Doomsday Called Off og Climate Catastrophe Cancelled. Tvær áhugaverðar kvikmyndir um loftslagsbreytingar.

Viðvörun: Myndir þessar eru á skjön við víðteknar skoðanir manna um hnatthitun.  Mjög fordómafullu fólki gæti brugðið. Skynsamir munu þó taka efninu fagnandi, enda efnið vel fram sett af færum vísindamönnum sem ekki verður frýjað vits. 

Hér fyrir neðan eru tvær kvikmyndir um hnatthitun. Doomsday Called Off og Climate Catastrophe Cancelled. Báðar sýna þær aðra hlið á málinu en við erum vön að heyra um í fréttunum. Vissulega mjög áhugaverðar og ættu ekki að stuða neinn, eins og myndin The Great Global Warming Swindle virðist hafa gert.

-

Fyrri myndin nefnist Doomsday Called Off, eða Heimsendir afturkallaður. Myndina gerði Lars Mortensen hjá TV-Produktion of Denmark í samvi nnu við DR1 árið 2004. Hún var sýnd í nóvember 2005 hjá CBC í Kanada. Í byrjun myndarinnar er fjallað um boranir í ís Grænlandsjökul til að ransaka veðurfar fyrri alda, rætt er við danskan vísindamann og augnablik má sjá Sigfúsi Johnsen bregða fyrir. Síðan er farið um víða veröld, rætt við loftslagsfræðinga, stjarneðlisfræðinga, haffræðing, o.s.frv.

Umfjöllun um myndina er hér hjá NewsBusters. 

Torrent hér.

Doomsday Called Off

 

Kynning af vefsíðu CBC: http://www.cbc.ca/documentaries/doomsday.html 

Sunday November 27, 2005 at 7pm ET on CBC Newsworld

In this eye-opening documentary viewers will discover how the most respected researchers from all over the world explode the doom and gloom of global warming.

Humans stand accused of having set off a global climate catastrophe by increasing the amount of carbon dioxide in the atmosphere.

The prophecy of doom is clear and media pass on the message uncritically.

Now serious criticism has arisen from a number of heavyweight independent scientists. They argue that most of the climatic change we have seen is due to natural variations.

They also state that if CO2 is to play a role at all - it will be minuscule and not catastrophic!

This story presents a series of unbiased scientists as our witnesses.
We will hear their eloquent criticism of the IPCC conclusions illustrated by coverage of their research work.

 

Myndin er varðveitt á YouTube og er í fimm hlutum. Hér fyrir neðan eru þessi fimm myndskeið:

 

Myndskeið 1 af 5

 

Myndskeið 2 af 5

 

Myndskeið 3 af 5

Myndskeið 4 af 5

 

Myndskeið 5 af 5

 

 

 

*** Önnur kvikmynd ***

 

Næsta mynd er gerð af kanadískum félagskap sem kallast Friends of Science eða Vísindavinir.  Sjá vefsíðu þeirra http://www.friendsofscience.org .   Umfjöllun um myndina er hér hjá NewsBusters

 

Climate Catastrophe Cancelled

 

Kynning á myndinni af vefsíðu Vísindavina:

http://www.friendsofscience.org  

 

 

Climate Catastrophe Cancelled: What you're not being told about the science of climate change

At a news conference held in Ottawa, some of North America’s foremost climate experts provided evidence demonstrating that the science underlying the Kyoto Protocol is seriously flawed; a problem that continues to be ignored by the Canadian government. Scientists called on the Canadian government to delay implementation of the Kyoto Protocol until a thorough, public review of the current state of climate science has been conducted by climate experts. Such an analysis has never been organized in Canada despite repeated requests from independent, non-governmental climate scientists.

Carleton University Professor Tim Patterson (Paleoclimatologist) explains the crucial importance of properly evaluating the merit of Canada's climate change plans: “It is no exaggeration to say that in the eight years since the Kyoto Protocol was introduced there has been a revolution in climate science. If, back in the mid-nineties, we knew what we know today about climate, Kyoto would not exist because we would have concluded it was not necessary.”

Contrary to claims that the science of climate change has been settled, the causes of the past century’s modest warming is highly contested in the climate science community. The climate experts presenting in the video demonstrate that science is quickly diverging away from the hypothesis that the human release of greenhouse gases, specifically carbon dioxide, is having a significant impact on global climate. “There is absolutely no convincing scientific evidence that human-produced greenhouse gases are driving global climate change”, stated climatologist, Dr. Tim Ball. He added that the Canadian government’s plan to designate carbon dioxide as a “toxic” under CEPA is irresponsible and without scientific merit. “Carbon dioxide is a staff of life, plain and simple. It makes up less than 4% of greenhouse gases and it is not a toxic.”

IPCC assertions about the unprecedented nature of the past century's warming, or the widespread beliefs that we are experiencing an increase in extreme weather, accelerated sea level rise and unusual warming in polar regions are also shown in the video to be wholly without merit.

The idea for the video was initiated by the Friends of Science Society, a registered not-for-profit group of geologists, environmental scientists and concerned citizens, “in an effort to make the science of climate change available and understandable to the general public”, stated Dr. Doug Leahey, President of Friends of Science Society.

 

Myndin er skoðuð með myndskoðara sem er væntanlega í tölvunni þinni.   Það getur verið ráð að vista skrárnar á diskinn í tölvunni, ef internettengingin er hæg. Prófið þó fyrst að skoða myndirnar í rauntíma með því einfaldlega að smella á viðeigandi krækju.

 

"Climate Catastrophe Cancelled: What You're Not Being Told About the Science of Climate Change"

Part 1 (4:20 minutes)
Windows Media (4.76MB)   |   Quicktime (9.52MB)

Part 2 (6:21 minutes)
Windows Media (16.3MB)   |   Quicktime (14.2MB)

Part 3 (3:26 minutes)
Windows Media (7.82MB)   |   Quicktime (7.59MB)

Part 4 (5:10 minutes)
Windows Media (12.4MB)   |   Quicktime (11.4MB)

Part 5 (5:02 minutes)
Windows Media (5.45MB)   |   Quicktime (11MB)

 

 

 

 

 *** *** ***

Það er mikilvægt að skoða málið frá öllum hliðum og loka ekki augum, eyrum og munni eins og apakettirnir hér fyrir neðan.  Hugsandi fólk hlýtur að vilja skoða allar hliðar hnatthlýnunarkenningarinnar og hlusta á vísindamenn sem hafa aðra skoðun en yfirleitt er matreidd fyrir okkur af fjölmiðlum. Hvaðan þeir fá uppskriftina er svo annað mál. 

Skoðið, hlustið og ræðið málin!

 

 

Þakka þér fyrir komuna, og fyrir að hafa kynnt þér efni vefsíðunnar. Þú ert ekki einn þeirra sem ekkert vilja fræðast um málið. Vonandi hefur þú haft nokkurt gagn af lestrinum.

 

"Svo gengur það til í heiminum, að sumir hjálpa erroribus á gang,
og aðrir leitast síðan við að útryðja aftur þeim sömu erroribus.
Hafa svo hvorirtveggju nokkuð að iðja"

Árni Magnússon handritasafnari 

The Great Global Warming Swindle. Áhugaverð kvikmynd sem frumsýnd var fyrir skömmu.

 

Síðasliðinn fimmtudag (8. mars) var fræðslumyndin "The Great Global  Warming Swindle" sýnd á sjónvarpsstöðinni Channel 4 í Englandi.  Myndin vakti mikla athygli.  

Í myndinni kemur fram fjöldi þekktra vísindamanna og segir álit sitt á hnatthitunarkenningunni. Líta má á myndina sem andsvar við mynd Al Gore "An Inconvenient Truth", en munurinn er sá að hér eru það vísindmenn, en ekki stjórnmálamaður, sem tala.    Framsetning þessara tveggja kvikmynda er því ólík. Þessi kvikmynd The Great Global Warming Swindle er þó jafnvel ennþá áhugaverðari en kvikmynd Gore.

 

Vefsíða Channel 4 þar sem myndin er kynnt er hér.

Umsögn Ragnars Bjarnasonar "Svindl eða ekki?" er hér.

 

Sjón er sögu ríkari.

Kvikmyndin er hér í fullri lengd á Google Video (1 klst 15 mínútur). ***** fær 5 stjörnur hjá Google. 

19. júní 2007. Prófa hér ef krækjan hér að ofan virkar ekki.

(Myndina má skoða í fullri skjástærð með því að smella á myndflötinn. Hægt er að velja um hvort myndin er skoðuð í venjulegum vefskoðara, eða hvort myndinni er hlaðið niður fyrst og síðan skoðuð með sérstöku forriti sem hægt er að sækja. Betri myndgæði nást þannig, en meira vesen).

Hér er torrentinn.

 

Þetta er mynd sem hugsandi fólk lætur ekki fram hjá sér fara.  Sjálfsagt er hún ekki síður umdeild en mynd Al Gore.

 

Kynning á myndinni á vefsíðu Channel 4:

The  Programme:

The film brings together the arguments of leading scientists who disagree with the prevailing consensus that carbon dioxide released by human industrial activity is the cause of rising global temperatures today.

That Earth's climate is changing and always has done is not disputed by anyone. That it is warming now is also not disputed by anyone. But some people think that the warming is our fault, whilst others believe we have nothing to do with it.

The film argues that rises in atmospheric carbon dioxide have nothing to do with climate change. Further, the present single-minded focus on reducing carbon emissions may have the unintended consequence of stifling development in the third world, prolonging endemic poverty and disease.

Recent research, presented in this film, apparently shows that the effect of cosmic radiation, and solar activity may explain fluctuations in global temperatures more precisely than the carbon dioxide theory.

An alternative explanation for rising global temperatures is based on research by the Danish Space Center. They found that as solar activity increases, cloud formation on Earth is significantly diminished and temperature rises.

‘Solar activity over the last hundred years, over the last several hundred years, correlates very nicely, on a decadal basis, with temperature.’

A respected Kenyan development expert says: ‘I don't see how a solar panel is going to power a steel industry, how a solar panel is going to power a railway network… There is somebody keen to kill the African dream, and the African dream is to develop. We are being told don't touch your resources, don't touch your oil, don't touch your coal; that is suicide.’

The film features an impressive roll-call of experts, in climatology, oceanography, meteorology, environmental science, biogeography and paleoclimatology, from such reputable institutions as MIT, Nasa, the International Arctic Research Centre, the Institut Pasteur, the Danish National Space Center and the Universities of London, Ottawa, Jerusalem, Winnipeg, Alabama and Virginia.

