of Canada. Canada’s boreal forest accounts for 10% of all the world’s forests and the oil-sands area is like a pimple on an elephant by comparison. By law, every square inch of land disturbed by oil-sands extraction must be returned to native boreal forest. When will cities like London, Brussels, and New York that have laid waste to the natural environment be returned to their native ecosystems?

The art and science of ecological restoration, or reclamation as it is called in the mining industry, is a well-established practice. The land is re-contoured, the original soil is put back, and native species of plants and trees are established. It is possible, by creating depressions where the land was flat, to increase biodiversity by making ponds and lakes where wetland plants, insects, and waterfowl can become established in the reclaimed landscape.

The tailings ponds where the cleaned sand is returned look ugly for a few years but are eventually reclaimed into grasslands. The Fort McKay First Nation is under contract to manage a herd of bison on a reclaimed tailings pond. Every tailings pond will be reclaimed in a similar manner when operations have been completed.

As an ecologist and environmentalist for more than 45 years this is good enough for me. The land is disturbed for a blink of an eye in geological time and is then returned to a sustainable boreal forest ecosystem with cleaner sand. And as a bonus we get the fuel to power our weed-eaters, scooters, motorcycles, cars, trucks, buses, trains, and aircraft.

 

To conclude, carbon dioxide from burning fossil fuels is the stuff of life, the staff of life, the currency of life, indeed the backbone of life on Earth.

 

I am honoured to have been chosen to deliver your annual lecture.

Thank you for listening to me this evening.

I hope you have seen CO2 from a new perspective and will join with me to Celebrate CO2!

 

 

 

--- --- ---

 

Eftirmįli:

Myndband sem nefnist

Confessions of a Greenpeace Dropout 
Dr Patrick Moore

Erindi flutt į rįšstefnu ICCC
International Conference on Climate Change
8. jślķ 2014



Nóbelsveršlaunahafinn ķ ešlisfręši 1973 fjallaši um mįl mįlanna fyrir skömmu. - Athyglisvert...!

798dc1905650439ef9739c022cbee6cd

 

Noršmašurinn Ivar Gięver   fékk nóbelsveršlaunin ķ ešlisfręši įriš 1973 vegna rannsókna ķ skammtafręši į hįlfleišurum og ofurleišni. Į samkomu nóbelsveršlaunahafa  1. jślķ sķšastlišinn hélt hann ręšu sem eftir var tekiš.

Ķvar lauk prófi ķ vélaverkfręši frį Žrįndheimi įriš 1952, fluttist sķšan til Kanada og žašan til Bandarķkjanna žar sem hann lauk doktorsprófi įriš 1964.

Enginn ętti aš lįta žetta fram hjį sér fara og hlusta vel į noršmanninn Ivar Giaever. Hann talar mjög skżrt og śtskżrir mįls sitt žannig aš allir ęttu aš skilja vel. Hann er greinilega meš brjóstvitiš og fręšin į hreinu. Žessi heišursmašur er fęddur įriš 1929.

Erindiš fjallar um mįl mįlanna, ž.e. hnatthlżnun, hękkun sjįvarboršs, óvešur og fleira ...

Žaš er vel žess virši aš hlusta į Ķvar.

 

 

 

 

 

52b9f100239c392c3ad7567c59c4bf4c

 

Vķsir 15. desember 1973

 

 

 

Vištal viš Ivar Giaever um lķfiš og tilveruna:

http://www.nobelprize.org/mediaplayer/index.php?id=713

 

Untitled

 

http://www.nobelprize.org/mediaplayer/index.php?id=713

 

Interview with Professor Ivar Giaever by freelance journalist Marika Griehsel at the 54th meeting of Nobel Laureates in Lindau, Germany, June 2004. Professor Giaever talks about celebrating being awarded the Nobel Prize, his move from Norway to Canada and the USA (2:03), how he got the job at General Electrics despite low grades (4:39), the reasons why he became an entrepreneur (9:53), his thoughts about research (13:48) and also gives some advice to young students (15:45).

 

  


Sešlabankinn hękkaši stżrivexti um 22% ķ sumar...

