Hafísinn í ár 23% meiri en árið 2007...

 

 

Myndin sýnir vel muninn á útbreiðslu hafíss frá árinu 2003. Minnstur var hafísinn árið 2007, en síðan hefur útbreiðslan farið vaxandi eins og rauði ferillinn sýnir glögglega.

Hafísinn í ár fór lægst í 5.249.844 ferkílómetra  13. september síðastliðinn, en metárið 2007 fór hafísinn niður í  4.254.531 ferkílómetra (tölur frá IARC-JAXA), þannig að nú er hafísinn rúmlega 23% meiri en árið 2007, ef við berum saman lágmörk áranna.

Væntingar manna um að hafísinn á norðurslóðum fari hratt minnkandi  hafa því brugðist að sinni. Spennandi verður að fylgjast með þróun næstu ára...

Nýjustu ferla má sjá hér og hér. Gögn fyrir Excel sem sýna daglega útbreiðslu síðustu ára má nálgast hér.  Ágæt vefsíða um hafís er hér www.climate4you.com/SeaIce.htm

Þess má geta að bráðnun hafíss hefur engin áhrif á sjávarstöðu.

 

Myndina hér fyrir ofan teiknaði Bruce Richardson Jr. 15/9 úr þessum gögnum, en myndin birtist þá á vefsíðunni Watts Up With That .

 

Um málið er fjallað ítarlega á vefsíðu Emils H. Valgeirssonar, "Ís byrjaður að myndast á ný á norðurheimskautinu".

Dregur úr bráðnun hafíssins

Prófessor Henrik Svensmark: »Vi anbefaler vores venner at nyde den globale opvarmning, mens den varer«...

 

 

 

Mens Solen Sover nefnist splunkuný blaðagrein í Jyllandsposten eftir Dr. Henrik Svensmark prófessor, höfund hinnar nýstárlegu kenningar um samspil sólar, geimgeisla, skýjafars og hitastigs lofthjúps jarðar, en bloggarinn hefur fjallað um þessi mál í rúman áratug.

(Sjá pistla bloggarans hér, hér, hér, hér, hér, hér, hér,  hér, hér...)

(Myndin hér að ofan er frá Thames við London um 1677. Smella þrisvar á mynd til að stækka.
Fleiri myndir eftir Abraham Hondius hér).

 

»Vi anbefaler vores venner at nyde den globale opvarmning,
mens den varer«.

Hvers vegna segir þú það Hinrik? Reyndar er þetta alveg mögnuð grein hjá þér. Þar kemur margt fram sem við Íslendingar þekkjum svo vel...   Kærar þakkir fyrir að skrifa svona grein "á mannamáli" sem almenningur skilur, því þetta kemur okkur öllum við, ekki síst okkur sem búum á jaðri heimskautasvæðanna.

 

 "Meðan sólin sefur"

 

Dustið nú rykið af dönskunni!

(Þýðing yfir á ensku eftir Nigel Calder er  hér neðar á síðunni ef eihver skyldi gefast upp á dönskunni).

 

 

 Jyllands Posten 9. september 2009:

 

http://jp.dk/opinion/kronik/article1809681.ece

 (Leturberytingar eru að mestu eftir bloggarann til að reyna að gera textann læsilegri af skjá).

Mens Solen sover

HENRIK SVENSMARK, professor, DTU, København

Offentliggjort 09.09.09 kl. 03:00

Faktisk er den globale opvarmning standset, og en afkøling er så småt begyndt. Ingen klimamodel har forudsagt en afkøling af Jorden, tværtimod. Det betyder, at prognoser for fremtidens klima er utilregnelige, skriver Henrik Svensmark.

Den stjerne, der holder os i live, har gennem det seneste par år været næsten uden solpletter, som er det normale tegn på Solens magnetisk aktivitet.

I sidste uge rapporterede det videnskabelige hold bag Sohosatellitten (Solar and Heliospheric Observatory) at »antallet af solplet-frie dage antyder, at Solens aktivitet er på vej mod det laveste niveau i omkring 100 år«. Alt tyder på, at Solen er på vej i en dvalelignende tilstand, og det åbenlyse spørgsmål er, om det har nogen betydning for os på Jorden.

Spørger man det Internationale Klimapanel IPCC, som repræsenterer den gældende konsensus på klimaområdet, så er svaret et betryggende »ingenting«. Men historien og den seneste forskning tyder på, at det sandsynligvis er helt forkert. Lad os se lidt nærmere på hvorfor.

Solens aktivitet har til alle tider varieret. Omkring år 1000 havde vi en periode med meget høj solaktivitet, som faldt sammen med middelaldervarmen. Det var en periode, hvor frost i maj var et næsten ukendt fænomen og af stor betydning for en god høst. Vikinger bosatte sig i Grønland og udforskede Nordamerikas kyst. I det hele taget var det en opgangstid. For eksempel fordobles Kinas befolkning gennem denne periode. Men efter omkring 1300 faldt solaktiviteten, Jorden begyndte at blive koldere, og det blev begyndelsen på den periode vi nu kalder den Lille Istid. I denne kolde periode forsvandt alle vikingernes bosættelser i Grønland. Svenskerne overraskede Danmark med at gå over isen, og i London frøs Themsen gentagne gange. Men mere alvorligt var de lange perioder med fejlslagen høst, som resulterede i en dårligt ernæret befolkning der på grund af sygdom og sult blev reduceret med omkring 30 pct. i Europa.

Det er vigtigt at fastslå, at den Lille Istid var en global hændelse. Den endte i slutningen af det 19. århundrede og efterfulgtes af en stigende solaktivitet. Gennem de seneste 50 år har solaktiviteten været det højeste siden middelaldervarmen for 1.000 år siden. Og nu ser det ud til at Solen skifter igen og er på vej mod det, som solforskere kalder »et grand minimum« som vi så i den Lille Istid.

Sammenfaldet mellem Solens aktivitet og klimaet gennem tiderne er forsøgt bortforklaret som tilfældigt. Men det viser sig, at næsten ligegyldigt hvilken periode man undersøger, altså ikke kun de sidste 1.000 år, så findes en overensstemmelse. Solens aktivitet har gentagne gange gennem de seneste 10.000 år svinget mellem høj og lav. Faktisk har Solen gennem de seneste 10.000 år befundet sig i en dvaletilstand ca. 17 pct. af tiden med en afkøling af Jorden til følge.

Man kan undres over, at det internationale klimapanel IPCC ikke mener at Solens forandrede aktivitet har nogen betydning for klimaet, men grunden er, at man kun medtager forandringer i Solens udstråling.



Netop udstrålingen ville være den simpleste måde, hvormed Solen kunne ændre på klimaet. Lidt som at skrue op og ned for lysstyrken af en elektrisk pære.

Satellitmålinger af Solens udstråling har vist, at variationerne er for små til at forårsage klimaændringer, men dermed har man lukket øjnene for en anden meget mere effektiv måde, hvorpå Solen er i stand til at påvirke Jordens klima. I 1996 opdagede vi en overraskende påvirkning fra Solen - dens betydning for Jordens skydække. Højenergitiske partikler accelereret af eksploderede stjerner, den kosmiske stråling, hjælper til at danne skyer.

Når Solen er aktiv, skærmer dens magnetfelt bedre mod de kosmiske stråler fra verdensrummet, før de når vores planet, og ved at regulere på Jordens skydække kan Solen skrue op og ned for temperaturen. Med høj solaktivitet fås færre skyer, og jorden bliver varmere. Lav solaktivitet skærmer dårligere mod den kosmiske stråling, og det resulterer i øget skydække, og dermed en afkøling. Da Solens magnetisme har fordoblet sin styrke i løbet af det 20. århundrede, kan denne naturlige mekanisme være ansvarlig for en stor del af den globale opvarmning i denne periode.



Dette er også forklaringen på, at de fleste klimaforskere prøver at ignorere denne mulighed. Den griber nemlig ind i forestillingen om, at det 20. århundredes temperaturstigning hovedsagelig skyldes menneskelig udledning af CO2. Hvis Solen nemlig har haft betydning for en anselig del af opvarmningen i det 20 århundrede, så betyder det, at CO2's andel nødvendigvis må være mindre.

Lige siden vores teori blev fremsat i 1996, har den været gennem meget skarp kritik, hvilket er normalt i videnskaben.

Først sagde man, at en sammenhæng mellem skyer og Solens aktivitet ikke kunne være rigtig, fordi ingen fysisk mekanisme var kendt. Men i 2006 efter mange års arbejde lykkedes det os at gennemføre eksperimenter ved DTU Space, hvor vi demonstrerede eksistensen af en fysisk mekanisme. Den kosmiske stråling hjælper med at danne aerosoler, som er kimen til skydannelsen.

Derefter gik kritikken på, at den mekanisme, vi have fundet i laboratoriet, ikke ville kunne overleve i den virkelig atmosfære og derfor var uden praktisk betydning. Men den kritik har vi netop eftertrykkeligt afvist. Det viser sig, at Solen selv laver, hvad vi kan kalde naturlige eksperimenter. Kæmpemæssige soludbrud kan få den kosmiske stråling på Jorden til at dykke pludseligt over nogle få dage. I dagene efter disse udbrud falder skydækket med omkring 4 pct., og indholdet af flydende vand i skyerne (dråber) formindskes med næsten 7 pct. Her er tale om en meget stor effekt. Faktisk så stor, at man populært kan sige, at skyerne på Jorden har deres oprindelse i verdensrummet.

Derfor har vi set på Solens magnetiske aktivitet med voksende bekymring, siden den begyndte at aftage i midten af 1990'erne.

At Solen kunne falde i søvn i et dybt minimum, blev antydet af solforskere på et møde i Kiruna i Sverige for to år siden. Da Nigel Calder og jeg opdaterede vores bog ”The Chilling Stars” skrev vi derfor lidt provokerende »vi anbefaler vores venner at nyde den globale opvarmning, mens den varer«.

Faktisk er den globale opvarmning standset, og en afkøling er så småt begyndt. I sidste uge blev det fremført af Mojib Latif fra universitet i Kiel på FN's World Climate Conference i Geneve, at afkølingen muligvis fortsætter gennem de næste 10 til 20 år.

Hans forklaring var naturlige forandringer i Nordatlantens cirkulation og ikke i Solens aktivitet. Men ligegyldigt hvordan det fortolkes, så trænger de naturlige variationer i klimaet sig mere og mere på.

En konsekvens må være,at Solen selv vil vise sin betydning for klimaet og dermed teste teorierne for den globale opvarmning. Ingen klimamodel har forudsagt en afkøling af Jorden, tværtimod.

Det betyder, at prognoser for fremtidens klima er utilregnelige. En prognose, der siger, at det muligvis er varmere eller koldere om 50 år, er ikke meget bevendt, for videnskaben er heller ikke i stand til at forudsige Solens aktivitet.

Så på mange måder står vi ved en skillevej. Den nærmeste fremtid vil blive overordentlig interessant, og jeg tror, at det er vigtigt at erkende, at naturen er fuldkommen uafhængig af, hvad vi mennesker tror om den. Vil drivhusteorien overleve en betydelig afkøling af Jorden? Ikke i dens nuværende dominerende form. Desværre kan fremtidens klimaudfordringer blive nogle helt andre end drivhusteoriens forudsigelser, og måske bliver det igen populært at forske i Solens betydning for klimaet.

Professor Henrik Svensmark er leder af Center for Sun-Climate Research på DTU Space. Hans bog ”The Chilling Stars” er også udgivet på dansk som ”Klima og Kosmos” (Gads Forlag, DK ISBN 9788712043508)

--- --- ---

 

Uppfært 12. sept. klukkan 21:55;   Nigel Calder þýddi greinina úr dönsku yfir á ensku með samþykki Henriks Svensmark. Þetta er mun betra en Google þýðingin sem var hér áður.

 

 

Published 9 September 2009 in Jyllands-Posten, Denmark’s best-selling newspaper.
Translation approved by Henrik Svensmark

While the Sun sleeps
Henrik Svensmark, Professor, Technical University of Denmark, Copenhagen

“In fact global warming has stopped and a cooling is beginning. No climate model has predicted a cooling of the Earth – quite the contrary. And this means that the projections of future climate are unreliable,” writes Henrik Svensmark.

The star that keeps us alive has, over the last few years, been almost free of sunspots, which are the usual signs of the Sun’s magnetic activity. Last week [4 September 2009] the scientific team behind the satellite SOHO (Solar and Heliospheric Observatory) reported, “It is likely that the current year’s number of blank days will be the longest in about 100 years.” Everything indicates that the Sun is going into some kind of hibernation, and the obvious question is what significance that has for us on Earth.

If you ask the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) which represents the current consensus on climate change, the answer is a reassuring “nothing”. But history and recent research suggest that is probably completely wrong. Why? Let’s take a closer look.

Solar activity has always varied. Around the year 1000, we had a period of very high solar activity, which coincided with the Medieval Warm Period. It was a time when frosts in May were almost unknown – a matter of great importance for a good harvest. Vikings settled in Greenland and explored the coast of North America. On the whole it was a good time. For example, China’s population doubled in this period.

But after about 1300 solar activity declined and the world began to get colder. It was the beginning of the episode we now call the Little Ice Age. In this cold time, all the Viking settlements in Greenland disappeared. Sweden surprised Denmark by marching across the ice, and in London the Thames froze repeatedly. But more serious were the long periods of crop failures, which resulted in poorly nourished populations, reduced in Europe by about 30 per cent because of disease and hunger.

It’s important to realise that the Little Ice Age was a global event. It ended in the late 19th Century and was followed by increasing solar activity. Over the past 50 years solar activity has been at its highest since the medieval warmth of 1000 years ago. But now it appears that the Sun has changed again, and is returning towards what solar scientists call a “grand minimum” such as we saw in the Little Ice Age.

The match between solar activity and climate through the ages is sometimes explained away as coincidence. Yet it turns out that, almost no matter when you look and not just in the last 1000 years, there is a link. Solar activity has repeatedly fluctuated between high and low during the past 10,000 years. In fact the Sun spent about 17 per cent of those 10,000 years in a sleeping mode, with a cooling Earth the result.

You may wonder why the international climate panel IPCC does not believe that the Sun’s changing activity affects the climate. The reason is that it considers only changes in solar radiation. That would be the simplest way for the Sun to change the climate – a bit like turning up and down the brightness of a light bulb.

Satellite measurements have shown that the variations of solar radiation are too small to explain climate change. But the panel has closed its eyes to another, much more powerful way for the Sun to affect Earth’s climate. In 1996 we discovered a surprising influence of the Sun – its impact on Earth’s cloud cover. High-energy accelerated particles coming from exploded stars, the cosmic rays, help to form clouds.

When the Sun is active, its magnetic field is better at shielding us against the cosmic rays coming from outer space, before they reach our planet. By regulating the Earth’s cloud cover, the Sun can turn the temperature up and down. High solar activity means fewer clouds and and a warmer world. Low solar activity and poorer shielding against cosmic rays result in increased cloud cover and hence a cooling. As the Sun’s magnetism doubled in strength during the 20th century, this natural mechanism may be responsible for a large part of global warming seen then.

That also explains why most climate scientists try to ignore this possibility. It does not favour their idea that the 20th century temperature rise was mainly due to human emissions of CO2. If the Sun provoked a significant part of warming in the 20th Century, then the contribution by CO2 must necessarily be smaller.

Ever since we put forward our theory in 1996, it has been subjected to very sharp criticism, which is normal in science.

First it was said that a link between clouds and solar activity could not be correct, because no physical mechanism was known. But in 2006, after many years of work, we completed experiments at DTU Space that demonstrated the existence of a physical mechanism. The cosmic rays help to form aerosols, which are the seeds for cloud formation.

Then came the criticism that the mechanism we found in the laboratory could not work in the real atmosphere, and therefore had no practical significance. We have just rejected that criticism emphatically.

It turns out that the Sun itself performs what might be called natural experiments. Giant solar eruptions can cause the cosmic ray intensity on earth to dive suddenly over a few days. In the days following an eruption, cloud cover can fall by about 4 per cent. And the amount of liquid water in cloud droplets is reduced by almost 7 per cent. Here is a very large effect – indeed so great that in popular terms the Earth’s clouds originate in space.

So we have watched the Sun’s magnetic activity with increasing concern, since it began to wane in the mid-1990s.

That the Sun might now fall asleep in a deep minimum was suggested by solar scientists at a meeting in Kiruna in Sweden two years ago. So when Nigel Calder and I updated our book The Chilling Stars, we wrote a little provocatively that “we are advising our friends to enjoy global warming while it lasts.”

In fact global warming has stopped and a cooling is beginning. Mojib Latif from the University of Kiel argued at the recent UN World Climate Conference in Geneva that the cooling may continue through the next 10 to 20 years. His explanation was a natural change in the North Atlantic circulation, not in solar activity. But no matter how you interpret them, natural variations in climate are making a comeback.

The outcome may be that the Sun itself will demonstrate its importance for climate and so challenge the theories of global warming. No climate model has predicted a cooling of the Earth – quite the contrary. And this means that the projections of future climate are unreliable. A forecast saying it may be either warmer or colder for 50 years is not very useful, and science is not yet able to predict solar activity.

So in many ways we stand at a crossroads. The near future will be extremely interesting. I think it is important to accept that Nature pays no heed to what we humans think about it. Will the greenhouse theory survive a significant cooling of the Earth? Not in its current dominant form. Unfortunately, tomorrow’s climate challenges will be quite different from the greenhouse theory’s predictions. Perhaps it will become fashionable again to investigate the Sun’s impact on our climate.

-

Professor Henrik Svensmark is director of the Center for Sun-Climate Research at DTU Space. His book The Chilling Stars has also been published in Danish as Klima og Kosmos Gads Forlag, DK ISBN 9788712043508)

 

 --- --- ---

 

Sjá: March across the Belts á Wikipedia.  Þar er fjallað um atvikið þegar Svíar komu Dönum á óvart 1658 með því að ganga yfir til Danmerkur, eins og fram kemur í grein Henriks. Þá var kaldasta tímabil Litlu Ísaldarinnar sem féll saman við Maunder lágmarkið í virkni sólar. Margir óttast að álíka kuldaskeið eigi eftir að koma einhverntíman aftur, vonandi þó ekki á næstu áratugum:

Wikipedia síðan byrjar svona:

"The March across the Belts was a campaign between January 30 and February 8, 1658 during the Northern Wars where Swedish king Karl X Gustav led the Swedish army from Jutland across the ice of the Little Belt and the Great Belt to reach Zealand (Danish: Sjælland). The risky but vastly successful crossing was a crushing blow to Denmark, and led to the Treaty of Roskilde later that year...."

  
Að prófessorinn skuli leyfa sér að tala svona...
Ég á bara ekki orð., eða þannig...
Fara ekki margir hreinlega úr límingunum við lestur svona greinar?

En, hvað ætla menn að gera ef í ljós kemur að þetta var bara náttúruleg hitabóla?
Hvernig ætla menn að bregðast við ef ástandið verður eins og á miðöldum þegar Evrópubúum fækkaði um 30%?
Hvernig ætla menn að bregðast við kali í túnum, haustfrostum með ónýtri uppskeru og hafís?
Hvernig...?

Næg olía í iðrum jarðar?

 

Stórmerkileg frétt birtist á vefsíðu KTH - Kungliga Tekniska Högskolan í Stokkhólmi fyrir fáeinum dögum.

KTH er virt stofnun, þannig að ólíklegt er að um fleipur sé að ræða.

Á vefsíðunni kemur fram að vísindamenn hjá KTH hafa sýnt fram á að ekki sé þörf leyfum af plöntum og dýrum til að mynda olíu og gas.

Niðurstöðurnar eru byltingakenndar, þar sem þær þýða að það verður mun auðveldara að finna þessar orkulindir víðsvegar um heim.

Samkvæmt Vladimir Kutcherov prófessor hjá KTH má draga þá ályktun að olíu og gasbirgðir jarðar séu ekki að tæmast, eins og óttast hefur verið.

 

   ...Þetta er næstum of ótrúlegt til að vera satt

 

Sjá einnig tilvísanir Í Nature Geophysical og Science Daily hér fyrir neðan.

 

Fréttin er hér óstytt: 

Enska:    http://www.kth.se/aktuellt/1.43372?l=en  

Sænska: http://www.kth.se/aktuellt/1.43372?l  

[Sep 07, 2009]

Easier to find oil

Researchers at KTH have been able to prove that the fossils of animals and plants are not necessary to generate raw oil and natural gas. This result is extremely radical as it means that it will be much easier to find these energy sources and that they may be located all over the world.

“With the help of our research we even know where oil could be found in Sweden!” says Vladimir Kutcherov, Professor at the KTH Department of Energy Technology in Stockholm.

Together with two research colleagues, Professor Kutcherov has simulated the process of pressure and heat that occurs naturally in the inner strata of the earth’s crust. This process generates hydrocarbons, the primary elements of oil and natural gas.

According to Vladimir Kutcherov, these results are a clear indication that oil supplies are not drying up, which has long been feared by researchers and experts in the field.

He adds that there is no chance that fossil oils, with the help of gravity or other forces, would have been able to seep down to a depth of 10.5 kilometres in, for example the US state of Texas, which is rich in oil deposits. This is, according to Vladimir Kutcherov, in addition to his own research results, further evidence that this energy sources can occur other than via fossils - something which will cause a lively discussion among researchers for a considerable period of time.

“There is no doubt that our research has shown that raw oil and natural gas occur without the inclusion of fossils. All types of rock formations can act as hosts for oil deposits,” asserts Vladimir and adds that this applies to areas of land that have previously remained unexplored as possible sources of this type of energy.

This discovery has several positive aspects. Rate of success as concerns finding oil increases dramatically – from 20 till 70 percent. As drilling for oil and natural gas is an extremely expensive process, costs levels will be radically changed for the petroleum companies and eventually also for the end user.

“This means savings of many billions of kronor,” says Vladimir.

In order to identify where it is worth drilling for natural gas and oil, Professor Kutcherov has, via his research, developed a new method. The world is divided into a fine-meshed grid. This grid is the equivalent of cracks, known as migration channels, through strata underlying the earth’s crust. Good places to drill are where these cracks meet.

According to Professor Kutcherov, these research results are extremely important not least as 61 percent of the world’s energy consumption is currently based on raw oil and natural gas.

The next stage in this research is more experiments, especially to refine the method that makes it easier to locate drilling points for oil and natural gas.

The research results produced by Vladimir Kutcherov, Anton Kolesnikov and Alexander Goncharov were recently published in the scientific journal Nature Geoscience, Volume 2, August.

For more information, please contact Vladimir Kutcherov at [e-mail] or on [phone].

Peter Larsson

--- --- ---

Sjá einnig:

 

Nature Geoscience:

 http://www.nature.com/ngeo/journal/v2/n8/abs/ngeo591.html

Letter abstract

Nature Geoscience 2, 566 - 570 (2009)
Published online: 26 July 2009 | doi:10.1038/ngeo591

Subject Category: Biogeochemistry

Methane-derived hydrocarbons produced under upper-mantle conditions

Anton Kolesnikov^1,2, Vladimir G. Kutcherov^2,3 & Alexander F. Goncharov¹

There is widespread evidence that petroleum originates from biological processes^{1, 2, 3}. Whether hydrocarbons can also be produced from abiogenic precursor molecules under the high-pressure, high-temperature conditions characteristic of the upper mantle remains an open question. It has been proposed that hydrocarbons generated in the upper mantle could be transported through deep faults to shallower regions in the Earth's crust, and contribute to petroleum reserves^{4, 5}. Here we use in situ Raman spectroscopy in laser-heated diamond anvil cells to monitor the chemical reactivity of methane and ethane under upper-mantle conditions. We show that when methane is exposed to pressures higher than 2 GPa, and to temperatures in the range of 1,000–1,500 K, it partially reacts to form saturated hydrocarbons containing 2–4 carbons (ethane, propane and butane) and molecular hydrogen and graphite. Conversely, exposure of ethane to similar conditions results in the production of methane, suggesting that the synthesis of saturated hydrocarbons is reversible. Our results support the suggestion that hydrocarbons heavier than methane can be produced by abiogenic processes in the upper mantle.

1. Geophysical Laboratory, Carnegie Institution of Washington, Washington, District of Columbia 20015, USA
2. Lomonosov Moscow State Academy of Fine Chemical Technology, 117571 Moscow, Russia
3. Royal Institute of Technology, SE-100 44 Stockholm, Sweden

Correspondence to: Alexander F. Goncharov¹ e-mail: [e-mail]

 

  --- --- ---

 

Science Daily:  

Fossils From Animals And Plants Are Not Necessary For Crude Oil And Natural Gas, Swedish Researchers Find

 

“There is no doubt that our research proves that crude oil and natural gas are generated without the involvement of fossils. All types of bedrock can serve as reservoirs of oil,”
segir  Vladimir Kutcherov prófessor við KTH.

(Mynd: Vetenskapsrådet (The Swedish Research Council))

Breytingar í lofthita síðustu 30 ára: Deila um keisarans skegg...?

 

 

Splunkunýr hitaferill sem segir lítið: Myndin hér að ofan sýnir breytingar í hitafari lofthjúps jarðar síðastliðinn 30 ár samkvæmt gervihnattamælingum.  Í sjálfu sér er ekkert merkilegt eða óvenjulegt við þennan feril, en við skulum samt skoða hann aðeins nánar.

Ferillinn er af vefsíðu Dr. Roy Spencer sem sér um úrvinnslu mæligagna frá gervihnöttunum. Ferillinn er nýr því síðustu gildi eru frá lokum ágústmánaðar. Mæligögnin má sjá hér og jafnvel setja Í Excel ef menn vilja skoða þau nánar.

Roy Spencer hefur teiknað inn tvö frávik sem teja má víst að rekja megi til atburða í náttúrunni, þ.e. skammtíma kólnun vegna eldgossins mikla í Mt. Pinatubo 1991 og skammtíma  hlýnun vegna kröftugs El Nino í Kyrrahafinu 1998.

 

Hugsanlega er bloggarinn eithvað glámskyggn, en ef hann skoðar þennan 30 ára hitaferil, og fjarlægir í huganum þessi tvö atvik 1991 og 1998, þá finnst honum að deila megi ferlinum, og þar með þróun hitastigs, í því sem næst þrjú tímabil:

   1979-2000: Engin breyting á hitastigi. Aðeins nokkuð reglulegar sveiflur upp-niður.

   2000-2002: Hækkun hitastigs um ca. 0,2 gráður C.

   2002-2009: Engin breyting á hitastigi. Aðeins smávægilegar sveiflur upp-niður.

 

(Reyndar má sjá snögga dýfu á síðasta ári sem væntanlega má rekja til La Nina í Kyrrahafinu).

 

Sjá aðrir eitthvað meira en bloggarinn úr þessum hitaferli?

 

Getur verið að menn séu stundum að deila um keisarans skegg?

 

(Við skulum hafa í huga að 0,2 gráður jafngilda því sem næst hitamun tveggja staða nærri yfirborði jarðar þar sem hæðarmunur er um 30 metrar, eða fjarlægðarmunur norður-suður um 30 kílómetrar, samkvæmt einhverri þumalputtareglu).

 

Bloggarinn er greinilega alveg gjörsamlega glámskyggn á þessum notalega sunnudagsmorgni

 

 Uppfært 8. sept: Sjá skýringar við myndina hér fyrir neðan í athugasemd númer 16.

 

 

Eru sólblettir að hverfa? Þannig er spurt á vefsíðu NASA í dag...

 

 "Are Sunspots Disappearing?"

Það hefur sjálfsagt ekki farið fram hjá mörgum að virkni sólar virðist vera að hríðfalla eftir óvenju mikla virkni í nokkra áratugi. Mestu virkni í 8.000 ár er haft eftir vísindamönnum á Max Plank stofnuninni.

Hegðun sólar hefur verið óvenjuleg upp á síðkastið. Undanfarin tvö ár eða svo hafa varla sést sólblettir, og í þau fáu skipti að eitthvað hefur sést, þá hafa það nánast verið örlitlar örður sem hafa horfið skjótt eftir að þær mynduðust.

Á vefsíðu NASA í dag er vitnað í rannsóknir tveggja vísindamanna, þeirra Dr. Matthew Penn og Dr.  Bill Livingston hjá National Solar Observatory. Þeir hafa mælt segulvirkni sólbletta síðastliðinna 17 ára og fundið mjög sérstaka tilhneigingu. Seglsviðið minnkar hratt, eins og sést á myndinni.

 

 

Sjá nánar í greininni eftir Penn og Livingstone sem nálgast má hér.

 

 "Segulsvið sólblettanna minnkar um 50 gauss á ári", segir Dr. Penn. "Ef við framlengjum þessa þróun fram í tímann, þá gætu sólblettir verið algjörlega horfnir árið 2015". 

Síðan er aftur vitnað í Dr. Penn á vefsíðu NASA: "Samkvæmt mælingum okkar virðast sólblettir aðeins myndast ef segulsviðið er sterkara en um það bil 1500 gauss. Ef núverandi tilhneiging heldur áfram, þá verður þessu marki náð innan fárra ára".

 Á vefsíðu NASA er minnt á að fari svo að sólblettir hverfi, þá verði það ekki í fyrsta skipti. Milli áranna 1645 og 1715 hurfu þeir að mestu á tímabili sem kallast Maunder minimum. Þá var mesta kuldatímabil Litlu ísaldarinnar svokölluðu.

Vefsíða NASA  Are Sunspots Disappearing? er hér. Vefsíðan er dagsett 3. sept. 2009.  Áhugasömum er bent á að lesa það sem þar kemur fram, því hér er aðeins stuttur úrdráttur. Svo er grein vísindamannanna hér

 

--- --- ---

 

Allmargar fallegar vetrarmyndir frá mesta kuldatímabili Litlu ísaldarinnar má sjá á bloggsíðu sem er hér.

 

Gríðarlegur sólblossi 1. september. Bilanir í fjarskiptakerfum...

 

 

Milljarðar tonna af efni þeyttust í átt til jarðar 1. september og orsökuðu verulegar bilanir í fjarskiptakerfum. Gríðarleg norðurljós sáust víða um heim, jafnvel á Kúbu samkvæmt fréttum 1859. Fjarskiptalínur loguðu í neistaflugi og tæknimenn fengu hressileg rafmagnsstuð. Ritsímabúnaður stóð sums staðar í ljósum logum.

Ótrúlegt, en satt. Þetta gerðist reyndar ekki í gær, heldur fyrir nákvæmlega 150 árum, þ.e. í september 1859. Atvikið er kennt við Carrington.

Sem betur fer voru fjarskiptakerfin ennþá mjög frumstæð. Einfaldir ritsímar sem voru lítið annað en morselykill, rafhlaða og símalína. Á viðtökustað skrifaði penni morsetáknin á pappírsræmu. Samt varð þetta einfalda fjarskiptakerfi víða óvirkt í nokkrar klukkustundir.

Hefði þessi atburður átt sér stað í dag, þá hefði tjónið orðið gríðarlegt. Helst mætti líkja því við hamfarir.

Nýlega var gefin út löng skýrsla um þessa vá: Severe Space Wether Events - Understanding Social and Economic Impacts. Workshop Report. 

Í skýrslunni stendur meðal annars: "The total economic impact in the first year alone could reach $2 trillion, some 20 times greater than the costs of a Hurricane Katrina...".  Þetta er enginn smá kostnaður: 2.000.000.000.000 dollarar, og það bara í Bandaríkjunum. Svona sólblossi, eins og Carrington blossinn árið 1859, gæti komið hvenær sem er. Afleiðingarnar gætu orðið skelfilegar fyrir efnahag heimsins.

Myndin efst á síðunni sýnir nokkuð stóran sólblossa. Sjá hér.

Góð grein um sólblossa er á Stjörnufræðivefnum.

Þessa 130 blaðsíðna skýrslu má nálgast t.d. hér (13 Mb að stærð). Einnig er hægt að kaupa hana hjá Amazon.

Trúlega er einfaldast að hlaða skýrslunni niður með því að smella  hér.

Áður hefur verið fjallað um þessi mál og Carrington sólblossann hér: "Öflug sólgos geta haft afdrifaríkar afleiðingar á jörðu niðri...",   og í athugasemdunum hér.   Einnig má lesa um Carrington sólblossann á vefsíðu NASA hér. Umfjöllun um þessa 130 blaðsíðna skýrslu er hér á vefsíðu NASA.  Sjá einnig afmælisgrein á vefsíðunni www.Spaceweather.com.

 

Hvað sem öðru líður, þá á Carrington sólblossinn 150 ára afmæli í dag

 

 Mynd frá National Geographic um Stereo geimförin:

 

 

 

 

Fallegar nærmyndir af sólinni frá SOHO NASA:

 

 

 

 

Amazon:   The Sun Kings: The Unexpected Tragedy of Richard Carrington and the Tale of How Modern Astronomy Began

Ljósmengun í þéttbýli og dreifbýli...

 

 

Auðlind sem er að hverfa. 

Ljósmengun frá illa hannaðri lýsingu er helsti óvinur þess sem vill njóta fegurðar himinsins. Þetta er ekki aðeins vandamál hérlendis, heldur víða um heim. Nú er að vaxa upp kynslóð sem varla hefur séð stjörnur aðrar en þær allra skærustu. Hve margir skyldu hafa séð okkar eigin Vetrarbraut? Jafnvel norðurljósin hverfa í glýjuna.

 

 

Ljósmengum er af ýmsum toga. Algengasta orsök er slæmur frágangur á ljósastæðum. Ljós berst þá til hliðar eða upp og verður sýnilegt sem bjarmi yfir borgum eða gróðurhúsum.

Myndin er tekin árið 1997 frá Garðabæ og sér yfir hluta Öskjuhlíðar. Rétt má greina halastjörnuna Hale-Bopp, sem var mjög björt. Aðrar stjörnur sjást varla vegna bjarmans.

Ljósmengun í Reykjavík er verulega mikil.

(Smella á mynd til að sjá stærri. Ljósm. ©ÁHB)

Víða erlendis hafa menn gert sér grein fyrir þessu vandamáli og gert bragarbót: Lýsing hefur orðið þægilegri, orkunotkun verulega minni, og fjárhagslegur ávinningur hefur því verið töluverður af þessum lagfæringum. Allir eru ánægðir þegar vel tekst til, ekki síst stjarneðlisfræðingar, stjörnuáhugamenn, og allir þeir sem unna fallegri náttúru.

 

 

Alþjóðleg samtök áhugamanna og hagsmunaaðila á þessu sviði, International Dark-Sky Association - IDA (http://www.darksky.org), hafa víða náð góðum árangri á þessu sviði með því að benda á vandamálið og úrlausnir. IDA er með mjög gagnlega vefsíðu.

 

Hér á landi hefði mátt ætla að við værum blessunarlega laus við þessa mengun eins og aðrar, en það er öðru nær. Ljósmengun hér er engu minni en víða í hinum stóra heimi. Bjarmi yfir höfuðborginni er ótrúlega mikill, svo og bjarmi frá gróðurhúsum í dreifbýlinu.  

 

Hér til hægri eru tvær myndir teknar í mars 1997:

 

Fyrri myndin er tekin frá Garðabæ  yfir hluta Reykjavíkur. Vel má sjá bjarmann, sem liggur eins og hjúpur yfir borginni. Aðeins allra skærustu stjörnur sjást, og  Vetrarbrautin sést ekki lengur. Ein bjartasta halastjarna sem sést hefur á síðustu árum prýddi stjörnuhimininn. Mjög erfitt var að ljósmynda hana frá Reykjavík.

 

Næsta mynd sýnir Hale-Bopp og aragrúa stjarna. Hér var myrkrið það gott, að hægt var að hafa ljósop myndavélarinnar opið í 10 mínútur. Þá koma fram ótal stjörnur, sem venjulega sjást ekki með berum augum. Einnig má sjá bláan rafhala halastjörnunnar, en hann sést ekki með berum augum. Myndin var tekin frá Keilisnesi, áður en Reykjanesbrautin var lýst upp með illa skermuðum ljósum. Lýsing utanbæjar er sífellt að aukast, og oftar en ekki gleymist að huga að góðri lýsingartækni. Lýsingin veldur óþarfa bjarma, og ekki síður óþarfa glýju.

Þessi mynd af Hale-Bopp er tekin utan Reykjavíkur í mars 1997. Mjög lítil ljósmengun og aragrúi stjarna er sýmilegur. Grænleita slæðan er norðurljós. Neðst til hægri má sjá Andromeda stjörnuþokuna. Þar eru milljarðar sóla.  Á þessari mynd má einnig sjá aragrúa stjarna, sem eru ósýnilegar með berum augum.

(Smella á mynd til að sjá stærri. Ljósm. ©ÁHB)

 

 

Hefur þú lesandi góður prófað að horfa til himins þar sem himininn er ómengaður? Prófaðu að fara út úr bílnum og horfa til himins ef þú ert á ferðalagi utan þéttbýlis í stjörnubjörtu veðri. Þú verður ekki fyrir vonbrigðum

 

Vonandi fara menn að gera sér grein fyrir þessu vaxandi vandamáli. Ef heldur áfram sem horfir verður stjörnuhimininn ósýnilegur flestum innan skamms. Þetta eru sameiginlegir hagsmunir okkar allra!

 

 

Hvað veldur ljósmengun?

Ljósmengum er af ýmsum toga. Algengasta orsökin er slæmur frágangur á ljósastæðum. Ljós berst þá til hliðar eða upp og verður sýnilegt sem bjarmi yfir borgum eða gróðurhúsum.  

 

Sum götuljós eru mjög illa hönnuð, og þekkja margir kúlu- eða keilulaga ljósakúpla sem einkum eru algengir í íbúðahverfum. Í stað þess að beina ljósinu niður er því varpað um allar trissur, mest beint í augu vegfarenda.

 

Ljóskastarar, sem ætlaðir eru til að lýsa upp byggingar, geta verið slæmir, því töluvert ljós fer fram hjá byggingunni beint upp í háloftin.

 

Önnur gerð af ljósmengun stafar af skærum ljósum sem skína beint í augun og valda glýju, þannig að augun verða ónæmari og krefjast meiri lýsingar, sem veldur enn meiri ljósmengun,..... o.s.frv! 

 

 

Norðurljós eru oft falleg. Einar Benediktsson reyndi eitt sinn að selja norðurljósin, segir sagan, en nú er tækifæri fyrir ferðamannaiðnaðinn að selja erlendum ferðamönnum beina yfir vetrarmánuðina og norðurljósin þannig óbeint, það er að segja, ef ljósmengun hefur ekki þegar skemmt fyrir. Á myndinni má sjá lítið upplýst gróðurhús í fjallshlíðinni, en hvað er í vændum? Er þetta byrjun á enn meiri ljósmengun? Hvað finnst sumarhúsafólki um upplýsta bústaði nágranna sinna? Sumarhúsafólkið er nefnilega farðið að nýta bústaðina allt árið, einnig yfir vetrarmánuðina, til að njóta fallegra norðurljósa og stjörnuhimins.

(Smella á mynd til að sjá stærri. Ljósm. ©ÁHB)

Hvað er til ráða?

Ljósabúnaður: Nota góðan ljósabúnað sem varpar ljósinu eingöngu niður. Ljós sem berst til hliðar eða upp er til einskis nýtt, en veldur bjarma og glýju í augum. Vel skermuð ljós (og þar með minni glýja í augun) gera það að verkum, að skyggni að nóttu til verður meira en ella! Þannig má komast af með minni perur og spara orku og peninga. Ekki nota óþarflega stórar perur.

 

Gróðurhús: Gróðurhúsabændur ættu að huga vel að þeim kostnaði sem stafar af því að senda ljósið upp í háloftin. Þarna er væntanlega fundið fé. Með betri nýtingu á ljósinu gætu þeir vafalaust sparað stórfé, og jafnframt aukið uppskeruna.

 

Þjófavörn: Stundum telja menn að gott sé að hafa útiljós kveikt í öryggisskyni, þ.e. til að minnka líkur á innbrotum. Ljós sem síloga draga athygli að mannvirkinu sem ætlunin var að verja, en mun áhrifameira er að hafa ljós sem kvikna við merki frá hreyfiskynjara, en eru að öllu jöfnu slökkt. Nágrannar verða þá varir við mannaferðir, og hinir óboðnu gestir hörfa.

 

Sumarhús: Vaxandi sumarhúsabyggð utan þéttbýlis veldur áhyggjum. Tilheiging virðist vera hjá sumum sumarhúsaeigendum að vera með útljós kveikt, jafnvel þegar enginn er við. Ljósin hjálpa óboðum gestum að finna sumarhúsið. Það er einnig tillitsleysi við nágrannana að vera með logandi og illa skermuð útiljós að óþörfu.

 

Hvers vegna  að hafa kveikt á útiljósum, þegar enginn er útivið?

  - Munið eftir slökkvaranum!

  - Notið hreyfiskynjara við útiljósin, ef ætlunin er að fæla burt óvelkomna gesti. 

  - Veljið ljósastæði sem lýsa eingöngu niður.

  - Notið ljósadimmi.

  - Notið minni perur. 

 

Einstaklingar, sem setja upp ljós utanhúss, ættu að taka tillit til nágranna sinna!

 

Munið eftir leynivopninu gegn óboðnum gestum; þ.e. hreyfiskynjaranum sem kveikir útiljósin þegar einhver nálgast!   Ekki gera þeim lífið auðveldara með því að lýsa upp sumarhúsið í tíma og ótíma .

 

 

Þjóðvegalýsing: Aukin lýsing á þjóðvegum landsins veldur áhyggjum, en þar þyrfti að huga betur að vali á ljósastæðum en gert hefur verið hingað til.Til að varðveita fegurð himinsins væri æskilegt að sjá tekið á þessum málum í greinargerðum aðal- og deiliskipulags, svo og í umhverfisstefnum. Aðeins ætti að nota fullskermuð ljós á þjóðvegum.

 

Hönnun: Verkfræðingar, tæknifræðingar, arkitektar og aðrir sem hanna lýsingu utanhúss ættu að taka höndum saman og taka tillit til þessarar mengunar við hönnun á nýframkvæmdum og við lagfæringar á eldri búnaði.

 

Aðal- og deiliskipulag: Skipulagsfræðingar og landslagsarkitektar, sem vinna að aðal- og deiliskipulagi, ættu að setja ákvæði um skynsamlega lýsingu í greinargerð skipulagsins.

 

Í umhverfisstefnu Borgarbyggðar, sem samþykkt á fundi bæjarstjórnar 25. apríl 2000 stendur m.a:

“11.  Ljósmengun:     Við uppsetningu og endurnýjun götulýsingar verður þess gætt að ljósmengun utan svæðis verði í lágmarki”.

Þetta er til mikillar fyrirmyndar.

 

Ýmislegt er hægt að gera til að minnka ljósmengun. Hér fyrir aftan eru nokkrar tengingar að vefsíðum þar sem fræðast má nánar um aðgerðir. Nokkrar ljósmyndir hér fyrir neðan varpa ljósi á vandamálið. Aðalatriðið er að menn séu meðvitaðir um málið og láti skynsemina ráða.

 

 

Hver er reynsla annarra þjóða?

Minni orkunotkun er ótrúlega fljót að skila sér. Sem dæmi má nefna San Diego þar sem ráðist var í að lagfæra götulýsingu með því að skipta um ljósker. Eftir aðeins þrjú ár hafði minni orkunotkun greitt allan kostnað, og nú nemur sparnaðurinn milljónum dollara á ári! Ótrúlegt en satt. Stjörnur eru aftur farnar að skreyta himinhvelfingua eftir þessar lagfæringar.

 

 

Nokkrar myndir.

Myndirnar hér á síðunni eru frá ýmsum áttum. Sumar varpa skýrara ljósi á vandamálið og úrlausnir, en aðrar eru af ómenguðum stjörnuhimi og sýna hvers menn eru að fara á mis þar sem ljósmengun er mikil.

 

Oft, en ekki alltaf, má smella á mynd til að kalla fram aðra stærri.

 

 

Þetta er ekki eldgos.  Ljósmengun frá gróðurhúsum getur verið gríðarleg. Hér má sjá bjarmann frá Flúðum og Reykholti. Er virkilega þörf á þessari orkusóun og mengun? (Smella á mynd til að sjá stærri. Ljósm. ©ÁHB)

Sumarhúsaþyrping að kvöldi dags. Hvers vegna öll þessi ljós, jafnvel þegar enginn er við? Er þetta tillitsleysi, eða bara myrkfælni? Ef til vill bara athugunarleysi, en þá er auðvelt að ráða bót á því með því að teygja sig í slökkvarann! Öllum mun líða betur! (Smella á mynd til að sjá stærri. Ljósm. ©ÁHB)

Samsett mynd tekin utan úr geimnum af jörðinni sýnir hve vandamálið er gríðarlegt. Enn er dreifbýli á Íslandi lítt mengað, en ástandið versnar með hverju ári sem líður. (Smella þrisvar á mynd til að sjá stærri)

 

 

 

Slæmt. Ljósið fer um allar trissur. Fáránlegt. Ljósið ratar ekki einu sinni niður. Gott. Lítil ljósmengun. Lítil glýja.

Slæm götuljósker varpa glýju í augun. Ljósið dreifist meira og minna um allar trissur og veldur óþarfa ljósmengun.       Góð götuljósker skerma ljósið af, þannig að það beinist aðeins niður. Engin glýja í augum.   Sama gildir um val á útiljósum húsa. Þau eiga að vera skermuð og lýsa niður.

Ráðið við ljósmengun er einfalt!     Látum ljós okkar skína af skynsemi! Rétt val á ljósabúnaði skiptir sköpum. Ljós, sem fer upp eða til hliðar, er orkusóun og veldur ljósmengun og glýju í augum. Tökum höndum saman. Notum góðan ljósabúnað og látum ekki skær útiljós loga að óþörfu.

 

 

Ört vaxandi sumarhúsabyggð er eitt helsta áhyggjuefni stjörnuskoðunarmannsins. Hvers vegna? Jú vegna þess að margir virðast telja sér skylt að flytja ljósmengun þéttbýlisins út í sveitir landsins og setja upp skær ljós utanhúss sem skera í augu nágrannans. Ekki aðeins þegar einhver er í bústaðnum, heldur dag og nótt, árið um kring. Þetta er mikill misskilningur ef ætlunin er að fæla óboðna gesti frá. Góð útiljós hjálpa þeim að rata að bústaðnum og athafna sig. Tvö ráð eru miklu áhrifameiri: Nota útiljós sem tengt er hreyfiskynjara og vekur athygli nágranna á mannaferðum, og/eða dauft ljós bak við gluggatjöld. Hinn óboðni veit ekki hvort einhver er heima og fælist ljósið sem kviknar.

 

Venjið ykkur á að slökkva á útiljósum ef enginn er útivið. Takið tillit til nágranna ykkar. Notirð dauf og vel skermuð útiljós, ljós sem lýsa niður, en ekki fram.

 

 

Njótið þess að vera án ljósmengunar utan þéttbýlis. Lærið að njóta fegurðar himinsins. Venjulegur handsjónauki (t.d. 8x40) er allt sem til þarf auk hinnar frábæru bókar Snævarrs Guðmundssonar Íslenskur stjörnuatlas. Á einfaldan og fróðlegan hátt er greint frá því hvernig best er að stunda stjörnuskoðun. Í bókinni, sem er 144 blaðsíður, er mikill fjöldi mynda og stjörnukorta og aftast í henni er örnefnakort af tunglinu. Bókinni fylgir snúningsskífa með stjörnuhvelfingunni þar sem sést hvernig næturhimininn ber fyrir á öllum tímum ársins og hvaða svæði hans hentar að skoða hverju sinni. Íslenskur stjörnuatlas er fyrsta bókin um íslenska stjörnuhimininn.
 

 

 

 

Hale Bopp, stjörnur og norðurljós í tunglskini í mars 1997. Skálafell í baksýn. ©ÁHB

 

Krækjur:

 

Vísindavefurinn:

Hvað er átt við með ljósmengun, er það mikið vandamál á Íslandi og hvað er til ráða gegn því?

 

Stjörnuskoðun:

Stjörnufræðivefurinn

 

Til fyrirmyndar:

Umhverfisstefna Borgarbyggðar tekur á ljósmengun.  (Sjá grein 11).

 

Alþjóðasamtök:

International Dark Sky Association

 

Meira um ljósmengun:

Áhyggjur stjörnuskoðunarfélags af vaxandi mengun (PDF grein á íslensku)

 

Gap Ginnunga. Vefsíða

 

Ekki láta útiljósin loga að óþörfu! 

 

 

 

"Gimli Glider" - Þegar Boeing 760-200 þotan varð eldsneytislaus í 12 km hæð og sveif tugi kílómetra að yfirgefnum flugvelli í Íslendingabyggðinni Gimli í Kanada

 

 

 

Þetta er líklega þekktasta nauðlending farþegaflugvélar í sögu flugsins. Einstaklega fróðlegt vídeó er hér fyrir neðan.

Árið 1983 varð Boeing 767-200 farþegaþota gjörsamlega eldsneytislaus í 41.000 feta hæð þegar hún var hálfnuð á leið sinni milli Montreal og Edmonton í Kanada. Flugstjóranum Bob Pearson og flugmanninum Maurice Quintal tókst að láta vélina svífa niður og lenda á gömlum herflugvelli í Gimli. Hægt er að finna mikið um þetta merkilega atvik á netinu með því að leita að "Gimli Glider". 

Það var fyrst og fremst flugstjóranum að þakka hve ótrúlega giftusamlega tókst til. Ástandið var þannig að skyndilega stöðvuðust báðir hreyflar flugvélarinnar og þessi stóra farþegaflugvél breyttist fyrirvaralítið í svifflugu tugi kílómetra frá næsta flugvelli.  Sem betur fer mundu menn eftir gömlum herflugvelli mun nær en Winnipeg og tókst að láta farþegaþotuna svífa þangað. Það hefði varla tekist nema fyrir þá tilviljun að aðstoðarflugmaðurinn hafði gengt herþjónustu á þessum gamla yfirgefna flugvelli og vissi því um hann, og ekki síst vegna þess að flugstjórinn var reyndur svifflugmaður, en á það reyndi verulega við aðflug og lendingu. Vegna þess að flugvélin var gjörsamlega eldsneytislaus varð hún einnig rafmagnslaus. Það varð að setja út litla vindmyllu til að knýja glussakerfið fyrir nauðsynlegustu stýrifletina. þ.e. hliðarstýri, hallastýri og hæðarstýri. Ekki var nóg afl fyrir vængbörðin (flapsa) og lofthemla (spoiler). Jafnvel ekki nóg til að koma hjólastellinu almennilega niður. Þessi fullkomna stóra farþegaþota var semsagt búin svona vindmyllu, sem kallast RAT (Ram Air Turbine). Smellið á litlu myndina vinstra megin til að sjá svona grip.

Mælitæki urðu að miklu leyti óvirk og ekki var unnt að nota vængbörðin til að stjórna aðfluginu. Flugstjórinn greip því til þess gamla ráðs að "slippa" flugvélinni að flugvellinum, þ.e að nota aðferð sem kallast sideslip. Hliðarstýrinu á stélinu og hallastýrum á vængnum er þá beitt þannig að flugvélin flýgur rammskökk og loftmótstaðan eykst gríðarlega, Þannig lenda menn stundum svifflugvélum og litlum flugvélum sem ekki eru með vængbörð, svo sem Piper Cub og ýmsum listflugvélum. Aldrei höfðu menn lent farþegaflugvél þannig, og var það líklega aðeins færni Pearsons flugstjóra sem gamalreynds svifflugmanns að þakka að það tókst.

Þegar þotan nálgaðist Gimli flugvöll var hún allt of hátt uppi til þess að geta svifið niður á brautarenda. Hún var samt ekki nægilega hátt til að geta svifið hálfan eða einn umferðarhring meðan hún var að lækka flugið. Flughemlar voru óvirkir. Hefði flugið verið lækkað með því að steypa flugvélinni að brautarendanum, þá hefði flughraðinn einfaldlega aukist og ekki verið nokkur möguleiki á að stöðva flugvélina á brautinni. Eini möguleikinn var að nota "sideslip" og auka þannig loftmótstöðuna verulega þannig að vélin missti hratt hæð, og rétta hana síðan af rétt áður en hún snerti brautina.

Í ljós kom þegar flugvélin var komin að flugbrautinni að þessi gamli herflugvöllur var alls ekki yfirgefinn þennan laugardag, því þar stóð yfir fjölskylduhátíð  eins konar kvartmílubílaklúbbs. Þá kom sér illa að ekki var gert ráð fyrir flautu í þotunni til að vara fólkið við , enda munaði litlu að illa færi þegar hún sveif hljóðlaust niður að mannþrönginni. Þá var það eiginlega lán í óláni að nefhjól flugvélarinnar var fast uppi, þannig að hún rann áfram á flugbrautinni með nefið niðri, og stöðvaðist því mun fyrr en ella hefði verið.

Kvikmyndin sem hér er fyrir neðan í fimm hlutum lýsir þessu atviki vel. Þar er m.a viðtal við flugstjórann. Mjög áhugaverð mynd sem enginn má láta fram hjá sér fara .    Fróðlegt er að hlusta á viðtölin við flugstjórann, flugfreyjuna og fleiri sem tóku þátt í þessari nauðlendingu.

Sjá nákvæma lýsingu á Wikipedia hér, og grein í Flight Safety Australia hér en þar er mjög áhugaverð grein um atvikið.

Það er haft eftir flugstjóranum að hann hafi verið feginn að hann var ekki að fljúga Airbus. Þannig vél er nefnilega stjórnað af fullkominni tölvu sem er milli stjórntækjanna og stýriflatanna, og leyfir tölvan flugmanninum ekki að gera "mistök" eins og að "sideslippa". Boeing er aftur á móti útbúin með einföldu glussakerfi, þannig að reyndur flugmaður getur flogið henni sjálfur eins og hann vill.

(Vita ekki allir hvers vegna staðurinn heitir Gimli? "Gimli was founded by a large group of Icelandic settlers who arrived in New Iceland on Lake Winnipeg in 1875...." Sjá hér).

 

 

 

 

 

Á þessari mynd sést tvíþekja "sideslippa". Reykurinn sýnir flugstefnu vélarinnar. Stýrin eru sett í kross, þ.e. til dæmis hliðarstýrið til vinstri og hallastýrið til hægri. Þannig verður loftmótstaðan mjög mikil og flugvélin missir hratt hæð.
Einhvern vegin svona hefur Pearson flogið  Boeing 767-200 niður að brautarenda gamla herflugvallarins við Vestur-íslenska bæinn Gimli.

 

 

 Mynd úr flughermi

 

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Gimli Glider - Grein úr Flight Safety Australia

Ljósmyndasýningin From Earth to the Universe á Menningarnótt...

 

Í tilefni Menningarnætur 2009 og Alþjóðlegs árs stjörnufræðinnar hefur ljósmyndasýningin
From Earth to the Universe
verið sett upp á Skólavörðuholti, fyrir framan Hallgrímskirkju.

Tuttugu og sex ljósmyndir eru á sýningunni sem er eitt af alþjóðlegum verkefnum stjörnufræðiársins og nýtur meðal annars stuðnings Menningarmálastofnunar Sameinuðu þjóðanna (UNESCO).

Sýningin stendur yfir í mánuð.

( Sjaldan er góð vísa of oft kveðin. Þess vegna skal hér á þessari síðu ítrekað það sem félagi minn hefur þegar fjallað um á Stjörnufræðivefnum. Þessi síða er í reynd afrit af þeirri ágætu síðu ).

Viðfangsefni stjörnufræðinnar koma oft mjög vel út á ljósmyndum og meðsýningunni eru nokkrar þeirra kynntar almenningi. Hinar glæsilegu ljósmyndir, sem floti geimsjónauka og stjörnusjónauka á jörðu niðri hafa tekið, sýna vel hvernig niðurstöður stjarnvísinda geta á stundum líkst listaverkum. Með fallegum ljósmyndum er auðvelt að ná til fjölda fólks sem hvorki hefur upplifað né séð undur alheimsins.

„Með sýningunni skapast tækifæri til að efla áhuga barna og unglinga á raunvísindum,” segir Sævar Helgi Bragason, einn aðstandandi sýningarinnar og formaður Stjörnuskoðunarfélags Seltjarnarness. „Sýningin stendur fram yfir upphaf skólaárs og eru kennarar hvattir til að skoða sýninguna með bekkjum sínum. Sýningin mun ekki aðeins höfða til Íslendinga, heldur líka þeirra þúsunda ferðamanna sem staddir verða hérlendis á meðan hún stendur yfir. Þess vegna er skýringartexti við allar myndirnar bæði á íslensku og ensku.”

Allar myndirnar eru í litum. Á mörgum þeirra eru litirnir um það bil eins og fólk sæi þá, væri það nógu nálægt og augun nógu næm. Með sjónaukum má sjá mun meira en augu okkar nema. Þeir eru miklu næmari og sjá daufara ljós, daufari liti og eru auk þess næmir fyrir ljósi utan hins sýnilega litrófs, m.a. útbláu ljósi, innrauðu ljósi, röntgengeislun, útvarpsbylgjum og gammageislun. Á myndum sem teknar eru í ósýnilega hluta litrófsins er litum oftast bætt við þannig að orkuminnsta geislunin er rauð og sú orkumesta blá. Á þennan hátt má kortleggja ósýnilegt ljós eins og röntgengeislun eða innrautt ljós og búa til myndir sem við getum séð.

Einar H. Guðmundsson, prófessor í stjarneðlisfræði við Háskóla Íslands, segir stjarnvísindi leita svara við dýpstu spurningum mannkyns og tengjast líka menningu og menningararfi þjóða traustum böndum. „Löngu áður en stjörnusjónaukinn kom til sögunnar sáu menningarsamfélög fyrri tíma mynstur á stjörnuhimninum og nefndu þau eftir dýrum, hlutum, hetjum, guðum og kynjaverum,” segir Einar og bætir við: „Tímatalið, trúarhátíðir og ýmsar hefðir byggja enn á gömlum athugunum á göngu himintungla. Þetta eru aðeins örfá dæmi sem sýna þau nánu tengsl sem eru milli stjarnvísinda og menningar og menningararfleiðar þjóða.”

Sýningin hefði aldrei orðið að veruleika nema fyrir aðkomu góðra stuðningsaðila. Þeir eru:

• Menningarnætursjóður
• Stjörnufræðivefurinn
• Sjónaukar.is

# # #

Alþjóðlegt ár stjörnufræðinnar 2009 (The International Year of Astronomy 2009: IYA2009) er haldið að frumkvæði Alþjóðasambands stjarnvísindamanna (the International Astronomical Union: IAU) og UNESCO (the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) undir kjörorðinu Undur alheimsins.

Á alþjóðlegu ári stjörnufræðinnar 2009 eru liðin 400 ár frá því Galíleó Galíleí gerði sínar fyrstu stjörnuathuganir með aðstoð sjónauka. Árið er að grunni til alþjóðleg hátíð þar sem áhersla er lögð á stjarnvísindi og framlag þeirra til samfélags og menningar. Hátíðarhöldin endurspeglast í viðburðum í einstökum bæjum og byggðarlögum, á landsvísu og á alþjóðlegum vettvangi.

Á ári stjörnufræðinnar verður reynt að fá almenning til þess að taka þátt í hinum ýmsu verkefnum. Í því átaki leika stjörnuáhugamenn stórt hlutverk og munu þeir skipuleggja og stjórna fjölda skemmtilegra viðburða. Nú þegar taka þúsundir þeirra þátt í undirbúningnum á alþjóðavettvangi og með þátttöku sinni mynda þeir stærsta tengslanet sem um getur í stjarnvísindum. Hér á landi er það fyrst og fremst Stjörnuskoðunarfélag Seltjarnarness sem sér um þennan þátt.

Frekari upplýsingar veita:

Einar H. Guðmundsson
Formaður íslensku IYA2009-landsnefndarinnar
og formaður Stjarnvísindafélags Íslands
Raunvísindastofnun Háskólans
Dunhaga 3, 107 Reykjavík.
Símar: 5255800/4811 og 8626192
Tölvupóstfang: einar[hjá]raunvis.hi.is

Sævar Helgi Bragason
Formaður Stjörnuskoðunarfélags Seltjarnarness
Raunvísindastofnun Háskólans
Dunhaga 3, 107 Reykjavík.
Sími: 896-1984
Tölvupóstfang: saevar[hjá]stjornuskodun.is

Gagnlegar vefsíður

• Íslensk vefsíða stjörnufræðiársins: http://www.2009.is
• Stjörnufræðivefurinn: http://www.stjornuskodun.is
• Stjarnvísindafélag Íslands: http://www.raunvis.hi.is/~einar/SI.html
• Stjörnuskoðunarfélag Seltjarnarness: http://www.astro.is
• Stjörnuverið: http://www.natturmyndir.com
• Vefsíða alþjóðaársins IYA2009: http://www.astronomy2009.org
• Vefsíða sýningarinnar: http://www.fromearthtotheuniverse.org

Nokkrar myndir sem sjá má á sýningunni

Satúrnus

Sólblettir

Kjalarþokan

Riddaraþokan í Óríon

 

Andrómeduvetrarbrautin

 

 

www.stjörnuskoðun.is

Efnisyfirlit 250 pistla...

 

 

Bloggarinn hefur í nokkra mánuði haldið utan um bloggpistlana o.fl. á sérstakri vefsíðu hér, en innihaldið hefur verið afritað í þennan pistil. Svona yfirlit hefur þann kost að auðvelt er að finna viðkomandi bloggsíður með því einfaldlega að smella á viðeigandi krækju.

Einföld aðferð er að vinna yfirlitið í ritvinnsluforriti eins og Word.  Fyrirsögn viðkomandi bloggpistils er einfaldlega afrituð í ritvinnsluforritið og fylgir þá krækjan með. Síðan má skrifa dagsetningu þar fyrir aftan og hugsanlega einhverjar skýringar. Nota má ritvinnskuforritið til að raða og flokka, og jafnvel númera pistlana sjálfvirkt. Þegar skjalið er tilbúið má afrita það yfir á bloggsíðu með aðgerðinni "Skeyta úr Word". Síðuna má síðan vista sem "Fasta síðu", eða sem venjulega bloggsíðu. 

Efnisyfirlitið var upphaflega unnið með Microsoft Frontpage og vistað á vefþjóni hér. Vísað er á skjalið undir liðnum Tenglar á vinstri jaðar bloggsíðunnar.  Það er ekki endilega besta aðferðin því eftir á að hyggja er líklega auðveldara að nota ritvinnsluforrit en Frontpage.

 

 

(Flokkunin í efnisyfirlitinu hér fyrir neðan er ekki endilega alltaf-rökrétt. Það á sérstaklega við um flokkana Fjármál og Samfélag.
Síðast uppfært 16. ágúst 2009).

 

Smellið á feitletruðu fyrirsagnirnar til að opna viðkomandi pistil:

 

Himingeimurinn

1. Lendingin á tunglinu fyrir 40 árum, geimskotin á Íslandi, og ýmislegt annað minnisstætt í frekar léttum dúr...   Blogg 20. júlí 2009
2. Höndin mikla í himingeimnum... Röntgenmynd?  Blogg 16. apríl 2009
3. Frétt NASA í dag: Sólin í djúpri lægð...  Blogg 1. apríl 2009.
4. Brot úr smástirninu sem féll á jörðina 7. okt. 2008 fundin.  Blogg 28. mars 2009
5. Jeppaferðin á Mars gengur vel eftir 5 ár...  Blogg 26. mars 2009
6. Stjörnuskoðun í Minjasafni Orkuveitu Reykjavíkur þriðjudagskvöld...  Blogg 2. mars 2009
7. Vísindaþátturinn og 46 metra langur risakíkir frá árinu 1673 ...   Blogg  18. feb. 2009
8. Venus hálf á himni skín...  Blogg 8. feb. 2009
9. Öflug sólgos geta haft afdrifaríkar afleiðingar á jörðu niðri...  Blogg 25. jan. 2009
10. 2008 var næst-óvirkasta ár sólar síðan 1913...  Blogg 8. jan. 2009
11. Ár stjörnufræðinnar er byrjað... Fallegt myndband... Blogg 2. jan. 2009
12. Venus og Máninn dansa tangó á Gamlárskvöld ... Blogg 31. des. 2008
13. Tíu bestu stjörnuljósmyndir ársins 2008 Blogg 29. des. 2008
14. Vetrarsólstöður 21/12: Bein útsending frá 5000 ára gömlu grafhýsi á Írlandi...  Blogg 20. des. 2008
15. Tunglið tunglið taktu mig ... Nú er lag þvi tunglið er næst jörðu föstudaginn 12 des!  Blogg 11. des. 2008
16. Veiðimaðurinn Óríon eða Aurvandill er meðal fegurstu stjörnumerkjanna... Blogg 5. des. 2008
17. Vofur og nornir á himinhvolfinu...  Blogg 2. nóv. 2008
18. Smástirni fellur á jörðina aðfararnótt þriðjudags 7. okt. Blogg 6. okt. 2008
19. Borgarljós jarðar í efnahagsumróti hagkerfanna Blogg 5. okt. 2008
20. NASA var að senda tilkynningu áðan um óvenju óvirka sól. Blogg 30. sept. 2008
21. NASA tilkynnti í dag: Sólvindurinn aldrei verið minni í 50 ár. Blogg 23. sept. 2008
22. NASA mælir minnkandi virkni sólar. Blogg 21. sept. 2008
23. Stjörnufræðivefurinn. Áhugaverður vefur fyrir almenning. Blogg 18. sept. 2008
24. Gullmoli sólkerfisins er ótrúlega fallegur Blogg 23. ágúst 2008
25. Sólmyrkvinn í dag. Myndir. Blogg 1. ágúst 2008
26. Sólmyrkvinn að morgni 1. ágúst 2008.  Blogg 30 júlí 2008
27. Hefur Fönix geimfarið fundið vatn á Mars? Blogg 14. júní 2088
28. Lending Fönix geimfarsins á Mars tókst mjög vel og myndir farnar að berast 26. maí 2008
29. Fönix geimfarið lendir á Mars á sunnudaginn með skurðgröfu og ´´hálf-íslenskan´´ vindhraðamæli... Myndir Blogg 22. maí 2008
30. Myndir af sólinni sem teknar voru 2. maí með stjörnusjónauka Blogg 2. maí 2008
31. Alþjóðlegt ár stjörnufræðinnar 2009, ný vefsíða: www.2009.is Blogg 22. apríl 2008
32. Nú mun þig svima! Þyngdarlinsur eru ógnarstór gleraugu alheimsins... Blogg 11. mars 2008
33. Undurfögur mynd af Sombrero stjörnuþokunni Blogg 8. mars 2008
34. Tunglmyrkvinn aðfararnótt fimmtudagsins 21. febrúar Blogg 17. feb. 2008
35. Hefur þú séð Andromedu? Blogg 4. feb. 2008
36. Ótrúlegt hvað tíminn líður. 50 ár liðin frá geimskoti fyrsta bandaríska gervihnattarins Blogg 1. feb. 2008
37. Námskeið í stjörnufræði og stjörnuskoðun fyrir börn og fullorðna Blogg 13. jan. 2008
38. Nýárs-halastjarnan Tuttle Blogg 3. jan. 2008
39. Stærsti stjörnusjónauki landsins og Stjörnuskoðunarfélagið Blogg 28. des. 2007
40. 2009 verður ár stjörnufræðinnar á 400 ára afmæli stjörnusjónaukans Blogg 20. des. 2007
41. Jólastjarnan í ár er Mars. Eins og gyllt jólakúla. Blogg 18. des. 2007
42. SOHO --- Sólin í návígi Blogg 1. des. 2007
43. Halastjarnan Holmes sem sést hefur undanfarið Blogg 28. nóv. 2007
44. Jeppaferð um óbyggðir plánetunnar Mars 31. okt. 2007
45. Sjörnuhimininn snemma að morgni ... Blogg 23. okt. 2007
46. Upphaf geimaldar 1957. Spútnik 50 ára í dag 4. október Blogg 4. okt. 2007
47. Tunglmyrkvinn laugardaginn 3. mars. Blogg 2. mars 2007
48. Halastjarnan McNaught kveður með stæl  Blogg 12. feb. 2007
49. Bjartasta halastjarna síðustu áratuga sést nú með berum augum um hábjartan dag skv. fréttum sem voru að berast.  Blogg 13. jan. 2007
50. McNaught halastjarnan sést ennþá í beinni útsendingu frá SOHO gervihnettinum  Blogg 12. jan. 2007
51. Halastjarna á himni skín. Myndir.  Blogg 12. jan. 2007
52. Geimskot Frakka á Íslandi !!!  Blogg 26 nóvember 2006
53. Í skugga Satúrnusar  Blogg 12. okt. 2006

 

Veðurfar & loftslagsbreytingar

1. Ný grein Henriks Svensmark um loftslagsbreytingar af völdum sólar og geimgeisla birt í Geophysical Research Letters í dag 1. ágúst...   Blogg 1. ágúst 2009
2. Hlýindin miklu fyrir 1000 árum ...   Blogg 27. júlí 2009
3. Er stór hluti hlýnunar síðustu áratuga af völdum náttúruaflanna? Ný grein í Journal of Geophysical Research...   Blogg 24. júlí 2009
4. Ný rannsókn: Sólsveiflan tengist loftslagsbreytingum.   Blogg 18. júlí 2009
5. Hefur sjávarborð verið að hækka hraðar og hraðar undanfarið? Nei, alls ekki...   Blogg 3. júlí 2009
6. Gróðurhúsaáhrifin dásamlegu...   Blogg 30. júní 2009
7. Hafísinn yfir meðaltali áranna 1979-2007 í apríl-maí.   Blogg 14. júní 2009
8. Nýjar fréttir af Svensmark tilrauninni hjá CERN í Sviss...  Blogg 8. júní 2009
9. Nýr 30 ára hitaferill: Hvers vegna er þetta hik á hnatthlýnuninni?   Blogg 6. júní 2009
10. Er mikil eða lítil fylgni milli koltvísýrings og lofthita jarðar? Hvers vegna var magn CO2 gríðarlegt áður fyrr?   Blogg 26. maí 2009
11. Leyndardómur skýjanna í loftslagsbreytingum... Myndbönd.   Blogg 15. maí 2009
12. Hafísinn á norðurslóðum í meira lagi...   Blogg 9. maí 2009
13. Ekkert hlýnað síðastliðin ár...   Blogg 12. mars 2009
14. Óvenjuleg alþjóðleg ráðstefna um hnatthlýnun hefst í dag...  Blog 8. mars 2009
15. Hnatthlýnun í biðstöðu næstu 30 árin?  Blogg 4. mars 2009
16. Er bráðnun jökla virkilega okkur mönnum að kenna? Spyr sá sem ekki veit...   Blogg 23. feb. 2009
17. Einn af yfirmönnum hinnar heimsþekktu rannsóknarstofu í loftslagsmálum The Hadley Centre varar við hræðsluáróðri ...   Blogg 15. feb 2009
18. Hversu lítið eða mikið er af CO2 í andrúmsloftinu? Umfjöllun um þetta og fleira á mannamáli, ef það er á annað borð hægt...   Blogg 1. feb. 2009
19. Ný dönsk rannsókn styður kenningar um samspil geimgeisla og loftslagsbreytinga... Blogg 13. janúar 2009
20. Hvaða loftslagshlýnun? Þannig spyr prófessor Ole Humlum... Blogg 16. des. 2008
21. Hnattkólnun í kjölfar hnatthlýnunar?  Erindi flutt hjá Rótaryklúbbnum Reykjavík-Árbær 23. okt. 2008.  pdf.
22. Öldur aldanna. Sjaldan er ein báran stök - einnig í veðurfari? Vefsíða Sept. 2003. Breytt 18. des. 2006.
23. Er jörðin að hitna? Ekki er allt sem sýnist. Vefsíða 1. febrúar 1998. Síðast breytt 14. apríl 2004.
24. Gróðurhúsaáhrif eða eðlilegar sveiflur í virkni sólar?  Vefsíða (Grein í Lesbók Mbl. 20. júní 1998)
25. Hafísinn á norðurslóðum í dag er 25% meiri en í fyrra. Blogg 15. okt. 2008
26. Time tímaritið 13. sept: Norðvesturleiðin um heimskautasvæðið fær skipum! ---1937 Blogg 14. sept. 2008
    Enn er svalt í heimi hér...  Blogg 12. júlí 2008
27. Hvað er eðlilegt í loftslagsbreytingum? - Myndbönd. Blogg 8. júlí 2008
28. Hafísinn á norðurhveli minnkar, en eykst á suðurhveli jarðar. Mikið edgos undir ísnum nærri norðurpólnum árið 1999. Blogg 5. júlí 208
29. Hnattkólnun í kjölfar hnatthlýnunar? Grein í Þjóðmálum sumarið 2008. Bloggútgáfa 20. júní 2008
30. Meðalhiti lofthjúpsins heldur áfram að falla hratt ... Blogg 4. júní 2008
31. Óvenjulegt viðtal um loftslagsbreytingar. Kuldaleg framtíðarspá. Blogg 21. apríl 2008
32. Einn þekktasti loftslagsfræðingur heims er bjartsýnn á þróun mála. Blogg 13. apríl 2008
33. Al Gore áhrifin á veðurfar og snjórinn í London í gærmorgun Blogg 7. apríl 2008
34. 3000 mælibaujur í hafinu mæla smávægilega kólnun síðastliðin 5 ár Blogg 22. mars 2008
35. Veruleg kólnun og skíðasnjór á næstu árum? - Ekki útilokað að svo verði Blogg14. mars 2008
36. Snögg kólnun jarðar í janúar Blogg 14. feb. 2008
37. Sökktu sólblettir Titanic? Grein á vef NOAA - Bandarísku haf- og loftslags- stofnunarinnar. Blogg 9. feb. 2008
38. Gömlu góðu vindstigin.  Blogg 22. jan 2008
39. Hefur hlýnun lofthjúpsins stöðvast? Tímabundið eða ...? Blogg 5. jan. 2008
40. Getur sólin bjargað okkur frá hnatthlýnun? Grein sem vekur hroll í The Independent 5. des. Blogg 8. des. 2008
41. Merk grein eftir Dr. Daniel B. Botkin um umhverfismál, siðferði og hnatthlýnun. Blogg 22. okt. 2008
42. High Court í London fellir dóm um kvikmynd Al Gore: Níu villur í myndinni. Blogg 12. okt. 2007
43. Litli maðurinn og aldamótavillan í loftslagsvísindum Blogg 28. ágúst 2007
44. Al Gore og undrabarnið  Blogg 22. júlí 2007
45. Dr. Nils Axel Mörner segir í nýju viðtali að sjávarborð sé ekki að hækka Blogg 26. júní 2007
46. The Great Global Warming Swindle í RÚV annað kvöld - 19. júní  Blogg 18. júní 2007
47. Doomsday Called Off og Climate Catastrophe Cancelled. Tvær áhugaverðar kvikmyndir um loftslagsbreytingar.  Blogg 12. apríl 2007
48. The Great Global Warming Swindle. Áhugaverð kvikmynd sem frumsýnd var fyrir skömmu. Blogg 10. mars 2007
49. Byltingarkennd kenning dansks vísindamanns skekur vísindaheiminn.... Blogg 20. feb. 2007
50. Skýrsla Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar (IPCC) er hér  Blogg 3. feb. 2007
51. Hlýnun sjávar ekki endilega af völdum gróðurhúsaáhrifa, segir forstjóri Hafrannsóknarstofnunar Blogg 10. jan. 2007
52. Merkileg tilraun: Geimgeislar, ský og loftslagsbreytingar  Blogg 1. jan. 2007
53. Vetrarsólstöður, og sólin áfram í ham næstu árin...  Blogg 22. des. 2007
54. Hlýrra á Grænlandi 1930-1950 en undanfarið. Á skjön við hnatthlýnunarkenninguna. Blogg 19. nóvember 2006
55. Al Gore væntanlegur. Fróðlegur ritdómur um An Inconvenient Truth  Blogg 17. nóv. 2006

 

Menning

1. Er aldingarðurinn Eden fundinn í Göbekli Tepe? 11.000 ára fornminjar...  Blogg 3. maí 2009
2. Mynd af frumkvöðlum Verkís  Blogg 3. jan. 2009
3. Fjármálafræði fyrr á öldum Blogg 4. nóvember 2008.
4. Píanósnillingurinn margbrotni Martin Berkofsky, radíóamatörinn og mannvinurinn Blogg 26. sept. 2008.
5. Fræðslusýningin Orkuverið Jörð og auðlindagarðurinn á Reykjanesi Blogg 18. júlí 2008
6. Gleðilegt sumar. Í dag er fyrsti dagur Hörpu. Blogg 24. apríl 2008
7. Konur í list. Alveg stórkostlegt myndband. Blogg 27. mars 2008
8. Hvers vegna er hlaupár? Blogg 29. feb. 2008
9. Paganini: Kaprísa No 24, Shlomo Mintz & Alison Balsom. Töfrum líkast. Blogg 15. feb. 2008
10. Leshringur@ og Viltu vinna milljarð? eftir Vikas Swarup Blogg 26. jan. 2008
11. Hákon Bjarnason efnilegur píanóleikari. Stjarna morgundagsins. Blogg 11. jan. 2008
12. Himnaríki og helvíti eftir Jón Kalman Stefánsson Blogg 30. des 2007
13. Ljúfir tónar: Alison Balsom trompetleikari Blogg 29. des. 2007
14. Alison Balsom trompetleikari með Sinfóníuhljómsveitinni Blogg 26. okt. 2007
15. Doris Lessing hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels.  Blogg 14. okt. 2007

 

Tækni og vísindi

1. Ný aðferð við framleiðslu eldsneytis úr CO2 lofar góðu...   Blogg 4. ágúst 2009
2. Wolfram-Alpha ofurtölvan sem þú getur rætt við á mannamáli á netinu !   Blogg 7. júlí 2009
3. Píanóleikarinn Martin Berkofsky og Tungl-jeppinn hans...  Blogg 5. apríl 2009
4. Cassiopeia verkefnið - Vísindin útskýrð á auðskilinn hátt...  Blogg 7. mars 2009
5. Ókeypis og auðvelt myndvinnsluforrit: Picasa-3 frá Google... Blogg 21. des. 2008
6. VERKÍS verkfræðistofa með samfellda reynslu frá 1932 og um 350 starfsmenn... Blogg 21. nóv. 2008
7. Ótæmandi orkulind: Raunveruleg vetnisorka úr samrunaofnum innan 30 ára?  Blogg 16. nóv. 2008
8. Kínverjar skutu á loft mönnuðu geimfari í dag! Blogg 25. sept. 2008
9. Endurnýting CO2. Ekki alveg nýtt á Íslandi. Blogg 19. sept. 2008
10. Frábær fyrirlestur undrabarns um fjórðu víddina, strengjafræði og tilraunirnar hjá CERN ... Myndband Blogg 12. sept. 2008
11. Miklahvells-vélin og leitin að Guðseindinni hjá CERN Blogg 9. sept. 2008
12. Kjarnorka á komandi tímum Blogg 7. sept. 2008
13. Ísinn á Mars líklega fundinn. Myndir. Blogg 21. júní 2008
14. Óhugnanleg vélpadda er næstum óstöðvanlegt skrímsli Blogg 29. apríl 2008
15. Orkuver 6 í Svartsengi - Til hamingju HS ! Blogg 3. apríl 2008
16. Ótrúlegt: Nýr GSM les hugsanir. Mállausir fá rödd. Sjá myndband. Blogg 17. mars 2008
17. Lífrænir OLED flatskjáir eru betri en LCD og Plasma! Blogg 24. feb. 2008
18. Skynsöm skólatafla Blogg 4. des. 2007
19. Vetni er ekki orkugjafi Blogg 17. sept. 2007
20. Ralph Alpher höfundur kenningarinnar um Miklahvell Blogg 30. ágúst 2007
21. Murray Gell-Mann. Maðurinn með heilana fimm ! Blogg 9. ágúst 2007
22. Vetni eða rafgeymar sem orkumiðill bifreiða?  Blogg 1. jan 2007

 

 

Flug

1. Ótrúlegt: Douglas DC4 Skymaster Loftleiða endursmíðaður á Íslandi...!  Blogg 29. mars 2009
2. Rafknúnar alvöru flugvélar - Myndir og myndbönd Blogg 16. ágúst 2008
3. Nemendur HR skutu eldflaug til himins. Myndir. Blogg 9. maí 2008
4. Geimskot Frakka á Íslandi ... Iceland Space Center ... Myndir Blogg 19. mars 2008
5. Geimskot Frakka á Íslandi 1964-'65  (Vefsíða. Eldri útgáfa frá 2006)
6. Varúð. Ekki fyrir flughrædda. Blogg 3. mars 2008
7. Stjórnklefinn í Airbus A380 og Batman Blogg 22. feb. 2008
8. Íslenska Eldflaugafélagið mun skjóta á loft 2ja þrepa eldflaug í sumar Blogg 8. feb. 2008
9. Hvernig er þetta hægt? Ótrúlegt flug! Blogg 30. jan 2008
10. Hellt í glas meðan flugvélin er á hvolfi! Blogg 27. jan. 2008
11. Ballett í háloftunum, Svetlana Kapanina Blogg 26. des. 2007
12. Stórar og litlar flugvélar af ýmsum gerðum... Og litlar stórar flugvélar ! Blogg 15. des. 2007
13. Hinrik Hinriksson frá Iðu flaug yfir Hvítá fyrir 300 árum... Blogg 11. des 2007
14. Dornier farþegaflugvél í villtum dansi yfir Reykjavík 1986 Blogg 3. nóv. 2007
15. Lítil þota hraðamæld  Blogg 19. okt. 2007

 

 

Fjármál

1. Daily Telegraph, Eva Joly: Gordon Brown is wrong, Britain played a part in Icelandic bank collapse. - Einnig greinarnar í Le Monde og Aftenposten...   Blogg 3. ágúst 2009
2. Vanþekking almennings í Hollandi og Bretlandi á aðdraganda Icesave málsins...    Blogg 29. júlí 2009
3. Jón Daníelsson og Kári Sigurðsson: Mistök íslensku samninganefndarinnar...   Blogg 12. júlí 2009
4. Þegar verðbólgan á Íslandi fór í 103%...   Blogg 7. maí 2009
5. Eru Jöklabréfin í eigu íslenskra aðila? Er Tortólaauðurinn geymdur á Íslandi?  Blogg 9. apríl 2009
6. Vextir af húsnæðislánum í Bretlandi eru í dag um 2,2% - óverðtryggt !   Blogg 5. apríl 200
7. Álverðið er byrjað að hækka ... !  Blogg 20. mars 2009
8. Glöggt er gests augað: Áskorun þingmanns Evrópuþingsins til Íslendinga... Blogg  4. jan. 2009
9. Myndband í Wall Stree Journal: How Iceland Collapsed ... Blogg 29. des. 2009
10. Frábær grein um Ísland í Sunday Times Blogg 14. des. 2008
11. Tenging íbúðalána við launavísitölu mun heppilegri fyrir lántakendur á óvissutímum en tenging við lánskjaravísitölu... Blogg 23. nóv. 2008
12. Einn maður fær lánað andvirði 8 Kárahnjúkavirkjana !!! Blogg 19. nóv. 2008
13. Tilllaga um raunhæfa aðferð til að semja um ICESAVE án þess að það verði íþyngjandi... Blogg 13. nóv. 2008
14. Hvað varð um peningana sem komu inn hjá Icesave? Einhvers staðar hljóta þeir að vera... Blogg 11. nóv. 2008
15. Ekki bíða, skiptið út krónunni strax, segir forstöðumaður Centre for European Policy Studies í Brussel... Varar einnig við lántökum ... Blogg 10. nóv. 2008
16. Hefur verð á áli náð botninum? Blogg 4. nóvember 2008
17. Aðferð til að lækka vaxtabyrðina yfir 40% ... Að snúa vörn í sókn. Blogg 29. okt. 2008
18. Skýringin á hækkandi olíuverði Blogg 16. maí 2008
19. Er hægt að lækka yfirdráttarvexti um 33% ? Blogg 19. jan. 2008
20. Fasteignagjöld hækka óheyrilega milli ára. 14% - 20% 10. jan. 2008
21. Lækkun hlutabréfa í dag; er ekki betra að þrauka en selja? 9. jan. 2008
22. Vextir íbúðalána hafa hækkað um 54% og húsnæði um 94% á þrem árum !!! Blogg 19. nóv. 2007

 

Samfélag

1. ''Í sama báti'' - Leiðarinn um Icesave í Financial Times 11. ágúst 2009   Blogg 13. ágúst 2009
2. Evrópusambandið: Að hrökkva eða stökkva...   Blogg 18. apríl 2009.
3. Brettum upp ermar með bros á vör. Komum þjóðarskútunni á flot með samstilltu átaki :-)  Blogg 27. nóv. 2007
4. Glapræði að ganga í ESB. Beinum sjónum okkar að Kanada... Blogg 15. nóv. 2008
5. Hvernig styðja má við frumkvöðla og sprotafyrirtæki... Blogg 9. nóv. 2008
6. Auðlind sem má nýta til að komast úr kreppunni ... Blogg 6. nóv. 2008
7. Nú er mjög mikilvægt fyrir þjóðarbúið að álversframkvæmdum í Helguvík verði ekki slegið á frest. Blogg 30. okt. 2008.
8. Islands rus og bakrus ... Góð grein í Dagbladet.no   Blogg 26. okt. 2008
9. Ætla ráðamenn virkilega að samþykkja forhertar stríðsskaðabætur Breta? Blogg 23. okt. 2008
10. Verður atgervisflótti frá Íslandi innan skamms? Framtíð þjóðarinnar er í húfi. Blogg 19. okt. 2008
11. Ábyrgð ríkisins á innlánum í Bretlandi og Hollandi takmarkist við Tryggingasjóð. Blogg 17. okt. 2008
12. Spaugstofan í gær var ósmekkleg Blogg 27. jan. 2008
13. Hvar er þekking Orkuveitunnar/REI sem er metin á 10 milljarða? Blogg 10. nóv. 2007
14. Hvers vegna er réttlætiskennd minni misboðið? Svarið nú ágætu bloggarar. 12. okt. 2007
15. Hitaveita Suðurnesja verði áfram í meirihlutaeigu sveitarfélaganna Blogg 10. okt. 2007
16. Búrma: Hvar er alþjóðasamfélagið? Hvar eru Sameinuðu þjóðirnar? Blogg 28. sept. 2007
17. Einkavæðing orkuveitanna gæti haft alvarlegar afleiðingar um alla framtíð. Blogg 23. sept. 2007
18. Myrkvun höfuðborgarsvæðisins, stjörnuskoðun og ljósmengun  Blogg 20. sept. 2006

 

Íþróttir

1. Þegar ''íslensku'' Fálkarnir fengu gullið á Ólympíuleikunum 1920... Blogg 27. ágúst 2008
2. Hámenntaðar knattspyrnukonur... Blogg 25. júlí 2008

 

Náttúran

1. Snjór, hreindýr og börn í London. Nokkrar myndir...   Blogg 5. feb. 2009
2. Refurinn rófulausi og Móri vinur hans. Myndir. Blogg 4. ágúst 2008
3. Vestmannaeyjagosið: Fundust smáskjálftar í Eyjum dagana fyrir gos? Blogg 24. jan. 2008
4. Norðurljósin og krúttlegir ísbirnir Blogg 15. jan. 2008
5. Heimurinn um nótt Blogg 25. des. 2007
6. Refur á ferli í Garðabæ Blogg 5. des. 2007
7. Fer ísbjörnum fjölgandi þrátt fyri allt? Blogg 21. sept. 2007
8. Skógrækt áhugamannsins  Blogg 7. júní 2007

 

Léttmeti

1. Skemmtileg veðurspá :-)  Blogg 23. jan. 2009
2. Nú er það svart: Loftslag heimsins hlýnar, segja Rússar og vitna til gagna frá heimsskautasvæðunum... Breytingar í Golfstraumnum? Blogg 13. des. 2008
3. Tónlistarmaðurinn handalausi gefst ekki upp... Og til hamingju með daginn! Blogg 1. des. 2008
4. Hugsanalestur á blogginu? Blogg 4. sept. 2008
5. Líkur á að fá allar tölur réttar í Lottó eru minni en 1:600.000 Blogg 9. ágúst 2008
6. Dihydrogen mónoxíð eða tvívetnisoxíð í íslenskri náttúru Blogg 18. apríl 2008
7. Úr bloggheimum: Fótaskortur á tungunni, eða eitthvað annað? Blogg 12. apríl 2008
8. Spegillinn á snyrtingunni. Spaugilegt myndband :-) Blogg 10. apríl 2008
9. Gore áhrifin brugðust ekki á Íslandi - Allt hvítt! Blogg 9. apríl 2008
10. Ljóð í tilefni fyrirlesturs Al Gore Blogg 8. apríl 2008
11. Draugaleg mynd á laugardagskvöldi (°_°)  Blogg 5. apríl 2008
12. Allt er í heiminum afstætt - og Guli kafbáturinn Blogg 4. apríl 2008
13. Sniðuga ljóskan, bankinn og þýðingarvélin Blogg 1. apríl 2008
14. Danskan er yndislegt tungumál eins og allir vita ... Blogg 30. mars 2008
15. Hvernig er þetta hægt? Svartigaldur? Blogg 10. mars 2008
16. Nauðsynlegt tæki fyrir bankastofnanir og bloggara... Blogg 21. feb. 2008
17. Gleðilegt ár með ABBA Blogg 1. jan. 2008
18. REI, REI ekki um jólin Blogg 19. des. 2007
19. Skýring á hremmingunum sem hrjáð hafa fjármálamarkaðinn undanfarið Blogg 22. nóv. 2007
20. Orkuveitan heima. Allir syngja með ! Blogg 1. nóv. 2007
21. Excel 2007 kann ekki að reikna rétt ! Blogg 27. sept. 2007
22. Afkolun jeppaeiganda  Blogg 30. apríl 2007

 

Ýmislegt

1. Grein um Benedikt S. Benedikz - (Bendí) í The Times.   Blogg 1. maí 2009
2. Til hamingju Jón Magnússon!  Blogg 18. feb. 2009
3. Tiltekt í ruslakistunni. Efnisyfirlit pistla ...(& fjármálahrunið mikla)... Blogg 26. okt. 2008
4. Í dag er jafndægur á hausti. Geta egg staðið upp á endann í dag? Blogg 22. sept. 2008
5. Er ástæða til að fara úr Schengen því reynsla okkar af sáttmálanum er miður góð? Blogg 1. júlí 2008
6. Hitabylgja í uppsveitum í gær. Sumarið er komið. Blogg 13. maí 2008
7. Aðferð til að losna við truflandi auglýsingar á bloggsíðum Blogg 12. feb. 2008
8. Bloggað í 10 ár ...   Blogg 7. feb. 2008
9. Um áramót reikar hugurinn víða... Blogg 31. des. 2007
10. Vetrarsólstöður, hænufetið, tíminn og jólakveðja Blogg 22. des. 2007

 

Myndir

1. MR66. Minningar úr Menntaskólanum í Reykjavík. 2006
2. Lundur 1969-71 Gamlar ljósmyndir. 10.Feb.2002

 

Vefsíður

1. Öldur aldanna. Sjaldan er ein báran stök - einnig í veðurfari? Sept. 2003. Breytt 18. des. 2006.
2. Er jörðin að hitna? Ekki er allt sem sýnist. 1. febrúar 1998. Síðast breytt 14. apríl 2004.
3. Gróðurhúsaáhrif eða eðlilegar sveiflur í virkni sólar?   (Grein í Lesbók Mbl. 20. júní 1998)
4. Gap Ginnunga. Stjörnuskoðun  26.12.1996, breytt 16.4.1999
5. Geimskot Frakka á Íslandi 1964-1965  25.11.2006, breytt 04.12.2006
6. Vetnissamfélag eða rafeindasamfélag? April 2006
7. Ljósmengun 17.11.2005

 

PDF skjöl

1. Hnattkólnun í kjölfar hnatthlýnunar?  Erindi flutt hjá Rótaryklúbbnum Reykjavík-Árbær 23. okt. 2008.  pdf.

 

Síðast uppfært 16. ágúst 2009

Samtals 252