The arguments:

Earth's 4.5 billion year history is one long story of climate change. This fact is pretty much accepted by those who think global warming is a natural process, and those who think it's caused by man.

In more recent history there has been: a mini ice age in the seventeenth century when the Thames froze so solidly that fairs could regularly be held on the ice; a Medieval Warm Period, even balmier than today; and sunnier still was the so-called Holocene Maximum, which was the warmest period in the last 10,000 years.

Those who think global warming is a natural process point to the fact that in the last 10,000 years, the warmest periods have happened well before humans started to produce large amounts of carbon dioxide.

A detailed look at recent climate change reveals that the temperature rose prior to 1940 but unexpectedly dropped in the post-war economic boom, when carbon dioxide emissions rose dramatically.

There is some evidence to suggest that the rise in carbon dioxide lags behind the temperature rise by 800 years and therefore can't be the cause of it.

In the greenhouse model of global warming, heat from the sun's rays is trapped by greenhouse gases in the atmosphere. If it weren't for these gases, Earth would be too cold for life.

Greenhouse gases trap heat from the sun within the earth's atmosphere. This is the greenhouse effect. Traditional models predict that increasing concentrations of greenhouse gases lead to runaway heating.

If greenhouse warming were happening, then scientists predict that the troposphere (the layer of the earth's atmosphere roughly 10-15km above us) should heat up faster than the surface of the planet, but data collected from satellites and weather balloons doesn't seem to support this.

Those who think global warming is a natural process say that the troposphere is not heating up because man-made greenhouse gases are not causing the planet to heat up.

For some people, the final nail in the coffin of human-produced greenhouse gas theories is the fact that carbon dioxide is produced in far larger quantities by many natural means: human emissions are miniscule in comparison. Volcanic emissions and carbon dioxide from animals, bacteria, decaying vegetation and the ocean outweigh our own production several times over.

Others would argue that carbon dioxide isn't the only greenhouse gas and that human emissions could tip up a finely balanced system.

New evidence shows that that as the radiation coming from the sun varies (and sun-spot activity is one way of monitoring this) the earth seems to heat up or cool down. Solar activity very precisely matches the plot of temperature change over the last 100 years. It correlates well with the anomalous post-war temperature dip, when global carbon dioxide levels were rising.

In fact, what is known of solar activity over the last several hundred years correlates very well with temperature. This is what some scientists are beginning to believe causes climate change. Others feel that solar activity only explains the fine details of temperature change.

So how does the sun affect the earth's temperature? The process scientists suggest is that as earth moves through space, the atmosphere is constantly bombarded by ever-present cosmic rays. As these particles hit water vapour evaporating from the oceans, clouds form in the atmosphere. Clouds shield Earth from some of the sun's radiation and have a cooling effect.

When solar activity is high, there is an increase in solar wind and this has the effect of reducing the amount of cosmic radiation which reaches Earth.

When less cosmic radiation reaches Earth, fewer clouds form and the full effects of the sun's radiation heats the planet. But is the effect of solar activity really enough to explain away global warming caused by the greenhouse effect?

 

Vísindamenn sem koma fram í myndinni:

-- Dr. Pat Michaels - Prófessor í umhverfisvísindum, University of Virginia

-- Dr. Richard Lindzen - Prófessor í veðurfræði, MIT

-- Dr. Henrik Svensmark - Forstöðumaður Centre for Sun-Climate Research við Danish National Space Center

-- Dr. Eigil Friis-Christensen - Forstöðumaður Danish Space Center

-- Dr. Tim Ball - Loftslagsfræðingur. Prófessor emeritus  við University of Winnipeg

-- Dr. Ian Clark - Prófessor í Isotope hydrogeology og fornveðurfræði, University of Ottawa

-- Nigel Calder - Fyrrum ritstjóri New Scientist Editor. Höfundur ásamt Henrik Svensmark að bókinni The Chilling Stars

-- Dr. Philip Stott - Prófessor Emeritus í Biogeography, University of London

-- Dr. Nir Shaviv - Associate Prófessor, The Hebrew University of Jerusalem

-- Dr. Paul Reiter - Prófessor, Institut Pasteur, París

-- Dr. John Christy - Prófessor og forstöðumaður Earth System Science Center, NSSTC University of Alabama

-- Dr. Roy Spencer - Principal research scientist for University of Alabama in Huntsville. In the past, he served as Senior Scientist for Climate Studies at NASA's Marshall Space Flight Center in Huntsville, Alabama

-- Dr. Patrick Moore - Stofnaði Greenpeace ásamt fleirum.

-- Dr. Piers Corbyn - Forstöðumaður Weather Action

-- Nigel Lawson - Lord Lawson of Blaby

-- Dr. Carl Wunsch - Prófessor í eðlisfræðilegri haffræði, Department of Earth, Atmospheric, and Planetary Sciences, MIT. Eftir að myndin var frumsýnd kvartaði Carl Wunsch yfir því að hann hefði ekki vitað hvers konar mynd væri verið að framleiða. Það er því vert að fylgjast sérstaklega vel með því hann segir í myndinni. Sjá grein um málið hér hjá The National Post

-- Dr. Fred Singer - President Science & Environmental Policy Project, Prófessor við George Mason University og Prófessor Emeritus í umhverfisvísindum við University of Virginia

-- Dr. Chris Landsea - Formerly a research meteorologist with Hurricane Research Division of Atlantic Oceanographic & Meteorological Laboratory at NOAA, is now the Science AND Operations Officer at the National Hurricane Center

-- James Shikiwati - Kenyan economist and Director of the Inter Region Economic Network

-- Dr. Syun-Ichi Akasofu - Director of the International Arctic research Centre

Tunglmyrkvinn laugardaginn 3. mars.

Væntanlega viðrar ekki vel fyrir stjörnuskoðun meðan á tunglmyrkvanum stendur. Það er þó aldrei að vita nema tunglið gægist milli skýja.

Á Stjörnufræðivefnum www.stjornuskodun.is er góð lýsing á tunglmyrkvanum. Þar stendur m.a:

"Þann 3. mars næstkomandi (á laugardagskvöld) verður almyrkvi á tungli. Skuggi jarðar byrjar að færast yfir tunglið kl. 21:30 en sjálfur almyrkvinn hefst klukkan 22:44. Honum lýkur 23:57.

Verði veður hagstætt laugardaginn 3. mars næstkomandi ættu allir stjörnuáhugamenn að líta til himins og verða vitni að glæsilegu sjónarspili. Tunglið gengur þá inn fyrir skugga jarðar og almyrkvi á tungli á sér stað. Almyrkvinn 3. mars er sá eini sem sést frá Íslandi á þessu ári en næsti sýnilegi almyrkvi verður 21. febrúar árið 2008. Almyrkvinn nú er jafnframt sá fyrsti síðan 28. október árið 2004...."

Á Stjörnufræðivefnum er mikill fróðleikur um tunglmyrkvann sem vert er að skoða.

Mjög góð lýsing á tunglmyrkvanum er á bloggsíðu Finns Malmquist.

Myndin hér fyrir neðan er af almyrkvanum 3. mars síðastliðinn. Meira hér.

Ekki er nauðsynlegt að nota stjörnukíki til að fylgjast með myrkvanum, en miklu munar að nota venjulegan handsjónauka.

Hvernig ætli tunglmyrkvinn líti út séð frá tunglinu? Það sést á neðri myndinni, sem er reyndar samsett mynd úr mynd sem tekin var af jörðinni frá tunglinu og mynd af sólmyrkva. Auðvitað er þetta sólmyrkvi sem karlinn í tunglinu sér, því jörðin skyggir á sólina. Meira um þessa mynd á vefsiðunni Astronomical Picture of the Day.
 

Þegar rétt sést í sólina, eins og á myndinni, er talað um demantshring. Nánar hér.

 

 Tunglmyrkvi

 

 

Karlinn í tunglinu sér sólmyrkva 3. mars

Byltingarkennd kenning dansks vísindamanns skekur vísindaheiminn....

Mikið hefur verið fjallað undanfarið um nýja grein í ritrýnda tímaritinu Astronomy & Geophysics sem gefið er út af hinu virta vísindafélagi Royal Astronomical Society. Greinin nefnist "Cosmoclimatology: a new theory emerges" og er eftir danska vísindamanninn Dr Henrik Svensmark. Það er kanski einum of djúpt í árinni tekið að segja að kenningin hafi skekið vísindaheiminn, en hún gæti gert það, reynist hún rétt.  Sumir hafa þó kallað þessa nýju kenningu Rósettustein loftslagsfræðinnar. Enn sem komið er ekki hægt að fullyrða hvort svo sé, en kenningin er mjög áhugaverð og ýmsar jákvæðar vísbendingar um réttmæti kenningarinnar eru fyrir hendi.  Á myndinni má sjá Henrik Svensmark á tilraunastofu Danmarks Rumcenter - Danish National Space Center.  (Ath. Krækjur eru feitletraðar).

Áður hefur verið fjallað um þessi mál hér á bloggsíðunni. Sjá Merkileg tilraun: Geimgeislar, ský og loftslagsbreytingar frá 1. janúar s.l.   Í nýju greininni, sem sækja má með því að smella hér, er þessari kenningu lýst á einfaldan og auðskilinn hátt.

Það sem gerir þessa kenningu svo merkilega er að hún getur skýrt stóran hluta þeirrar hlýnunar sem varð á síðustu öld.  Í nýlegri samantekt IPCC um loftslagsbreytingar, Summary for Policymakers eru áhrif aukins koltvísýrings talin vera 1,6 W/m2, en áhrif útgeislunar sólar aðeins 0,12 W/m2 (solar irradiance). (Sjá Lesið í mynd frá IPCC eftir Einar Sveinbjörnsson). Skýrsla IPCC tekur aðeins tillit til beinna áhrifa sólargeislanna, en fjallar ekkert um áhrif sólvindsins og segulsviðs sólar. Í grein Henriks Svensmark í Astronomy & Geophysics kemur fram, að hin óbeinu áhrif  breytilegrar virkni sólar geti verið miklu meiri en hin beinu áhrif. Reynist það rétt, þá eru áhrif sólar engu minni en áhrif aukins koltvísýrings á síðustu öld. Við verðum þó að muna eftir að þetta er ennþá kenning.

Hver er þessi Dr. Henrik Svensmark? Er þetta einhver óþektur vísindamaður sem er bara að bulla? Hann er reyndar ekki alveg óþekktur. Prófið að setja nafn hans “Henrik Svensmark” afmarkað með gæsalöppum í Google.  Upp koma um 50.000 tilvísanir þegar þetta er ritað.  Henrik starfaði áður á dönsku veðurstofunni Danmarks Meteorologiske Institut, en starfar nú hjá Dönsku geimrannsóknarstofnuninni, Danish National Space Center.   Hann hefur stundað þessar rannsóknir í meira en áratug.

Kenning Henriks Svensmark hefur verið studd með tilraunum og mælingum. Bornar hafa verið saman mælingar sem gerðar eru með gervihnöttum og á jörðu niðri. Hjá Dönsku geimrannsóknarstofnuninni voru á síðasta ári gerðar  tilraunir á rannsóknarstofu með mjög jákvæðum árangri, og um þessar mundir er verið að undirbúa mjög viðamikla tilraun hjá CERN í Sviss.

Kenningin, sem Henrik kallar Cosmoclimatology getur ekki eingöngu skýrt stóran hluta breytingar í hitafari á undanförnum öldum, þar með talið á síðustu öld, heldur einnig hvernig stendur á þeirri þekktu staðreynd að á 150 milljón ára fresti skiptast á hlýskeið og kuldaskeið. Á kuldaskeiðum koma raunverulegar ísaldir á 100.000 ára fresti (Milankovitch sveiflan), en á hlýskeiðum er nánast ofurhiti á jörðinni, eins og þegar risaeðlur léku við hvern sinn fingur.  Kenningin getur einnig útskýrt hina þekktu þversögn, að þegar hlýnar á norðurhveli jarðar, þá er tilhneiging til kólnunar á  Suðurskautslandinu. 

Eftir þennan inngang er vonandi að einhverja langi til að lesa greinina, en til að auðvelda lesturinn er hér fyrir neðan stiklað á stóru og kenningin kynnt í mjög stuttu máli. Notaðar eru nokkrar myndir úr greininni og stuttar skýringar eru við hverja mynd.  Það kemur væntanlega mörgum á óvart hve einföld og auðskilin þessi kenning er, en þannig er því einmitt oft farið í náttúrunni.   Hér er þó aðeins stiklað á mjög stóru til að kynna helstu atriði kenningarinnar, en í grein Henriks kemur fram miklu meiri fróðleikur en hér. Lesendum bloggsins er eindregið ráðlagt að sækja eintak af "Cosmoclimatology: a new theory emerges".  Greinin er hér á pdf formi (eins og í tímaritinu), en hér er  greinin á html formi (virkar krækjur).    Greinin er mjög auðlesin og auðskilin. 

 

 

 

 5 mínútna námskeiðið:

 

Mynd 1) Geimgeislar koma stöðugt frá gömlum sprengistjörnum (supernova) í Vetrarbrautinni. Þeir hafa verið mældir í áratugi. Einnig hafa þeir verið mældir óbeint árþúsundir aftur í tíman með hjálp geislavirkra samsæta (kolefni-14, beryllium-10).

Geimgeislarnir mótast af segulsviði sólar og eru því breytilegir með virkni hennar.

Myndin sýnir leyfar súpernóvu (Cassiopeia-A). Myndin er tekin með Röntgengeisla myndavél í Chandra-X gervihnettinum.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Mynd 2)  Rauði ferillin er geimgeislar, en styrkur þeirra mótast af breytilegri virkni sólar.

Blái ferillin er þéttleiki skýjahulunnar upp í 3,2 km hæð, skv. skýjamyndum úr gervihnöttum.

Takið eftir hve ótrúleg samsvörun er milli ferlanna.

Skýjahulan er breytileg eftir virkni sólar, og skýin virka sem gluggatjöld sem opnast örlítið þegar virkni sólar eykst, en lokast þegar virkni sólar minnkar.

Takið eftir hve mikil breyting í skýjahulu þetta er. Breytingin er um 2% sem getur breytt orkuinnstreymi sólar um 1,2 wött á fermetra, og það aðeins mælt yfir eina sólsveiflu, eða 11 ár.

 

 

 

 

 

 

 

Mynd 3)  Myndin sýnir styrk geimgeisla aftur til ársins 1700 (óbeinar (proxy) mælingar).

Breyting á skýjahulu er sýnd með rauð-gulum lit lengst til hægri, en að sjálfsögðu eru ekki til skýjamyndir frá gervihnöttum nema í fáeina áratugi.

Blái ferillinn sýnir styrk geimgeisla (öfugur skali á Y-ás), en takið eftir hve mikil samsvörun er við breytingar á hitastigi, eins og við þekkjum úr mannkynssögunni. Við sjáum til dæmis greinilega kaldasta tímabil Litlu ísaldarinnar lengst til vinstri (Maunder minimum), og kuldaskeiðið um 1810 (Dalton minimum). (Sjá mynd hér af Thames, þegar Maunder minimum í sólinni orsakaði fimbulkulda).

 

Ef við reiknum með að skýjahulan hafi breyst í samræmi við mynd 2 hér að ofan, þá má áætla að hún hafi breyst um 3% yfir tímabilið og orkuinnstreymið (forcing) um 2 W/m2 (wött á fermetra). Það væri í sjálfu sér nóg til að útskýra alla hækkun hitastigs frá Litlu ísöldinni til vorra daga. Að sjálfsögðu er þetta ennþá tilgáta, en samt ákveðnar vísbendingar.

 

 

 

 

 

Mynd 4)   Dr. Nir Shaviv hefur ásamt Henrik Svensmark o.fl. þróað kenningu sem skýrir 150 milljón ára sveiflu í hitafari jarðar.

Sólkerfið okkar er í ytri hluta stjörnuþoku sem kallast Vetrarbrautin. Vetrarbrautin lítur úr eins og margar stjörnuþokur, og er með fjölmörgum þyrilörmum sem sólkerfið ferðast á milli.

Þegar sólkerfið er statt inni í einum þyrilarma vetrarbrautarinnar er geimgeislun sem jörðin verður fyrir frekar mikil, en geimgeislar stafa m.a. af deyjandi stjörnum (supernova). Þegar geimgeislun er mikil er tíðarfar frekar svalt og ísaldir tíðar (Raunverulegar ísaldir, ekki svokallaðar litlar ísaldir).

Þegar sólkerfið er statt milli þyrilarma eru geimgeislar tiltölulega veikir og tíðarfarið mjög hlýtt hlýtt, og ísaldir litlar sem engar. Það tekur jörðina um 145 milljón ár að ferðast milli þyrilarma Vetrarbrautarinnar, en það er svipað og langtímasveiflur í geimgeislun og hitafari.  Sjá vefsíðu Nir Shaviv The Milky Way Galaxy's Spiral Arms and Ice-Age Epochs and the Cosmic Ray Connection.  Einnig er smávegið fjallað um kenninguna á vefsíðunni Öldur aldanna.

 

 

 

 

 

 

Mynd 5)     Menn hafa lengi velt fyrir sér þeirri þversögn, að þegar hlýnar á norðurhveli jarðar, þá kólnar á Suðurskautslandinu, og öfugt.

Norðurhvelið er blár ferill og Suðurskautslandið rauður ferill.

Svensmark kenningin getur útskýrt þetta. Skýjahulan hefur nefnilega minna endurskin er mjallahvítur snjórinn. Meiri skýjahula veldur því minna endurskini og því hlýnun, öfugt við það sem gerist yfir snjólausu landi og sjó.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Mynd 6)     Nýkomin er út bók eftir Hnrik Svensmark og Nigel Calder, fyrrum ritstjóra New Scientist. Bókin heitir The Chilling Stars: A New Theory of Climate Change og fæst hér hjá Amazon.

Undirritaður náði sér í eintak og er farinn að glugga í bókina. Hún virðist mjög áhugaverð og vel skrifuð. Bókin fjallar um aðdraganda þessarar nýju kenningar fyrir áratug, á hverju hún byggist og um tilraunir sem gerðar hafa verið og verið er að gera. Auðlesin.

Formála að bókinni ritar prófessor Eugene Parker, sá hinn sami og uppgötvaði sólvindinn. Hann hefur hlotið fjölda viðurkenninga, m.a. US National Medal of Science og Kyoto Price for Lifetime Achivement in Basic Science.

Undirritaður á þrjár aðrar bækur eftir Nigel Calder: Magic Universe-The Oxforde Guide to Modern Science. Oxford University Press 2003. 750bls.; Einsteins Universe-One Hundred Years of Relativity. Penguin Books 2005. 190 bls.; The Manic Sun-Weather Theories Confounded. 210 bls. Pilkington Press 1997.  

 Mæli eindregið með þessari merku bók The Chilling Stars.

 

 

 

 

Greinin "Cosmoclimatology: a new theory emerges"  er hér á pdf formi (eins og í tímaritinu), en hér er  greinin á html formi (stærri myndir og virkar krækjur).    Greinin er mjög auðlesin og auðskilin. Nauðsynleg lesning fyrir alla þá sem vilja fyljast með 

 

 

Í lokin, smávegis frá eigin brjósti:

Vissulega er þetta aðeins kenning enn sem komið er, en þetta er kenning sem verið er að sannreyna með tilraunum. Enn sem komið er bentir flest til að kenningin eigi við rök að styðjast. svo að full ástæða er til að gefa henni góðan gaum. 

Hvaða áhrif mun kenningin hafa ef hún reynist rétt? Að sjálfsögðu mun heimsbyggðin öll kætast. Margir munu anda léttar.  Var kenningin um hnatthitun af mannavöldum  bara vondur draumur, slæmur draumur eins og kenningin sem skók heimsbyggðina fyrir um þrem áratugum um að ísöld væri að skella á? (Sjá grein frá þeim tíma í Newsweek). Fögnuður okkar Frónverja munum þó verða blendinn, því það mun þá ef til vill kólna aftur eins og eftir hlýskeiðið á landnámsöld.  Sagan endutekur sig og gengur í sveiflum, alveg eins og hitafar jarðar.

Halastjarnan McNaught kveður með stæl

 

Halastjarnan McNaught er nú horfin sjónum. Eftir að hún hvarf af himninum hér á norðurslóðum sást hún um skeið á suðurhveli jarðar. Þar var hún miklu tilkomumeiri en þegar við sáum hana. Takið eftir hve halinn er tilkomumikill. Myndin er tekin með því að hafa ljósopið á myndavélinni opið í allmargar sekúndur, og myndavélin látin fylgja stjörnuhimninum með mótordrifi. Þannig sést aragrúi stjarna sem annars sjást ekki með berum augum.

Myndin er fengin að láni á vefsíðunni Astronomy Picture of the Day , en myndin birtist þar í dag 12. febrúar með þessum texta (og krækjum):

Comet McNaught Over New Zealand
Explanation: Comet McNaught is perhaps the most photogenic comet of our time. After making quite a show in the northern hemisphere in mid January, the comet moved south and developed a long and unusual dust tail that dazzled southern hemisphere observers starting in late January. Comet McNaught was imaged two weeks ago between Mount Remarkable and Cecil Peak in this spectacular image taken from Queenstown, South Island, New Zealand. The bright comet dominates the right part of the above image, while the central band of our Milky Way Galaxy dominates the left. Careful inspection of the image will reveal a meteor streak just to the left of the comet. Comet McNaught continues to move out from the Sun and dim, but should remain visible in southern skies with binoculars through the end of this month.

Aragrúi mynda af McNaugt er á myndasíðu Spaceweather.com http://spaceweather.com/comets/gallery_mcnaught_page23.php

 

Skýrsla Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar (IPCC) er hér:

Sjálfsagt er að lesa skýrslu IPCC um loftslagsbreytingar. Einnig gagnrýni sem birst hefur. Skýrsluna er að finna hér:

 http://ipcc-wg1.ucar.edu/wg1/docs/WG1AR4_SPM_PlenaryApproved.pdf

Þetta er reyndar bara "Summary for Policymakers" Aðeins 21 blaðsíða að lengd. Vísindahlutinn kemur út eftir nokkra mánuði.

Þetta er ekki löng lesning.

Sjá vefsíðu Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC)  http://www.ipcc.ch ,   umræður á   Climate Audit.org , og á Realclimate.org

Hér má svo finna drög að allri skýrslunni ef einhverjum finnst erfitt að bíða í nokkra mánuði eftir því að vísindahluti hennar kemur út.

 

Ýmsar krækjur:

Umsögn Monckton lávarðar   Hér kemur margt á óvart.  Það er vel þess virði að glugga í þetta skjal.

Dr. Lubos Motl eðlisfræðingur við Harvard fjallar um skýrsluna  Lubos Motl er sérfræðingur í nútíma eðlisfræði (string theory) og hefur ýmislegt að athuga við aðferðafræðina við sem beitt er við útgáfu skýrslunnar, svo sem þá að byrjað er að gefa út einfalda samantekt, áður en lokið er við vísindalegar forsendur. Byrjað á þakinu og endað á grunninum. Honum er ekki vel við þessa  aðferðafræði  sem hann kallar "postmodern scientific method ".

Þar sem spádómar skýrslunnar eru byggðir á niðurstöðum tölvuforrita, eða hermilíkana, er full ástæða til að hugleiða áreiðanleika þeirra. Það hefur Dr. Myanna Lahsen gert og skrifað langa ritgerð "Seductive Simulations? Uncertainty Distribution Around Climate Models". Þar eru m.a sláandi viðtöl sem hún átti við starfsmenn (climate modelers) National Center for Atmospheric Research, þar sem hún dvaldi í sjö ár. Í viðtölunum viðurkenna þessir menn að þeir eigi til að gleyma sér í sýndarveruleikanum og vanmeta skekkjur. Það er ekki laust við að manni renni kalt vatn milli skinns og hörunds við lesturinn.  Best er að byrja á að lesa samantekt eftir Dr Roger A. Pielke loftslagsfræðing á umræðusíðunni Prometheus hjá University of Colorado, Boulder.    Hér er öll greinin:  Seductive Simulations? Uncertainty Distribution Around Climate Models

Hvernig skyldi hafa verið staðið að skýrslunni Summary for Policymakers? Getur verið að hún sé málamiðlun 311 fulltrúa frá yfir 100 þjóðum og samin að miklu leyti á fáeinum dögum fyrir birtingu 2. febrúar?  Getur það virkilega verið? Hér er fundargerð 10TH SESSION OF WORKING GROUP I OF THE INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE: 29 JANUARY – 1 FEBRUARY 2007. Það þarf ekki að lesa lengi til að sjá hvað liggur að baki skýrslunnar. Menn voru að gera breytingar fram á fimmtudagskvöld 1. feb. Þessi hamagangur skýrir ef til vill villuna sem skýrt er frá hér fyrir neðan.

 ---

Meinleg villa í skýrslunni?  Sjá töflu SPM-0 á blaðsíðu 5. Þar stendur:

Sum of individual climate contributions to sea level rise     0.11 ± 0.05      0.28 ± 0.07

Prófið nú að leggja saman tölurnar þar fyrir ofan. Útkoman er allt önnur en 0,11 eða 0,28

 (0,042+0,05+0,05+0,14=0,11 ?  og   0.16+0.077+0.21+0.21 = 0.28 ?  !!!).  Það er ekki heldur að sjá að óvissuþættirnir leggist rétt saman. Hvernig í ósköpunum getur svona augljós villa verið í  skýrslu IPCC, Summary for Policymakers? Sjá myndina hér fyrir neðan.

Jæja, þetta voru bara þankar leikmanns.   Eiginlega er þetta allt saman ofvaxið skilningi hans.  Vel getur verið að framtíðin muni haga sér í samræmi við það sem sést í kaffibollum IPCC, þ.e. spávélunum sem kallast climate models. Þá verður áfram gott að búa á Íslandi.  Stundum á náttúran það þó til að hlusta ekki á slíkt, en fara sínu fram hvað sem tautar og raular. Tíminn einn mun leiða það í ljós. Gangi það eftir, þá mun leikmaðurinn lesa aftur greinina eftir Myanna Lahsen.

.

Sem betur fer eru enn til sannir vísindamenn með sjálfstæða hugsun. Vísindamenn sem ekki þurfa að láta vit-lausar vélar hugsa fyrir sig með óljósum véfréttum um framtíðina. Þeir eru stundum kallaðir sérvitringar eða efasemdarmenn, sem er víst ljótt orð. Eru þetta kanski bara óttalegir einfeldningar með barnshjarta?  Þannig menn hafa þó oft komið með nýjar hugmyndir og vitneskju í vísindaheiminn. Án þeirra væri heimurinn ekki eins og í dag.   Því miður heyrist minna í þeim en takkastjórunum. En við lifum víst á tölvuöld. Tölvurnar eru nefnilega svo klárar og þeim skeikar næstum aldrei.  Eins konar keisarar tækninnar.     - Það er þó ekki öll von úti. Eitt sinni fyrir langa löngu var saklaust barn ...
 .

"Men han har jo ikke noget paa!" sagde et lille Barn.
"Herre Gud hør den Uskyldiges Røst!" sagde Faderen, og den ene hviskede til den anden hvad Barnet sagde. Men han har jo ikke noget paa! raabte tilsidst hele Folket, det krøb i Keiseren, men han tænkte som saa, nu maa jeg holde Processionen ud, og Kammerherrerne holdt paa Slæbet som der ikke var. -         H.C.A.

Bjartasta halastjarna síðustu áratuga sést nú með berum augum um hábjartan dag skv. fréttum sem voru að berast.

 

Laugardaginn 13. janúar bárust þær fréttir að NcNaugh hefði sést víða um heim um hábjartan dag. Hún nálgast nú sólina óðfluga, hitnar verulega og mikla gufustróka leggur frá henni.  Hún er nú þegar orðin bjartasta halastjarnan í 40 ár og gæti orðið sú bjartasta sem sést um aldir, skv. fréttum á www.spaceweather.com  

Myndin hér til hliðar er tekin í Þýskalandi í gær 13. jan. með litlum stjörnusjónauka. 

Halastjarnan er nú hvorki morgun- né kvöldstjarna eins og fyrr í vikunni, heldur dagstjarna sem sést örskammt fyrir austan sólina.  Hún kemur sífellt meira á óvart eins og  kómetum sæmir.

Sjá póstinn hér fyrir neðan.

 

From: SpaceWeather.com [mailto:[e-mail]]
Sent: 13. janúar 2007 20:20
To: SpaceWeather.com
Subject: Daytime Comet

 

Space Weather News for Jan. 13, 2007

http://spaceweather.com

 

Observers around the world are reporting that Comet McNaught is now visible in broad daylight. The comet is very close to the sun, so it is tricky to find. If you want to try, here's how to do it: Go outside and stand in the shadow of a building so that the glare of the sun is blocked out.  Make a fist and hold it at arm's length.  The comet is about one fist-width east of the sun.

 This weekend is a special time for Comet McNaught because it is making its closest approach to the sun.  Solar heat causes the comet to vaporize furiously and brighten to daytime visibility.  McNaught is now the brightest comet in more than 40 years, and it may become the brightest in centuries.

 

McNaught halastjarnan sést ennþá í beinni útsendingu frá SOHO gervihnettinum

Þó svo að McNaught halastjarnan sé horfin inn í glýjuna frá sólu er hún ekki horfin sjónum. Hún er nú að færast inn í sjónsvið SOHO gervihnattarins. Á myndinni hér fyrir neðan er spáð fyrir um ferðalag halastjörnunnar. Hafi stjörnufræðingar náð að hnita hana rétt, sem allar líkur eru á, þá ætti hún að birtast föstudaginn 12. janúar.

Skömmu eftir að hún hverfur úr sjónsviði LASCO myndavélar SOHO birtist hún á suðurhveli jarðar.

Ef vel tekst til, þá má sjá halastjörnuna í næstum beinni útsendingu hér fyrir neðan þegar hún lætur sjá sig.

 

Sjá vefsíðurnar:

Síðustu myndir: http://sohowww.nascom.nasa.gov/data/realtime/c3/512

Stay Tuned: http://sohowww.nascom.nasa.gov/hotshots

Fréttir: http://ares.nrl.navy.mil/sungrazer/index.php?p=latest_news 

Videómyndir frá SOHO: http://soho.nascom.nasa.gov/gallery/Movies/comets.html

Ljósmyndir af McNaught: http://www.spaceweather.com/comets/gallery_mcnaught.htm

Úrval ljósmynda frá SOHO: http://sohowww.nascom.nasa.gov/gallery

 

 

Sjá dagsetningar á myndinni sem sýnir væntanlega braut.

Halastjarnan kemur væntanlega inn í sjónsviðið að ofan 12. janúar

og hverfur út að neðan 16. janúar.

 SOHO LASCO. Hér sést hvernig reiknað er með að brautin verði.

Þetta er ekki halastjarnan sem þarna sést! Sjá heldur myndina hér fyrir neðan.

 

Hér var NcNaugh halastjarnan  í beinni útsendingu frá SOHO gervihnettinum sem er í 1,5 milljón kílómetra fjarlægð.  Nú er hún horfin úr sjónsviðinu.  Sjá dagsetningu og tíma á myndinni. Tíminn sem fram kemur á myndinni er sá sami og gildir á Íslandi.

Smella á [Refresh] í vefskoðara til að sjá nýjustu myndina.

Sjálf sólin sést ekki, því hún er bakvið hlífðarskjöldinn fyrir miðju sem ver myndavélina. Það má þó sjá sólvindinn streyma frá sólinni eins og geisla, og stundum sjást sólgos. Vinstra megin neðantil við sólina er frekar björt stjarna. Það er reikistjarnan Merkúr. Lárétta strikið, sem liggur þvert á haus halastjörnunnar, er væntanlega vegna þess að halastjarnan er of björt fyrir myndavélina.

12. janúar: Það er byrjað að glitta í halastjörnuna efst til vinstri samkvæmt áætlun. Hún virðist ætla að verða óvenju björt miðað við það sem áður hefur sést í SOHO.

13. jánúar: Nú sést hausinn á halastjörnunni greinilega og halinn þar fyrir ofann er farinn að sjást.  Hann virðst gríðarstór.

14. janúar: Það er greinilegt að halastjarnan er allt of björt fyrir LASCO myndavélina í SOHO. Það sést t.d. á lárétta strikinu við hausinn sem stafar af yfirálagi á myndflöguna. Halinn er einnig greinilega of bjartur.

16. janúar: Nú er McNaugh halastjarnan horfin af skjánum. Hún verður samt sýnileg áfram á suðurhveli jarðar í nokkra daga. Féttir  á www.spaceweather.com herma að hún sjáist nú í Ástralíu og víðar.

 

Um SOHO:

SOHO (Solar & Heliospheric Observatory) gervihnötturinn er á braut umhverfis sólu og færist með sama hraða og jörðin þar sem honum hefur verið komið fyrir á stað þar sem þyngdarsvið jarðar og sólar eru í jafnvægi. Staðurinn kallast  Lagrangian (L1)  og er hann um 1,5 milljón kílómetra frá jörðu.  Frá þessum stað hefur hnötturinn ótruflað útsýni til sólar, allan ársins hring, nótt sem nýtan dag. Hann sendir stöðugu myndir til jarðar, en þær er hægt að skoða á vefsíðu SOHO http://sohowww.nascom.nasa.gov

 

 

 

Sólin séð frá SOHO

 

Það er eingin lognmolla á sólinni.  Skýringar hér.

 

 

 

 

Halastjarna á himni skín. Myndir.

 

 

 

Myndin af halastjörnunni McNaught var tekin að morgni 9. janúar kl. 9:55. Skilyrði til myndatöku voru mjög góð og varla ský á himni. Myndavél var Canon 300D og linsa Tamron 300mm zoom. Lýsingartími 1,3 sek.  Ljósop F/11.  ISO 200. Brennivídd  119mm (35mm jafngildi 190mm).

 

Fróðleikur um halastjörnuna er hér: C/2006P1 McNaught 

Myndasafn á www.spaceweather.com

Þegar McNaught er horfin í glýju sólar, þá má hugsanlega sjá hana í skamma stund nánast í beinni útsendingu hér á mynd frá SOHO gervihnettinum, en þar má stundum sjá halastjörnur þjóta um: http://sohowww.nascom.nasa.gov/data/realtime/c3/512/

Íslensk vefsíða um stjörnuskoðun: http://stjornuskodun.is

 --- --- ---

 

Hale-Bopp 1997

 

Halastjarnan er Hale-Bopp, sem sást vel yfir Íslandi í byrjun árs 1997. Norðurljós náðu næstum að skemma myndina, en gera hana þó skemmtilegri. Takið eftir bláa halanum sem var ósýnilegur með berum augum. Neðst til hægri má sjá Andromeda stjörnuþokuna. Þar eru milljarðar sóla og örugglega mikið líf og fjör. Á þessari mynd má einnig sjá aragrúa stjarna, sem eru ósýnilegar með berum augum. Filma var Kodak PPF Pro 400 ASA. Linsa 135mm, Ljósop 3,5. Lýsingartími um 2 mínúur.  Stjörnuhimninum var fylgt eftir með mótordrifi. Undirritaður tók þessa mynd í mars 1997.

 

Þessi mynd af Hale-Bopp halastjörnunni var tekin um miðnætti skammt frá Keilisnesi að kvöldi 12 mars '97. Halastjarnan var þá í norðurátt yfir sjónum, en samt var töluverð ljósmengun frá stór-Reykjavík, Reykjanesbraut og Reykjanesbæ. Bjarminn á neðri hluta myndarinnar er þó ljósmengun af öðrum toga; nefnilega norðurljós!
Notuð var Pentax K-1000 sem komið var fyrir á mótordrifinu sem sést á myndinni hér fyrir ofan. Filma var Kodak PPF Pro 400 ASA. Linsa 135mm, Ljósop 3,5. Lýsingartími um 1 mínúta.

 

 

Hale-Bopp halastjarnan yfir Esju að kvöldi 18 mars '97. Myndin var tekin skömmu eftir miðnætti á Þingvallaveginum, skammt vestan afleggjarans að skíðasvæðinu í Skálafelli. 
Myndin var tekin með 35mm linsu, ljósop 3,5. Lýsingartími um 1 mínúta. Mótordrifið var notað, enda eru sjörnurnar sem punktar, en Esjan dálítið hreyfð!
Því sem næst fullt tungl var þegar myndin var tekin og gerir það hana dálítið undarlega; næstum eins og frá öðrum heimi. Vel má greina bláa rafskýið sem vísar upp frá halastjörnunni og græn norðurljós sem eru svipuð fyrirbæri. Litlu hvítu deplarnir á himninum eru ekki galli í filmu, heldur stjörnur. Á stækkaðri mynd má greinilega sjá að þær eru ekki allar hvítar; sumar eru bláleitar og aðrar rauðleitar.  Örfáum mínútum eftir að myndin var tekin hvarf halastjarnan í skýjabakkann sem kom æðandi úr suðri.

Skýring á eðli báu og hvítu halanna á Hale-Bopp er hér.

 

Hlýnun sjávar ekki endilega af völdum gróðurhúsaáhrifa, segir forstjóri Hafrannsóknarstofnunar

 

Það fór ekki mikið fyrir viðtalinu við Jóhann Sigurjónsson forstjóra Hafrannsóknarstofnunar á bls. 13 í Morgunblaðinu í morgun 10. janúar. Í viðtalinu segir Jóhann:

"...Við sjáum þess merki nú en rekjum það ekki endilega til þessara títtnefndu gróðurhúsaáhrifa, heldur að við séum að fara inn í náttúrulegt hlýskeið eins og á fyrri hluta síðustu aldar,“ segir Jóhann Sigurjónsson".

Það er ánægjulegt að heyra svona fersk sjónarmið. Margir virðast hafa gleymt því að á fyrrihluta síðustu aldar var hlýskeið, ekki ólíkt því sem við erum nú að upplifa.

Í þessu sambandi má benda á ágæta umfjöllun Sigurðar Þórs Guðjónssonar: Skrýtin upplifun í loftslagsmálunum

 

 

Merkileg tilraun: Geimgeislar, ský og loftslagsbreytingar

Nú er að hefjast merkileg tilraun hjá CERN, Evrópsku rannsóknamiðstöðinni í öreindafræði sem er í Genf.  Kostnaðurinn er um 800 milljónir króna. Tilgangurinn er að sannreyna kenningar dönsku vísindamannanna Henriks Svensmark og Eigil Friis-Christensen um samspil geimgeisla og skýjafars.  Tilraunin nefnist CLOUD (Cosmics Leaving Outdoor Droplets)

Um þetta er fjallað í grein í tímaritinu Nature, (vol 443, 14 sept. 2006)  sem kallast  A Cosmic Connection.   (Smella á krækjuna til að sækja skjalið).

Hvers vegna er tilraunin svona merkileg? Vitað er að veðurfarsbreytingar undanfarinna áratuga eru sambland af náttúrulegum sveiflum og viðbótar gróðurhúsaáhrifum af mannavöldum, ólíkt ámóta veðurfarssveiflum fyrr á öldum, sem ótvírætt voru eingöngu náttúrulegar. Valda náttúrulegu sveiflurnar um helmingi veðurfarsbreytinanna um þessar mundir? Minna eða meira? Um það veit enginn með vissu. Þó þykjast menn vita að á síðustu öld var virkni sólar meiri en síðastliðin 8000 ár.

Sjá grein á vefsíðu Max Plank Society: The Sun is More Active Now than Over the Last 8000 Years

eða Sunspots reaching 1,000-year high á vefsíðu BBC

 

 

Kenningar danskra vísindamanna um samspil sólar og veðurfars hefur vakið heimsathygli. Hjá Danish National Space Center eru stundaðar rannsóknir á sólinni og áhrifum hennar á veðurfar. Vísindamennirnir hafa m.a. borið saman mælingar á geimgeislum og þéttleika lægri skýja og komist að merkilegum niðurstöðum. Í stuttu máli, þá falla ferlarnir sem sýna styrk geimgeislanna og þéttleika skýjanna, nánast alveg saman eins og sést á myndinni hér fyrir ofan. Getur þetta verið tilviljun, eða er einhver eðlisfræðileg skýring á þessu? Geimgeislarnir koma frá öðrum sólum í Vetrarbrautinni og ætti styrkur þeirra að vera nokkuð stöðugur. Sólvindurinn frá okkar eigin sól mótar aftur á móti styrk geimgeislanna, þannig að styrkur þeirra breytist með styrk sólvindsins, og þar með virkni sólar.

Dönsku vísindaönnunum kom til hugar að geimgeislar gætu átt þátt í breytilegu hitastigi jarðar - með hjálp sólar. Sólvindurinn hefur áhrif á styrk geimgeislanna, en styrkur sólvindsins fylgir virkni sólar. Þeir félagar skoðuðu gervihnattamyndir af skýjafari frá árinu 1983. 

Í ljós kom að þegar geimgeislar eru veikastir þekur skýjahulan næstum  3 % minna en þegar geimgeislar eru hvað sterkastir.  

Hvernig stendur á þessu? Ein kenningin gengur út á að vatnsgufan þéttist á rykögnum. Geimgeislar jónisera gas í háloftunum. Jónirnar flytja rafhleðslu yfir á vatnsdropa sem draga að sér rykagnir. Rykagnirnar virka þá sem eins konar hvati sem flýtir fyrir þéttingu rakans.

Breytileg skýjahula þýðir auðvitað breytilegt endurkast sólarljóss, þannig að mismikill sólarylur nær að skína á jörðina.

 Í stuttu máli:

"Mikil virkni sólar -> mikill sólvindur -> minni geimgeislar -> minna um ský -> minna endurkast -> hærra hitastig"  

Ef þessi kenning reynist rétt, þá er hér komin staðfesting á áhrifum sólvindsins á hitafar jarðar, því það gefur augaleið að minni skýjahula veldur hlýnun og öfugt. Til vðbótar þessum óbeinu áhrifum sólvindsins eru áhrif breytilegrar útgeislunar sólar.  Breyting á skýjahulunni um 3% milli áratuga er ekki lítið, og getur þessi kenning því skýrt stóran hluta hitabreytinga undanfarinna áratuga og alda.

Í greininni í Nature stendur m.a. “…Hver er tilgangurinn með þessu leikfangi?  Það virðast vera deildar meiningar meðal stjarneðlisfræðinga, kjarneðlisfræðinga og vísindamanna úr skyldum greinum annars vegar, og flestra loftslagsfræðinga hins vegar. Stjarneðlisfræðingarnir telja að sól- og geimgeislar séu mikilvægir við skýjamyndun og hafi þar þar með áhrif loftslag jarðar.  Loftslagstfræðingar telja yfirleitt að ástæða loftslagsbreytinga sé allt önnur. …”

 “…What is the purpose of this toy? There seems to be a disagreement between many astrophysicists, nuclear physicists and related scientists on one side and most climate scientists on the other side. The astrophysicists tend to believe that the Solar and galactic cosmic rays are important to determine the cloud formation and therefore the climate on the Earth. The climate scientists usually believe that the main driver of the climate is something completely different. …”

Þessi rannsókn hjá CERN markar, að mínu áliti, tímamót. Nú fara menn að rannsaka einn  hugsanlega þátt veðurfarsbreytinga, þ.e. kenningar dönsku vísindamannanna, á skipulagðan og vísindalegan hátt hjá einni þekktustu vísindastofnun heims. Það verður mjög spennandi að fylgjast með hvernig til tekst.

Dönsku vísindamennirnir Henrik Svensmark og Eigil Friis-Christensen eru mjög þekktir  innan loftslagsfræðinnar og oft vitnað til rannsókna þeirra. Það er greinilegt að skoðun þeirra hefur vakið verðskuldaða athygli, þar sem menn eru reiðubúnir að kosta til 9 milljónum evra eða um 800 milljónum króna vegna rannsókna hjá CERN á mögulegu samspili geimgeisla og skýjafars. 55 vísindamenn koma að tilrauninni.

Þess má geta í lokin að séu orðin [Svensmark clouds] sett í Google leitarvélina koma upp 12.800 tilvísanir. Það segir nokkuð um athyglina sem frændur okkar hafa vakið.

 Sjá: Henrik Svensmark: Influence of Cosmic Rays on Earth's Climate

Smá æfing í dönsku:

Solens indflydelse på jordens klima  eftir Henrik Svensmark og Nigel D. Marsh.   

“Viser det sig at jordens skydække påvirkes af den kosmiske stråling, betyder det at processer i universet påvirker os mere direkte end vi nogensinde havde drømt om. Forhåbentligt får vi svaret inden for nogle få år”

Mælkevejens magtfulde stråling

  

--- --- ---

 

Nýlega voru kynntar niðurstöður svipaðrar tilraunar (mun einfaldari en fyrirhuguð er hjá CERN) sem kallast SKÝ (SKY á dönsku).  Að tilrauninni stóðu dönsku vísindamennirnir hjá Danish National Space Center. Niðurstöður voru mjög jákvæðar og virðast staðfesta tilgátu vísindamannanna.

Experimental evidence for the role of ions in particle nucleation under atmospheric conditions

The paper reports the results of an experiment at the Danish National Space Center in Copenhagen. It is already well-established that when cosmic rays penetrate Earth's atmosphere they produce substantial
amounts of ions and release free electrons. Now, results from our experiment show that the released electrons significantly promote the formation of building blocks for cloud condensation nuclei on which
water vapour condenses to make clouds. Hence, a causal mechanism by which cosmic rays can facilitate the production of clouds in Earth's atmosphere has been experimentally identified for the first time.

"We were amazed by the speed and efficiency with which the electrons do their work of creating the building blocks for the cloud condensation nuclei," says team leader Henrik Svensmark, who is Director of the Center for Sun-Climate Research within the Danish National Space Center. "This is a completely new result within climate science."
 

 

Vetni eða rafgeymar sem orkumiðill bifreiða?

Erum við að villast af réttri leið? 

Er til enn vistvænni kostur en vetnið?

Nýlega mátti heyra eftirfarandi í útvarpi:

"Færi orkan úr Kárahnjúkavirkjun til vetnisframleiðslu mætti knýja öll farartæki hér til lands og sjávar, þetta segir íslenskur sérfræðingur í umhverfisrétti í nýrri tímaritsgrein". Síðan var fjallað um að áhugi á vetnisvæðingu hér á landi virðist fara dvínandi.  Hvers vegna?

Getur verið að menn séu farnir að átta sig á öllum þeim ljónum sem eru á veginum? Eru menn farnir að gera sér grein fyrir eftirfarandi:

 

 

 - Orkutap er miklu meira ef vetni er notað sem orkumiðill í stað rafgeyma. Munurinn er gríðarlegur. Ekki er fráleitt að þar muni um helming. Jafnvel meira ef allt er tekið með í reikninginn.

 - Þróun í rafgeymum hefir verið mikil undanfarin ár. Bílar með Lithium Ion og Lithium Polymer rafhlöðum eru farnir að sjá dagsins ljós. Eiginleiki þeirra er ekki mikið frábrugðinn hefðbundnum bílum.

 - Vetnið er mjög vandmeðfarið

 - Til eru ódýrari aðferðir við framleiðslu vetnis en rafgreining. Vetni framleitt með rafgreiningu er dýrara en vetni framleitt úr jarðefnaeldsneyti.

(Smella hér til að sjá myndir sem fylgja þessum greinarstúf. Smella síðan á myndir til að sjá skýringar).

Sjá greinina " Vetnissamfélag eða rafeindasamfélag". Þar er mjög einfaldur samanburður á þessum tveim kostum, og tilvísun í mjög ítarlegan samanburð á vefsíðu European Fuel Cell Forum. Þar eru fróðlegar greinar eftir Dr. Ulf Bossel vélaverkfræðing og Dr. Baldur Elíasson rafmagnsverkfræðing.

Dr Sigþór Pétursson prófessor í efnafræði við auðlindadeild Háskólans á Akureyri hefur ritað allmargar greinar í Morgunblaðið um þessi mál, og er niðurstaða hans hliðstæð því sem fram kemur á þessari síðu.

Hægt er að ná sama markmiði með því að nota rafgeyma í stað vetnisgeyma, en á mun hagkvæmari og vistvænni hátt. Tæknin er þegar fyrir hendi.

Hvers vegna að nota tækni þar sem tvö orkuver þarf til að ná sama markmiði og hægt er að ná með einu orkuveri? Hvort er vistvænna?

Hvers vegna að nota orkumiðil sem er miklu dýrari en hrein raforka? Hvað segir neytandinn? Er hann tilbúinn að kaupa slíka orku? Hvers vegna að sóa meira en helmingi orkunnar? 

Þegar allt er reiknað, frá orkuveri til hjóla,  þá er heildarnýtni vetnisbíla um  20 % en rafmagnsbíla um og yfir 60%. Þrefaldur munur! Sjá myndina hér fyrir neðan. Sé vetnið framleitt með rafgreiningu á afgreiðslustað, eins og rætt hefur verið um að gera hér á landi,  er heildarnýtnin hugsanlega eitthvað betri, en ekki munar miklu.

Vissulega er rétt að virkja hinar vistvænu orkulindir okkar, en nauðsynlegt að gæta þess að ekki sé verið að sóa orku að óþarfa.  Ef til er orkumiðill, sem er enn vistvænni en vetnið, er þá ekki ástæða til að staldra aðeins við og kanna málið?   Hugsanlega er málið ekki eins einfalt og hér kemur fram, en fyrstu grófu þumalputta-útreikningar gefa til kynna að ástæða sé til að skoða málið ofan í kjölinn.

 

Sjá: On the Way to a Sustainable Energy Future,   Efficiency of Hydrogen Fuel Cell, Diesel-SOFC-Hybrid and Battery Electric Vehicles, og fleiri greinar hér

Nýtt 8. janúar 2007: Sjá vefsíðuna Electric Mini: 0-60 in 4 Seconds: It Has Motors In Its Wheels .   Sjá einnig texta í athugasemdum við þessa færslu.

 

Smella hér til að sjá fleiri myndir.   Smella á myndir til að sjá skýringar.     

 

Vetrarsólstöður, og sólin áfram í ham næstu árin...

 

 

 

 

 

 

 

Nú á vetrarsólstöðum eða vetrarsólhvörfum, þegar sólin kemst ekki hærra en 2,8 gráður yfir sjóndeildarhringinn í Reykjavík, er ástæða til að líta til þessarar dagstjörnu sem veitir okkur birtu og yl.

Það er alþekkt að virkni sólar er breytileg með um 11 ára sveiflu. Nú hefur NASA í annað sinn spáð fyrir um styrk næstu sólsveiflu, þ.e. sveiflu númer 24 sem verður í hámarki eftir um sex ár. Virkni sólar hefur verið með eindæmum mikil undanfarna áratugi og virðist sem næsta sólsveifla ætli ekki að láta deigan síga.

[Hugsanlega þarf að smella  hér  til að sjá allar myndirnar]. 

Myndin hér vinstra megin fyrir ofan er frá spá NASA sem birt var 10 maí.  Þar er reyndar verið að beina sjónum að þarnæstu sólsveiflu, sem væntanlega verður í hámarki um 2022.  

Önnur spá birtist síðan í gær 21. desember, og er þar fjallað um tilraun til að spá fyrir um næstu sólsveiflu. Sjá myndina hægra megin.

Nú erum við stödd í lægðinni mitt á milli sólsveiflu 23 og 24. 

Spáin fyrir næstu sólsveiflu: 

Scientists Predict Big Solar Cycle (21. des. 2006): "Solar cycle 24, due to peak in 2010 or 2011 "looks like its going to be one of the most intense cycles since record-keeping began almost 400 years ago," says solar physicist David Hathaway of the Marshall Space Flight Center. He and colleague Robert Wilson presented this conclusion last week at the American Geophysical Union meeting in San Francisco" .

Sem sagt, NASA spáir því að að næsta sólsveifla verði mjög virk. Það gæti þýtt það að áfram verði vel hlýtt og náttúaran fari mjúkum höndum okkur hér á Fróni eins og á undanförnum áratugum. Ekki verður lát á hnatthitun næsta áratuginn.

Sjá nánar hér á vefsíðu NASA: http://science.nasa.gov/headlines/y2006/21dec_cycle24.htm?list863667 

 

En hvernig hljóðaði spáin fyrir þarnæstu sólsveiflu, sem verður í hámarki um 2022? 

Solar Cycle 25 peaking around 2022 could be one of the weakest in centuries (10. maí 2006): "... The slowdown we see now means that Solar Cycle 25, peaking around the year 2022, could be one of the weakest in centuries, says Hathaway".

Hér spáir NASA því aftur á móti að þarnæsta sólsveifla geti orðið ansi slöpp. Gangi það eftir, þá gætum við átt von á kuldaskeiði um 2030.

Sjá nánar á vefsíðu NASA: http://science.nasa.gov/headlines/y2006/10may_longrange.htm?list156173

 

Svo er það vafinn: Ýmsir eru að reyna að spá fyrir um hámark næstu sólsveiflu, og hafa sést tölur á bilinu 42 til 185. 
Will the next solar cycle please stand up?

"Astronomers at the American Geophysical Union meeting in San Francisco are debating predictions of what the next solar cycle, number 24, which will start next year and will peak in 2011, will be like....Why does it matter? The level of solar activity affects satellite communications, the power grid, the airline industry's ability to fly polar routes and to keep passengers safe from radiation, deep space missions, GPS operations, the Space Station's viability, and climate change...".

 

Humm...    Kuldaskeið 2030. Er það nú alveg víst? Nei, auðvitað ekki alveg víst, en hver veit? Sjá vangaveltur undirritaðs hér: Öldur aldanna.

 

Menn hafa vissulega velt þessu fyrir sér.  Smellið á krækjur fyrir ítarefni:

VIEWPOINT: GLOBAL WARMING NATURAL, MAY END WITHIN 20 YEARS:  

New Little Ice Age
Instead of Global Warming?
by Dr. Theodor Landscheidt 

MosNews: Russian Scientists Forecast Global Cooling in 6-9 Years 

BBC: Sunspots reaching 1,000-year high 

Max Plank Society:
The Sun is More Active Now than Over the Last 8000 Years 

Solar Cycles 24 and 25 and Predicted Climate Response

K.Lassen
Danish Meteorological Institute, Solar-Terrestrial Physics Division:
Solar Activity and Climate (M.a. fjallað um hafís við Ísland).

 --- --- ---

Jæja, vonandi verður hlýtt áfram, en ekki ís og óáran, eins og fram kemur í erindi Dr. Þórs Jakobssonar  "Um hafís fyrir Suðurlandi - frá landnámi til þessa dags":.

"1695. Óvanalega miklir hafísar. Ís rak um veturinn upp að Norðurlandi og lá hann fram um þing, norðanveður ráku ísinn austur fyrir og svo suður, var hann kominn fyrir Þorlákshöfn fyrir sumarmál og sunnudaginn fyrstan í sumri (14. apríl) rak hann fyrir Reykjanes og Garð og inn á fiskileitir Seltirninga og að lokum að Hvalseyjum og í Hítarós, fór hann inn á hverja vík. Hafði ís ei komið fyrir Suðurnes innan 80 ára, þótti því mörgum nýstárlegt og undrum gegna um komu hans. Þá mátti ganga á ísum af Akranesi í Hólmakaupstað (Reykjavík) og var ísinn á Faxaflóa fram um vertíðarlok rúmlega, braut hann skip undan 6 mönnum fyrir Garði, en þeir gengu allir til lands". 

Þetta var þegar sólin var í mikilli lægð, svokölluðu Maunder Minimum.  Þá var kalt víða um heim og Litla Ísöldin í algleymingi.

 

Ísilögð Thames árið 1677.

Sjá málverkið neðst á vefsíðunni. Smellið á myndina til að sjá stærri mynd. 

Málverkið er eftir Abraham Hondius (1630-1695). Museum of London. Fleiri myndir af "Frost Fairs" á Thames eru til.

Horft er niður eftir ánni í átt að gömlu Lundúnarbrúnni.  Lengst til hægri handan brúarinnar er Southwark Cathedral, og þar til vinstri sést í turn St. Olave's Church. 

Takið eftir ísjökunum, sem virðast um hálfur annar metri á þykkt. Hvernig stendur á þessum ósköpum? Eitt kaldasta tímabil Litlu ísaldarinnar svokölluðu stóð yfir meðan virkni sólar var í lágmaki sem kallast Maunder minimum. Það stóð yfir um það bil frá 1645 til 1715. Þá sáust hvorki sólblettir né norðurljós og fimbulkuldi ríkt víða. Málverkið er frá þessu kuldaskeiði.

  --- --- ---

 

Að lokum:

Enn og aftur er sólin lægst á lofti og nýtt ár hefur göngu sína innan fárra daga. Enn og aftur hefur jörðin nýja hringferð um sólina. Njótið fegurðar stjörnuhiminsins, en nú eru síðustu forvöð vegna vaxandi ljósmengunar. Hugsanlega verða afkomendur okkar að nýta sér tæknina og láta sér nægja að skoða stjörnuhimininn í rauntíma með hjálp gervihnattamynda, eins og  þeim sem eru hér. Þar sést sólin eins og hún er í dag á vetrarsólhvörfum, og síðan alla daga ársins. Falleg er þessi sanna dagstjarna, eins og hún er nefnd í hinum fornu Sólarljóðum. Hver veit nema orðið jól sé skylt orðinu sól?

Gleðileg Jól! 

 

Geimskot Frakka á Íslandi !!!

Það kemur trúlega mörgum á óvart að heyra að franskir vísindamenn hafi skotið fjórum tveggja þrepa Dragon eldflaugum út í geiminn frá Íslandi fyrir rúmlega fjórum áratugum. Út í geiminn? Já, og meira að segja um 100 kílómetrum hærra en Alþjóða geimstöðin (Internartional Space Station) svífur umhverfis jörðu. Eldflaugarnar féllu í hafið langt fyrir sunnan land eftir að hafa komist í 440 km hæð.

Sumarið 1964 settu frönsku vísindamennirnir frá CNES (Centre National d'Etudes spatiales) upp búðir sínar á Mýrdalssandi á móts við Höfðabrekku og skutu upp tveim eldflaugum. Sumarið eftir settu þeir upp búðir á Skógarsandi og skutu aftur upp tveim eldflaugum. ...

Myndir sem undirritaður tók af geimskotunum eru á vefsíðunni www.agust.net/dragon 

 

 

Hlýrra á Grænlandi 1930-1950 en undanfarið. Á skjön við hnatthlýnunarkenninguna.

Til að gera sér grein fyrir hvort hlýindi allra síðustu ára séu hættuleg afleiðing manna á losun koltvísýrings er að sjálfsögðu nauðsynlegt að vita með nokkurri vissu hvort svipað ástand hafi ríkt áður. Eru þetta breytingar af mannavöldum, eða eru þær að miklu leyti náttúrulegar? Megum við búast við að þær gangi til baka á næstu árum eða áratugum?

Nýlega voru kynntar niðurstöður samstarfsverkefnis DMI og CRU. DMI stendur fyrir Danmarks Meteorologiske Institut (Danska Veðurstofan) og CRI stendur fyrir Climatic Research Unit sem er ein virtasta loftlagsrannsóknastonun í heimi (University of East Anglia í Englandi). Sérfræðingar frá Háskólanum í Kaupmannahöfn tóku þátt í úrvinnslu gagna.

Þar til nýlega náðu hitamæligögn í Grænlandi "aðeins" aftur til ársins 1873. Nú tókst að safna gögnum frá 13 stöðvum á Grænlandi aftur til ársins 1784. Það bættust sem sagt við 74 heilir vetur og 52 heil sumur við fyrri skrá.

Úr þessu mæligögnum má lesa mikinn fróðleik. Það sem kemur þó ef til vill á óvart, sérstaklega með hliðsjón af umræðunni undanfarna mánuði að Grænlandsjökull sé að bráðna, o.s. frv., er að tveir hlýjustu áratugir síðustu aldar á Grænlandi voru fyrir miðja öldina, þ.e. 1931-1940 og 1941-1950. Hlýjasta árið í skránni er 1941.

Sjá myndina hér fyrir ofan. Smellið á hana til að sjá skýrari mynd. Takið eftir áratugunum 1931-1940 og 1941-1950 þar sem meðalhitinn var -0,8°C samanborið við aðeins  -2,5°C áratuginn 1981-1990 og -2,1°C áratuginn 1991-2000.  (Mínus 0,8 gráður er auðvitað öllu hlýrra en mínus 2,5 gráður). Jafnvel áratugurinn 1921-1930 var hlýrri.

Úr töflunni, síðasti áratugurinn efst:

1991-2000 -2.1°C  "Svalt"
1981-1991 -2,5°C  "Svalt"
1971-1980 -1.7°C
1961-1970 -1.0°C  "Hlýtt"
1951-1960 -1.1°C  "Hlýtt"
1941-1950 -0.8°C  "Hlýtt"
1931-1940 -0.8°C  "Hlýtt"
1921-1930 -1.1°C  "Hlýtt"
1911-1920 -2.4°C
1901-1910 -2.6°C
1891-1900 -2.9°C
1881-1890 -3.3°C
1871-1880 -1.7°C
1861-1870 -3.6°C
1851-1860 -2.1°C
1841-1850 -2.5°C
1831-1840   -
1821-1830   -
1811-1820 -4,4°C

 

Nú vakna áleitnar spurningar, því árið 1930 hafði losun manna á koltvísýringi ekki náð nema litlu broti (um 15%) af því sem nú er:

- Hvers vegna var hlýrra á Grænlandi fyrir miðja síðustu öld en síðastu áratugi aldarinnar?