 

man-with-percent-sign

 

 

 

Į sama tķma og laun hękkušu almennt um 3,5% hękkaši Sešlabankinn stżrivexti um 22% į tveggja mįnaša tķmabili.



Stżrivextir hafa žvķ hękkaš rśmlega sex sinnum meira į tveim mįnušum en laun žorra landsmanna.

 

Hękkun stżrivaxta frį 4,5% ķ 5,5% er nefnilega ekki
1% hękkun, heldur 22%.


Žvķ er spįš aš stżrivextir verši komnir ķ 6,25% ķ lok įrs. 
Hve mikiš hękkun veršur žaš frį žvķ ķ sumar?
1,75% hękkun eša 39% hękkun į hįlfu įri?

 



Kjarninn: Spį hrašri hękkun stżrivaxta į nęstu misserum

 

  


Rżrnun jökla; kólnun eša hlżnun framundan...?

RSS hitastig juli 2015

 

Stórt er spurt ķ fyrirsögn pistilsins og svariš er einfalt: Veit ekki.

Žaš er žó įhugavert aš velta žessu ašeins fyrir sér, sérstaklega žar sem hitastig jaršar hefur stašiš meira og minna ķ staš ķ fjölda įra. Menn eru žó aš deila um hvort eitt įriš sé hlżrra eša kaldara en annaš, en žį er munurinn oftar en ekki tölfręšilega ómarktękur žvķ hann er innan męlióvissu. Hugsanlega gęti įriš ķ įr oršiš ķ hlżrra lagi meš hjįlp El Nińo sem er ķ gerjun nśna ķ Kyrrahafinu.

Ekki veršur tekiš žįtt ķ žessum metingi hér um mishlż įr, en žar sem bloggarinn er vinur vors og blóma stendur honum žó nokkur uggur af hugsanlegri kólnun eftir góšęrin undanfariš.

Myndin efst į sķšunni:  Samkvęmt męlingum meš gervihnöttum (RSS-MSU) hefur engin hękkun ķ lofthita jaršar oršiš sķšan ķ janśar 1997. Notuš er ašferš minnstu kvašrata til aš finna bestu ašhvarfslķnu (regression line). Smella į mynd til aš stękka og sjį betur.  Ferillinn nęr til loka jślķ 2015.  Hann er fenginn af vefsķšu Ole Humlum prófessors viš Oslóarhįskóla (www.climate4you.com), en sį er žessar lķnur ritar teiknaši inn į hann.



Hafi einhver įhuga į smį grśski um žessi mįl, žį mį benda į pistil sem ritstjóri žessarar sķšu dundaši sér viš um helgina, en pistillinn fjallar um ašra frétt sem nżlega var ķ fjölmišlum, ž.e. um įhrif sólar į vešurfar. Sjį pistilinn: Leišrétt sólblettagögn - Sólin hefur enn įhrif.

 




11878975_10207837021626423_5834415388739750727_o

 


mbl.is Rżrnun jökla endar mögulega ķ įr
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

« Fyrri sķša | Nęsta sķša »

Höfundur

Ágúst H Bjarnason
Ágúst H Bjarnason

Verkfr. hjá Verkís.
agbjarn-hjá-gmail.com

Audiatur et altera pars

Aðeins málefnalegar athugasemdir, sem eiga ótvíætt við efni viðkomandi pistils, og skrifaðar án skætings og neikvæðni í garð annarra, og að jafnaði undir fullu nafni, verða birtar. 

Um bloggiš

Ginnungagap

Żmislegt

Loftslag

Click to get your own widget

Teljari

free counters

Įlverš

http://metalprices.com/PubCharts/PublicCharts.aspx?metal=al&type=L&weight=t&days=12&size=M&bg=&cs=1011&cid=0

Sólin ķ dag:

(Smella į mynd)

.

Olķuveršiš ķ dag:

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (15.3.): 0
  • Sl. sólarhring: 14
  • Sl. viku: 77
  • Frį upphafi: 0

Annaš

  • Innlit ķ dag: 0
  • Innlit sl. viku: 54
  • Gestir ķ dag: 0
  • IP-tölur ķ dag: 0

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Eldri fęrslur

Mars 2025
S M Ž M F F L
            1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31          

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband