Einstein gengur aftur...

Ekki er annað að sjá en Einstein gangi aftur í þessu stutta myndbandi...

 

 

 

 

 

 ---

 

 En þetta fagra fljóð sem nefnist Repliee Q1:

 

 

 

Ég er handviss um að þetta er stúlkan sem ég sá ganga á Laugaveginum í gær. Augun í henni voru svo undarlega fjarræn og seiðandi...   Hver var þessi stúlka?  Var hún hugsanlega af hinni nýju kynslóð sem kallast Android? Ný kynslóð? Hafa ekki Android verið á ferli síðan á þrettándu öld?

 

Android kallast mannvélar sem líta út og haga sér eins og ég og þú.  Þær gætu þess vegna verið á sveimi hér og þar án þess að við gerum okkur grein fyrir því

Android er ekki nýyrði. Albertus Magnus (~1193-1280) notaði þetta orð yfir svona fyrirbæri sem hann smíðaði á sínum tíma. Um það má t.d. lesa hér.

 

 

 

 

 

Magnus Magia - Major Philosophia - Maximus Theologia

 Albert mikli, eða Albertus Magnus, hönnuður fyrstu android mannvélarinnar

 

 

Eins og sjá má á myndskeiðunum, þá virðist þessi tækni vera komin ótrúlega langt. Hvernig get ég verið viss um að þú sért raunverulega þú næst þegar ég mæti þér, eða er það kannski Android sem heilsar mér?  En sjálfur ég?

 

Viltu sjá myndband sem náðist af Repliee Q1 heima hjá sér? Prófaðu hér.

 

Sjóðheitt: Hvaða læti eru þetta útaf ClimateGate...? Föstudagsvídeó í stríðum straumum í vikulokin...

Hvers vegna eru sumir í myndböndunum hér fyrir neðan svona ótrúlega æstir?  Hvað gengur eiginlega á?

Hér  eru fáein myndbönd frá erlendum fréttamiðlum. Á þeim má sjá að töluvert hefur verið fjallað um ClimateGate málið svokallaða erlendis, en af einhverjum ástæðum nánast ekkert hérlendis.  Ætli Íslendingum sé bara ekki nokk sama um málið og fagni bara dálítilli hlýnun. Ekki veiti okkur af, eða hvað?

Skoðum nokkur sýnishorn. Fyrst smá hamagangur,svo léttmeti og síðan á aðeins skaplegri nótum.

 

 Fyrst smá upphitun. Óttalega getur mönnum verið heitt í hamsi:

 Æsingur í meira lagi hjá Ed Begley

 

 ...Svo á léttum nótum:

 Söngleikurinn um Michael Mann

(Það er Mann sem gerði sitt besta til af afmá hlýindin miklu fyrir árþúsundi)

 

 

 Glenn Beck fjallar á mannamáli um ClimateGate
og birtir nokkur sýnishorn

 

 

 

Dr. Tim Ball fjallar um innihald tölvupóstana frá sjónarhorni vísindamannsins

 

Að lokum:

 

Vísindamaðurinn sem átti að berja

Hér kemur m.a fram Dr. Pat Michaels sem varð fyrir undarlegri reynslu. 

Í einum tölvupóstanna stendur nefnilega eftirfarandi (sjá hér):

Dear Phil [Jones],

I've known Rick Piltz for many years. He's a good guy. I believe he used
to work with Mike MacCracken at the U.S. Global Change Research Program.

I'm really sorry that you have to go through all this stuff, Phil. Next
time I see Pat Michaels at a scientific meeting, I'll be tempted to beat
the crap out of him. Very tempted.

I'll help you to deal with Michaels and the CEI in any way that I can.
The only reason these guys are going after you is because your work is
of crucial importance - it changed the way the world thinks about human
effects on climate. Your work mattered in the 1980s, and it matters now.

With best wishes,

Ben [Santer]

 

 

Satt er það, loftslagsmálin eru sjóðheit! Málið er þó grafalvarlegt, svo ekki veitir af að slá á aðeins léttari strengi...

Þá kemur að spurningunni: "Hvers vegna hefur þetta mál vakið svona litla athygli hérlendis? Hugsum við öll eins og hinn þekkti  Alfred E. Neuman?

 

 

 

 

 

 Njótið helgarinnar!  Don't worry, be happy!

Galdrabrennur og gjörningaveður - Myndband...

 

 

 

Getur verið að hlýindum fylgi velmengun og viska,
en fátækt og forheimskun kuldatímabilum?

Hvers vegna var forheimskunin svona mikil fyrir fimm hundruð árum?

Hvers vegna var fólk tekið af lífi í þúsundavís eftir að ofviðri skall á?  Þessu er svarað í myndbandinu.

 

Dr. Sallie Baliunas fjallar í myndbandinu um galdrabrennur og fleira fyrr á tímum. Hún er stjarneðlisfræðingur að mennt og starfar við  Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics.

 

 

 

 

 

 

Fróðleg grein: 

Witchcraft, Weather and Economic Growth in Renaissance Europe

 

Innbrotið í tölvukerfi Climatic Research Unit í Englandi, og hugsanlegar afleiðingar þess...

 

 

Sá fáheyrði atburður gerðist í síðustu viku að brotist var inn í tölvukerfi hinar heimsþekktu loftslagsrannsóknastöðvar Climatic Research Unit (CRU) og gríðarlegu magni af tölvupóstum og fleiri skjölum stolið.

Hugsanlega hefur einhver innanhúss staðið að þessum verknaði, eða þá einhver tölvuhakkari á internetinu, jafnvel í Rússlandi, því þar voru öll gögnin öllum aðgengileg í einhvern tíma.

 

Þetta eru um 150 Mb af gögnum með þúsundum skjala sem virðast vera aðgengileg öllum sem hafa geð í sér að skoða þau, en miðað við netheima undanfarna tvo daga virðast þeir vera allmargir. Gögnin virðast, eftir því sem fram hefur komið, vera ósvikin, en þó er aldrei að vita nema einhverju hafi verið breytt.

Ekki er hægt undir nokkrum kringumstæðum að mæla innbrotum í tölvukerfi annarra bót. Innbrot er alltaf innbrot og stuldur á tölvugögnum er þjófnaður eins og annar þjófnaður. Maður verður alltaf fyrir smá áfalli þegar fréttist af svona málum og fer að velta því fyrir sér hve tölvukerfi geta verið ótryggur geymslustaður. Maður verðu einnig hugsi yfir tilganginum. Getur hugsanlega verið að einhver innanhúss hafi hugsað svipað og "Litli Landsímamaðurinn" á sínum tíma og telji innbrotið því afsakanlegt. Hver sem tilgangurinn er, þá er erfitt að verja hann siðferðislega.

Meðal gagnanna var aragrúi tölvupósta milli vísindamanna undanfarinn áratug eða svo. Nokkur þessara bréfa hafa farið eins og eldur í sinu um netheima undanfarna daga og verið fjallað um þau m.a. í greinum á vefsíðum og í greinum erlendra blaða. Þar komst undirritaður ekki hjá því að lesa innihald nokkurra þeirra og varð þá aftur brugðið. Eiginlega orðlaus. Maður á ekki að lesa annarra manna póst, en þegar úrdráttur er birtur á svona áberandi hátt og svona víða kemst maður ekki hjá því að lesa eitthvað af því sem þar stendur, þó ógeðfellt sé.

Það virðist nefnilega vera að heimur þessara vísindamanna sér ekki alveg flekklaus. Í þessu smá áfalli sem bloggarinn upplifði kom honum jafnvel augnablik fyrir sjónir sá heimur sem birtist í skáldsögu Michaels Chricton, State of Fear. Auðvitað alls ekki sambærilegt, og þó...

 

Í þessum pistli verður ekkert birt úr þessum bréfum, enda mjög óviðeigandi. Vilji menn lesa ítarlegri umfjöllun þá verða menn því að snúa sér annað, t.d. á þessar vefsíður:

 

DV:  Rannsóknir á hitafarsbreytingum falsaðar.

Vísir: Loftslagsfræðingar sagðir ýkja stórlega.

Loftslag.is

The Telegraph   Climategate: the final nail in the coffin of 'Anthropogenic Global Warming'?

BBC
The Guardian
Foxnews
Boston Herald
CBS
Reuters
UPI
AP/ABC
Wall Street Journal

Climate Audit (mirror)

Real Climate
The Reference Frame
Antony Watts
Bishop Hill
...
...

 

Umfjöllun er miklu víðar, enda hlýtur þetta mál að hafa eftirmála. Ekki bara vegna innbrotsins, heldur einnig vegna þess sem komið hefur í ljós úr innihaldi þeirra, samkvæmt því sem lesa má á ofangreindum vefsíðum. Ef mark er takandi á því sem birt hefur verið, þá hafa vinnubrögðin hjá umræddri stofnun ekki alltaf verið til sóma. Því miður mun ein afleiðingin geta orðið sú að menn fari að vantreysta vísindarannsóknum almennt. Af því hefur undirritaður einna mestar áhyggjur.

Eiginlega er maður orðlaus yfir þessum ósköpum öllum...  Sjálfsagt verðum við að bíða í nokkra daga þar til rykið sem þessi atburður hefur þyrlað upp hverfur að mestu og menn ná áttum. Þangað til er varlegast að draga ekki of miklar ályktanir. 

 

" Ragnarök - nei ! " Óvenjulegur fyrirlestur Monckton lávarðar í Cambridge. Myndband...

 

 

Það er ekki annað hægt en að dást að umhverfinu í Cambridge þar sem fyrirlestur Moncktons lávarðar, Apocalypse - No,  um loftslagsmál er haldinn. Sjálfsagt eru Bretar sérfræðingar í að skapa svona hátíðlegt umhverfi í gömlum háskólabæ þar sem tradisjónirnar ráða ríkjum.

Myndbandið hefst á ljúfri tónlist þar sem lordinn gengur prúðbúinn milli fagurra bygginga áleiðis að fyrirlestrasalnum...

Í inngangi fyrirlestursins vitnar hann í Thomas Henry Huxley: "The improver of natural knowledge absolutely refuses to acknowledge authority, as such. For him, scepticism is the highest of duties; blind faith the one unpardonable sin."

Þetta er nokkuð langur fyrirlestur, en enginn verður svikinn af því að horfa og hlusta.

 

Góða skemmtun og góða helgi 

 

 Apocalypse-No    eða     Ragnarök-Nei

 

 Stækka má myndina í fullan skjá með takkanum neðst hægra megin. Smella síðan á F11.

 

Einnig má horfa á myndina hér: http://video.google.com/videoplay?docid=5206383248165214524#

 

Auðvitað mega menn gjarnan segja álit sitt á lávarðinum og fyrirlestri hans, en bloggarinn ætlar að halda sig til hlés og leyfa Monckton að svara fyrir sig, enda er hann vel fær um það...

 

 

P.S.  Vilji einhver hlusta á annan fyrirlestur Moncktons þá er hann hér.

 ---

(Hvað er þetta hér og hér  !!! ???    Manni kemur til hugar State of Fear eftir Crichton).

Fréttir af CLOUD tilrauninni hjá CERN sem fjallar um kenningu Henriks Svensmark um samspil geimgeisla, skýja og hitafars jarðar...

 

Séð inn í CLOUD hylkið þar sem tilraun verður gerð til að nota tilbúna "geimgeisla"  til að búa til ský.
(Smellið þrisvar á myndina til að stækka hana).

 

Í nýju fréttablaði CERN frá 13. nóvember eru nokkrar fréttir af tilrauninni. Þar segir m.a:

"CERN is home to lots of experiments and collaborations. CLOUD is an experiment that uses a chamber to study the possible link between cosmic rays and cloud formation. The experiment is based at the Proton Synchrotron; this is the first time a high-energy physics accelerator has been used in the study of atmospheric and climate science. CLOUD's results could greatly modify our understanding of our planet's climate".

 

Sjá einnig greinina Happily CLOUDy hér.

Þar segir meðal annars:

"...Many experiments in the world are currently investigating the factors that may affect the planet’s climate but CLOUD is the only one that makes use of a particle accelerator. “The proton beam that the PS provides is unique because it allows us to adjust the “cosmic ray” intensity. In this way, we can simulate the difference of particle flux in the atmosphere in going from the ground to the outermost layers of the stratosphere (a factor 100 more intense)”, explains Jasper Kirkby, CLOUD’s spokesperson...".

"...Climate change is high up on the agenda of governments and experts worldwide. CLOUD has indeed the ambition to address this question too.

“One of our collaborators from Leeds University in the UK, has developed a ‘global model’ of the cloud processes that can affect the climate”, explains Kirkby. “Using the Leeds model, we will evaluate the climatic significance of any results that we find in CLOUD”".

Fram kemur í viðtalinu hér fyrir neðan, að búast megi við fyrstu niðurstöðum á næsta ári.

 

Í viðtalinu koma fram Jasper Kirkby sem er í forsvari fyrir CLOUD tilrauninni og Markku Kulmala sem er prófessor við Helsinki háskóla og yfirmaður loftslagsvísindadeildarinnar þar.

 

 

 Góða lýsingu Kirkby á tilrauninni er að finna hér.

 

 

Eldri pistlar um Henrik Svensmark og kenningar hans:

Nýjar fréttir af Svensmark tilrauninni hjá CERN í Sviss...

Ný grein Henriks Svensmark um loftslagsbreytingar af völdum sólar og geimgeisla birt í Geophysical Research Letters í dag 1. ágúst...

Byltingarkennd kenning dansks vísindamanns skekur vísindaheiminn....

Merkileg tilraun: Geimgeislar, ský og loftslagsbreytingar

 

Al Gore fjallar um jarðhita af mikilli visku í nýlegum sjónvarpsþætti. Milljónir gráða í iðrum jarðar..!

 

 

 

Al Gore talar í viðtalinu um  nokkurra milljón gráðu hita í iðrum jarðar !   Hann er þarna að kynna nýja bók sína í "Tonight Show" hjá NBC. Hann fræðir okkur einnig um að verið sé að þróa bora sem ekki bráðna við þann mikla hita sem er í jarðskorpunni. Hann segir þetta nýja tækni, sem eru merkilegar fréttir fyrir okkur hér á hjara veraldar sem vitum ekki hvað er að gerast úti í hinum stóra heimi.

Til samanburðar þá er yfirborð sólar um 5.600 gráður, en hitinn í algengum 2ja km holum á Íslandi aðeins um 300 gráður.   Íslendingar ættu að ráða þennan snilling hið snarasta. Er ekki einhver málkunnugur meistaranum?

 

Gaman að sjá hve mikill sérfræðingur Al Gore er orðinn á jarðhitasviðinu. Eins og allir vita, þá er hann ekki síðri sérfræðingur í loftslagsfræðunum.

 

Hlustið á Al Gore og heyrið með eigin eyrum hvað hann hefur að segja um jarðhitann:

 

 

Smellið á til að hlusta á myndbrot úr þættinum þar sem þessi viska kemur fram.

 

 

Þátturinn var hér á vef Tonight Show 12. nóvember síðastliðinn.

 

--- --- ---


Sjá pistilinn:  Sjálfbær nýting jarðhitans á Íslandi og kjarnorkunnar í iðrum jarðar...

 

Þýðing á orðunum Accuracy & Precision...

 

"Þetta er mjög nákvæm mæling framkvæmd með nákvæmum mælitækjum".    Eitthvað í þessa veru má stundum lesa.

Hvað þýðir að mæling sé nákvæm. Hvað þýðir það að mælitæki sé nákvæmt?

Þó svo að undirritaður eigi starfs síns vegna að vita svarið á hann erfitt með að svara vegna þess að í íslensku vantar hugtök sem ná yfir "accuracy" og "precision", en hvort tveggja er oft þýtt með sama orðinu "nákvæmni".  Merking þessara útlendu orða er þó ólík.

Orðið "resolution" er einnig stundum þýtt sem nákvæmni þó svo að merkingin sé alls óskyld "accuracy" og "precision". 

Orðið "nákvæmni" er því eiginlega vandræðaorð sem ruglar mann stundum í ríminu og gerir umfjöllun um t.d. mælingar ónákvæmar (Úff, þarna kom orðið óvart fyrir :-).

Tökum dæmi. Fyrir fáeinum árum fór ég í gamalgróna verslun og keypti forláta stafrænan hitamæli. Sölumaðurinn sagði að þetta væri mjög "nákvæmur" mælir sem sýndi 1/10 hluta úr gráðu. Eftir á að hyggja þá veit ég ekki hvað hann átti við með að mælirinn væri "nákvæmur". Við stöðugt hitastig flöktir hann um næstum gráðu. Hann er sæmilega réttur við stofuhita, en sýnir um 2 gráðum of lágt við frostmark og er ennþá vitlausari þegar hitinn er lægri.

 

Skoðum þessi hugtök "accuracy",  "precision"og "resolution" nánar og reynum að finna skynsamleg orð á íslensku fyrir þau.

 

Það getur verið góð byrjun að skoða tvær myndir af skotskífum. Hugsum okkur að góð skytta sé að skjóta í mark með tveim byssum.

Þegar hann notar fyrri byssuna (vinstra megin) dreifast kúlurnar meira og minna um miðju skotskífunnar, en lenda þó alls ekki langt frá miðju.  Sigtið virðist vera nokkurn vegin rétt stillt, en gæti hugsanlega verið laust.  Við getum sagt að "Accuracy" sé gott en  "precision" lélegt.    Hittnin er góð þrátt fyrir allt.

Þegar byssumaðurinn notar byssu númer tvö (hægra megin) kemur í ljós að kúlurnar lenda meira og minna á sama stað, en ekki í miðju skotskífunnar. Líklega er þetta ágætlega vel smíðuð byssa, en sigtið er skakkt og þarfnast kvörðunar. Eftir stillingu má reikna með að flestallar kúlurnar lendi í miðju skífunnar. Við getum sagt að "Precision" sé  gott en  "accuracy" lélegt.    Byssan er þó samkvæm sjálfri sér.

 

 

 

 

"Precision" er gott en  "accuracy" lélegt.

Samkvæmd er góð.

 

 

 

"Accuracy" er gott en  "precision" lélegt.

Hittni eða nákvæmd er góð.

 

 

Yfirleitt er um að ræða eitthvað sambland af þessu tvennu.

Ef til dæmis hitamælir hagar sér eins og myndirnar á skotskífunni sýna, þá gæti meðaltal margra mælinga gefið nokkuð góða niðurstöðu í tilvikinu vinstra megin, en bætti nánast ekkert í tilvikinu hægra megin. Góður hitamælir þarf því að hafa bæði góða nákvæmd (eða hittni) og góða samkvæmd.

Mælingu með góða hittni eða nákvæmd (accuracy) getum við bætt með því að fjölga mælingum og taka meðaltal, en við getum ekki bætt mælingu með lélega samkvæmd (precision) á þann hátt. Það vill gleymast ef menn hafa ekki muninn á þessum hugtökum á hreinu.

 

 

 

 Við mælingu táknar "accuracy" nálægð við rétt gildi (reference value), en "precision" endurtekningahæfileika (repeatability eða reproducibility) mælitækisins.

 

 

 

Í Íðorðapistlum Læknablaðsins er fjallað um þessi orð hér. Það segir í lokin:

"...Erfitt getur verið að ná fótfestu þegar almenn orð hafa verið tekin til sértækra nota. Það er vissulega nákvæmni, eða góð hittni, þegar mæling "hittir" á rétt gildi, en það er einnig nákvæmni þegar niðurstöður fleiri mælinga á sama fyrirbæri eru hver annarri líkar. Þess vegna er erfitt að ákveða hvoru hinna erlendu heita hæfi betur að nefnast nákvæmni á íslensku. Hliðarspor geta þá stundum bjargað. Eftir að hafa legið yfir Íslensku orðabókinni, Orðsifjabókinni og Samheitaorðabókinni fékk undirritaður þá hugmynd að stíga eitt slíkt hliðarspor til lítið notaðra, gamalla orðmynda og taka þá ekki afstöðu til "nákvæmni". Án þess að rekja þá sögu frekar er nú lagt til að accuracy, í merkingunni nálægð tiltekinna gilda við hin réttu, verði nákvæmd og að precision, í merkingunni samræmi tiltekinna gilda eða athugana, verði samkvæmd".

 

Þó svo að hér sé notuð byssa  og skotskífa sem dæmi, þá eiga orðin alveg eins við um mælitæki. Stafræni hitamælirinn sem bloggarinn keypti um árið hefur vissulega góða upplausn (resolution) en hvorki góða hittni eða nákvæmd (accuracy) né góða samkvæmd (precision). Samt sagði sölumaðurinn að hann væri "nákvæmur" :-) 

Engin mælitæki eru fullkomin og mælingar því síður. Hvers vegna eru skekkjumörk mælinga sjaldan gefin upp? 

Eftir að við skiljum muninn á þessum hugtökum accuracy og precision, þá er að finna góð lýsandi íslensk orð.

Nú má prófa:

Accuracy: Hittni, nákvæmd ?

Precision: Samkvæmd ?

Resolution: Upplausn ?

 

Þetta gengur kannski, en hvað um þetta:

 

Accurate instrument: Hittið mælitæki ?

Accurate measurement: Hittin mæling ?

Precision instrument:  Samkvæmt mælitæki ?

Precision measurement: Samkvæm mæling ?

 

Hvort er betra; hittni eða nákvæmd fyrir accuracy?

 

Bloggarinn er ekki alveg sáttur, en kannski venst þetta. Það er þó alveg nauðsynlegt í hans huga að finna og kynna góð íslensk orð fyrir þessi hugtök.

Ef við þekkjum muninn á "accuracy", "precision" og "resolution" þá getum við sagt og skrifað til dæmis: "Hitamælirinn er þokkalega nákvæmur, með góða hittni og sæmilega samkvæmd. Upplausnin er góð þó svo hún nýtist illa".

 

Þekkir einhver betri orð sem þýðingu á þessum orðum; accuracy, precision og resolution?

 

 

Ítarefni:

Wikipedia: Accuracy & Precision

 

 Uppfært 16. nóv:

Tillögur sem borist hafa um orð fyrir hugtökin accuracy, precision og resolution í mælitækni, tölfræði og öðrum skyldum sviðum:

(Vona að ég hafi náð þessu rétt)

Accuracy: Hittni, nákvæmd, nákvæmni, markvissni, raunvissni, markleitni, hnitleitni, raunleitni... 

Precision: Samkvæmd, samkvæmni, hnitmiðni, samræmi, hnitmiðni, staðvisni, staðleitni, einsleitni...

Resolution: Upplausn

 

Accurate instrument: Hittið tæki, nákvæmt, markvisst, hnitvisst, raunvisst, markleitið, hnitleitið, raunleitið...

Accurate measurement: Hittin mæling, nákvæm, markviss, hnitviss, raunviss, markleitin, hnitleitin, raunleitin...

Precision instrument:  Samkvæmt tæki , hnitmiðað, staðvisst, staðleitið, einsleitið...

Precision measurement: Samkvæm mæling, hniðmiðuð, staðviss, einsviss, staðleitinn, einsleitin...

 

Resolution: Upplausn

 

Í augnablikinu hugnast mér vel orðin markleitið og einsleitið. Þau eru mjög lýsandi.

 

Dagur íslenskrar tungu 16. nóvember. 
www.jonashallgrimsson.is

Hefur sjávarborð virkilega hækkað hraðar undanfarið? Ekki er það nú alveg víst...

Meðal sjávarborð mælt yfir alla heimskringluna með gervihnöttum.

 

Á myndinni hér fyrir ofan má sjá hækkun sjávarborðs frá árinu 1992 til 2009. Skoðið vel breytingarnar í hækkun sjávarborðs. Hvað finnst þér lesandi góður, hefur sjávarborð verið að hækka hraðar undanfarið en á árum áður?

Þetta má skoða betur. Við getum látið tölvuna bera saman mælingar milli ára. Fundið mismuninn á sjávarstöðu t.d. fyrir júní í ár og júní í fyrra, maí í ár og maí í fyrra. Koll af kolli, ár fyrir ár.  Þannig getum við á einfaldan hátt látið Excel sýna árlega hækkun sjávarborðs í tæpa tvo áratugi.

Þetta er gert á myndinni hér fyrir neðan.  Hvað sérð þú út úr þessari mynd? Hefur sjávarborð hækkað hraðar undanfarin ár en á árum áður, eða er því kannski öfugt farið?

Nú er það svo, að til er fólk sem sér hlutina á annan hátt en venjulegt fólk. Svokallaðir sjáendur. Getur verið að einhverjir sjái annað úr þessum ferlum en bloggarinn sem sér ekki betur en að sjávarborð hafi hækkað hægar undanfarin ár en á árum áður.  Bloggarinn sér ekki betur en verulega hafi hægt á þessari hækkun. Það verður þó að taka það fram að bloggarinn er ekki svo lánsamur að sjá það sem flestum er hulið.

Sjáendur og aðrir ófreskir vinsamlega gefi sig fram!

 

 

Árleg hækkun sjávarborðs í millímetrum.

 

Myndirnar sem eru hér fyrir ofan eru fengnar af síðunni www.climate4you.com, kaflanum Oceans. Pófessor Ole Humlum við Oslóarháskóla sér um síðuna. 

 

Útskýringarnar hér fyrir neðan fylgja myndinni.  Menn geta sjálfir sótt frumgögnin og endurtekið teiknun ferlanna með Excel ef þeir vantreysta þessum myndum.

Annual change of global sea level since late 1992 according to the Colorado Center for Astrodynamics Research at University of Colorado at Boulder. The data have been prepared by Dr. R. Steven Nerem ([e-mail]) and Dr. Eric W. Leuliette ([e-mail]), and are described by Leuliette et al. (2004). The annual global sea level change is calculated as the difference between the average global sea level the last 12 months and the previous 12 months. The thick line represents the simple running 3 year average. The data shown above include the seasonal signal, and have been prepared using the inverted barometer technique (Inverted Barometer = -9.948 * (1013.3 - global average pressure). The inverted barometer does not have much apparent effect on the global mean sea level because the ocean as a whole is not compressible. Data from the TOPEX/Poseidon mission have been used before 2002, and data from the Jason-1 mission (satellite launched December 2001) after 2002. Time is shown along the x-axis as fractions of calendar years. Last diagram update: 25 September 2009.

• Click here to download the entire data series since 1992.

• Click here to read about details of calibration.

• Click here to read about data smoothing.

The 12-month global sea level change display significant variations over an aproximate 4 year period. These variations are superimposed on a general falling trend. Overall, since initiation of these satellite measurements, the 12-month sea level rise has decreased from about 4 mm/yr to about 3 mm/yr.

 

--- --- ---

 

 

 

Þessi mynd er frá vefsíðu University of Colorado þar sem mæligögn fyrir mælingar á sjávarborði frá gervihnöttum eru unnin og geymd. Gögnin sem ferlarnir ofar á síðunni eru teiknaðir eftir eru einmitt frá þessari stofnun. Takið eftir útliti ferilsins efst til hægri.

 

 

 

 

Grænlandsjökull bráðnar hraðar en áður

Glitský eru ákaflega fögur marglit ský - mynd...

 

 

 

Glitský eru ákaflega fögur marglit ský sem myndast í heiðhvolfinu, oft í um 15 - 30 km hæð. Glitský sjást helst um miðjan vetur, um sólarlag eða við sólaruppkomu. Litadýrð þeirra er mjög greinileg því þau eru böðuð sólskini, þótt rökkvað sé eða jafnvel aldimmt við jörð. Litadýrðin þykir minna á þá liti sem sjá má í hvítu lagi sem er innan á sumum skeljum (svonefnt perlumóðurlag í perluskeljum), og eru þau því nefnd perlumóðurský (enska, nacreous clouds) á ýmsum tungumálum.

 

Engu líkara en olíubrák sé á sjónum, en auðvitað er það bara glitskýið sem speglast þar.

 

Smella tvisvar á mynd til að stækka.

Myndin er tekin klukkan 08:37  18. febrúar 2005 frá Grandagarði á Canon 300D myndavél.

 

Sjá umfjöllun um glitský á  Vísindavefnum

 

 

 

Perlumóðir - Nacre

 

Sjálfbær nýting jarðhitans á Íslandi og kjarnorkunnar í iðrum jarðar...

 

 

Miðvikudaginn 21. október var haldinn opinn fundur á Hótel  Nordica undir yfirskriftinni Sjálfbær nýting jarðhitans. Að fundinum stóðu GEORG (Geothermal Research Group), Iðnaðarráðuneytið, Jarðhitafélag Íslands, ÍSOR, Orkustofnun og Samorka.

Þarna komu því fram þeir aðilar sem bestu og yfirgripsmestu þekkingu hafa á jarðhitanum á Íslandi og nýtingu hans.

Í þessum pistli er fjallað í "stuttu máli" um þau áhugaverðu og fróðlegu erindi sem flutt voru á fundinum, en vísað í þær glærur sem fundarmenn notuðu. Bloggarinn sótti fundinn og hafði mikið gagn af sem leikmaður á þessu sviði. Hér verður reynt að koma einhverju af því sem fram fór á fundinum til skila og er vonandi farið rétt með. Best hefði auðvitað verið ef fundurinn hefði verið tekinn upp á myndband.

Reyndar kom í ljós þegar pistillinn var hálfnaður að erfitt var að gera efninu skil í "stuttu máli" og því varð pistillinn mjög langur.  Vonandi þó ekki of langur því efnið er áhugavert.

 

Dagskrá fundarins var:
(Smella má á fyrirsagnir til að nálgast glærur).

   Fræðileg erindi:

       Orkuforði og endurnýjanleiki jarðhitakerfa
............Ólafur G. Flóvenz, forstjóri ÍSOR – Íslenskra orkurannsókna

       Sjálfbær nýting jarðhitakerfa
            Guðni Axelsson, deildarstjóri ÍSOR

 

   Sjálfbær nýting á Íslandi:
 
       Lághitasvæði Reykjavíkur - sjálfbær vinnsla í 80 ár
           Grétar Ívarsson, jarðfræðingur Orkuveitu Reykjavíkur

       Svartsengi – farsæl orkuframleiðsla í 30 ár
           Albert Albertsson, aðstoðarforstjóri HS Orku

       Krafla – 30 ára barátta við náttúruöflin
           Bjarni Pálsson, verkefnisstjóri Landsvirkjun Power

 

Að lokum voru pallborðsumræður þar sem fyrrilesarar svöruðu fyrirspurnum fundargesta og síðan kaffiveitingar.

Fundarstjóri var Guðni A. Jóhannesson, orkumálastjóri

Fundurinn var öllum opinn og aðgangur ókeypis, og hvert sæti skipað. Á fundinum voru um 230 manns, bæði fagfólk og áhugamenn.

Frummælendur eru allir mjög vel að sér á jarðhitasviðinu og hafa lifað og hrærst í þeim heimi í áratugi. Þeir eru vafalítið í flokki færustu sérfræðinga heims á þessu sviði, enda sumir þeirra komið að jarðhitaverkefnum víða um heim.

Myndina, sem er efst á síðunni, tók Oddur Sigurðsson jarðfræðingur. Hún sýnir Kröfluvirkjun framleiða raforku úr jarðgufu og kyndistöðina okkar í baksýn, en auðvitað á jarðhitinn upptök sín í eldfjallaglóðinni í iðrum jarðar, en þar enn neðar er það kjarnorkan sem hitar bergið. Fjölmargar áhugaverðar myndir prýða erindi frummælenda, og er þetta ein þeirra. Jarðvarminn er ein af okkar endurnýjanlegu auðlindum.

 

Í þessum pistli verður í örstuttu máli lýst helstu niðurstöðum frummælenda og vísað í erindi þeirra sem eru aðgengileg á netinu. Þetta eru þó aðeins "glærurnar" og vantar að sjálfsögðu hljóðið.

 

 

Helstu niðurstöður fundarins voru í stuttu máli þessar að mati þess er pistilinn ritar:

Upptök jarðhitans er kjarnorkan í iðrum jarðar. Án hennar væri jörðin orðin gegnköld fyrir löngu. Orkan í jarðskorpunni er það mikil að 0,1% hennar jafngildir orkunotkun mannkyns í 10.000 ár. Orkan frá tæknilega nýtanlegum jarðhita er miklu meiri en frá öðrum endurnýjanlegum orkugjöfum, svo sem vatnsorku, lífmassa, sólarorku og vindorku.

Fræðilega séð má á Íslandi vinna 3000 MW af raforku úr 0,2% þess varmaforða sem er að finna á minna en 3ja km dýpi.

Jarðhitinn getur leikið mikilvægt hlutverk í sjálfbærri þróun á Íslandi og á heimsvísu.

Áratuga reynsla og rannsóknir hafa sýnt að hægt er að nýta jarðhitakerfi á sjálfbæran hátt, því nýtt „jafnvægisástand“ kæmist oft á eftir að nýting hefst.

Vinnslan getur þó þó verið ágeng, þ.e. þrýstingur (vatnsborð) heldur áfram að lækka með tímanum. Þá má grípa til niðurdælingar þar sem stórum hluta þess sem tekið er upp úr holunum er skilað aftur. Einnig má draga úr vinnslu meðan svæðin eru að jafna sig, eða finna jafnvægisástand þar sem þýstingur helst stöðugur. Allt eru þetta vel þekkt atriði í vinnslu jarðhita.

Mjög vel er fylgst með öllum jarðhitasvæðum og er vitað hvort vinnslan er sjálfbær eða ágeng.

Hugtökunum endurnýjanleiki og sjálfbærni er oft ruglað saman. Jarðhitasvæðin eru endurnýjanleg en vinnslan getur verið sjálfbær eða ósjálfbær. Jarðhitinn er skilgreindur sem endurnýjanleg orkulind á alþjóðavísu.

Í Svartsengi er áhugavert dæmi um hvernig nýta má jarðhitann á margslunginn hátt, enda er talað um "auðlindagarðinn Svartsengi".

Næg orka til álvera á Bakka og í Helguvík er til staðar, en ekki er búið að ná henni og ekki víst að það tækist með hefðbundnum og fremur ódýrum aðferðum að vinna alla þessa orku  úr jarðhita. Þetta er sú óvissa sem alltaf fylgir jarðhitavinnslu og oft skortir skilning á. Það er mikilvægt að byggja jarðhitavirkjanir upp í áföngum og vinna markvisst að rannsóknum og þróun á tækninýjungum. Þannig hafa íslendingar staðið að málum undanfarna áratugi, eða allt frá árinu 1928.

Áður en tilraunaholur eru boraðar hafa menn ekki nægilega hugmynd um afkastagetu nýrra jarðhitasvæða. Þess vegna er mjög mikilvægt að rannsaka svæði sem koma til greina með borun tilraunahola. Áður en það er gert verður að styðjast við t.d. jarðviðnámsmælingar sem gefa  vísbendingar um umfang svæðisins. Þannig hefur það alltaf verið og verður áfram.

Áratuga reynsla íslenskra tæknimanna og vísindamanna hefur gert þeim kleift að vera meðal þeirra bestu í heiminum á þessu sviði, enda eru þeir eftirsóttir í verkefnum víða um heim.

 

Ólafur G. Flóvenz, forstjóri ÍSOR – Íslenskra orkurannsókna hélt erindi sem hann nefndi  Orkuforði og endurnýjanleiki jarðhitakerfa.

Ólafur hóf mál sitt á að fjalla um upptök jarðhitans sem er kjarnorkan í iðrum jarðar. Án hennar væri jörðin orðin gegnköld fyrir löngu. Orkan í jarðskorpunni er það mikil að 0,1% hennar jafngildir orkunotkun mannkyns í 10.000 ár. Orkan frá tæknilega nýtanlegum jarðhita er miklu meiri en frá öðrum endurnýjanlegum orkugjöfum, svo sem vatnsorku, lífmassa, sólarorku og vindorku.  Skipting orkuframleiðslu heimsins er þó á annan veg og hefur mjög lítið af jarðhitanum verið virkjaður. 

Ólafur fjallaði síðan um  tvenns konar jarðhitakerfi, hefðbundin eins og við þekkjum, og svokölluð örvuð jarðhitakerfi (EGS). Hann fjallaði um skilgreininguna á endurnýjanlegri auðlind og sjálfbærri nýtingu, en í umræðum í fjölmiðlum verður þess oft vart að menn sem eru að fjalla um þessi mál hafa þessi hugtök ekki alltaf á  hreinu. Í máli Ólafs kom fram að jarðhitinn væri ótvírætt endurnýjanlegur.

Næst fjallaði Ólafur Flóvenz um jarðhitann á Íslandi, hvar hann væri að finna og í hve miklu magni. Flokkaði hann landið í mismunandi svæði eftir eðli þeirra og birti tölur um aðgengilega og tæknilega virkjanlega orku á þeim samkvæmt jarðhitamatinu frá árinu 1985. Fram kom að til viðbótar hinni hefðbundnu orku á 1-3 km dýpi er gríðarlega orku að finna á 3-5 km dýpi. Jafnvel með virkjun á aðeins 10% þessarar orku með 15% nýtni svarar þetta til um 40.000 MW rafmagns í 50 ár. Við nýtingu á jarðvarmaorku á þessu dýpi þarf a beita EGS tækni sem er í þróun.

Ólafur fjallaði síðan um þær fullyrðingar sem sést hafa í fjölmiðlum undanfarið að álver í Helguvík og á Bakka myndu soga til sín nær alla orkuna frá orkulindum á Suður- Suðvestur- og Norðausturlandi, og að stóri sannleikurinn um hinar miklu orkulindir Íslands sé tómt plat, og að þetta séu skýjaborgir sem byggðar séu á raupi óábyrgra manna sem sem ógerlegt sé að vita hvort eða hvað hugsa. Þessum fullyrðingum svaraði Ólafur lið fyrir lið, og þótti dapurlegt á hvaða plani umræðan liggur.

Hér hefur verið stiklað á mjög stóru. Enn fleiri myndir, texti og töflur eru á glærunum sem Ólafur notaði: Smella hér:  Orkuforði og endurnýjanleiki jarðhitakerfa

--- --- ---

 

Guðni Axelsson deildarstjóri hjá ÍSOR - Íslensku Orkurannsóknum hélt erindi sem hann  nefndi Sjálfbær nýting jarðhitakerfa.

Guðni fjallaði í erindi sínu um nýtingu jarðhitans. Hann fjallaði um hugtakið "sjálfbær þróun" og hvernig það tengist jarðhitanum á Íslandi. Hann fjallaði um sjálfbæra jarðhitavinnslu frá sjónarhóli auðlindarinnar, en ekki um efnahagslega, félagslega né umhverfislega þætti jarðhitanýtingar.

Guðni skýrði frá því að áratuga reynsla og rannsóknir hafa sýnt að hægt er að nýta jarðhitakerfi á sjálfbæran hátt, því nýtt jafnvægisástand kemst oft á eftir að nýting hefst. Hann notaði það sem skilgreiningu að sjálfbær jarðhitavinnsla sé orkuvinnsla sem hægt er að viðhalda í 100-300 ár.

Guðni nefndi nokkur dæmi um  hvernig jarðhitasvæði ná nýju jafnvægi þegar rétt er að málum staðið, og hvernig þau bregðast við ágengri vinnslu, en svæði sem þannig eru nýtt þarf að hvíla eftir nokkurra ára notkun, eða minnka notkun þar til kerfin finna sitt jafnvægisástand. Þannig sé hægt að skilgreina fjórar mögulegar aðferðir til að nýta jarðhita á sjálfbæran hátt:
(1) Með stöðugri vinnslu undir sjálfbæru mörkunum,
(2) með þrepauppbyggingu vinnslunnar,
(3) með ágengri vinnslu og hléum á víxl og
(4) með skertri vinnslu eftir styttra tímabil ágengrar vinnslu.

Guðni sýndi nokkur raunveruleg dæmi um það hvernig jarðhitasvæði bregðast við nýtingu, en mjög náið er fylgst með þrýstingi, hitastigi og niðurdrætti jarðhitasvæða sem hafa verið virkjuð. Vinnslusögur margra þeirra eru mjög langar og því er til til þekking á eðli og afköstum jarðhitakerfa.

Á Íslandi er hefð fyrir því að virkja í hæfilega stórum þrepum og fylgjast með viðbrögðum jarðhitakerfisins í nokkur ár áður en lengra er haldið.  Þannig er hægt að virkja skynsamlega á sjálfbæran hátt. 

Í lokin varpaði hann fram þeirri spurningu hvort verið sé að kreista síðustu dropana úr endurnýjanlegu auðlindinni?  Svarið er nei. Guðni sýndi mynd þar sem varmaflæðið um Ísland kemur fram. Þar má sjá varmann sem skilar sér sem eldvirkni og varmaleiðni til yfirborðs, auk þess varmastraums sem er nýtanlegur, en hann er metinn vera 59 terawattstundir á ári. Ef miðað er við 0,2% varmaforðans niður á 3ja km dýpi, þá jafngildir þetta um 3000 MW raforku í hefðbundnum orkuverum. Þetta séu þó neðri mörk. Þá væri aðeins búið að virka lítið brot orkunnar í iðrum jarðar, en með því að fara enn dýpra er eftir mun meiri orku að slægjast.

Smella hér Sjálfbær nýting jarðhitakerfa til að sjá fyrirlestur Guðna Axelssonar.

 --- --- ---

Eftir fræðileg erindi Ólafs og Guðna var komið að því að þrír valinkunnir menn skýrðu frá reynslu af jarðvarmavirkjunum á Reykjavíkursvæðinu, Svartsengi og Kröflu.

 

Grétar Ívarsson jarðfræðingur hjá Orkuveitu Reykjavíkur var næstur á mælendaskrá og fjallaði um  efnið Lághitasvæði Reykjavíkur - sjálfbær vinnsla í 80 ár.

Saga jarðhitans í Reykjavík er yfir þúsund ára gömul, en fyrsta árþúsundið var jarðhiti í Reykjavík einungis notaður í þvott, böð og eldamennsku. Þvottalaugarnar i Laugardal hafa flestir heyrt um.  Boranir hófust í Laugardal árið 1928 og voru þá boraðar 14 holur sem gáfu 14 lítra á sekúndu af sjálfrennandi vatni. Þegar árið 1930 var farið að nýta vatnið. Lögð var 3ja km löng hitaveitulögn og tvö skólahús, sundlaug og 70 heimili fengu heitt vatn.  Síðan taka við boranir  á Reykjum og Reykjahlíð, Elliðaárdal og frekari boranir á Laugarnessvæðinu. Nesjavallavirkjun tók síðan til starfa árið 1990. Hellisheiðarvirkjun tók til starfa fyrir örfáum áum og er enn í byggingu,

Grétar sýndi fjölmörg gröf og línurit þar sem fram kemur hvernig jarðhitasvæðin hafa þolað þessa nýtingu sem nær yfir marga áratugi. Mjög umfangsmiklar mælingar eru framkvæmdar á svæðunum þannig að vel er þekkt hvernig jarðhitasvæðin bregðast við nýtingunni.  Lághitasvæðin í Reykjavík og Reykjum/Reykjahlíð eru ólík háhitasvæðum að því leyti að þau eru utan gosbeltanna. Þar er orkugjafinn því ekki endurnýjanlegur eins og á háhitasvæðunum, en samt eru lághitasvæði Reykjavíkur nýtt á nánast sjálfbæran hátt. Stefnt er að því að aðalorkan til húshitunar komi frá háhitasvæðunum að Nesjavöllum og á Hellisheiði, en lághitasvæðin verði eins konar varaveita.

Grétar fjallaði um framtíð lághitasvæðanna og háhitasvæðanna og minnti á að við búum á eldvirku landi.

Smella áLághitasvæði Reykjavíkur - sjálfbær vinnsla í 80 ár

til að nálgast erindi Grétars Ívarssonar. Skjalið er nokkuð stórt þar sem það er prýtt fjölda mynda.

 

--- --- ---

 

Albert Albertsson vélaverkfræðingur og aðstoðarforstjóri HS-Orku fjallaði nú um málefnið Svartsengi – farsæl orkuframleiðsla í 30 ár.

Starfsemi HS-Orku er nokkuð sérstök, enda fjallaði Albert um það sem hann nefndi "auðlindagarðinn Svartsengi".  Hann skilgreindi þessa nafngift nánar, fjallaði um þróunarsögu Svartsengis í hnotskurn, lýsti yfirgripsmiklum rannsóknum HS-Orku hf, og lýsti því hvernig hugtakið sjálfbær þróun á við.

Hefðbundin jarðvarmaver framleiða einungis rafmagn, sbr. Krafla. Aðeins einn tekjustraumur. Í Svartsengi er aftur á móti reksturinn fjölbreyttur: Framleiðsla á rafmagni, heitu og köldu vatni. Eldborg þar sem fræðsluferðamennska og ráðstefnuhald fer fram. Bláa lónið sem um 410.000 gestir heimsækja árlega, en þar er einnig lækningasetur fyrir húðsjúkdóma og sjúkrahótel. Rannsóknar- og þróunarsetur fyrir vinnslu húðkíslar. Líftæknifyrirtækið ORF.  Eldsneytisframleiðsla úr koltvísýringi hjá Carbon Recycling. Rannsónir á ýmsu sem tilheyrir vinnslu jarðvarma, o.fl. Tekjustrauma eru fjölmargir í tengslum við Auðlindagarðinn Svartsengi. Þarna hafa um 170-180 manns fasta vinnu; læknar, hjúkrunarfræðingar, jarðfræðingur, jarðvarmaforðafræðingur, verkfræðingar, vélfræðingar, tæknifræðingar, náttúrufræðingar, lyfjafræðingar, iðnaðarmenn, matreiðslumenn og ófaglærðir.

Skilgreiningin á sjálfbærri þróun er: Uppfylla þarfir nútímans án þess að rýra möguleika komandi kynslóða til að uppfylla þarfir sinna tíma. Í Bruntland skýrslunni, Our Common Future, eru ríki heims hvött til að nýta endurnýjanlega orku, þar með talið óvirkjað vatnsafl alls staðar í heiminum. Þannig má draga úr gróðurhúsaáhrifum á andrúmsloft jarðar. Vatnsafl og jarðvarmaafl endurnýjast í sífellu og er því rafmagnsframleiðsla á Íslandi sjálfbær.

Hér var aðeins stiklað á mjög stóru úr erindinu, en smella má á Svartsengi – farsæl orkuframleiðsla í 30 ár til að nálgast fróðlegt erindi Alberts Albertssonar vélaverkfræðings.

 

--- --- ---

 

Bjarni Pálsson verkefnisstjóri hjá Landsvirkjun Power tók næst til máls og fjallaði um málefnið:

Sjálfbær nýting jarðhitans.    Krafla - 30 ára baráttu um náttúruöflin. 

Eins og flestir vita, þá hófst eldgos í Kröflueldstöðinni um það bil sem framkvæmdir við virkjunina voru að hefjast. Kröflueldarnir höfðu auðvitað mikil áhrif á jarðhitakerfið og tók það nokkur ár að jafna sig eftir ósköpin.

Mjög vel hefur verið fylgst með jarðhitasvæðinu allt frá upphafi og er ljóst samkvæmt mælingum á niðurdrætti að jarðhitakerfið er í góðu jafnvægi.

 

 

Niðurstöður erindis Bjarna voru:

• Svæðisþrýstingur gefur til kynna að ekki hafi verið gengið á forða svæðisins.
• Uppfært jarðvarmamat og hermilíkön gef til kynna að óhætt sé að auka vinnslu á Kröflusvæðinu í áföngum.
• Tækniþróun hefur leitt til minnkandi umhverfisáhrifa vegna framkvæmda. 

Smellið á Krafla – 30 ára barátta við náttúruöflin til að nálgast erindi Bjarna Pálssonar  um Kröflu.

 

Að lokum er rétt að hvetja áhugasama til að skoða vel glærurnar sem vísað er á hér að ofan.

Málþingið var til mikillar fyrirmyndar og er vonandi að fleiri stofnanir feti í fótsporið.

 

--- --- ---

 

 ÍTAREFNI:

 

 

 

Grein eftir  Dr. Guðmund Ómar Friðleifsson jarðfræðing í Mbl. 30. okt. 2009.

 

Smellið hér til að lesa grein Guðmundar Ómars.

 

 

Grein eftir  Ómar Sigurðsson jarðhita-forðafræðing  í Fréttablaðinu 30. okt. 2009.

 

Smellið hér til að lesa grein Ómars.

 

 

Fyrirhugaðar djúpboranir á Íslandi-staðan 2006. Guðmundur Ómar Friðleifsson.

 

 

"Jarðhitabók Guðmundar Pálmasonar er í senn fræðirit og menningarsöguleg heimild við hæfi fróðleiksfúsra lesenda. Rakin er framvinda jarðhitarannsókna hér á landi og sagt frá þeim er ruddu þar braut. Fjallað er um uppruna og eðli jarðhitans, vinnslu hans og margvísleg not af honum í íslensku þjóðlífi. Lagt er mat á það hversu varanleg auðlind jarðhitinn sé. Þá er vikið að áhrifum nýtingar á umhverfið og rætt um nauðsynlega vernd jarðhitafyrirbæra. Loks er annáll ýmissa atburða sem tengjast rannsóknum og nýtingu jarðhita allt frá fyrstu öldum Íslandsbyggðar. Höfundur veitir lesendum fræðilega sýn á þá miklu auðsuppsprettu sem jarðhitinn er og skýrir efnið með fjölda dæma, teikninga og ljósmynda. Þetta er grundvallarrit um eðli jarðhita og nýtingu hans hér á landi.
   

Höfundurinn vann m.a. að rannsóknum á gerð jarðskorpunnar undir Íslandi. Þær skýrðu megindrætti í jarðskorpu landsins og gliðnunarbeltum landrekshryggja og öfluðu honum víðtækrar viðurkenningar á alþjóðavettvangi. Undir forustu hans urðu miklar framfarir í rannsóknum og nýtingu jarðhita hér á landi sem gerðu Jarðhitadeildina að einu fremsta þekkingarsetri heims á sviði jarðhitarannsókna. Með störfum sínum öðlaðist Guðmundur einstæða heildarsýn á eðli og nýtingu jarðhita sem hann miðlar lesendum í skýru máli í þessari bók". 

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Undarleg Umræða um orkumál
• Ómar Sigurðsson. Orkulindir Íslands eru miklar

Haustbirta og kvöldrökkur. Mynd...

 

Myndin var tekin eftir sólsetur 4. október.  Haustkyrrðin var einstök.  Mjög var farið að bregða birtu þannig að ljósop myndavélarinnar stóð opið í 15 sekúndur. Þó var ekki orðið nægilega dimmt til þess að stjörnur sæjust  nema að tunglið sveif rétt fyrir ofan sjóndeildarhringnum þar sem enn mátti sjá örlitla birtu frá sólinni sem var gengin til náða. Birtan var þó svo lítil að í móanum má greina birtu frá glugga húss eins sem stendur á bakka árinnar sem liðast í átt til sjávar.

 

Stæka má mynina með því að smella tvisvar á hana.

Canon 400D. Linsa Canon 17-85 IS, stillt á 17mm.  Lýsing:  15 sek, f/8, ISO 200.  24.10.2009 - 18:38