- Hafi þetta verið náttúrulegar sveiflur, sem stóðu svona lengi yfir, gæti hlýnun síðustu ára að miklu leiti verið af sama meiði?

- Var ekki einhver að tala um bráðnun Grænlandsjökuls? Skyldi vera meiri bráðnun nú en fyrir hálfri öld og vel það?

- Ennfremur: Lofthjúpur jarðar er talinn hafa hlýnað um 0,7°C síðan árið 1860, þ.e. frá síðustu áratugum Litlu ísaldar. Ef við setjum þessa tölu í samhengi, þá jafgildir hún hitabreytingu um 100 m upp-niður og um það bil 100 km norður-suður. Ef helmingur breytingarinnar er náttúrulegur og helmingur af mannavöldum, þá jafngildir hlýnunin af mannavöldum álíka og þegar farið er 50 metra niðurávið, þ.e. svipað og úr efra-Breiðholti í neðra-Breiðholt.  Er þatta veruleg hlýnun?  (Að meðaltali lækkar hiti með hæð um 0,67° á hverja 100 metra skv. bókinni Veðurfræði eftir Markús Einarsson. Meðalhiti jarðar er 287°K (14°C), þannig að 0,7° hlýnun er 0,25%).

 

 

Hvað sem öðru líður, þá er það ljóst að náttúrulegar sveiflur í hitafarinu eru verulegar, og erfitt að greina á milli þeirra og hugsanlegra breytinga af mannavöldum. Getur verið að "um helmingur" hitahækkunar síðustu aldar sé af mannavöldum og helmingur náttúrulegar?  Hvað er svo "um helmingur"?  Er það 20%, 50% eða 80%?  Ekki veit ég það, og kanski enginn með vissu.  Óvissan er mikil í þessum málum, a.m.k. enn sem komið er.

Í lokin: Það vekur athygli hve áratugurinn 1811-1820 virðist hafa verið kaldur. Eldgosið mikla í Tambora 1815 gæti hafa átt þátt í því. Sjá greinina Year Without a Summer eftir Dr. Willie Soon

 

 

 Sjá World Climate Report: Cooling the Debate: A Longer Record of Greenland Air Temperature

(Frumheimild: Vinther, B.M., K.K. Andersen, P.D. Jones, K.R. Briffa, and J. Cappelen. 2006. Extending
Greenland temperature records into the late eighteenth century. Journal of Geophysical Research, 111, 10.1029/2005JD006810).

Smella á myndir hér fyrir neðan til að sjá skýringar.

Al Gore væntanlegur. Fróðlegur ritdómur um An Inconvenient Truth

 

Í Mogganum í dag kemur fram að Al Gore sé væntanlegur hingað til lands á næstunni.

Nýlega las ég “A Skeptic’s Guide to An Inconvenient Truth“  eftir Dr. Marlo Lewis (http://www.cei.org/dyn/view_Expert.cfm?Expert=10).  Í þessu 120 blaðsíðna verki (draft) er krufin til mergjar bók (og kvikmynd) Al Gore og borin saman við fjölmargar vísindagreinar o.fl. (302 tilvitnanir), sem sjálfsagt er að skoða.   Fjöldi mynda.

Fróðlegt að fletta þessu og glugga í sumt.  Vekur áleitnar spurningar. Hvað er eiginlega rétt og satt í þessum málum? Er ástandið virkilega ekki eins slæmt og fram kemur hjá Al Gore?

Mæli eindregið með þessu! 

Ritdómurinn (drög) er ókeypis hér  (Best er að hægrismella á krækjuna og vista þetta 5 Mb skjal).

Stuttur úrdráttur: http://www.cei.org/pdf/5539.pdf

Hér er síðan greinin í endanlegri útgáfu ásamt stuttum video-fyrirlestrum og Power-Point kynningu:   http://www.cei.org/pages/ait_response.cfm

 

Annar góður ritdómur sem kallast Gore Gored eftir Christhopher Monckton er hér.

Al Gore hélt fyrirlestur á ráðstefnu Kaupþings banka

Í skugga Satúrnusar

Í gær (11. okt.) voru birtar myndir frá Cassini geimfarinu sem teknar voru í skugga Satúrnusar. Þetta eru ótrúlegar myndir, nánast eins og úr öðrum heimi. Sólin skín í gegn um hringi reikistjörnunnar, sem verða einstaklega skýrir.

Myndin hér til hliðar er samsett úr 165 myndum sem teknar voru á 12 klukkustundum meðan ómannaða geimfarið sveif framhjá reikistjörnunni.

 

(Smellið á myndina til að sjá stærri mynd, og síðan aftur til að sjá enn stærri). 

 

Sjá vefsíðuna http://ciclops.org/view.php?id=2230&flash=1
Þar er þessi mynd ásamt fleiri myndum og skýringum. Þar má einnig sjá mun stærri og skýrari myndir en hægt er að birta hér.

Sjá einnig:

http://saturn.jpl.nasa.gov/home/index.cfm

http://ciclops.org/index.php

http://ciclops.org/view_event.php?id=56 

 

Myrkvun höfuðborgarsvæðisins, stjörnuskoðun og ljósmengun

 

 

 

 

 

 

 

 

Til stendur að slökkva á allri götulýsingu á höfuðborgarsvæðisins í hálftíma 28. september, það er að segja ef veður leyfir. Hugmyndin er að vekja athygli á stjörnuhvelfingunni sem margir borgarbúar hafa gleymt að sé til. Þorsteinn Sæmundsson stjörnufræðingur mun lýsa í útvarpi því sem fyrir augun ber, og vel getur verið að félagar í Stjörnuskoðunarfélaginu verði með sjónauka sína á almannafæri.

[Hugsanlega þarf að smella  hér  til að sjá allar myndirnar]. 

Fáein orð um Ljósmengun:

Ljósmengun frá illa hannaðri lýsingu er helsti óvinur þess sem vill njóta fegurðar himinsins. Þetta er ekki aðeins vandamál hérlendis, heldur víða um heim. Nú er að vaxa upp kynslóð sem varla hefur séð stjörnur aðrar en þær allra skærustu. Hve margir skyldu hafa séð okkar eigin Vetrarbraut? Jafnvel norðurljósin hverfa í glýjuna frá borgarljósunum.

Víða erlendis hafa menn gert sér grein fyrir þessu vandamáli og gert bragarbót: Lýsing hefur orðið þægilegri, orkunotkun verulega minni, og fjárhagslegur ávinningur hefur því verið töluverður af þessum lagfæringum. Allir eru ánægðir þegar vel tekst til, ekki síst stjarneðlisfræðingar, störnuáhugamenn, og reyndar allir þeir sem unna fallegri náttúru.

Hér á landi hefði mátt ætla að við værum blessunarlega laus við þessa mengun eins og aðrar, en það er öðru nær. Ljósmengun hér er engu minni en víða í hinum stóra heimi. Bjarmi yfir höfuðborginni er ótrúlega mikill, svo og bjarmi frá gróðurhúsum í dreifbýlinu.

Vaxandi sumarhúsabyggð utan þéttbýlis veldur áhyggjum. Tilheiging virðist vera hjá sumum sumarhúsaeigendum að vera með útljós kveikt, jafnvel þegar enginn er við. Ljósin hjálpa óboðum gestum að finna sumarhúsið. Það er einnig tillitsleysi við nágrannana að vera með logandi og illa skermuð útiljós að óþörfu. 

Hér fyrir ofan eru tvær myndir teknar í mars 1997.

Myndin vinstra megin er tekin frá Garðabæ  yfir hluta Reykjavíkur. Vel má sjá bjarmann, sem liggur eins og hjúpur yfir borginni. Aðeins allra skærustu stjörnur sjást, og  Vetrarbrautin sést ekki lengur. Ein bjartasta halastjarna sem sést hefur á síðustu árum prýddi stjörnuhimininn. Mjög erfitt var að ljósmynda hana frá Reykjavík.

Myndin hægra megin sýnir Hale-Bopp og aragrúa stjarna. Hér var myrkrið það gott, að hægt var að hafa ljósop myndavélarinnar opið í nokkrar mínútur. Þá koma fram ótal stjörnur, sem venjulega sjást ekki með berum augum. Einnig má sjá bláan rafhala halastjörnunnar, en hann sést ekki með berum augum. Myndin var tekin frá Keilisnesi, áður en Reykjanesbrautin var lýst upp með illa skermuðum ljósum. Lýsing utanbæjar er sífellt að aukast, og oftar en ekki gleymist að huga að góðri lýsingartækni. Lýsingin veldur óþarfa bjarma, og ekki síður óþarfa glýju.

Neðst er mynd sem sýnir bjarmann frá gróðurhúsum í uppsveitum Árnessýslu.  Þetta er ekki eldgos, ef einhverjum skyldi hafa komið það til hugar!

Hér á landi hafa ýmsir áhugamenn reynt að vekja áhuga á þessu sívaxandi vandamáli með greinaskrifum og vefsíðum:

Krækjur:

Ljósmengun - auðlind sem er að hverfa

Stjörnufræðivefurinn, frábær vefsíða

Ljósmengun er sívaxandi vandamál,  frétt á Stjörnufræðivefnum

Ljósmengun, grein á Stjörnufræðivefnum 

Stjörnuskoðunarfélag Seltjarnarness (og allra landsmanna !)

Gap ginnunga, stjörnuskoðunarsíða frá 1997

 

Snúum okkur aftur að myrkvuninni:

Jæja, nú er víst komið nóg af barlómi. Ef vel tekst til með myrkvun Stór-Reykjavíkursvæðisins verða allir ánægðir. Stjörnuhiminninn mun tindra næstum eins og þegar Ingólfur nam hér land fyrir meira en þúsöld. Hvernig er best að njóta stjarnanna? Þarf stjörnusjónauka? Nei alls ekki. Reyndar sést að mörgu leyti meira með venjulegum handsjónauka en stórum stjörnusjónauka, þ.e ef maður vill njóta fegurðar vetrarbrautarinnar. Það er kjörið að heimsækja Stjörnufræðivefinn til að búa sig undir sjónarspilið.

Nú er bara að vona að veðurguðirnir verði okkur hliðhollir 28. september!

Eldgos á myndinni hér fyrir neðan? Nei. Sjá textann hér fyrir ofan.